Jeszcze tylko do 30 listopada 2021 roku, można skorzystać z przepisów o uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym wprowadzonych w ramach tarczy 4.0. Ten tryb restrukturyzacji jest relatywnie prostym narzędziem, pozwalającym dłużnikom mającym przejściowe kłopoty finansowe, na uniknięcie konieczności ogłoszenia upadłości.

Otwarcie uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego następuje, po obwieszczeniu o nim przez dłużnika w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Po otwarciu uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, nie będzie można prowadzić egzekucji dotyczących wierzytelności objętych układem, a dłużnik nie będzie mógł spełniać świadczeń wynikających z wierzytelności objętych układem, obowiązywać ograniczenia w możliwości dokonywania potrąceń wierzytelności. Ochronie podlegają też, umowa najmu lokalu lub dzierżawa nieruchomości, w których prowadzone jest przedsiębiorstwo dłużnika, umowy kredytu w zakresie środków pozostawionych do dyspozycji kredytobiorcy przed dniem otwarcia postępowania, jak również umowy leasingu, ubezpieczeń majątkowych, rachunku bankowego, umowy poręczeń. Wypowiedzenie umów jest możliwe tylko za zgodą nadzorcy układu.

W celu ochrony wierzycieli w okresie restrukturyzacji dłużnik może wykonywać tylko czynności zwykłego zarządu. Na dokonanie czynności przekraczających czynności zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy układu. Negocjacje z wierzycielami muszą zostać zakończone w ciągu 4 miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia otwierającego uproszczoną restrukturyzację. Po tym okresie do sądu powinien zostać złożony wniosek o zatwierdzenie układu. Sąd powinien wydać postanowienie o zatwierdzeniu układu lub postanowienie o odmowie zatwierdzenia układu w ciągu dwóch tygodni.

Od 1 grudnia 2021 roku, zacznie obowiązywać znowelizowana ustawa Prawo Restrukturyzacyjne. W ramach nowelizacji, ustawodawca wprowadził zmiany w przepisach postępowania o zatwierdzenie układu. Zmiany zostały w dużej części oparte o przepisy uproszczonego postępowania restrukturyzacyjnego, pozycja dłużnika została jednak dodatkowo wzmocniona:

• w postępowaniu o zatwierdzenie układu, nadzorca układu może obwieścić, o ustaleniu dnia układowego w Krajowym Rejestrze Zadłużonych. Od dnia dokonania obwieszczenia, do dnia prawomocnego umorzenia postępowania w przedmiocie rozpoznania wniosku o zatwierdzenie układu albo zakończenia postępowania o zatwierdzenie układu, nadzorca układu wykonuje uprawnienia nadzorcy sądowego w konsekwencji dłużnik może wykonywać tylko czynności zwykłego zarządu. Na dokonanie czynności przekraczających czynności zwykłego zarządu wymagana jest zgoda nadzorcy sądowego,
• w postępowaniu o zatwierdzenie układu po obwieszczeniu, dłużnik będzie mógł regulować część zobowiązań objętych układem, przy zapewnieniu ochrony przed egzekucją, takiej jak w uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym. Od dnia dokonania obwieszczenia o ustaleniu dnia układowego, postępowania egzekucyjne skierowane do majątku dłużnika, wszczęte przed tym dniem, ulegają zawieszeniu z mocy prawa, a ponadto istnieje możliwość uchylenia zajęć dokonanych w postępowaniu egzekucyjnym lub zabezpieczającym, jeżeli jest to konieczne dla dalszego prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika,
• po otwarciu postępowania, ochrona umów zostaje rozszerzona o umowy o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika. Spis umów o podstawowym znaczeniu dla prowadzenia przedsiębiorstwa dłużnika, sporządza nadzorca sądowy i składa do akt w terminie trzech tygodni od dnia otwarcia postępowania.

Podobnie jak w Uproszczonym postępowaniu restrukturyzacyjnym, w znowelizowanym postepowaniu o zatwierdzeniu układu, jeżeli w terminie czterech miesięcy od dnia dokonania obwieszczenia, dłużnik nie złoży do sądu wniosku o zatwierdzenie układu, skutki obwieszczenia wygasają z mocy prawa.

Postępowanie o zatwierdzenie układu w nowej odsłonie, podobnie jak uproszczona restrukturyzacja, powinno cieszyć się dużym zainteresowaniem. Umożliwi wielu przedsiębiorcom borykającym się z problem zadłużenia, zawarcie porozumienia z wierzycielami, a w dalszej perspektywie odzyskanie płynności finansowej.

Robert Zieliński
doradca restrukturyzacyjny
w Kancelarii CWW

W związku z pojawiającymi się wątpliwościami prawnymi inwestorów, w kwestii dostępności do drogi publicznej, poprzez drogę wewnętrzną, należy stwierdzić, że godnie w art. 2 pkt 14 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2021 r. poz. 741 z późn. zm.), ilekroć w ustawie mowa jest o dostępie do drogi publicznej, należy przez to rozumieć bezpośredni dostęp do tej drogi albo dostęp do niej przez drogę wewnętrzną lub przez ustanowienie odpowiedniej służebności drogowej.

W myśl art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1376 z późn. zm.) wynika, że drogą wewnętrzną mogą być drogi, drogi rowerowe, parkingi oraz place przeznaczone do ruchu pojazdów, niezaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i niezlokalizowane w pasie drogowym tych dróg. Ich cechą wspólną jest jednak to, że są one przeznaczone do ruchu pojazdów, nie są zaliczone do żadnej z kategorii dróg publicznych i nie są zlokalizowane w pasie drogowym tych dróg.
Drogi wewnętrzne różni też od dróg publicznych ich status własnościowy. Z art. 2a oraz art. 8 ust. 2 i 3 ww. ustawy wynika, że w odróżnieniu od dróg publicznych, właścicielem drogi wewnętrznej nie musi być podmiot publicznoprawny (Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego).

Za wystarczający do przyjęcia, iż działka ma dostęp do drogi publicznej uznać należy sam fakt położenia nieruchomości przy drodze wewnętrznej. W wyroku z dnia 24. 01. 2014 r. sygn. II OSK 2121/12 , Legalis NSA stwierdził, że drogi wewnętrzne mogą mieć różny charakter i w związku z tym mogą się też znacznie różnić w zakresie swojej dostępności, która może w szczególności zależeć od tego, kto jest zarządcą drogi albo jej właścicielem. Podmiot publicznoprawny (jednostka samorządu terytorialnego) nie może jednak w sposób całkowicie dowolny decydować o udostępnieniu drogi wewnętrznej. Ponadto w orzecznictwie wskazuje się też, że co do zasady, o pełnieniu przez teren funkcji drogi wewnętrznej świadczą zapisy w ewidencji gruntów. Jest oczywiste, że dostęp przez drogę wewnętrzną nie musi wiązać się z tytułem prawnym. Tytuł w postaci służebności nie jest przecież tożsamy z dostępem przez drogę wewnętrzną (zob. sygn. II OSK 1415/17 - wyrok NSA z dnia 12-04-2019).

Podsumowując, jeżeli droga wewnętrzna ma charakter ogólnodostępny to właściciel nieruchomości nie może ograniczyć ani zakazać korzystania z niej, natomiast osoby korzystające z drogi, mieszkańcy czy inwestorzy nie muszą legitymować się tytułem prawnym do takiej drogi. Nie ma w analizowanym przypadku konieczności ustanawiania służebności gruntowej. Sam fakt pełnienia funkcji drogi wewnętrznej zapewnia dostęp do drogi publicznej.

radca prawny
Mariusz Starke

Utworzenie „Wydziału Frankowego”

W Sądzie Okręgowym w Warszawie od dnia 1 kwietnia 2021r. swoją działalność rozpoczął XXVIII Wydział Cywilny. Wskazana jednostka organizacyjna warszawskiego Sądu Okręgowego potocznie mianowana została „Wydziałem Frankowym” z uwagi na rodzaj rozpatrywanych spraw oraz cel jej utworzenia - rozpoznawanie spraw cywilnych dotyczących umów kredytów  denominowanych lub indeksowanych do walut obcych. Najaktualniejszym oraz najpowszechniejszym rodzajem procedowanych przez wskazany wydział spraw są przede wszystkim te dotyczące kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego.

Na chwilę obecną w wydziale orzeka 13 sędziów:

1. SSO Tomasz Niewiadomski – Przewodniczący Wydziału,
2. SSO Piotr Bednarczyk– Zastępca Przewodniczącego Wydziału,
3. SSO Aleksandra Błażejewska,
4. SSO Katarzyna Dawid-Birska,
5. SSO Joanna Karczewska,
6. SSO Paweł Krekora,
7. SSO Iwona Lizakowska-Bytof,
8. SSO Aleksandra Orzechowska,
9. SSO Kamila Spalińska,
10. SSO Paweł Stosio,
11. SSO Aldona Szawrońska-Eliszewska,
12. SSO Ewa Wiśniewska- Wiecha,
13. SSO Agnieszka Wlekły-Pietrzak.

Sprawy wskazanych powyżej sędziów, orzekających w XXVIII Wydziału Sądu Okręgowego w Warszawie a dotyczących kredytów denominowanych lub indeksowanych do franka szwajcarskiego zostały przeniesione do wskazanego wydziału, w konsekwencji aktualizacji podlegać będą ich sygnatury.

Orzeczenia zapadłe w ramach „Wydziału Frankowego”

W Sądzie Okręgowym w Warszawie w ramach „Wydziału Frankowego” zapadły już pierwsze istotne dla kredytobiorców rozstrzygnięcia a skupiające się na udzieleniu kredytobiorcom szeregu zabezpieczeń na czas toczących się postępowań. Za szczególnie istotne uznać należy postanowienia, którymi Sąd udzielił zabezpieczeń polegających na zawieszeniu na czas trwania procesu obowiązku kredytobiorców świadczenia na rzecz pozwanych banków rat kapitałowo-odsetkowych kredytu (postanowienia takie zapadły w sprawach o sygn. XXVIII C 1534/2021, XXVIII C 3827/2021, XXVIII C 1802/2021, XXVIII C 575/21).

Jak wskazane zostało to w sprawie o sygn. akt XXVIII C 1534/2021 prowadzonej w nowo utworzonym XXVIII Wydziale Cywilnym podstawą udzielenia zabezpieczeń „zawieszających” obowiązek płacenia rat kredytu „frankowego” jest uprawdopodobnienie przez kredytobiorców dochodzonego roszczenia (najczęściej uprawdopodobnienie nieważności zawartej przez kredytobiorców z bankiem umowy kredytu) oraz istnienie interesu prawnego po stronie kredytobiorców.

Podstawą stwierdzenia przez wskazany Sąd uprawdopodobnienia roszczeń przez kredytobiorców była treść umowy oraz warunki spłaty jego rat, w szczególności treść ujętych w umowie klauzul przeliczeniowych a określających spread walutowy. Sąd przychylił się, do twierdzeń kredytobiorców co do abuzywności klauzul przeliczeniowych, wspierając swoje stanowisko dominującym w orzecznictwie sądów powszechnych oraz Sądu Najwyższego, jak i orzecznictwie TSUE poglądem, zgodnie z którym sprzecznym z równorzędnością stron i nietransparentnym jawi się jednostronne określanie przez bank tabeli kursów i na jej podstawie ustalanie wysokości należności kredytobiorcy będącego konsumentem. Zdaniem Sądu godzi to w interes konsumentów oraz jawi się jako sprzeczne z dobrym obyczajem.

Znamiennym jest przy tym, iż w sprawach toczących się w ramach „Wydziału Frankowego” wskazywane jest, że ewentualna eliminacja z umów kredytowych klauzul przeliczeniowych opisanych powyżej powinna skutkować stwierdzeniem nieważności umowy kredytu „frankowego” (stanowisko to wspierane jest m.in. wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 11 grudnia 2019r. w sprawie o sygn. akt V CSK 328/18). Kształtująca się w ramach nowo utworzonego Wydziału XXVIII Cywilnego linia orzeczenia daje wyraz temu, jakiego rodzaju ostatecznych rozstrzygnięć można będzie się spodziewać, w przypadku definitywnego uznania abuzywności powyższych klauzul przeliczeniowych występujących w umowach – stwierdzenie nieważności całej umowy kredytu „frankowego”. Niewątpliwe do ostatecznych rozstrzygnięć w takim kształcie przybliżają zapadające na korzyść kredytobiorców „frankowych” postanowienia, w których Sąd określa jako „prawdopodobne” tak najdalej idące roszczenia kredytobiorców.

Istotnym jest zwrócenie uwagi, iż udzielenie zabezpieczenia w postaci „zawieszania” na czas toczącego się postepowania obowiązku spłacania rat kredytu „frankowego” uzależnione jest także od istnienia interesu prawnego po stronie kredytobiorców[1]. Jak wskazane zostało to w postanowieniu wydanym w sprawie o sygn. XXVIII C 1534/2021 zapadłym w ramach nowo utworzonego „Wydziału Frankowego” interes prawny kredytobiorców w zawieszeniu obowiązku spłat rat kredytu na czas toczącego się postepowania istnieje w szczególności w sytuacjach, w których spłacane raty kredytu oraz inne koszty kredytu przekroczyły kwotę wypłaconego kredytu. Takie „nadpłacanie” rat kredytu w sytuacji znacznie prawdopodobnego naruszenia praw konsumentów ze względu na wprowadzone klauzule przeliczeniowe prowadziłoby do nieznajdującego uzasadnienia stałego obciążania kredytobiorców. Po stronie banku z kolei powodowałoby narastanie poziomu bezpodstawnego wzbogacenia.

W sprawach rozstrzygnięć zapadłych w nowo utworzonym „Wydziale Frankowym” prezentowane jest także stanowisko zgodnie, z którym brak „zawieszenia” obowiązku spłacania rat kredytu przez kredytobiorców na czas postepowania, w sytuacji, w której dokonali już oni spłaty kredytu w wysokości przekraczającej kwotę udzielonego kredytu skutkować może znacznym utrudnieniem osiągnięcia celu postepowania. Należy bowiem wskazać, że obowiązek dalszego „nadpłacania” rat kredytu w toku toczącego się postępowania w konsekwencji prowadzi do zezwolenia Sądu na realizację potencjalnie nieważnej umowy, skutkuje znacznym obciążaniem gospodarstw domowych kredytobiorców będących konsumentami a także powoduje ciągłe narastanie należności mogącej ewentualnie podlegać zwrotowi kredytobiorcom, których umowy zostałyby unieważnione, co także niezasadnie zwiększałoby skalę ewentualnych przyszłych rozliczeń stron.

W konsekwencji udzielonych zabezpieczeń wstrzymujących na czas toczącego się postępowania obowiązek spłacania rat kredytu, w sprawie udzielone mogą zostać także inne ściśle związane z nimi rodzaje zabezpieczeń, np.

1. nakazanie bankowi zaniechania pobierania świadczeń od kredytobiorców na czas trwania postepowania,
2. nakazanie zaniechania bankowi przekazywania informacji do BIK oraz innych biur gromadzący dane o kredytobiorcach,

Podsumowanie

Mimo jak na razie poszczególnych rozstrzygnięć zapadłych w ramach „Wydziału Frankowego” uwagę zwrócić należy na stopniowo kształtującą się linię orzeczniczą w przedmiocie udzielania opisanych zabezpieczeń. Zapadłe dotychczas w ramach XXVIII Wydziału Cywilnego postanowienia ukazują stanowisko poszczególnych sędziów co do oceny klauzul przeliczeniowych i skutkach uznania ich za rażąco sprzeczne z interesem kredytobiorców-konsumentów. Rozstrzygnięcia te niewątpliwie ocenić należy jako mające istotne znacznie dla kredytobiorców w kontekście planowanej strategii procesowej oraz zakresu i rodzaju formułowanych roszczeń. Z uwagi na występujący nader często w sprawach kredytów ‘frankowych” fakt posiadania przez poszczególne banki siedzib w Warszawie, kredytobiorcy „frankowi” uprawnieni są bowiem do inicjowania postępowań sądowych w przedmiocie zawartych z takim bankiem umów kredytów „frankowych” przed miejscowo i rzeczowo właściwym sądem w Warszawie, w tym XXVIII Wydziałem Cywilnym Sądu Okręgowego w Warszawie.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 15 października 2020 r. w sprawie ulgi za złe długi (C-335/19), o którym pisaliśmy w newsletterze Kancelarii CWW, został opublikowany w Dzienniku Urzędowym UE w dniu 7 grudnia 2020 r. (nr 2020/C 423/10):

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/?uri=uriserv%3AOJ.C_.2020.423.01.0007.02.POL&toc=OJ%3AC%3A2020%3A423%3ATOC

Na wznowienie postępowania podatkowego, podatnik ma miesiąc od daty publikacji wyroku TSUE (art. 241 par. 2 pkt 2 ordynacji podatkowej), termin upływa więc 7 stycznia 2021 r., a na wznowienie postępowania sądowoadministracyjnego, podatnik ma trzy miesiące (art.272 par.3 prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), termin upływa więc 8 marca 2021, bo 7 marca 2021 to niedziela.

Prezentujemy opisowe zestawienie najważniejszych kwestii uregulowanych w ustawie o zapobieganiu, przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19 dotyczących przedsiębiorców będących pracodawcami. W opracowaniu wskazane i omówione zostały zmiany i odstępstwa jakie wprowadza ustawa o zapobieganiu, przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19 w stosunku do regulacji przepisów prawa pracy:

Załączamy również szczegółowe opracowanie regulacji ustawy o zapobieganiu, przeciwdziałaniu i zwalczaniu COVID-19. Zwracamy szczególną uwagę na część dotyczącą możliwości wprowadzenia przez pracodawców przestoju ekonomicznego i obniżonego wymiaru czasu pracy:

Zgodnie z wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (sygn. akt C-335/19), który został ogłoszony 15 października 2020r., krajowe przepisy o podatku VAT są sprzeczne z przepisami zawartymi w unijnej dyrektywie (2006/112/WE).

