Obowiązki pracodawców – nowelizacja specustawy ukraińskiej

Nowelizacja ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa nie tylko przedłużyła obowiązujące przepisy dotyczące pobytu i zatrudniania Ukraińców, ale także uzupełniła je o nowe zasady uzyskiwania dostępu do polskiego rynku pracy. Zmiany w niektórych przypadkach mogą oznaczać dodatkowe obowiązki dla pracodawców.

Ustawa o pomocy – jakie zmiany w zatrudnianiu obywateli Ukrainy?

Znowelizowana ustawa o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa weszła w życie 1 lipca 2024 r. Wprowadza ona ważne zmiany w zakresie dostępu do rynku pracy takie jak:

• skrócony 7-dniowy termin dla pracodawcy na przesłanie powiadomienia o zatrudnieniu obywatela Ukrainy (wcześniej było to 14 dni);
• konieczność złożenia kolejnego powiadomienia o zatrudnieniu obywatela Ukrainy jeśli:
• zmienił się rodzaj umowy pomiędzy podmiotem zatrudniającym a obywatelem Ukrainy,
• zmieniło się stanowisko pracy lub jej rodzaj,
• zmniejszono wymiar czasu pracy lub liczbę godzin pracy w tygodniu lub w miesiącu określone w powiadomieniu,
• obniżono miesięczną lub godzinową stawkę wynagrodzenia określoną w powiadomieniu,
• konieczność wskazania w powiadomieniu o zatrudnieniu obywatela Ukrainy co najmniej minimalnego wynagrodzenia o pracę lub minimalnej stawki godzinowej,
• możliwość ubiegania się o zezwolenie na pobyt czasowy dla rodzin.

Statusy pobytowe dla obywateli Ukrainy do 30 września 2025 r.

Znowelizowana ustawa przedłuża tymczasową ochronę dla obywateli Ukrainy do 30 września 2025 r. Wiąże się to z decyzją wykonawczą Rady (UE) 2023/2409 z 19 października 2023 r., która przedłużyła ochronę tymczasową udzielaną obywatelom Ukrainy uciekającym przed wojną do 4 marca 2025 r.

Przedłużenie okresu, w którym pobyt obywateli Ukrainy w Polsce uznawany jest za legalny, wydłuża także okres dostępu do:

• świadczeń zdrowotnych,
• świadczeń rodzinnych i socjalnych,
• świadczeń wypłacanych przez ZUS oraz możliwości pobytu w obiektach zbiorowego zakwaterowania.

Po 30 września 2025 r. obywatele Ukrainy, którzy będą nadal chcieli legalnie przybywać na terytorium Polski, będą musieli wystąpić z wnioskiem o zezwolenie na pobyt czasowy, chyba że kolejna nowelizacja specustawy ponownie przedłuży automatyczne statusy pobytowe.