Wyrok umożliwia skorygowanie podstawy opodatkowania VAT, a w następstwie odzyskanie podatku, w granicach okresu przedawnienia, nawet jeśli dłużnik jest lub był w upadłości albo likwidacji. Miesięczny termin na wniesienie żądania wznowienia postępowania, rozpocznie się od dnia daty publikacji wyroku w Dzienniku Urzędowym UE.

Wygrana Kancelarii przed Sądem Najwyższym - spór o mienie ciepłownicze - wyrok Sądu Najwyższego z dnia 16.10.2020r.; sygn. przed Sądem Najwyższym V CSK 609/18, skarga kasacyjna od wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z 19.07.2018 r., sygn. akt I AGa 176/1

(zagadnienia materialnoprawne - odpowiedzialność ex delicto, ex contracu i nienależne świadczenie)

W dniu 16.10.2020 Sąd Najwyższy wydał wyrok, w którym uwzględnił w całości skargę kasacyjną przygotowaną przez Kancelarię w imieniu swojego Klienta - jednej z największych spółek ciepłowniczych, reprezentowanej w sprawie jako pozwana.

Spór dotyczył rozliczeń związanych z korzystaniem z infrastruktury ciepłowniczej w postaci sieci i węzłów ciepłowniczych jednej z gmin i uzyskiwaniem z tego tytułu przychodów w postaci m.in. opłat przesyłowych.

Sprawa swój początek miała w roku 2003, a rozpoznawana przez sądy jest już 15 lat, w tym przed Sądem Najwyższym drugi raz. Dotychczas argumentacja Kancelarii prezentowana w sprawie była skuteczna i tak było także tym razem. Sąd oceniał aktualnie sprawę na gruncie przepisów dotyczących zwrotu nienależnego świadczenia (art. 411 k.c.) i jego szczególnych postaci związanych z tzw. fruktyfikacją dobra i ekonomiczną eksploatacją mienia, w kontekście związku pomiędzy wzbogaceniem i zubożeniem. To właśnie w oparciu o tę podstawę prawną sprawa prowadzona była od roku 2014. Pierwotnie, bo od roku 2006 - sprawa koncentrowała się na odpowiedzialności odszkodowawczej deliktowej i kontraktowej, jednakże w tym zakresie po rozstrzygnięciu SN z roku 2012, a następnie Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu także z 2012 roku, ostatecznym kierunkiem materialnoprawnym roszczenia powoda było nienależne świadczenie. Klienta reprezentuje w sprawie niezmiennie wspólnik - radca prawny Maciej Domagała.

Ministerstwo Rozwoju na dniach opublikuje, długo oczekiwany w Polsce, projekt ustawy o Fundacji Rodzinnej. Fundacje rodzinne mają zapewnić lepsze funkcjonowanie Firm Rodzinnych, po śmierci jej Założycieli, a jednocześnie zapewnić spadkobiercom wypłaty bez opodatkowania, do określonego poziomu. Podstawowe założenia to:

1.      wniesienie wkładu do fundacji mam być neutralne podatkowo,
2.      dywidendy od spółek, którymi zarządza fundacja, mają być zwolnione z podatku,
3.      opodatkowanie działalności gospodarczej fundacji 19%,
4.      wypłaty z fundacji na rzecz beneficjentów, mają być zwolnione z podatku, do wysokości funduszy założycielskiego,
5.      wypłaty nadwyżki ponad fundusz założycielski, mają być opodatkowane 19%.

Więcej szczegółów o Fundacjach rodzinnych, ale również o innych zagadnieniach prawnych i nie tylko, dotyczących Firm Rodzinnych, będzie można się dowiedzieć w Akademii Firm Rodzinnych, którą Kancelaria CWW ma przyjemność współorganizować, dzięki uprzejmości Instytutu Heweliusza https://instytut-heweliusza.pl/ i SWPS https://www.swps.pl/. Więcej szczegółów na: https://www.swps.pl/szkolenia/wroclaw/22488-akademia-firm-rodzinnych

O Projekcie szeroko pisze się w mediach:

https://gazetawroclawska.pl/liderzy-polskiego-biznesu-i-swiata-nauki-beda-ksztalcic-rodzinnych-przedsiebiorcow/ar/c15-15238179?czy_podglad=t&hash_podglad=986362a4b0ffd377ef3c09774de31514

https://www.wroclaw.pl/biznes/akademia-firm-rodzinnych-we-wroclawiu

https://www.tuwroclaw.com/wiadomosci,nowe-studia-we-wroclawiu-biznesmeni-beda-ksztalcic-przedsiebiorcow,wia5-3273-57140.html

https://opole.wyborcza.pl/opole/7,35086,26408779,opolskie-firmy-rodzinne-moga-sie-uczyc-od-najlepszych-rusza.html

Zapraszamy serdecznie 

W sprawach frankowych od Wyroku Trybunały Sprawiedliwości UE z dnia 3 października 2019 r. wiele się zmieniło, dzisiaj kredytobiorcy frankowi, tak zwani Frankowicze, jeżeli zaciągali kredyt jako konsumenci mogą liczyć, z dużą dozą prawdopodobieństwa na wygraną w Sądzie i co najmniej zmianę warunków umowy, a często też jej całkowite unieważnienie.

Jednakże, o ile prokonsumenckie rozstrzygnięcia spraw wydają się już stanowić standard orzeczniczy, to do niedawna przedsiębiorca, który zaciągnął kredyt we frankach szwajcarskich powinien się liczyć z przegraną w sądzie. Na szczęście tendencja ta zaczyna ulegać zmianie.

W ostatnim okresie zauważalny stał się trend zmiany kierunku orzeczeń Sądów Gospodarczych. Dla przedsiębiorców z kredytem frankowym oznacza to, że szanse sądowej zmiany waluty kredytu, albo nawet i unieważnienia umowy znacząco rosną.  Całość zagadnienia oparta jest o art. 3531 kodeksu cywilnego – strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swojego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego. Jest to tak zwana zasada swobody umów cywilnych.  I właśnie, jak wynika z doświadczenia Kancelarii CWW, najczęściej przedsiębiorca może zarzucić zawartej umowie o kredyt frankowy sprzeczność z ustawą – a dokładnie z art. 69 Ustawy prawo bankowe, co poprzez zastosowanie art. 58 Kodeksu cywilnego prowadzi do nieważności umowy w całości lub w części. Przepis ten (art. 69) wprost wskazuje jakie warunki musi spełniać umowa o kredyt. W realiach umów frankowych banki częstokroć nie spełniały w sposób rażący jednego z podstawowych warunków o jakiego wymaga wspomniany art. 69 Ustawy prawo bankowe. Banki w sposób nieprecyzyjny ustalały oddawaną do dyspozycji kredytobiorcy umówioną kwotę środków pieniężnych, podczas gdy Ustawa jasno mówi, że udostępniona kwota musi być jasno i precyzyjnie ustalona. Biorąc pod uwagę, że najczęściej kredytobiorca w umowie miał zapisaną kwotę we frankach, a otrzymywał złotówki i to po przeliczeniu franków po kursie – zazwyczaj skrajnie niekorzystnym i ustalonym w dowolny sposób, wręcz niemożliwe bywa ustalenie, na jaką kwotę kredytu strony umowy ostatecznie się umówiły. Skoro zawarta umowa nie ma wszystkich elementów jakie musi posiadać zgodnie z art. 69 Ustawy prawo bankowe, w tym tego najważniejszego elementu – precyzyjnie wskazanej kwoty, to należy uznać ją za sprzeczną z ustawą, a taka umowa na podstawie art. 58 Kodeksu cywilnego pozostaje nieważna i tą nieważność stwierdza Sąd.

Powyżej przedstawiony mechanizm znajduje już potwierdzenie w pierwszych orzeczeniach sądów np.: Wyrok SO w Warszawie z 30.10.2018 – XXIII Ga 986/18. Warto wskazać, że w sprawach o roszczenia z umów o kredyt frankowych, kierowanych przez przedsiębiorcę przeciwko bankowi zapadają też postanowienia o zabezpieczeniu roszczeń przedsiębiorcy – poprzez zawieszenie płatności rat na czas procesu. Do wydania takiego postanowienia Sąd musi ocenić roszczenie jako prawdopodobne.

Kredytobiorcy, który zaciągnął kredyt denominowany lub indeksowany do waluty franka szwajcarskiego, przysługują co do zasady trzy podstawowe roszczenia, wynikające z zawarcia umowy, w której treści zawarte są klauzule abuzywne, tj. roszczenie o stwierdzenie nieważności umowy, o „odfrankowienie kredytu” i roszczenie o zwrot spreadu.

W przypadku umów indeksowanych do franka szwajcarskiego polskie sądy coraz częściej wydają orzeczenia o tzw. „odfrankowieniu” kredytu. W praktyce sprowadza się to do uznania, że kredyt w rzeczywistości od samego początku, tj. od chwili zawarcia umowy, był kredytem udzielonym w walucie złoty polski. Z umowy wyeliminowane zostają więc postanowienia zawierające klauzule waloryzacyjne. Poniżej wyjaśniamy co to oznacza z punktu widzenia kredytobiorcy.

W przypadku uznania, że kredyt był kredytem w walucie złoty polski i wyeliminowania klauzul indeksacyjnych, mamy do czynienia z kredytem, którego kwota została wskazana w walucie złoty polski w treści umowy kredytu indeksowanego (nie dochodzi więc do przeliczenia kwoty kredytu na walutę CHF). Następnie raty kredytu zostają ustalone w odniesieniu do kwoty kredytu w PLN, a więc także zostają określone w walucie złoty polski i nie dochodzi do ich przeliczania na walutę CHF. Po ustaleniu w ten sposób kwoty kredytu i rat kredytu co do zasady okazuje się, że dotychczas spłacone raty kredytu zostały znacząco nadpłacone, a pozostałe do spłaty zobowiązania jest znacznie niższe niż aktualne zobowiązania kredytobiorcy ustalone po przeliczeniu kwoty pozostałej do spłaty przy zastosowaniu obecnego kursu CHF. Uwzględnienie takiego roszczenia wiąże się więc ze znacznymi korzyściami dla kredytobiorcy.

LIBOR czy WIBOR?

Bardzo istotnym z punktu widzenia kredytobiorcy zagadnieniem jest kwestia czy tak „odfrankowiony” kredyt pozostaje oprocentowany stawką LIBOR czy stawką WIBOR. Kwestia ta jest ważna z uwagi na fakt, że stawka LIBOR jest niższa, co powoduje, że przy jej zastosowaniu koszt kredytu w postaci oprocentowania jest niższy w stosunku do oprocentowania stawką WIBOR.

Banki usiłują przekonać sądy, że po wyeliminowaniu klauzul przeliczeniowych należy zastosować oprocentowanie według stawki WIBOR. Stanowisko to opera się na twierdzeniu, że w przypadku udzielenia kredytu w walucie złoty polski bank nigdy nie zaproponowałby oprocentowania stawką LIBOR, a więc wysokość oprocentowania wraz z klauzulą przeliczeniową stanowi jedną klauzulę waloryzacyjną, która po przyjęciu jej abuzywnego charakteru, jest w całości bezskuteczna.

Stanowisko to nie znajduje jednak potwierdzenia w orzecznictwie Sądu Najwyższego, który już kilkukrotnie wskazywał, że po wyeliminowaniu klauzul przeliczeniowych, kredyt pozostaje oprocentowany stawką LIBOR. Stanowisko takie zostało wyrażone m.in. w wyroku Sądu Najwyższego z 4 kwietnia 2019 roku, sygn. akt III CSK 159/17 czy wyroku z dnia 9 maja 2019, sygn. akt I CSK 242/18, a także potwierdzone w Studiach i Analizach Sądu Najwyższego - w opracowaniu Sądu Najwyższego w całości poświęconemu zagadnieniom związanym z kredytami walutowymi.

Pozostawienie oprocentowania stawką LIBOR jest także zgodne z odstraszającym dla przedsiębiorcy celem wprowadzenia dyrektywą 93/13/EWG z dnia 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich sankcji bezskuteczności jedynie niedozwolonego postanowienia, przy pozostawieniu w niezmienionej formie pozostałej treści umowy.

Podsumowując, zgodnie z aktualnym orzecznictwem, w przypadku stwierdzenia przez sąd abuzywności klauzul przeliczeniowych i przyjęcia, że umowa może nadal obowiązywać po wyeliminowaniu tych postanowień, jako umowa kredytu w walucie złoty polski, pozostałe postanowienia umowy powinny pozostać niezmienione, a więc taki kredyt złotówkowy powinien podlegać oprocentowaniu określonemu w umowie, tj. według stawki LIBOR.

1 lipca 2020 roku, na ręce Ordynator z Oddziału Intensywnej Terapii Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im.  J. Gromkowskiego przy ul. Koszarowej we Wrocławiu, Pani Bożeny Głogowskiej, zostały przekazane vouchery prezentowe na wydarzenia kulturalne organizowane we Wrocławiu do końca 2021 roku, ufundowane przez Zespół Kancelarii CWW. W ten sposób dziękujemy personelowi medycznemu za jego nieocenioną pomoc oraz poświęcenie w dobie COVID-19.

Gratulujemy naszemu aplikantowi, Kacprowi Wosiakowi, obrony rozprawy doktorskiej pt. "Legitymacja uprawnionego z akcji". Z przyjemnością informujemy, że na wniosek obu recenzentów rozprawy komisja przeprowadzająca publiczną obronę zdecydowała się wyróżnić rozprawę Kacpra Wosiaka za jej wysoki poziom naukowy.

Obrona rozprawy doktorskiej miała miejsce w dniu 15 czerwca 2020 r. na Wydziale Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego.

W dniu 23 czerwca 2020 r. Prezydent podpisał ustawę o dopłatach do oprocentowania kredytów bankowych udzielanych na zapewnienie płynności finansowej przedsiębiorcom dotkniętym skutkami COVID-19 oraz o zmianie innych ustaw (tzw. Tarcza 4.0.). Zgodnie z zapowiedziami Rządu jest to już ostatnia wersja tarczy antykryzysowej. Zawiera ona dodatkowe rozwiązania mające pomóc przedsiębiorcom dotkniętym skutkami pandemii COVID-19, lecz nie tylko. Poniżej prezentujemy przegląd niektórych kluczowych środków i rozwiązań zawartych w Tarczy 4.0.

1. Dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych

W Tarczy 4.0. przewiduje się dodatkowy instrument wsparcia przedsiębiorców w postaci dopłat do oprocentowania kredytów obrotowych odnawialnych i nieodnawialnych, udzielanych w złotych, w celu zapewnienia płynności finansowej. Dopłaty mogą przysługiwać zarówno do umowy kredytu zawartej przed wejściem w życie Tarczy 4.0. (w tym wypadku konieczne będzie stosowne aneksowanie umowy), jak również do umowy zawartej po tej dacie.

Dopłata stanowić będzie część odsetek należnych bankowi i będzie odpowiadała:

1. w odniesieniu do mikroprzedsiębiorcy, małego lub średniego przedsiębiorcy – 2 punktom procentowym,
2. w odniesieniu do dużego przedsiębiorcy – 1 punktowi procentowemu.

Warunkiem ubiegania się o dopłatę do oprocentowania kredytu jest przede wszystkim utrata płynności finansowej, rozumianej jako zdolność do spłaty w terminie wymagalnych zobowiązań, lub zagrożenie utratą płynności finansowej, w związku z konsekwencjami rozprzestrzeniania się COVID-19.

2. Rozszerzenie kręgu uprawnionych do uzyskania świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy

W nowych przepisach przewiduje się też uprawnienie pracodawcy do ubiegania się o udzielenie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników, którzy dotychczas nie kwalifikowali się na to świadczenie. Możliwe będzie bowiem uzyskanie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników nieobjętych: i) przestojem w rozumieniu art. 81 Kodeksu pracy, ii) przestojem ekonomicznym w rozumieniu art. 15g ust. 1 Tarczy, iii) obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia COVID. Jest to więc znaczące rozszerzenie względem stanu obecnego.

Z tego tytułu pracodawcy mogą przysługiwać środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników oraz dofinansowanie do wynagrodzeń ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości połowy tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia.

Uprawnionymi do ubiegania się o ww. świadczenia są pracodawcy, u których wystąpił spadek obrotów w następstwie pandemii COVID-19, liczony zgodnie z art. 15g ust. 9 Tarczy, tj. i) nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających po dniu 1 stycznia 2020 r. w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych miesięcy roku poprzedniego; ii) nie mniej niż o 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnego miesiąca przypadającego po dniu 1 stycznia 2020 r. w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

3. Obniżenie wymiaru czasu pracy

W art. 15ga Tarczy przewidziano kolejny ważny instrument dla pracodawców, u których wystąpił spadek przychodów z związku z pandemią COVID-19 oraz u których miał miejsce tzw. wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń. Taki pracodawca będzie mógł obniżyć wymiar czasu pracy pracownika o maksymalnie 20%, nie więcej jednak niż do 0,5 etatu albo objąć pracownika przestojem ekonomicznym, w trakcie którego wypłaca się pracownikowi wynagrodzenie obniżone o nie więcej niż 50%. W żadnym z obu wypadków wypłacane pracownikowi wynagrodzenie nie będzie mogło być niższe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

4. Przymusowe udzielenie zaległego urlopu wypoczynkowego

Kolejnym środkiem mającym na celu uelastycznienie przepisów prawa pracy jest przewidziane w Tarczy 4.0. uprawnienie pracodawcy do udzielenia pracownikowi zaległego urlopu wypoczynkowego. Będzie to mogło mieć miejsce nawet bez zgody pracownika oraz z pominięciem planu urlopów. Pracodawca będzie mógł udzielić urlopu w tym trybie w terminie przez siebie wskazanym.

5. Doprecyzowanie przepisów dotyczących pracy zdalnej

Wcześniejsze wersje Tarczy antykryzysowej zawierały podstawę prawną do polecenia pracownikowi wykonywania pracy zdalnej, czyli pracy wykonywanej poza stałym miejscem pracy. Tarcza 4.0. zawiera doprecyzowanie tych przepisów, nakładając na pracodawcę pewne obowiązki.

Zgodnie z nowymi przepisami co do zasady środki pracy zdalnej będzie musiał zapewnić pracodawca. Pracownik będzie mógł wprawdzie wykorzystywać środki inne niż zapewnione przez pracodawcę, jednak wyłącznie pod warunkiem, że umożliwia to ochronę tajemnic prawnie chronionych oraz danych osobowych.

Pracodawca uzyskał też wyraźną podstawę do polecenia pracownikowi sporządzania ewidencji wykonanych czynności w trakcie pracy zdalnej. Nowe przepisy zawierają też jednoznaczne rozstrzygnięcie, że pracodawca może w każdym czasie odwołać polecenie pracy zdalnej.

6. Odroczenie płatności opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste

W Tarczy 4.0. przewiduje się też odroczenie do dnia 31 stycznia 2021 r. płatności opłat rocznych za użytkowanie wieczyste za rok 2020.

7. Zmiany w mikropożyczkach dla przedsiębiorców

Tarcza 4.0. wprowadza również dodatkowe udogodnienia dla beneficjentów tzw. mikropożyczek z Funduszu Pracy (w kwocie do 5000 zł). W nowych przepisach przewiduje się automatyczne umorzenie obowiązku zwrotu tych pożyczek, pod warunkiem, że przedsiębiorca będzie prowadził działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki. Dotychczas umorzenie miało dotyczyć wyłącznie tych przedsiębiorców, którzy wystąpili ze stosownym wnioskiem. Ponadto środki pochodzące z mikropożyczki zostały zwolnione spod ewentualnej egzekucji sądowej i administracyjnej.

8. Ceny transferowe

W Tarczy 4.0. przewiduje się też przedłużenie terminów na złożenie informacji o cenach transferowych oraz do złożenia oświadczeń o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych. Nowe terminy przedstawiać się mają następująco:

1. do dnia 31 grudnia 2020 r. – w przypadku gdy termin ten upływa w okresie od dnia 31 marca 2020 r. do dnia 30 września 2020 r.;
2. przedłużenie o 3 miesiące – w przypadku gdy termin ten upływa w okresie od 1 października 2020 r. do 31 stycznia 2021 r.

Przedmiotowa tematyka znajduje swoje źródło w zapisach Ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu narkomanii (dalej zwana także „Ustawą”). Ustawa w swojej treści rozróżnia:

• konopie włókniste - będące gatunkiem konopi siewnych, w których suma zawartości delta-9-tetrahydrokannabinolu oraz kwasu tetrahydrokannabinolowego (dalej zwanych łącznie „kwasem THC”) w kwiatowych lub owocujących wierzchołkach roślin, z których nie usunięto żywicy, nie przekracza 0,20% w przeliczeniu na suchą masę,
• konopie inne niż włókniste – a więc rośliny, w których stężenie kwasu THC w kwiatostanach rośliny, z których nie usunięto żywicy, przekracza poziom 0,20% kwasu THC, w przeliczeniu na suchą masę.

Sposób w jaki ustawodawca rozróżnił dwa rodzaje konopi, związany jest więc ze stężeniem w kwiatostanach konopi oznaczonej zasadniczej substancji – kwasu THC – który w zależności od poziomu jego stężenia może przejawiać działanie psychoaktywne.

Ustawowe wymogi związane z uprawą i obrotem konopiami

W celu zwięzłego a zarazem wyczerpującego omówienia kwestii odpowiedzialności karnej oraz cywilnej związanej z uprawą, skupem i obrotem konopiami włóknistymi, koniecznym jest wskazanie ustawowych nakazów i zakazów, których adresatami są podmioty zamierzające prowadzić działalność związaną z obrotem konopiami włóknistymi. 

      i. Ustawowe wymogi związane z uprawą konopi włóknistej

Polski ustawodawca uregulował w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii możliwość podjęcia uprawy jedynie konopi włóknistych, określając przy tym zamknięty katalog sektorów przemysłu na rzecz i realizację potrzeb, których taka uprawa może być prowadzona. Są to: przemysł włókienniczy, chemiczny, celulozowo-papierniczy, spożywczy, kosmetyczny, farmaceutyczny, materiałów budowlanych oraz nasiennictwa.

Podjęcie uprawy konopi włóknistych związane jest z koniecznością realizacji szeregu wymogów formalnych, w tym przede wszystkim uzyskania zezwolenia od wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego ze względu na miejsce położenia uprawy. Zezwolenie ma formę decyzji, której podstawą jest stosowny wniosek zawierający m.in. oznaczenie wnioskodawcy, określenie odmiany planowanej do uprawiania konopi włóknistej oraz powierzchni uprawy wraz z oznaczeniem działek przeznaczonych pod uprawę, a także stosowne oświadczenie o nie byciu karanym.

Rozpoczęcie uprawy konopi włóknistej związane jest z dodatkowym obowiązkiem wykorzystywania określonej kategorii materiału siewnego – kategorii elitarnej albo kwalifikowanej.

Podmiot trudniący się uprawą konopi włóknistej zobowiązany jest dodatkowo do realizacji co najmniej jednej z dwóch przesłanek:

1. Zawarcia umowy kontraktacji z podmiotem posiadającym  zezwolenie marszałka województwa na prowadzenie działalności w zakresie skupu konopi włóknistych (szerzej omówione w punkcie II poniżej)

lub

      2. Zobowiązania się do przetwarzania konopi włóknistych we własnym zakresie na potrzeby wskazanych na wstępie działów przemysłu.

Nadzór nad uprawami konopi włóknistych sprawowany jest przez właściwego miejscowo wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Organ ten uprawniony jest do:

1. wejścia na grunty, na których są prowadzone uprawy maku lub konopi włóknistych, oraz dojścia do tych gruntów przez inne nieruchomości,
2. kontroli dokumentów uprawniających do prowadzenia upraw maku lub konopi włóknistych,
3. żądania wyjaśnień od prowadzącego uprawy maku lub konopi włóknistych,
4. cofnięcie zezwolenia w przypadku stwierdzenia naruszeń w zakresie opisanych powyżej obowiązków związanych z prowadzeniem uprawy,
5. wydania nakazu zniszczenia upraw w przypadku prowadzenia ich w sposób naruszający opisane powyżej wymogi.

W odniesieniu do konopi innych niż konopie włókniste Ustawodawca wprowadził całkowity zakaż ich uprawiania. Zastrzegając określone sankcje, które omówione zostały w kolejnych częściach niniejszego opracowania.

      ii. Ustawowe wymogi skupu konopi włóknistej

Działalność w zakresie skupu konopi włóknistej, podobnie jak jej uprawa związana jest z koniecznością szeregu ustawowych wymogów, w tym w szczególności wiąże się z obowiązkiem uzyskania zezwolenia od marszałka województwa, właściwego ze względu na miejsce położenia uprawy. Wniosek powinien określać oznaczenie podmiotu wnioskującego (wskazanie danych osobistych, firmy, oznaczenie adresu zamieszkania, siedziby adresów NIP, ewentualnie REGON), wskazanie miejsca, w którym skup będzie realizowany, a także wskazanie zakresu i celu podejmowanej działalności (określenie produktów wytwarzanych z konopi włóknistej z wskazaniem sektora przemysłu na rzecz, którego produkty te są wytwarzane) oraz ich bieżąca aktualizacja na wezwanie marszałka województwa.
Podstawą dokonywania skupu może być wyłącznie zawarta umowa kontraktacji.

Odpowiedzialność karna związana z obrotem konopiami

      i. Uprawa konopi włóknistych a odpowiedzialność karna

Ustawodawca w ustawie o przeciwdziałaniu narkomanii w odniesieniu do konopi włóknistych określił odpowiedzialność karną jedynie w stosunku do jej nielegalnej uprawy.

Nielegalna uprawa konopi włóknistych stanowi więc wykroczenie zagrożone karą grzywny w wysokości od 20 zł do 5000 zł. Przez pojęcie uprawy rozumieć należy każdego rodzaju uprawę bez względu na sposób jej prowadzenia a także wielkość plonów. Penalizacji podlegać więc będzie zachowanie sprzeczne z opisanymi w poprzednim punkcie niniejszego opracowania ustawowymi obowiązkami i nakazami. Nielegalność uprawy zajdzie więc w odniesieniu do zachowania polegającego na:

1. uprawie konopi włóknistych na potrzeby sektorów przemysłu innych niż włókienniczy, chemiczny, celulozowo-papierniczy, spożywczy, kosmetyczny, farmaceutyczny, materiałów budowlanych oraz nasiennictwa,
2. uprawie konopi włóknistych na obszarach nieprzeznaczonych na taką uprawę, które to obszary określone są przez Sejmik województwa,
3. uprawie konopi włóknistych bez uzyskania zezwolenia od marszałka województwa,
4. korzystaniu z materiału siewnego kategorii innej niż kategoria elitarna albo kwalifikowana,
5. nieposiadaniu potwierdzenia (faktury, etykiet opakowań materiału siewnego) stosowania materiału siewnego kategorii elitarny albo kwalifikowanej,
6. w przypadku braku zawarcia umowy kontraktacji z podmiotem uprawnionym do skupu, nierealizowanie zobowiązania do przetwarzania konopi włóknistych we własnym zakresie na wymienione w punkcie 1) cele,

W przypadku orzeczenia kary grzywny za nielegalne uprawianie konopi włóknistych, sąd zobowiązany jest ponad to do orzeknięcia przepadku roślin, które składały się na taką uprawę a także może zarządzić ich zniszczenie.

W odniesieniu do przedmiotowego wykroczenia, należy zwrócić także uwagę, iż dodatkową sankcją, jaka może wiązać się z podjęciem nielegalnej uprawy lub też podjęciem uprawy w sposób niezgodny z treścią udzielonego zezwolenia jest także decyzja właściwego miejscowo wójta (burmistrza lub prezydenta miasta o cofnięciu zezwolenia. Dodatkowo organ ten uprawniony jest do wydania decyzji administracyjnej nakazującej zniszczenie upraw.
Koniecznym jest wskazanie, iż ustawodawca nie spenalizował w Ustawie zachowania polegającego na nielegalnym skupie konopi włóknistych. Karą jak przewidziana została za realizacje skupu konopi włóknistych niezgodnie z zapisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii jest cofnięcie zezwolenia przez wydanie decyzji przez właściwego marszałka województwa.

      ii. Uprawa i obrót konopiami innymi niż włókniste i związana z tym odpowiedzialność karna

      a. Odpowiedzialność karna związana z uprawą konopi innych niż włókniste

W ustawie o przeciwdziałaniu narkomani w art. 63 w sposób niebudzący wątpliwości penalizacji poddano działanie polegające na uprawie konopi innych niż włókniste. Wskazania wymaga, że pod pojęciem uprawy rozumieć należy każdą uprawę bez względu na jej powierzchnie, w związku z czym pojęciem uprawy określać należy zarówno uprawy o większej powierzchni jak i uprawy domowe, prowadzone nawet na kilku centymetrach kwadratowych (w tym przypadku rozważeniu jednak podlegać będzie, czy zachowanie takie jest przestępstwem z punktu widzenia społecznej szkodliwości). Pojęcie uprawy zawiera w sobie określenie czynności wykonawczych i ma charakter trwały. Uprawa rozpoczyna się zasianiem a kończy zbiorem. Jest to więc „całokształt zabiegów w produkcji roślin, w tym pielęgnacja do momentu zbioru”[1].
W ustawie o przeciwdziałaniu narkomani w art. 63 odpowiedzialność za uprawę konopi innych niż włókniste odniesiono przede wszystkim do poziomu stężenia kwasu THC. Roślina wykazująca więc stężenie kwasu THC na poziomie większym niż 0.20% suchej masy jawić się będzie jako roślina inna niż konopie włókniste, a jej uprawianie stanowić będzie realizację przestępstwa określonego w art. 63 Ustawy. Należy jednak wskazać, że same konopie inne niż włókniste nie stanowią środka odurzającego. Środkiem tym będzie ustawowo zdefiniowane „ziele konopi innych niż konopie włókniste” (jest to każda naziemna część rośliny), które wykazuje stężenie kwasu THC na poziomie większym niż 0.20% masy rośliny, Zwrócić więc należy uwagę, że w odniesieniu do ziela konopi innej niż indyjski ustawodawca zrelatywizował zawartość kwasu THC z masą całej rośliny nie natomiast jak w przypadku zdefiniowania konopi włóknistych z suchą masą całej rośliny. Jeżeli więc naziemna część rośliny nie będzie zawierała kwasu THC na poziomie większym niż 0.20% masy rośliny i po jej wysuszeniu nie będzie zawierała kwasu THC na poziomie większym niż 0.20% suchej masy, wówczas nie dojdzie do popełnienia przestępstwa uprawy konopi innych niż konopie włókniste.
Ustawodawca za przedmiotowe przestępstwo ustanowił sankcję 3 lat pozbawienia wolności. Ustawodawca tożsamą sankcję przewidział także za realizację jedynie zbioru ziela konopi. Możliwe jest jednak orzeczenie w miejsce kary pozbawienia wolności kary grzywny albo kary ograniczenia wolności (art. 37a ustawy z dnia 6 czerwca 1997r. - Kodeks Karny (dalej zwany „k.k.”)). W przypadku nadzwyczajnego złagodzenia kary, regulacja art. 60 §7 k.k. umożliwia także orzekającemu sądowi całkowite odstąpienie od wymierzenia kary i orzeczenie stosownego środka karnego[2] (art. 39 pkt 2-3 oraz pkt 7 i 8).
W ustawie zaostrzono rygor odpowiedzialności karnej w stosunku do upraw, które mogą dostarczyć znacznej ilości ziela konopi ustanawiając za to sankcję pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. Również i w tym wypadku możliwe jest orzeczenie w zamian kary pozbawienia wolności kary grzywny lub też kary ograniczenia wolności. Nie jest jednak możliwe zastosowanie instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.

      b. Odpowiedzialność karna związana z obrotem konopiami innymi niż włókniste

W ustawie o przeciwdziałaniu narkomani określona została również odpowiedzialność za wprowadzenie konopi/ziela konopi innej niż włóknista do obrotu polegającym na sprzedaży narkotyku bezpośrednio na rzecz docelowego konsumenta, lub  ułatwienie użycia konopi/ziela konopi innej niż włóknista w zamian za korzyść materialną lub nakłonienie do jej użycia w zamian za korzyść materialną. Odpowiedzialność za przedmiotowe przestępstwo została określona w granicy do 10 lat pozbawienia wolności. Popełnienie przedmiotowego przestępstwa może pociągać za sobą orzeczenie środka karnego. Nie jest możliwe orzeczenie zamiast kary pozbawienia wolności kary grzywny albo kary ograniczenia wolności. Sąd orzekający w konkretnej sprawie, w zależności od jej okoliczności jest ponad to uprawniony do skorzystania z instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary.
W przypadku realizacji przez sprawcę znamion typu kwalifikowanego omawianego przestępstwa, tj. realizacji jego znamion wobec osoby, która jest niepełnoletnia, wówczas czyn ten jest zagrożony karą pozbawienia wolności w wymiarze nie krótszym niż 3 lata.
Czyn mniejszej wagi wiąże się natomiast z karą grzywny albo karą ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat.
Odmiennym wprowadzeniem do obrotu jest wprowadzenie konopi/ziela konopi włóknistej do obrotu nie skierowana bezpośrednio do osób, które byłby konsumentami narkotyku. Chodzi więc o udostępnienie konopi/ziela konopi włóknistej osobom trzecim, niebędących bezpośrednimi konsumentami[3].  Ustawodawca w art. 56 Ustawy o odniesieniu do przedmiotowego przestępstwa określił odpowiedzialność osób wprowadzających do obrotu lub uczestniczących w tak ujętym obrocie przez ustanowienie kary grzywny i kary pozbawienia wolności w wymiarze od 6 miesięcy do lat 8. Sąd decydując się na skorzystanie z przedmiotowej sankcji przewidzianej w przepisie zobowiązany jest do kumulatywnego orzeczenia grzywny i kary pozbawienia wolności. Obostrzając tak kumulatywną karę sąd orzekający jest zobowiązany do obostrzenia każdej z kar (tj. i kary grzywny i kary pozbawienia wolności).  Wskazać jednak należy, że i w tym wypadku sąd uprawniony jest na podstawie art. 37a k.k. do zamiany przedmiotowej kumulatywnej kary na karę grzywny albo karę ograniczenia wolności.  Kara za przedmiotowe przestępstwo nie może zostać nadzwyczajnie złagodzona.
W przypadku, gdy do obrotu w rozumieniu art. 56 ustawy o przeciwdziałaniu narkomani wprowadzona jest znaczna ilość substancji odurzających, odpowiedzialność sprawcy podlega zaostrzeniu i przestępstwo takie zagrożone jest karą pozbawienia wolności od lat 2 do lat 12. Pojęcie znacznej ilości każdorazowo musi być interpretowane zarówno kontekstowo w związku z okolicznościami danej sprawy jak i rodzajowo. Jest to więc pojęcie nieostre, względne.

Uprawa i obrót konopiami włóknistymi i związana z tym odpowiedzialność cywilna

      i. Umowy kontraktacji

Przedmiotowy rodzaj odpowiedzialności wiązać może się przede wszystkim z kwestią odpowiedzialności kontraktowej. I tak w pierwszej kolejności z omówienia wymaga kwestia odpowiedzialności związana z realizacją umów kontraktacji pomiędzy podmiotem uprawiającym konopie włókniste a podmiotem skupującym.
Przede wszystkim do umowy kontraktacji, w tym do odpowiedzialności z tytułu realizacji jej treści, zastosowanie w pierwszej kolejności znajdą przepisy typizujące ten stosunek. W pierwszej kolejności wskazania wymaga, iż przy realizacji umowy kontraktacji kontraktujący korzysta z rękojmi producenta na zasadach tożsamych jak przy umowie sprzedaży, z wyjątkiem prawa do odstąpienia od umowy, z którego kontraktujący może skorzystać wyłącznie w przypadku istotności wad fizycznych.
W konsekwencji stwierdzenia dostarczenia przez producenta wadliwych produktów rolnych kontraktujący jest uprawniony złożyć oświadczenie o obniżeniu ceny, Kontraktujący może również żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Aby możliwe było skorzystanie z przedmiotowych uprawnień, kontraktujący będący przedsiębiorcą zobowiązany jest do niezwłocznego zawiadomienia producenta również będącego przedsiębiorcą, o wystąpieniu lub pojawieniu się wady.
Odpowiedzialność producenta w ramach Umowy kontraktacji związana będzie także z odpowiedzialnością regulowaną przepisami ogólnymi k.c. dotyczącymi zobowiązań. W tym przede wszystkim będzie to odpowiedzialności za zwłokę i szkodę jaka w skutek takiej zwłoki zaistniała, ponad to odpowiedzialność ta będzie związana z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniu umowy kontraktacji. Co więcej umowa kontraktacji może kształtować stosunek prawny, w ramach którego określone zostaną kary umowne za niewykonanie lub nienależyte jej wykonanie.
W przypadku gdy nie jest możliwym realizacja przez producenta danej umowy kontraktacyjnej, wówczas producent ten zobowiązany jest do zwrotu zaliczek i kredytów bankowych pobranych w związku z taką umową. W przypadku natomiast gdy producent był zobowiązany do zgłoszenia w określonym terminie niemożności dostarczenia przedmiotu kontraktacji, wskutek okoliczności za które nie ponosił odpowiedzialności, wówczas w przypadku nie zadośćuczynienie obowiązkowi powiadomienia uniemożliwia powoływanie się na przedmiotowe okoliczności jako zwalniające go z odpowiedzialności kontraktowej.

      ii. Umowy zawarte z podmiotami z sektorów przemysłu na rzecz których konopie włókniste są uprawiane

W dalszej kolejności koniecznym jest wskazanie na podstawy odpowiedzialności cywilnej jakie zachodzą w przypadku umów zawartych pomiędzy podmiotem skupującym, ewentualnie podmiotem uprawiającym konopie włókniste i wytwarzającym z nich produkty, a podmiotami z sektorów przemysłu na rzecz, których konopie włókniste są produkowane. Odpowiedzialność ta będzie kształtowana w drodze reżimu umownego, jaki strony kształtując łączący je stosunek prawny przyjęły. Do takich stosunków zastosowanie znajdą więc przepisy dotyczące zwłoki jednej ze stron i obowiązku naprawienia szkody z tym związanej, przepisy dotyczące niewykonania lub niewłaściwego wykonania zobowiązania, przepisy dotyczące odpowiedzialności za rzeczy a także regulacje dotyczące odsetek i kar umownych. Ocena takiej odpowiedzialności zachodzić musi każdorazowo w odniesieniu do konkretnej treści danego stosunku prawnego i związana jest z koniecznością przeprowadzenia analizy łączących stron Umów.
Przyjąć jednak należy, że przedmiotowa odpowiedzialność kształtowana nader często może być także w oparciu o zapisy regulacji kodeksu cywilnego dotyczące umowy sprzedaży – tutaj odpowiedzialność na zasadach rękojmi. Sprzedaż będzie zazwyczaj głównym stosunkiem prawnym jaki zaistnieje pomiędzy podmiotem dokonującym skupu i wytwarzającym określony produkt a klientem detalicznym. Odpowiedzialność z tytułu rękojmi będzie więc w takich wypadkach nader często występowała w ramach relacji podmiot skupujący i wytwarzający określony produkt z konopi włóknistej – konsument. Odpowiedzialność ta będzie więc związana ze szczególną pozycją konsumenta, jaką przydają mu przepisy prawa, którą wyznaczają określone uprawnienia z zakresu rękojmi za wady rzeczy jak i uprawnienia związane z zakupem rzeczy poza siedzibą przedsiębiorstwa.
W relacjach podmiot skupujący i wytwarzający produktu z konopi włóknistej – konsument może także zaistnieć odpowiedzialność za produkt niebezpieczny. Będzie to definiowane wówczas jako odpowiedzialność za czyn niedozwolony, odpowiedzialność deliktowa. W sytuacji bowiem gdy produkt wytworzony z konopi włóknistej przejawia cechy, których tego typu produkt przejawiać nie powinien, wówczas producent będzie ponosił związaną z tym odpowiedzialność za szkodę jaką produkt wyrządził na osobie (majątkową i nie majątkową), także szkodę na mieniu w odniesieniu do rzeczy przeznaczonych do osobistego użytku. 
W przypadku gdy produkt taki powodowałby powstanie szkody na osobie, w postaci uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, wówczas taka poszkodowana osoba uprawniona byłaby do żądania wypłacenia przez producenta wszelkich kosztów związanych z powstaniem szkody (art. 444§1 k.c.).  Poszkodowany taki może również żądać zapłaty stosownej renty w przypadku utraty możliwości wykonywania praca. Co więcej, za doznaną krzywdę poszkodowany może także otrzymać zadośćuczynienie za doznaną krzywdę, do pokrycia którego zobowiązany jest Podmiot sprzedający dany produkt, wytworzony z konopi włóknistej, którego działanie spowodowało szkodę.
Z drugiej strony z wysokim prawdopodobieństwem w relacjach między przedsiębiorcami odpowiedzialność związana z obrotem produktami wytworzonymi z konopi włóknistej kształtowana będzie w oparciu o zawartą umowę dostawy. W takim wypadku w odniesieniu do odpowiedzialności dostawcy zastosowanie znajdą przepisy o rękojmi dostawcy za wykonanie rzeczy, zgodnie z dokumentacją odbiorcy, jak i też uprawnienie odbiorcy do odstąpienia od umowy w przypadku opóźnienia dostawcy w zakresie, który wskazuje, iż nie dochowa on umownie zastrzeżonego terminu. Do stosunków kształtowanych w oparciu o umowę dostawy zastosowanie znajdą także wskazane na wstępie przepisy ogólne związane z realizacją umowy dostawy, zwłoką a także z jej niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem.

Uprawa i obrót konopiami innymi niż włókniste i związana z tym odpowiedzialność cywilna

W tym przedmiocie kwestię odpowiedzialności cywilnej odnieść można jedynie do regulacji Kodeksu cywilnego z zakresu czynów niedozwolonych. W odniesieniu do konopi innych niż włókniste odpowiedzialność ta może wiązać się z kazuistycznymi przypadkami odurzenia nią danej osoby, wbrew jej wiedzy i woli – przestępstwo udzielenia innej osobie środka odurzającego – co doprowadziło daną osobę do rozstroju zdrowia, zagrożenia życia lub nawet śmierci.  W takim wypadku, zastosowanie znajdą przepisy regulacji art. 444 k.c. statuującego uprawnienie osoby poszkodowanej do naprawienia szkody przez zapłatę kosztów, jak z tytułu jej wyrządzenia powstały. Będą to więc wszelkie koszty związane z leczeniem, rekonwalescencją a także związane z niemożności wykonywania pracy. W dalszej kolejności osoba poszkodowana, na podstawie art. 445 k.c. dochodzić może zapłaty stosownego zadośćuczynienia tytułem doznanej krzywdy. Co więcej, w zależności od okoliczności w jakich przedmiotowe przestępstwo zostałoby wykonane, a także w zależności od jego następstw rozważenia wymagałoby także, czy nie zachodzi sposobność zastosowania dyspozycji art. 448 k.c. traktującego o zadośćuczynieniu co do naruszenia dobra osobistego, w tym przede wszystkim zdrowia, wolności czy też dobrego imienia osoby poszkodowanej.

Mając więc powyższe na względzie koniecznym jest wskazanie, iż zróżnicowanie reżimu odpowiedzialności cywilnej, w tym podstaw tej odpowiedzialności, w odniesieniu do konopi włóknistych oraz innych niż włókniste jest konsekwencją reżimu odpowiedzialności karnej, zgodnie z którą uprawa i obrót konopiami innymi niż konopie włókniste jest zakazana i stanowi przestępstwo. W przypadku więc legalnego obrotu konopiami innymi niż włókniste odpowiedzialność cywilna nie będzie sprowadzona wyłącznie do odpowiedzialności deliktowej, wynikającej z dopuszczenia się przez daną osobę czynu niedozwolonego. Nader często podstawą odpowiedzialność w obrocie konopiami włóknistymi będzie umowa, statuująca określone obowiązki i uprawnienia stron a także przepisy ustawowe określające odpowiedzialność kontraktową za realizację danego stosunku prawnego. W celu oceny podstaw takiej odpowiedzialności konieczna jest każdorazowa analiza relacji i specyfiki stron udanego stosunku prawnego, w tym przede wszystkim treści postanowień umownych, które stosunek tak statuują.
W przypadku natomiast odpowiedzialności cywilnej związanej z obrotem konopiami innymi niż włókniste, zakres tej odpowiedzialności  w wymiarze cywilnym wyznaczać będą przepisy o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną czynem niedozwolonym a także przepisy o zadośćuczynieniu z tytułu doznanej w związku z tym szkody, w związku czym koniecznym będzie wykazanie szkody jaka nastąpiła na skutek popełnienia przez daną osobę przestępstwa, które pozostaje w związku z obrotem konopiami innymi niż włókniste.

Choć golf może wydawać się sportem wolnym od wypadków oraz urazów, to jednak niestety tak nie jest. Szczególnie doniesienia prasowe z krajów, w których dyscyplina ta cieszy się większą popularnością niż w Polsce dowodzą, że pole golfowe może okazać się nie tylko miejscem dużych emocji, lecz również dotkliwych wypadków. Dosyć naturalne jest więc pytanie w jaki sposób kształtuje się odpowiedzialność cywilna za tego rodzaju incydenty, tym bardziej, że golf cieszy się w Polsce coraz większą popularnością.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA ZA WYPADKI ZWIĄZANE Z UDERZENIEM PIŁKĄ GOLFOWĄ INNEJ OSOBY

Na wstępie wyjaśnijmy, że w polskim porządku prawnym nie występuje szczególna podstawa prawna odpowiedzialności cywilnej związanej z uprawianiem sportu. W tej sferze życia zastosowanie znajdują natomiast ogólne przepisy Kodeksu cywilnego. Na szczęście przepisy Kodeksu cywilnego są na tyle pojemne, że z powodzeniem mogą służyć do oceny następstw wypadków występujących przy uprawnianiu sportu. Stosowną podstawą prawną odpowiedzialności cywilnej amatorskiego golfisty będzie art. 415 Kodeksu cywilnego. Mówimy teraz o zasadzie ogólnej – mającej w pełni zastosowanie do obecnie omawianej kategorii wypadków – od której są jednak pewne wyjątki, na które zwrócimy uwagę w dalszej części artykułu.
Przepis art. 415 Kodeksu cywilnego uzależnia powstanie obowiązku naprawienia szkody (czyli powstanie odpowiedzialności cywilnej) od jednoczesnego wystąpienia trzech przesłanek: 1) szkody; 2) zawinionego zachowania określonej osoby; 3) związku przyczynowego między pierwszym i drugim.

Szkoda
Szkoda jest w polskim prawie cywilnym bardzo szerokim pojęciem. Obejmuje bowiem zarówno szkodę w mieniu (np. uszkodzenie rzeczy), jak też szkodę na osobie. Z uwagi na specyfikę wypadków, które aktualnie opisujemy, wydaje się, że najczęstszą postacią szkody będzie właśnie ta dotycząca osoby. Wyjaśnijmy więc, że szkoda na osobie może przybrać dwojaką postać.
Po pierwsze możemy mieć do czynienia z tzw. szkodą majątkową na osobie, która obejmuje wszelkie następstwa majątkowe rozstroju zdrowia, a więc przede wszystkim koszty leczenia. Jeżeli uszczerbek na zdrowiu ma długotrwałe skutki i wywołuje np. czasową niezdolność do pracy, w ramach obowiązku naprawienia szkody na osobie może pojawić się kwestia płatności stosownej renty, mającej zrekompensować utracone zarobki.
Po drugie, w razie uszczerbków na zdrowiu zazwyczaj wystąpi tzw. szkodę niemajątkową na osobie (krzywda). W jej ramach mieszczą się wszelkie niewymierne następstwa wypadku, jak np. cierpienie, złe samopoczucie, utrata pełnych funkcji organizmu. Ta forma szkody podlega naprawieniu przez zapłatę zadośćuczynienia.

Zawinione zachowanie
O ile odpowiedzialność cywilna opiera się – jak w rozważanym przez nas przypadku – na art. 415 Kodeksu cywilnego, potrzeba ustalić, czy domniemany sprawca szkody ponosi winę za zdarzenie. Winę można najkrócej zdefiniować jako możliwość postawienia zarzutu niewłaściwego postępowania w określonej sytuacji. Występuje w dwóch postaciach: umyślnej oraz nieumyślnej.
Z działaniem umyślnym mamy do czynienia, gdy osoba chce wyrządzić drugiemu szkodę oraz wtedy, gdy osoba zdaje sobie sprawę, że podjęcie określonego działania doprowadzi do wyrządzenia szkody, a mimo to  godzi  się  na  to. Posługując  się  przykładem,  amatorskiemu  golfiście  będzie  można  przypisać winę
umyślną, gdy w momencie uderzenia będzie zdawał sobie sprawę, że bezpośrednio w miejscu, w kierunku którego chce posłać piłkę golfową, znajduje się inna osoba i że jest ryzyko, że w razie nie w pełni precyzyjnego uderzenia piłka może trafić tę osobę, a mimo to uderzy mocno piłkę, nie próbując ostrzec o możliwym niebezpieczeństwie.
O działaniu nieumyślnym będzie natomiast mowa, gdy dana osoba przewiduje wprawdzie, że podjęcie określonego zachowania może wywołać szkodę, lecz mimo to – bezpodstawnie – liczy, że do wyrządzenia szkody nie dojdzie (lekkomyślność), albo gdy osoba nie przewiduje, że jej działanie może wyrządzić szkodę, mimo że w świetle dostępnej jej wiedzy powinna była przewidywać taką ewentualność (niedbalstwo). Wina nieumyślna może wejść w grę np. gdy amatorski golfista uderzy piłkę w kierunku, na który nie ma pełnego widoku, nie mając świadomości, że znajduje się tam inna osoba.

Związek przyczynowy
Tzw. adekwatny związek przyczynowy jest przesłanką, którą dosyć trudno wyczerpująco objaśnić w kilku prostych słowach. Najzwięźlej rzecz ujmując, chodzi o ustalenie czy szkoda jest normalnym (typowym) następstwem zawinionego działania, tj. takim, którego wystąpienia można było się spodziewać. Powracając do powyższych przykładów, niewątpliwie szkoda związana z uszczerbkiem na zdrowiu wywołanym niefortunnym uderzeniem piłką golfową jest jego normalnym następstwem, którego można było się spodziewać. Można zaryzykować bardziej ogólne stwierdzenie, uzasadnione specyfiką tego typu zdarzeń, że przesłanka związku przyczynowego będzie z reguły spełniona w odniesieniu do wypadków na polu golfowym.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA ZA WYPADKI ZWIĄZANE Z RUCHEM WÓZKA GOLFOWEGO

Dla ułatwienia przemieszczania się po polu golfowym wykorzystuje się czasem wózki golfowe. Ich ruch może być również źródłem szkody. Zagadnienie odpowiedzialności cywilnej za tego rodzaju szkodę przedstawia się do pewnego stopnia odmiennie niż miało to miejsce w sytuacji omówionej w pkt 1. Wynika to z tego, że Kodeks cywilny przewiduje szczególną podstawę odpowiedzialności za szkody wywołane ruchem tzw. mechanicznego środka komunikacji poruszanego działaniem sił przyrody. To dosyć anachronicznie brzmiące określenie obejmuje wszelkie urządzenia posiadające własny napęd (silnik), które są zdolne do przemieszczania się. Nie ma wątpliwości, że wózek golfowy spełnia te kryteria.
Przesłanki odpowiedzialności cywilnej za szkody wyrządzone w związku z ruchem pojazdu mechanicznego są bardzo restrykcyjne. W pewnym uproszczeniu można powiedzieć, że posiadacz takiego pojazdu – czyli jego właściciel albo osoba, której pojazd udostępniono np. na podstawie krótkoterminowego najmu („wypożyczenie”) – odpowiada za sam fakt wystąpienia szkody. Jego ewentualna wina nie ma znaczenia dla samego przypisania mu obowiązku naprawienia szkody, choć może być istotna przy określaniu zakresu tego obowiązku. Od odpowiedzialności można się zwolnić tylko wtedy, jeżeli zdarzenie jest następstwem działania osoby trzeciej, za którą posiadacz wózka golfowego nie ponosi odpowiedzialności, albo też jest następstwem działania samego poszkodowanego, bądź też wynika z działania siły wyższej. Z uwagi na tak rygorystyczne reguły odpowiedzialności należy zalecać szczególną ostrożność przy kierowaniu tego typu pojazdami.
Samo pojęcie oraz zakres szkody, do naprawienia której może być potencjalnie obowiązany amatorski golfista, przedstawia się tak samo jak w pkt 1, stąd nie ma potrzeby powtarzania poczynionych tam uwag.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CYWILNA ZA WYPADKI SPOWODOWANE USZKODZENIEM SPRZĘTU GOLFOWEGO

Z doniesień medialnych znane są przypadki, gdy osoba przypatrująca się grze w golfa zostaje uderzona częścią kija golfowego, który ulega uszkodzeniu przy wykonywaniu uderzenia. Jako że tego typu – na szczęście mocno niecodzienne – przypadki mogą mieć zróżnicowane podłoże, to również kwestia odpowiedzialności cywilnej z nimi związanej może wyglądać różnie. Rozważmy to na dwóch przykładach. W pierwszej sytuacji przyjmijmy, że kij był już uprzednio uszkodzony, a golfista wykonuje uderzenie pomimo tego. Drugą sytuacją będzie natomiast brak uprzedniego uszkodzenia oraz ulokowanie „winy” za wypadek w wadzie konstrukcyjnej. Uspokajamy, że amatorski golfista może potencjalnie ponieść odpowiedzialność tylko w pierwszej sytuacji. Zakładamy przy tym, że w świetle okoliczności sprawy amatorski golfista powinien mieć świadomość uszkodzenia kija (bo np. sam go uszkodził przy wcześniejszej rozgrywce), a mimo to zdecydował się użyć go ponownie do gry i to w obecności innych osób. Zasada odpowiedzialności przedstawia się analogicznie jak w pkt 1. W przedstawionym przypadku golfista ponosi winę za wypadek, którego mógł uniknąć, gdyby nie jego lekkomyślne zachowanie. Szkoda również jest następstwem zdarzenia, którego można było się spodziewać, mając na uwadze mechanikę gry w golfa, która wymusza zaangażowanie nieraz znaczących pokładów sił.
W drugim wariancie amatorski golfista nie poniesie już odpowiedzialności. Nie ma możliwości, aby przypisać mu winę za zdarzenie, którego nie był w stanie przewidzieć i które pozostaje poza jego mocą sprawczą (wada konstrukcyjna sprzętu). Adresatem roszczeń może być natomiast producent wadliwego sprzętu, w ramach szczególnej odpowiedzialności za produkt niebezpieczny. Producent może zostać zobowiązany do naprawienia szkody wynikłej z użycia niebezpiecznego sprzętu, jeżeli zostanie ustalone, że dany kij nie zapewniał bezpieczeństwa użycia, którego powinno się oczekiwać od produktów tego typu (np. że jego wytrzymałość odbiegała znacząco od typowej dla kijów tego rodzaju). W takiej sytuacji w grę wchodzi odpowiedzialność za szkodę na osobie, zarówno majątkową, lecz również niemajątkową.

ZASADY UBEZPIECZENIA AMATORSKIEGO GOLFISTY

Amatorski golfista może sformalizować swój status w świecie golfa przez uzyskanie Zielonej Karty albo Karty HCP. Jak wiadomo, z wydaniem kart wiąże się obowiązek poniesienia określonych opłat. Niestety, opłaty te obecnie nie obejmują w sobie składek ubezpieczenia OC lub NNW. Zainteresowany, jeżeli chce się ubezpieczyć, musi zrobić to na własną rękę.
Na szczęście ubezpieczyciele oferują specjalne ubezpieczenia dla osób uprawiających sport na poziomie amatorskim, a zdarza się nawet, że ta sfera aktywności człowieka pokryta jest już ogólnym ubezpieczeniem w życiu prywatnym (czasem wymaga to wykupienia odpowiedniej „klauzuli”). Z uwagi na różne rozwiązania oferowane przez ubezpieczycieli, decydując się na zawarcie umowy ubezpieczenia należy dokładnie zapoznać się z warunkami ubezpieczenia, szczególnie w zakresie przypadków, kiedy ubezpieczyciel zobowiązany jest do wypłaty, a kiedy może odmówić wypłaty (często wyłączane są szkody spowodowane tzw. niedbalstwem oraz szkody spowodowane ruchem pojazdu mechanicznego, a więc np. wózka golfowego). Ważna jest też oczywiście górna granica ubezpieczenia (suma ubezpieczenia).

Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju stanowi program mający ba celu wprowadzić wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorców, którzy ucierpieli na skutek rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej COVID-19. Program wprowadza jako podstawowy instrument wsparcia finansowego przedsiębiorców subwencje, z których ponad 75% po realizacji określonych wymogów będzie miała charakter bezzwrotny.

Przedsiębiorca zagraniczny prowadzący działalność gospodarczą w Polsce za pośrednictwem oddziału zarejestrowanego na terytorium Polski może się ubiegać o wsparcie w ramach programu z PFR pod warunkiem, że posiada rezydencję podatkową na terenie Europejskiego Obszaru Gospodarczego, a jego główny beneficjent rzeczywisty nie posiada rezydencji podatkowej w tzw. raju podatkowym.

Odejście od tego warunku jest możliwe w sytuacji zobowiązania danego przedsiębiorcy i/lub jego głównego beneficjenta rzeczywistego do przeniesienia rezydencji podatkowej na teren Europejskiego Obszaru Gospodarczego w terminie do 9 miesięcy od dnia udzielenia finansowania w ramach Programu.

Poza wskazanymi powyżej warunkami przedsiębiorca zagraniczny ubiegający się o dofinansowanie musi spełniać pozostałe warunki, takie same jakie zostały przewidziane dla przedsiębiorców z siedzibą w Polsce.

Przedsiębiorca ubiegający się o dofinansowanie musi spełniać zatem również następujące warunki:

• ma status mikrofirmy lub MŚP (mały lub średni przedsiębiorca) na 31 grudnia 2019 r. Spółka, która na 31 grudnia 2019r. zatrudniała od 1 do 9 pracowników oraz jej roczny obrót za 2019 r. lub suma bilansowa w 2019 r. nie przekraczała kwoty 2 mln euro traktowana jest jako mikrofirma.

Natomiast jako MŚP traktujemy firmy zatrudniające na 31 grudnia 2019r. do 249 osób, których roczny obrót za 2019r. nie przekraczał 50 mln euro lub suma bilansowa w 2019 r. nie przekraczała 43 mln euro, pod warunkiem, że firmy takie nie są mikrofirmami lub Beneficjentami Programu DP (tarcza finansowa PFR dla dużych firm).

Na potrzeby ustalenia statusu mikrofirmy albo MŚP, należy uwzględniać również dane tych przedsiębiorstw, w ramach których zachodzą relacje powiązania lub partnerstwa. Dla celów ustalenia statusu przedsiębiorstwa oraz oceny relacji powiązania lub partnerstwa zaleca się zapoznanie się wytycznymi zamieszczonymi w Załączniku I do Rozporządzenia 651/2014 Komisji Europejskiej – istotne są więc powiązania kapitałowe

• odnotowuje spadek obrotów gospodarczych (przychodów ze sprzedaży), o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutego 2020 r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki na skutek COVID-19;
• prowadził działalność gospodarczą na dzień 31 grudnia 2019 r.;
• nie zalegał z płatnościami podatków na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień złożenia Wniosku, przy czym nie uznaje się za zaległość (i) rozłożenia płatności na raty lub jej odroczenia, lub (ii) zalegania z płatnościami podatków nieprzekraczającego trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo Pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej;
• nie zalegał z płatnościami składek na ubezpieczenia społeczne na dzień 31 grudnia 2019 r. lub na dzień złożenia Wniosku, przy czym nie uznaje się za zaległość (i) rozłożenia płatności na raty lub jej odroczenia, lub (ii) zalegania z płatnościami składek na ubezpieczenie społeczne nieprzekraczającego trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy Prawo Pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej;
• nie prowadzi działalności w zakresie: i. produktów lub usług, które mogą skutkować ograniczaniem bądź naruszaniem wolności indywidualnych lub/oraz praw człowieka; ii. działalności prowadzonej przez instytucje kredytowe, spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, firmy inwestycyjne, instytucje pożyczkowe, zakłady ubezpieczeń, zakłady reasekuracji, fundusze emerytalne, fundusze inwestycyjne i inne przedsiębiorstwa zbiorowego inwestowania oraz podmioty zarządzające aktywami, dostawców usług płatniczych oraz inne instytucje finansowe, a także agencje ratingowe; oraz iii. obszarów wątpliwych z powodów etyczno-moralnych;
• wobec którego, na dzień składania wniosku: (i) nie otwarto likwidacji, (ii) postępowania upadłościowego ani (ii) postępowania restrukturyzacyjnego

W związku z wejściem w życie pakietu pomocowego skierowanego do przedsiębiorców w ramach tzw. Tarczy 3.0  przesunięciu uległy terminy związane z procedurą obowiązkowej dematerializacji akcji.

Z dnia 30 czerwca na dzień 30 września 2020r. przesunięty został ostateczny termin zawarcia umowy z właściwym podmiotem prowadzącym rejestr akcjonariuszy albo zawarcia umowy o rejestrację akcji w depozycie papierów wartościowych, a także termin dokonania pierwszego wezwania akcjonariuszy do złożenia akcji w formie papierowej w siedzibie spółki.

Z dnia 1 stycznia 2021r. na 1 marca przesunięty został ostateczny termin pełnej dematerializacji akcji, tj. ich cyfryzacji i ostatecznego wygaśnięcia ważności mocy dowodowej akcji w formie papierowej.

Tytułem dokładnego wyjaśnienia podstaw i procedur związanych z dematerializacją akcji w poniższych punktach omówiony został całokształt zagadnień, pozwalający na prawidłowe realizowanie przez przedsiębiorców wskazanego obowiązku ze szczególnym uwzględnieniem poszanowania uprawnień akcjonariuszy.

     I. Dematerializacja akcji - obowiązek zarejestrowania akcji w Rejestrze akcjonariuszy

Od 1 marca 2021r. obowiązywać zaczną przepisy art. 328¹ – 328¹⁰ KSH regulujące komplementarnie kwestię dematerializacji akcji niepublicznych spółek akcyjnych oraz kwestie związane z prowadzeniem rejestru akcjonariuszy. Po dniu 1 marca 2021r. moc obowiązująca dokumentów akcji wydanych przez spółkę z mocy prawa wygasa.

Wskazane przepisy konstytuując obowiązek zarejestrowania w rejestrze akcjonariuszy akcji niepublicznych spółek akcyjnych (dalej zwane „Spółkami”). Rejestry takie prowadzone są w formie elektronicznej wyłącznie przez  podmioty uprawnione na podstawie zgody Komisji Nadzoru Finansowego do prowadzenia rachunków papierów wartościowych tj. przez wybrane domy maklerskie oraz banki powiernicze (dalej zwane „podmiotami prowadzącymi rejestr”) przy zachowaniu należytego poziomu ich ochrony.

Wybór właściwego podmiotu prowadzącego rejestr nastąpić musi w drodze uchwały walnego zgromadzenia.  Uchwała w przedmiocie wyboru podmiotu prowadzącego rejestr stanowi podstawę do zawarcia przez zarząd w imieniu spółki umowy z wybranym podmiotem. Umowa łącząca spółkę z podmiotem prowadzącym rejestr może być  rozwiązana z ważnych powodów z zachowaniem minimum 3 miesięcznego okresu wypowiedzenia pod warunkiem zawarcia nowej umowy z innym właściwym podmiotem prowadzącym rejestr.

     II. Dane udostępnione w rejestrze

Rejestr akcjonariuszy będzie obejmował dane:

1) firmę, siedzibę i adres spółki;

2) oznaczenie sądu rejestrowego i numer, pod którym spółka jest wpisana do rejestru;

3) datę zarejestrowania spółki i emisji akcji;

4) wartość nominalną, serię i numer, rodzaj danej akcji i uprawnienia szczególne z akcji;

5) nazwisko i imię albo firmę (nazwę) akcjonariusza oraz adres jego zamieszkania albo siedziby albo inny adres do doręczeń, a także adres poczty elektronicznej, jeżeli akcjonariusz wyraził zgodę na komunikację w stosunkach ze spółką i podmiotem prowadzącym rejestr akcjonariuszy przy wykorzystaniu poczty elektronicznej;

6) na żądanie osoby mającej interes prawny - wpis o przejściu akcji lub praw zastawniczych na inną osobę albo o ustanowieniu na akcji ograniczonego prawa rzeczowego wraz z datą wpisu oraz wskazaniem nabywcy albo zastawnika lub użytkownika, adresu ich zamieszkania albo siedziby lub innych adresów do doręczeń, a także adresu poczty elektronicznej, jeżeli osoby te wyraziły zgodę na komunikację w stosunkach ze spółką i podmiotem prowadzącym rejestr akcjonariuszy przy wykorzystaniu poczty elektronicznej oraz liczby, rodzaju, serii i numerów nabytych albo obciążonych akcji;

7) na żądanie zastawnika albo użytkownika - wpis, że przysługuje mu prawo wykonywania prawa głosu z obciążonej akcji;

8) na żądanie akcjonariusza - wpis o wykreśleniu obciążenia jego akcji ograniczonym prawem rzeczowym;

9) wzmiankę o tym, czy akcje zostały w całości pokryte;

10) ograniczenia co do rozporządzania akcją;

11) postanowienia statutu o związanych z akcją obowiązkach wobec spółki.

Dane, wymienione w punktach od 1) – 11), będą musiały zostać notyfikowane wybranemu i związanemu umową podmiotowi prowadzącemu rejestr  w celu ich aktualizacji i publikacji. Rejestr akcjonariuszy będzie jawny dla spółki oraz dla każdego akcjonariusza. Dostęp do rejestru będzie możliwy za pośrednictwem wybranego podmiotu prowadzącego rejestr. Możliwym będzie również wystąpienie z żądaniem wydania w postaci papierowej lub elektronicznej informacji z rejestru akcjonariuszy.

Akcjonariusz, zastawnik albo użytkownik uprawniony do wykonania prawa głosu z akcji są uprawnieni do żądania wydania imiennego świadectwa rejestrowego przez właściwy podmiot prowadzący rejestr niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni.

Świadectwo rejestrowe potwierdza uprawnienia wynikające z akcji, które nie mogą być realizowane wyłącznie na podstawie zapisów w rejestrze akcjonariuszy.

Akcje w ilości wskazane w imiennym świadectwie rejestrowym nie mogą być przedmiotem rozporządzeń od chwili jego wystawienia do chwili utraty jego ważności albo zwrotu świadectwa rejestrowego wystawiającemu przed upływem terminu jego ważności. Na okres ten wystawiający dokonuje blokady odpowiedniej liczby akcji w rejestrze akcjonariuszy.

Imienne świadectwo rejestrowe traci ważność w wyniku:

• upływu terminu jego ważności,
• przeniesienie akcji obciążonych zastawem w celu zaspokojenia zastawnika - w przypadku świadectwa rejestrowego dotyczącego tych akcji, wystawionego zastawcy,
• przeniesienie akcji w postępowaniu egzekucyjnym - w przypadku świadectwa rejestrowego, dotyczącego akcji objętych egzekucją, wystawionego dłużnikowi,
• dokonanie przymusowego wykupu akcji - w przypadku świadectwa rejestrowego dotyczącego akcji , objętych przymusowym wykupem,
• zniszczenia lub utraty dokumentu.

     III. Konstytutywny charakter wpisu w Rejestrze akcjonariuszy dotyczący nabycia akcji albo ustanawiania na nich ograniczonych praw rzeczowych.

Wpis w Rejestrze akcjonariuszy dotyczący nabycia akcji albo ustanowienia na niej ograniczonego prawa rzeczowego ma charakter konstytutywny. Nabycie akcji, ustanowienie zastawnika albo użytkownika nastąpi tym samym dopiero w momencie dokonania wpisu w Rejestrze akcjonariuszy. Wpis taki musi określać osobę nabywającą, użytkownika, zastawnika liczbę, rodzaj, serię i numery albo odrębne oznaczenie  akcji.

     IV. Wykonywanie zobowiązań pieniężnych wobec akcjonariuszy

Spółka może zastrzec w statucie, iż będzie wykonywała zobowiązania pieniężne wobec akcjonariuszy za pośrednictwem podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy.

     V. Procedura dematerializacji akcji

1. Istniejąca Spółka zwołuje WZA.
2. Walne zgromadzenie akcjonariuszy uchwałą dokonuje wyboru podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy.
3. Zarząd istniejącej Spółki zawiera umowę z tak wybranym podmiotem o prowadzenie rejestru akcjonariuszy – możliwość zawarcia umowy warunkowej, tj. umowy, która wejdzie w życie w przypadku ziszczenia się warunku jakim będzie wybór danego podmiotu prowadzącego rejestr akcjonariuszy przez WZA. Nie zawarcie umowy z wybranym podmiotem prowadzącym rejestr zagrożone jest karą grzywny w wysokości 20 000,00 zł nakładaną na zarząd Spółki.
4. Spółka wzywa pięciokrotne akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce oraz udostępnia informację o wezwaniu na stronie internetowej spółki, w miejscu wydzielonym na komunikacje z akcjonariuszami przez okres nie krótszy niż trzy lata od dnia pierwszego wezwania. Wezwania następują w trybie właściwym  dla zwołania walnego zgromadzenia, w związku z czym . Wezwania takie nie mogą być dokonywane w odstępach dłuższych niż jeden miesiąc ani krótszym niż dwa tygodnie. Spółka jest zobowiązana dokonać pierwszego wezwania do dnia 30 września 2020 r. Niedokonanie wezwań lub nieprawidłowe dokonanie wezwań zagrożone jest karą grzywny w wysokości 20 000,00 zł nakładaną na zarząd Spółki.
5. Po złożeniu dokumentów akcji w Spółce i wydaniu pokwitowania potwierdzającego, Spółka przekazuje dane o których mowa w punkcie II niniejszego opracowania do dnia 31 grudnia 2020r.  podmiotowi prowadzącemu rejestr.
6. Z dniem 1 marca 2021r. ważność dokumentów akcji z mocy prawa wygasa.

26 maja 2020r. odbył się webinar Kancelarii CWW dla członków Dolnośląskiej Izby Gospodarczej, dotyczący zasad udzielania subwencji dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców przez Polski Fundusz Rozwoju (Tarcza Finansowa).

Zachęcamy do zapoznania się z prezentacją z tego wydarzenia.

Tarcza finansowa.pdf

Na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2020r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-cov-2 Agencja Rozwoju Przemysłu wprowadziła wsparcie w postaci pożyczki obrotowej na finansowanie wypłat wynagrodzeń w sektorze MŚP (dalej zwana „Pożyczką”). Pożyczka ma w szczególności zapewnić możliwość utrzymania przez wnioskującego przedsiębiorcę niezmiennego stanu zatrudnienia. Pożyczka służy zagwarantowaniu przedsiębiorcy finansowania wynagrodzeń netto pracowników przez okres 2 lat.

Warunki udzielenia pożyczki

Przedsiębiorca ubiegający się o pożyczkę, zobowiązany jest spełniać następujące warunki:

• jest małym lub średnim przedsiębiorcą i prowadzi pełną księgowość,
• prowadził działalność przez okres co najmniej 12 miesięcy przed datą złożenia wniosku,
• osiągnął przychody za ostatni okres obrachunkowy w wysokości co najmniej 4 000 000,00 zł,
• ostatni rok obrotowy zakończył dodatnim wynikiem EBITDA (wynik operacyjny + amortyzacja) oraz dodatnim wynikiem finansowym netto.

Przedmiotowa pożyczka może zostać udzielona przedsiębiorcy po przedłożeniu stosownego wniosku i wskazaniu:

• potwierdzenia braku wystarczających środków na wypłatę wynagrodzeń (dokumentami to potwierdzającymi są, np. wyciągi z rachunków bankowych),
• analizy krótkiej płynności, będąca analizą weryfikacyjną płynności finansowej przedsiębiorcy, która może zostać przeprowadzona przez przedsiębiorcę z wykorzystaniem posiadanych, własnych zasobów specjalistycznych z zakresu,przeprowadzania takiej analizy albo też przedsiębiorca może skorzystać w tym zakresie z profesjonalnej analizy przeprowadzonej przez agenta operacyjnego,
• powyższe dokumenty winny wykazywać tzw. lukę płynności finansowej przedsiębiorcy, która po poddaniu jej weryfikacji będzie stanowiła podstawę przyznania pożyczki,
• pozytywna weryfikacja luki finansowej skutkować będzie zawarciem umowy o udzielenie pożyczki.

Uruchomienie pożyczki oraz spłata

Pożyczka uruchamiana jest jednorazowa lub w transzach. Pożyczka przyznawana jest w kwocie netto wymaganej do finansowania deficytu funduszu wynagrodzeń przedsiębiorstwa. Pożyczka ma m.in. charakter uzupełniający i jej przyznanie jest niezależne od przyznania innych dofinansowań określonych w tzw. Tarczy Antykryzysowej.

Do pożyczki zastosowanie znajduje 12 miesięczny okres karencji w spłacie kapitału.

Pożyczka objęta jest oprocentowaniem rynkowym WIBOR 1M (0,64% na dzień 22 maja 2020r.) oraz marżą obliczaną zgodnie z Parametryzatorem pożyczkowym określonym pod poniższym linkiem:

https://www.arp.pl/uslugi-finansowe/parametryzator

Pożyczka objęta jest również prowizją przygotowawczą w wysokości 0.2% (nie dotyczy: rozpatrzenia wniosku, niewykorzystania pożyczki oraz przedterminowej spłaty pożyczki)

Zabezpieczenie pożyczki

Pożyczka zabezpieczona jest w następujący sposób:

1. dla ekspozycji do 200 tys. zł: weksel in blanco wraz z deklaracją wekslową, oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 Kodeksu postepowania cywilnego oraz poręczenie głównych udziałowców pożyczkobiorcy,
2. dla pożyczek > 200 tys. zł zabezpieczenia materialne (minimum 120% wg wartości rynkowej),
   z wykorzystaniem wsparcia Funduszy Poręczeniowych KGP wraz z zabezpieczeniami uzupełniającymi: weksel własny in blanco wraz z deklaracją wekslową oświadczenie o poddaniu się egzekucji w trybie art. 777 Kodeksu postepowania cywilnego oraz poręczenie głównych udziałowców pożyczkobiorcy.

Procedura wnioskowa

W celu otrzymania pożyczki przedsiębiorca winien założyć konto na platformie ePuap, następnie po udostępnieniu wniosku przez ARP S.A wypełnić wniosek online i przedłożyć go wraz z przygotowanymi w formie elektronicznej następującymi dokumentami:

1. Pełne sprawozdanie finansowe za rok 2018 (e-sprawozdanie w formacie .xml).

2. Sprawozdanie z badania sprawozdania przez biegłego rewidenta (fakultatywne - o ile jest sporządzane u danego przedsiębiorcy) za rok 2018 (format pdf).

3. Bilans i Rachunek zysków i strat za rok 2019 wstępny (.pdf lub .xml)/lub Pełne sprawozdanie finansowe za rok 2019 (e-sprawozdanie w formacie .xml).

4. Bilans i Rachunek zysków i strat lub sprawozdanie F-01/I-01 za ostatni kwartał (format .pdf).

5. Wypełniony załącznik Informacja o zobowiązaniach finansowych bilansowych i pozabilansowych wraz z parametrami ich spłaty (format .pdf) – dostępny do pobrania pod linkiem:

https://s3-eu-west-1.amazonaws.com/landingi-editor-uploads/qrbHVmHR/Za_cznik_do_wniosku_o_po_yczk_Zestawienie_zobowiazan_bilansowych_i_pozabilansowych_wzor.docx

6. Plan wpływów i wydatków w ciągu najbliższych 12 miesięcy („plan”) – dokument szczegółowo opisujący przewidywane ograniczenie działalności spowodowane epidemią koronawirusa, pokazujący spadek sprzedaży towarów lub usług*[1]. Zintegrowaną częścią „planu” jest Rachunek zysków i strat/F01 za 2 miesiące roku bieżącego oraz za analogiczne 2 miesiące roku poprzedniego (dla celów porównawczych). „Plan” powinien zawierać opis planowanych przez przedsiębiorcę działań w celu ustabilizowania jego sytuacji ekonomicznej oraz przedstawiać przepływy finansowe z uwzględnieniem zarówno przewidywanych wpływów tj. przychodów z bieżącej działalności, środków z tytułu uzyskanego wsparcia z innych instytucji (o ile takie wystąpią), jak i wydatków z podziałem na kategorie operacyjne i finansowe: wynagrodzenia, składki ZUS, podatki, usługi obce, koszty: dzierżawy, najmu, inne obciążenia stałe, opłaty, planowane spłaty leasingów finansowych, kredytów, pożyczek, innych zobowiązań finansowych (format.pdf).

7. Prognoza finansowa na kolejne lata finansowania (format.pdf).

8. Dokumenty dotyczące proponowanych zabezpieczeń:

• nieruchomość (zabezpieczenie preferowane): - operat szacunkowy (dopuszcza się przyjmowanie operatów szacunkowych nie starszych niż 24 miesiące przed datą złożenia wniosku) ( .pdf), - polisa ubezpieczeniowa (format .pdf),
• maszyny i urządzenia (zabezpieczenie preferowane): - operat szacunkowy (nie starszy niż 12 miesięcy przed datą złożenia wniosku lub wydruk z ewidencji środków trwałych podający wartość księgową netto nie starszą niż wg stanu na 31.12.2019r.) (format .pdf), - polisa ubezpieczeniowa (format.pdf),
• zastaw rejestrowy na stanach magazynowych: - zestawienie zapasów z ostatnich 12 miesięcy wraz z podziałem na surowce, materiały, produkcja w toku, wyrobu gotowe i towary oraz opis rodzajowy przedmiotów wchodzących w skład zapasów (format .pdf), - polisa ubezpieczeniowa – (format.pdf),
• informacja o wysokości możliwego poręczenia pożyczki przez podmiot z grupy Funduszy Poręczeniowych KGP,
• poręczenie cywilne głównych udziałowców (> 25%) (zabezpieczenie obowiązkowe) - wypełniony formularz Oświadczenie majątkowe (format .pdf ) – znajdujące się pod linkiem:

9. Zaświadczenia i opinie: zaświadczenie ZUS, zaświadczenie US, opinie z instytucji finansowych, ewentualnie oświadczenia przedsiębiorcy o braku zaległości lub ich stanie (format .pdf).

Jednym z kluczowych elementów wprowadzonych pierwszą wersją ustawy z dnia 2 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz.U. z 2020, poz. 374) („Tarcza”) było wstrzymanie biegu terminów w sprawach sądowych – cywilnych, karnych i administracyjnych – oraz zakaz przeprowadzania rozpraw, poza sprawami zakwalifikowanymi jako pilne.

Ostatnio wprowadzona ustawa z dnia 14 maja 2020 r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie działań osłonowych w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-COV-2 („Tarcza 3.0.”) znosi oba ograniczenie. Nie oznacza to jednak powrotu sądownictwa jakie znamy sprzed epidemii, ponieważ w zamian wprowadzono pewne szczególne rozwiązania, o których poniżej.

1. Terminy sądowe i procesowe

Przypomnijmy, że na mocy dotychczas obowiązującego art. 15 zzr Tarczy na czas stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii ogłoszonego z powodu COVID, zawieszone pozostawały terminy przewidziane przepisami prawa administracyjnego:

• od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem,
• do dokonania przez stronę czynności kształtujących jej prawa i obowiązki,
• przedawnienia,
• których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności, a także popadnięcie w opóźnienie,
• zawitych, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
• do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.

Ponadto – na mocy art. 15 zzs Tarczy – zawieszone były terminy procesowe i sądowe w:

• postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
• postępowaniach egzekucyjnych,
• postępowaniach karnych,
• postępowaniach karnych skarbowych,
• postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
• postępowaniach administracyjnych,
• postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa,
• kontrolach celno-skarbowych,
• postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 847 i 1495 oraz z 2020 r. poz. 284).

Zawieszenie nie dotyczyło wyłącznie terminów w tzw. sprawach pilnych, wśród których znajdowały się m.in. sprawy karne o zastosowanie środków zapobiegawczych.

Oba ww. przepisy zostały uchylone wraz z wejściem w życie Tarczy 3.0. W art. 68 Tarczy 3.0. w następujący sposób uregulowano zasady wznowienia biegu terminów:

1. terminy, których bieg nie rozpoczął się na podstawie art. 15zzr i 15zzs Tarczy, rozpoczynają bieg po upływie 7 dni od wejścia w życie Tarczy 3.0.,
2. terminy, których bieg uległ zawieszeniu na podstawie art. 15 zzr i 15zzs, biegną dalej po upływie 7 dni od wejścia w życie Tarczy 3.0.

Tarcza 3.0. weszła w życie w dniu 16 maja 2020 roku, co oznacza, że wszystkie zawieszone dotąd terminy zaczynają, bądź wznawiają swój bieg od 23 maja 2020 roku.

2. Nowe zasady przeprowadzania rozpraw w sprawach cywilnych i sądowoadministracyjnych

Jak dotąd obowiązywał art. 15zzs ust. 6 Tarczy, zgodnie z którym w czasie stanu zagrożenia epidemicznego oraz stanu epidemii nie przeprowadza się rozpraw ani posiedzeń jawnych, za wyjątkiem posiedzeń w tzw. sprawach pilnych, o których była mowa już wyżej. Spowodowało to faktyczny zastój w zdecydowanej większości postępowań sądowych. Również ten przepis został uchylony wraz z wejściem w życie Tarczy 3.0. Od teraz nie ma już ogólnego zakazu przeprowadzania rozpraw i posiedzeń jawnych. Zamiast tego obowiązuje art. 15zzs¹ oraz art. 15zzs⁴ Tarczy, które regulują zasady, na jakich dopuszczalne jest odbywanie rozpraw i posiedzeń jawnych.

Art. 15 zzs¹ pkt 1 Tarczy pozwala na przeprowadzanie rozpraw w sprawach cywilnych przy użyciu urządzeń technicznych umożliwiających przeprowadzenie ich na odległość z jednoczesnym bezpośrednim przekazem obrazu i dźwięku. Co szczególnie ważne, osoby uczestniczące w rozprawie nie muszą nawet przebywać w budynku sądu. W świetle przepisu możliwe będzie wzięcie udziału w rozprawie przykładowo z pomieszczenia kancelarii lub nawet z domu. Interesujące rozwiązanie przewiduje art. 15zzs¹ pkt 3 Tarczy, zgodnie z którym w szczególnych okolicznościach, jeżeli prezes sądu na to zezwoli, również sędziowie oraz ławnicy – z wyjątkiem przewodniczącego oraz referenta – będą mogli brać udział w rozprawie z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.

Alternatywnie ustawodawca zezwala na przeprowadzenie rozprawy w „tradycyjny” sposób, lecz tylko w założeniu, że nie wywoła to nadmiernego zagrożenia dla zdrowia uczestników rozprawy. Należy więc spodziewać się implementacji rozwiązań technicznych na salach sądowych, które będą ograniczały ryzyko zarażenia. Analogiczne reguły przewidziano w postępowaniu przed sądami administracyjnymi (art. 15zzs⁴ ust. 2 Tarczy).

Tarcza 3.0. zawiera też pewne rozwiązania, które mają umożliwić pracę sądom, gdy nie będzie możliwości technicznych do przeprowadzenia rozprawy w sposób zdalny, jak też – z uwagi na bezpieczeństwo uczestników – wykluczone będzie przeprowadzenie rozprawy w sposób „tradycyjny”. W takim wypadku dopuszczalne będzie zarządzenie posiedzenia niejawnego, lecz tylko wtedy, gdy żadna ze stron – po poinformowaniu przez przewodniczącego o takim zamiarze – nie sprzeciwi się rozpoznaniu sprawy na posiedzeniu niejawnym (art. 15zzs¹ pkt 2 Tarczy). W postępowaniu przed sądami administracyjnymi skorzystanie z możliwości skierowania sprawy na posiedzenie niejawne nie będzie uzależnione od braku sprzeciwu stron (art. 15zzs⁴ ust. 3 Tarczy).

Powyższe środki i zasady będą obowiązywać w okresie stanu zagrożenia epidemicznego i stanu epidemii, a także w ciągu roku od ich uchylenia.

     I. Ogólne informacje o Programie

Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju stanowi program mający na celu wprowadzić wsparcie mikro, małych i średnich przedsiębiorców, którzy ucierpieli na skutek rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej COVID-19. Program wprowadza jako podstawowy instrument wsparcia finansowego przedsiębiorców subwencje, z których ponad 75% po realizacji określonych wymogów będzie miała charakter bezzwrotny.

Program dąży do:

• udostępnienia małym i średnim przedsiębiorcom finansowania na warunkach preferencyjnych dla zapewnienia płynności finansowej i stabilności ekonomicznej w okresie przestoju w gospodarce spowodowanego rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej COVID-19; 
• udostępnienia przedsiębiorcą także rekompensat finansowych w związku z poniesionymi szkodami w postaci utraconych dochodów lub dodatkowych kosztów powstałych w wyniku pandemii COVID-19;

Powyższe cele mają służyć przede wszystkim zapewnieniu stabilizacji finansowej małych i średnich przedsiębiorców, w tym w szczególności zagwarantować ochronę miejsc pracy.

Dysponentem środków przeznaczonych na realizację programu, a zarazem podmiotem decyzyjnym jest Polski Fundusz rozwoju S.A. Finansowanie będzie przyznawane na podstawie wniosku o udzielenie wsparcia składanego poprzez system bankowości elektronicznej banków komercyjnych, które zdecydowały się współpracować z PFR przy realizacji Programu.

     II. Tarcza Finansowa PFR dla małych i średnich przedsiębiorców

Przedsiębiorca, mający status małego lub średniego przedsiębiorcy, a więc który w 2019r. zatrudniał od 10 do 249 pracowników, którego obrót netto nie przekroczył kwoty
212 925000,00 zł lub suma aktywów bilansu w tym roku  nie przekroczyła 183 115500,00 zł może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w oparciu o Tarczę Finansową PFR jeżeli:

• odnotował spadek obrotów o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutym 2020r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku. Odnotowany spadek musi pozostawać w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki wywołanymi rozprzestrzenianiem się COVID-19;
• na dzień składania wniosku prowadzi działalność gospodarczą i nie zostało otwarte postępowanie likwidacyjne jego dotyczące;
• na dzień składania wniosku nie zostało wobec niego otwarte postepowanie upadłościowe albo postępowanie restrukturyzacyjne;
• posiada  rezydencję podatkową na terytorium RP i rozliczał podatki za ostatnie 2 lata obrotowe (jeżeli dotyczy) na terytorium RP, a jeżeli okres ten jest krótszy – w okresie prowadzenia działalności;
• główny beneficjent nie posiada rezydencji podatkowej w tzw. „rajach podatkowych”;
• prowadził działalność na dzień 31 grudnia 2019r.;
• nie zalegał na dzień 31 grudnia 2019r. lub na dzień złożenia wniosku z płatnościami składek na ubezpieczenie społeczne.

Składanie wniosku

Wniosek o udzielenie wsparcia finansowego mały lub średni przedsiębiorca może złożyć wyłącznie przez system bankowości elektronicznej banku, który bierze udział w Programie. Lista banków dostępna jest pod linkiem: 

https://pfrsa.pl/tarcza-finansowa-pfr/tarcza-finansowa-pfr-dla-mmsp.html#banki

Wniosek składany jest na formularzu. Wniosek może zostać złożony przez osobę, która:

• posiada dostęp do bankowości elektronicznej małego lub średniego przedsiębiorcy ubiegającego się o wsparcie finansowe;
• jest uprawniona do składania w imieniu ubiegającego się o dofinansowanie małego lub średniego przedsiębiorcy do składania oświadczeń woli lub jest uprawniona do realizacji przelewów bankowych;
• złoży oświadczenie, że:

- została upoważniona przez ubiegającego się o dofinansowanie małego lub średniego przedsiębiorcę do wszelkich czynności związanych ze złożeniem wniosku i podpisaniem umowy o wsparcie,

- jest świadoma odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i działanie w imieniu ubiegającego się o dofinansowanie małego lub średniego przedsiębiorcę bez wymaganych upoważnień,

- zwalnia bank pośredniczący w wypłacie i obsłudze subwencji z obowiązku zachowania tajemnicy bankowej wobec PFR w zakresie niezbędnym dla zawarcia i wykonywania umowy subwencji,

• ma możliwość podpisania wniosku przy wykorzystaniu bankowych narzędzi autoryzacyjnych.

Prawidłowo złożony wniosek skutkować będzie wygenerowaniem umowy o przyznanie subwencji finansowej. Umowa ta w sposób szczegółowy określać będzie warunki wsparcia finansowego, a także zobowiązania małego lub średniego przedsiębiorcy, któremu wsparcie to zostało udzielone.

Wysokość oraz wykorzystanie subwencji finansowej

Maksymalna wysokość udzielonej subwencji finansowej przyznawana w ramach Programu Tarczy Finansowej skierowanego do małych i średnich przedsiębiorców obliczana jest każdorazowo indywidualnie i konkretnie w odniesieniu do poszczególnego wnioskodawcy. Wysokość ta uzależniona jest od poziomu spadku przychodów ze sprzedaży danego wnioskodawcy oraz poziomu osiągniętego przez niego w 2019r. Spadek przychodów ze sprzedaży powinien pozostawać w związku z pogorszeniem stanu gospodarki będącego następstwem rozprzestrzeniania się COVID-19. Program Tarczy Finansowej skierowany do małych lub średnich przedsiębiorców przewiduje następujące progi spadku przychodów:

• spadek o co najmniej 25% i mniej niż 50%;
• spadek o co najmniej 50% i mniej niż 75%;
• spadek o co najmniej 75%;
• brak spadku lub spadek mniejszy niż 25% - będący „progiem zerowym” – brak uprawnienia do uzyskania subwencji.

Określony spadek przychodów związany jest z kwotą subwencji stanowiącą % z przychodów osiągniętych w 2019r. ze sprzedaży danego małego lub średniego przedsiębiorcy. W poniższej tabeli przedstawiony został graficzne uzależnienie poziomu spadku przychodów do związanej z nią kwoty subwencji

Przyznana subwencje będzie mogła zostać wykorzystana jedynie zgodnie z celem dozwolonym w ramach Programu Tarczy Finansowej PFR. Mały lub średni przedsiębiorca, który otrzymał subwencję będzie uprawniony do jej wykorzystania po przez pokrycie kosztów składających się na prowadzenie działalności gospodarczej, tj.:

• koszty stałe lub codzienne, jawiące się jako niezbędne dla prowadzonej działalności, w tym w szczególności wypłaty wynagrodzeń dla pracowników, opłaty czynszowe, realizacja bieżących zakontraktowanych zobowiązań;
• należności o charakterze publicznoprawnym;
• zakup urządzeń i innych środków trwałych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej;
• koszty obsługi finansowania zewnętrznego;
• kredyty, w tym możliwość wykorzystania subwencji na przedterminową spłatę kredytów, jednak wykorzystując na ten cel maksymalnie 25% kwoty udzielonej subwencji.

Subwencja nie może zostać przeznaczona na dokonywanie rozliczeń z podmiotami powiązanymi. Bezwzględnie zakazane będzie także wykorzystanie subwencji w celu dokonywania płatności na rzecz właściciela lub na rzecz osób. Podmiotów powiązanych z właścicielem małego lub średniego przedsiębiorcy. Subwencji nie będzie można również przeznaczyć na bezpośrednie lub pośrednie przejęcie innego przedsiębiorcy.

Warunki umorzenia subwencji

Zasady zwrotu subwencji zostały ustalone następująco:

     1. w przypadku:

- zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym w razie zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej) przez przedsiębiorcę,

- otwarcia likwidacji przedsiębiorcy,

- otwarcia postępowania upadłościowego/restrukturyzacyjnego

w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji – zwrotowi podlega całość przyznanej subwencji;

     2. w przypadku kontynuowania prowadzenia działalności przez małego lub średniego przedsiębiorcę, któremu pożyczka została przyznana, bezwarunkowo zwrotowi podlegać będzie wartość 25% przyznanej subwencji finansowej;

     3. Zwrot w wysokości dodatkowo do 25% kwoty przyznanej subwencji pomniejszonej o wykazaną przez danego przedsiębiorcę - beneficjenta skumulowaną stratę gotówkową na sprzedaży w okresie 12 miesięcy, licząc od pierwszego miesiąca, w którym taki przedsiębiorca zarejestrował stratę po 1 lutego 2020 r. lub od miesiąca, w którym udzielona została subwencja, rozumianą dla małych lub średnich przedsiębiorców w zależności od formy działalności jako:

- odzwierciedlona w rachunku wyników strata na sprzedaży netto z wyłączeniem w szczególności kosztów amortyzacji, rezerw i odpisów lub wyniku z przeszacowania lub sprzedaży aktywów,

- kwota wykazanej strata na podstawie księgi przychodów i rozchodów, w przypadku rozliczania się na podstawie księgi przychodów i rozchodów,

- skumulowany spadek przychodów w przypadku rozliczania się na podstawie karty podatkowej lub na ryczałcie.

     4. zwrot w wysokości do 25% kwoty subwencji w przypadku utrzymania średniej liczby pracowników w okresie 12 miesięcy od końca miesiąca poprzedzającego datę złożenia wniosku o udzielenie subwencji finansowej, w stosunku do średniego stanu zatrudnienia w 2019 r., obliczanego jako średnia z liczby pracowników na dzień 31 grudnia 2019 r. oraz 30 czerwca 2019 r. na poziomie:

- większym niż 100% – w wysokości dodatkowo 0% kwoty subwencji,

- przedziału od 50% do 100% – w wysokości dodatkowo od 0% do 25% kwoty udzielnej subwencji – proporcjonalnie do poziomu redukcji zatrudnienia według następującego wzoru:

Skala Redukcji Zatrudnienia = - (średnia liczba pracowników przez okres pełnych 12 miesięcy od końca miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę złożenia wniosku / średnia liczba pracowników w 2019 r. – 1),

- mniejszym niż 50% – dodatkowo w wysokości 25% kwoty udzielonej subwencji.

Państwowy Fundusz Rozwoju może zadecydować o zmianie warunków realizacji umorzenia dla małego lub średniego przedsiębiorcy, który otrzymał subwencję, a który odnotował spadek przychodów na poziomie większym niż 75%.

Pożyczka winna być spłacona maksymalnie w 24 miesięcznych ratach. Przedsiębiorca może dokonać spłaty w terminie wcześniejszym. Warunki dokonania wcześniejszej spłaty określać winna umowa o udzielenie subwencji.

     III. Sprawozdawczość i monitorowanie

Szczegółowy zakres monitorowania oraz uprawnień PFR w zakresie dotyczącym stosowania procedur ewidencyjnych, raportowych i kontrolnych, w tym tych związanych z przeciwdziałaniom nadużyciom ustalony zostanie w umowie łączącej Beneficjenta z Polskim Funduszem Rozwoju. Polski Fundusz Rozwoju prowadzić będzie także ewidencję Beneficjentów.

   I.    Ogólne informacje o Programie

Tarcza Finansowa Polskiego Funduszu Rozwoju stanowi program mający na celu wprowadzić wsparcie mikroprzedsiębiorców, którzy ucierpieli na skutek rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej COVID-19. Program wprowadza jako podstawowy instrument wsparcia finansowego przedsiębiorców subwencje, z których ponad 75% po realizacji określonych wymogów będzie miała charakter bezzwrotny.

Program dąży do:

• udostępnienia mikro przedsiębiorcom finansowania na warunkach preferencyjnych dla zapewnienia płynności finansowej i stabilności ekonomicznej w okresie przestoju w gospodarce spowodowanego rozprzestrzenianiem się choroby zakaźnej COVID-19; 
• udostępnienia przedsiębiorcom także rekompensat finansowych w związku z poniesionymi szkodami w postaci utraconych dochodów lub dodatkowych kosztów powstałych w wyniku pandemii COVID-19;

Powyższe cele mają służyć przede wszystkim zapewnieniu stabilizacji finansowej mikroprzedsiębiorców, w tym w szczególności zagwarantować ochronę miejsc pracy.

Dysponentem środków przeznaczonych na realizację programu, a zarazem podmiotem decyzyjnym jest Polski Fundusz rozwoju S.A. Finansowanie będzie przyznawane na podstawie wniosku o udzielenie wsparcia składanego poprzez system bankowości elektronicznej banków komercyjnych, które zdecydowały się współpracować z PFR przy realizacji Programu.

  II.   Tarcza Finansowa PFR dla mikroprzedsiębiorców

Przedsiębiorca mający status mikroprzedsiębiorcy, a więc który w 2019r. zatrudniał od 1 do 9 pracowników, którego obrót netto lub suma aktywów bilansu w tym roku nie przekroczyły kwoty 8 517 000,00 zł, może wnioskować o udzielenie wsparcia finansowego w oparciu o Tarczę Finansową PFR jeżeli:

• odnotował spadek obrotów o co najmniej 25% w dowolnym miesiącu po 1 lutym 2020r. w porównaniu do poprzedniego miesiąca lub analogicznego miesiąca ubiegłego roku. Odnotowany spadek musi pozostawać w związku z zakłóceniami w funkcjonowaniu gospodarki wywołanymi rozprzestrzenianiem się COVID-19;
• na dzień składania wniosku prowadzi działalność gospodarczą i nie zostało otwarte postępowanie likwidacyjne jego dotyczące;
• na dzień składania wniosku nie zostało wobec niego otwarte postepowanie upadłościowe albo postępowanie restrukturyzacyjne;
• posiada  rezydencję podatkową na terytorium RP i rozliczał podatki za ostatnie 2 lata obrotowe (jeżeli dotyczy) na terytorium RP, a jeżeli okres ten jest krótszy – w okresie prowadzenia działalności;
• główny beneficjent nie posiada rezydencji podatkowej w tzw. „rajach podatkowych”;
• prowadził działalność na dzień 31 grudnia 2019r;
• nie zalegał na dzień 31 grudnia 2019r. lub na dzień złożenia wniosku z płatnościami składek na ubezpieczenie społeczne.

Składanie wniosku

Wniosek o udzielenie wsparcia finansowego mikroprzedsiębiorca może złożyć wyłącznie przez system bankowości elektronicznej banku, który bierze udział w Programie. Lista banków dostępna jest pod linkiem: 

https://pfrsa.pl/tarcza-finansowa-pfr/tarcza-finansowa-pfr-dla-mmsp.html#banki

Wniosek składany jest na formularzu. Wniosek może zostać złożony przez osobę, która:

• posiada dostęp do bankowości elektronicznej mikroprzedsiębiorcy ubiegającego się o wsparcie finansowe;
• jest uprawniona do składania w imieniu ubiegającego się o dofinansowanie mikroprzedsiębiorcy do składania oświadczeń woli lub jest uprawniona do realizacji przelewów bankowych;
• złoży oświadczenie, że:

- została upoważniona przez ubiegającego się o dofinansowanie mikroprzedsiębiorcę do wszelkich czynności związanych ze złożeniem wniosku i podpisaniem umowy o wsparcie,

- jest świadoma odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań i działanie w imieniu ubiegającego się o dofinansowanie mikroprzedsiębiorcę bez wymaganych upoważnień,

- zwalnia bank pośredniczący w wypłacie i obsłudze subwencji z obowiązku zachowania tajemnicy bankowej wobec PFR w zakresie niezbędnym dla zawarcia i wykonywania umowy subwencji,

• ma możliwość podpisania wniosku przy wykorzystaniu bankowych narzędzi autoryzacyjnych.

Prawidłowo złożony wniosek skutkować będzie wygenerowaniem umowy o przyznanie subwencji finansowej. Umowa ta w sposób szczegółowy określać będzie warunki wsparcia finansowego a także zobowiązania mikroprzedsiębiorcy, któremu wsparcie to zostało udzielone.

Wysokość oraz wykorzystanie subwencji finansowej

Maksymalna wysokość subwencji finansowej przyznawana w ramach Programu Tarczy Finansowej PFR skierowanego do mikroprzedsiębiorców obliczana jest jako iloczyn liczby zatrudnionych oraz kwoty bazowej subwencji. Kwota bazowa subwencji zwrotnej w przeliczeniu na zatrudnionego uzależniona jest od poziomu spadku przychodów mikroprzedsiębiorcy. Poniższa tabela umożliwia dokonanie przybliżonego oszacowania wysokości przyznanej subwencji.

Przyznana subwencje będzie mogła zostać wykorzystana jedynie zgodnie z celem dozwolonym w ramach Programu Tarczy Finansowej PFR. mikroprzedsiębiorca, który otrzymał subwencję będzie uprawniony do jej wykorzystania poprzez pokrycie kosztów składających się na prowadzenie działalności gospodarczej, tj.:

• koszty stałe lub codzienne, jawiące się jako niezbędne dla prowadzonej działalności, w tym w szczególności wypłaty wynagrodzeń dla pracowników, opłaty czynszowe, realizacja bieżących zakontraktowanych zobowiązań;
• należności o charakterze publicznoprawnym;
• zakup urządzeń i innych środków trwałych niezbędnych do prowadzenia działalności gospodarczej;
• koszty obsługi finansowania zewnętrznego;
• kredyty, w tym możliwość wykorzystania subwencji na przedterminową spłatę kredytów, jednak wykorzystując na ten cel maksymalnie 25% kwoty udzielonej subwencji.

Subwencja nie może zostać przeznaczona na dokonywanie rozliczeń z podmiotami powiązanymi. Bezwzględnie zakazane będzie także wykorzystanie subwencji w celu dokonywania płatności na rzecz właściciela lub na rzecz osób. Podmiotów powiązanych z właścicielem mikroprzedsiębiorcy. Subwencji nie będzie można również przeznaczyć na bezpośrednie lub pośrednie przejęcie innego przedsiębiorcy.

Warunki umorzenia subwencji

Zasady zwrotu subwencji zostały ustalone następująco:

     1. w przypadku:

- zaprzestania prowadzenia działalności gospodarczej (w tym w razie zawieszenia prowadzenia działalności gospodarczej) przez przedsiębiorcę,

- otwarcia likwidacji przedsiębiorcy (jeżeli dotyczy) lub

- otwarcia postępowania upadłościowego/restrukturyzacyjnego

w ciągu 12 miesięcy od dnia przyznania subwencji – zwrotowi podlega całość przyznanej subwencji;

     2. w przypadku kontynuowania prowadzenia działalności przez mikroprzedsiębiorcę, któremu pożyczka została przyznana zwrotowi podlega bezwarunkowo 25% subwencji finansowej;

     3. w przypadku utrzymania średniego zatrudnienia w okresie 12 pełnych miesięcy kalendarzowych w stosunku do stanu zatrudnienia (zgodnie z definicją pracownika z wyłączeniem właściciela) na koniec miesiąca kalendarzowego poprzedzającego datę złożenia wniosku o udzielenie subwencji finansowej, na poziomie:

- wyższym niż 100% - zwrot dodatkowo 0% kwoty udzielonej subwencji,

- od 50% do 100% - zwrot dodatkowo od 0% do 50% kwoty udzielonej subwencji – ustalanego w oparciu o proporcje do skali redukcji zatrudnienia,

- nie niższym niż 50% - zwrot dodatkowo w wysokości 50% kwoty udzielonej subwencji.

Polski Fundusz Rozwoju może zadecydować o zmianie warunków realizacji umorzenia dla mikroprzedsiębiorcy, który otrzymał subwencję, a który odnotował spadek przychodów na poziomie większym niż 75%.

Pożyczka winna być spłacona maksymalnie w 24 miesięcznych ratach. Przedsiębiorca może dokonać spłaty w terminie wcześniejszym. Warunki dokonania wcześniejszej spłaty określać winna umowa o udzielenie subwencji.

III.    Sprawozdawczość i monitorowanie

Szczegółowy zakres monitorowania oraz uprawnień PFR w zakresie dotyczącym stosowania procedur ewidencyjnych, raportowych i kontrolnych, w tym tych związanych z przeciwdziałaniom nadużyciom ustalony zostanie w umowie łączącej Beneficjenta z Polskim Funduszem Rozwoju. Polski Fundusz Rozwoju prowadzić będzie także ewidencję Beneficjentów.

3 marca 2020 r. Prezydent RP podpisał ustawę o zmianie ustawy prawo budowlane i niektórych innych ustaw. Nowelizacja zmienia m.in. procedurę przyłączania do sieci, uregulowaną w prawie energetycznym. Z wyłączeniem kilku przepisów, ustawa wejdzie w życie po upływie 6 miesięcy od dnia publikacji. Planując proces inwestycyjne warto jednak przyjrzeć się zmianom już teraz.

Jak wynika z uzasadnienia, celem nowelizacji jest przyspieszenie procesu inwestycyjnego i lepsze odzwierciedlenie rzeczywistego przebiegu procedur przyłączenia.

Pierwsza zmiana dotyczy terminów wydawania warunków przyłączenia (WP). Ustawodawca, ujednolicił regulację i zebrał w prawie energetycznym, dotychczas rozproszone w rozporządzeniach, terminy dla wszystkich sektorów. Terminy wydania WP dla ciepłownictwa pozostały bez zmian. Zmodyfikowano je dla elektroenergetyki – z dotychczasowych 30 i 150 na 21, 30, 60, 120, 150 dni oraz gazownictwa – z 21, 45, 60 na 30, 60, 90 dni, wprowadzając jednocześnie nowe grupy przyłączeniowe.

Co ciekawe, do terminów na wydanie warunków przyłączenia nie będą wliczane okresy opóźnień spowodowanych z winy wnioskującego albo z przyczyn niezależnych od przedsiębiorstwa energetycznego. Dotychczas okoliczności „niezależne” od operatora sieci, pozostawały bez wpływu na obowiązek wydania dokumentu WP. Oznacza to, że w niektórych przypadkach oczekiwanie na wydanie stosownych dokumentów może ulec przesunięciu.

Nowym rozwiązaniem jest też możliwość opóźnienia w wydaniu warunków przyłączenia. Może to nastąpić jedynie „z ważnej przyczyny”, którą należy wskazać wnioskującemu. Przepisy nie precyzują o jakie okoliczności tutaj chodzi.Można jednak przypuszczać, że będą to okoliczności na które mają wpływ operatorzy sieci – okresy opóźnień z przyczyn niezależnych, jak wskazywaliśmy powyżej, nie powinny być wliczane do terminów na wydanie warunków przyłączenia. Kwestie ta zostaną rozstrzygnięte przez Prezesa URE oraz sądy.

Ostatnia zmiana wprowadza dla warunków przyłączenia tożsamą regulację jak dla sieci elektroenergetycznych – wskazuje, że warunki przyłączenia do sieci ciepłowniczej są ważne przez 2 lata od ich wydania i w tym okresie stanowią warunkowe zobowiązanie przedsiębiorstwa energetycznego do przyłączenia do sieci ciepłowniczej. Oznacza to, że podmiot, który uzyskał warunki przyłączenia przez dwa lata może skutecznie żądać zawarcia umowy o przyłączenie.

Termin ten jest tożsamy z terminem wskazanych dotychczas w rozporządzeniu systemowym. Również przed nowelizacją, przyjmowano, że w okresie ważności WP, jeżeli okoliczności nie uległy zmianie, to przedsiębiorstwo ciepłownicze zobowiązane było do zawarcia umowy przyłączeniowej. Zmiana nie powinna więc radykalnie zmienić warunków prowadzenia działalności. Warto podkreślić, że przepis ten nie dotyczy sieci gazowych – w ich przypadku ustawodawca z niejasnych przyczyn nie zdecydował się na ujednolicenie regulacji i nie wskazał okresu ważności WP.

Wprowadzone zmiany, pomimo częściowo redakcyjnego charakteru, należy ocenić pozytywnie. Ustawodawca zdecydował się usunąć część niezrozumiałych rozróżnień i ujednolicić regulację, czyniąc tym samym tekst ustawy bardziej jasnym i przejrzystym.

Z kolei możliwość przekroczenia, dotychczas ścisłych, terminów wydawania warunków przyłączenia z pewnością w większym stopniu oddaje okoliczności funkcjonowania przedsiębiorstw sieciowych. Z drugiej jednak strony stanowi to pewne ryzyko dla inwestorów, w przypadku których dotychczasowe ścisłe i nieprzekraczalne terminy będą mogły być w poszczególnych przypadkach przesuwane i opóźniane.

W związku z faktem, że część norm ma charakter zwrotów niedookreślonych, po wejściu w życie przepisów można spodziewać się wzmożonej aktywności Prezesa URE oraz sądów powszechnych, rozstrzygających odwołania od decyzji dotyczących obowiązku przyłączenia.

Autorzy:

Agnieszka Kołaczkowska

radca prawny

Krzysztof Szczęśniak

prawnik

23 kwietnia 2020 r. opublikowane zostało Rozporządzenie Ministra Klimatu z dnia 7 kwietnia 2020 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (Dz.U. 2020 r., poz. 718) tzw. nowe rozporządzenie taryfowe. Zmiany wprowadzane projektem dotyczą przede wszystkim wytwórców i dystrybutorów ciepła. Część z nich wpłynie jednak na poziom cen uiszczanych przez odbiorców.

Wzrost cen ciepła w 2021 r.

Najważniejszą z nowości, jest jednorazowe dodanie do ceny ciepła kwoty 1,36 zł/GJ – dla jednostek węglowych i 0,78 zł/GJ dla jednostek gazowych. W założeniu projektodawców rekompensata ma służyć zrównoważeniu kosztów zakupu uprawnień do emisji CO2, które wzrosły znacząco w 2018 r. Koszty te nie zostały w całości pokryte przez zatwierdzone taryfy części wytwórców z uwagi na przyjęty sposób kalkulacji cen. Przedsiębiorstwa energetyczne były więc narażone na straty. Stawki te zostaną doliczone jedynie dla tych jednostek kogeneracji, które sporządzają taryfy metodą benchmarkingową i które biorą udział w systemie handlu uprawnieniami do emisji, a jednocześnie zostały oddane do użytku przed 1 stycznia 2018 r.

Rekompensaty oznaczają, że w przyszłym roku, odbiorcy zapłacą za każdy GJ zakupionego ciepła, w zależności od sprzedawcy, o 0,78 zł lub 1,36 zł więcej.

Jednolite stawki taryfowe dla wszystkich odbiorców zasilanych z danej sieci ciepłowniczej

Kolejną ze zmian, wpływająca na poziom cen uiszczanych przez odbiorców, dotyczy systemów ciepłowniczych zasilanych przez kilku wytwórców. Sytuacja taka występuję przeważnie w dużych miastach, gdzie ciepło na potrzeby odbiorców wytwarzane jest przez kilka ciepłowni, które korzystają z tej samej infrastruktury sieciowej. Rozporządzenie nakazuje ustalać jednakowe ceny ciepła dla wszystkich odbiorców przyłączonych do danej sieci ciepłowniczej. W przeszłości zdarzały się przypadki tzw. „rejonizacji”, kiedy oceny ciepła były różne dla odbiorców w poszczególnych dzielnicach lub wyższe dla odbiorców na peryferiach miast. Ponieważ w przypadku kilku ciepłowni nie jest możliwe ustalenie która z nich podgrzała nośnik ciepłą – gorącą wodę, dostarczoną do węzłów, uznano, że praktyka „rejonizacji” dyskryminuje niektórych odbiorców narażając ich na wyższe koszty.

Nowy przepis rozporządzenia wyraźnie zakazuje tego typu praktyk. Odbiorcy przyłączeni do sieci zasilanej z kilku źródeł będą kupować ciepło po cenie uśrednionej, a nie dopasowanej do konkretnej jednostki.

Zmiany dla wytwórców – możliwość zmian taryfy w trakcie jej obowiązywania

Rozporządzenie wprowadza również inne rozwiązania prawne, które zmienią zasady rozliczeń w obrocie ciepłem. Chodzi tu przede wszystkim o możliwość zmiany taryfy w okresie jej obowiązywania. Dotychczas ceny ciepła, zatwierdzane przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki, pozostawały właściwie niezmienne przez cały rok. Było to rozwiązanie inne niż dla małych odbiorców energii elektrycznej (z wyłączeniem grupy taryfowej G), gdzie sprzedawca mógł wprowadzić nowy cennik do stosowania, właściwie w dowolnym momencie.

Rozporządzenie wprowadza prostszą procedurę zmian taryfy, która może mieć miejsce również w okresie ich ważności. Przesłanki skorzystania z tego uprawnienia są różne, w zależności od tego jaką metodą – benchmarkingową czy kosztową – sporządza taryfę wytwórca. W przypadku części jednostek kogeneracji, zmiana będzie możliwa w przypadku ogłoszenia przez Prezesa URE nowych, innych średnich cen sprzedaży ciepła, ogłaszanych co roku do 31 marca. Jest to o tyle istotne, że taryfy zwykle zatwierdzane są jeszcze na początku roku, a więc przed ogłoszeniem średnich cen ciepła.

Odbiorcy muszą więc być przygotowani na możliwość zmiany cen ciepła również około połowy roku. Dotychczas ceny obowiązywały zwykle bez zmian, przez cały rok.

Podsumowanie

Zmiany wprowadzone przez rozporządzenie wychodzą naprzeciw oczekiwaniom branży ciepłowniczej. Część z nowych rozwiązań przyczyni się do uelastycznienia taryf oraz do szybszej reakcji na zmianę kosztów prowadzenia działalności. Choć nowe zasady dedykowane są przede wszystkim wytwórcom oraz przedsiębiorstwom sieciowym, to pośrednio wpłyną one na sytuację odbiorców. W szczególności możliwość zmiany taryfy w okresie jej obowiązywania, może zmienić dotychczasowy obraz cen ciepła jako stabilnych i niezmiennych.

Autorzy:

Agnieszka Kołaczkowska

radca prawny

Krzysztof Szczęśniak

prawnik   

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z krótkim opracowaniem - poradnikiem, dotyczącym zmian dla przedsiębiorców i pracodawców (w tym sektora energetycznego), prezentującym najważniejsze wybrane zagadnienia Tarczy II.

Poradnik został podzielony na części tematyczne odpowiadające głównym obszarom zmian.

W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu!

TARCZA II

W związku z przeciwdziałaniem i zwalczaniem choroby zakaźnej koronawirus COVID-19 ustawą z  dnia 2 marca 2020r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej „Ustawa o zwalczaniu COVID-19”) wprowadzone zostały pożyczki dla mikroprzedsiębiorców[1] ze środków Funduszu Pracy. Pożyczki mają służyć pokryciu bieżących kosztów prowadzenia działalności gospodarczej, przez które należy rozumieć koszty obciążające mikroprzedsiębiorcę związane z koniecznością zapewnienia sprawnego prowadzenia działalności gospodarczej, a więc, np. opłaty za media, opłaty za prowadzenie konta bankowego, odsetki od kredytów, opłaty za usługi księgowe, czynsz, opłaty eksploatacyjne związane z korzystaniem z lokalu.  

Wniosek i wypłata pożyczki

Uzyskanie pożyczki uzależnione jest od złożenia wniosku. Wniosek winien być złożony do powiatowego urzędu pracy właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Wniosek może być zgłoszony jedynie po ogłoszeniu naboru przez dyrektora danego powiatowego urzędu pracy.

Uznanie wniosku będzie skutkować możliwością zawarcia stosownej umowy pożyczki pomiędzy przedsiębiorcą i starostą. Umowa ta stanowić będzie podstawę wypłaty pożyczki. Do umowy zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu cywilnego o umowie pożyczki.

Wysokość i spłata pożyczki

Pożyczka jest udzielana mikroprzedsiębiorcy w wysokości do 5 000 zł. Pożyczka jest oprocentowana stałą wartością 0,05 stopy redyskonta weksli przyjmowanych przez Narodowy Bank Polski. Okres spłaty pożyczki nie może być dłuższy niż 12 miesięcy, z zaznaczeniem 3 miesięcznej karencji kapitału wraz z odsetkami liczonymi od dnia udzielenia pożyczki. Szczegółowe warunki spłaty, w tym przede wszystkim określenie wysokości poszczególnych rat oraz terminów ich spłat stanowić będą przedmiot postanowień umownych.  W przypadku braku spłaty pożyczki przez przedsiębiorcę podmiotem uprawnionym do dochodzenia roszczeń z tym związanych jest starosta.

Wskazany powyżej 12 miesięczny okres może zostać przedłużony przez Radę Ministrów w drodze stosownego rozporządzenia, wydawanego w celu przeciwdziałania COVID-19 mając na względzie okres obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii oraz skutki nimi wywołane.

Umorzenie pożyczki

Przedsiębiorca, który otrzymał pożyczkę może ubiegać się o jej umorzenie. Przedsiębiorca w celu pozytywnego rozpatrzenia wniosku w tym przedmiocie winien prowadzić działalność gospodarczą przez okres 3 miesięcy od dnia udzielenia pożyczki, składając deklarujące to stosowne oświadczenie. W oświadczeniu przedsiębiorca jest zobowiązany zawrzeć klauzulę o treści: "Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.". Oświadczenie to składane jest po rygorem odpowiedzialności karnej.

Przedsiębiorca, któremu pożyczka została skutecznie umorzona nie jest uprawniony traktować przychodu z tytułu umorzenia pożyczki jako przychodu w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych.

Występujący w Polsce stan epidemii COVID-19 w istotny sposób odbija się na sytuacji osób posiadających kredyty frankowe. Najbardziej odczuwalnym skutkiem epidemii jest nagły wzrost kursu franka szwajcarskiego. W dniu 20 kwietnia 2020 r. kurs franka wynosił 4,30 zł, natomiast rok wcześniej 3,76 zł. Powyższe w oczywisty sposób przekłada się na wzrost miesięcznej raty kredytu o nawet kilkaset złotych. Niestety, większość dostępnych prognoz nie jest korzystna dla osób posiadających kredyty frankowe, nie wykluczając dalszego wzrostu kursu franka.

Obecna sytuacja powoduje coraz częste głosy o konieczności interwencji ustawodawcy, jednak żadna z dotychczas uchwalonych tzw. tarcz antykryzysowych nie dotyka problematyki związanej z zawieszeniem spłaty jakichkolwiek kredytów, a tym bardziej brak jest propozycji rozwiązań dedykowanych frankowiczom.

Pewną ulgą mogą być oferowane przez banki  odroczenia (zawieszenie) spłaty rat kapitałowo-odsetkowych lub rat kapitałowych przez 3 miesiące. Zwracamy jednak uwagę, że nie jest to rozwiązanie wypracowane na poziomie ustawodawczym, co powoduje, że każdy bank oferuje indywidualne warunki odroczenia płatności. Z informacji, które do nas docierają wiemy, że nie zawsze są to warunki opłacalne dla kredytobiorcy. Podejmowane są także próby zawarcia w takich aneksach postanowień, które mogą mieć niekorzystne skutki dla przyszłego postępowania przeciwko bankowi. Wobec powyższego, uczulamy Państwa na konieczność szczegółowej analizy aneksu przed jego podpisaniem. Z naszego doświadczenia wynika, że są to dokumenty często obszerne i napisane w sposób trudny do odbioru przez kredytobiorcę, dlatego też niezbędne może okazać się uzyskanie porady prawnej.

Obecnie obserwujemy zwiększone zainteresowanie kierowaniem spraw frankowych do sądu, połączone często z obawą o czas trwania postępowania w związku ograniczeniami w pracy sądów. Istotnie jest także, że sądy począwszy od marca zawiesiły wyznaczenie rozpraw. Nie powinno to jednak stanowić argumentu przeciw kierowaniu spraw do sądu. Trzeba pamiętać, że sądy, z wyjątkiem wspomnianych wcześniej rozpraw, pracują normalnie i wykonywane są wszystkie czynności, które nie wymagają przeprowadzenia rozprawy. Nie da się zaprzeczyć, że zaistniała sytuacja spowoduje opóźnienie w zakończeniu spraw sądowych. Tym bardziej wierzymy, że w interesie naszych klientów jest jak najszybsze kierowanie spraw do sądu. Po powrocie do normalności pozwy będą rozpatrywane według kolejności wpływu, więc najkorzystniej „ustawić się w kolejce” już teraz.

Ustawa o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2, w art. 72 pkt. 2 lit. d wprowadza, iż w odniesieniu do przedsiębiorcy, który otrzymał dofinansowanie do wynagrodzeń pracowniczych w czasie przestoju albo obniżonego wymiaru czasu pracy ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych nie znajdzie zastosowania art. 13 ust. 2 Ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy. Regulacja art. 13 ust. 2 przedmiotowej ustawy zakazuje Przedsiębiorcy, który otrzymał wskazane dofinansowanie, dokonywanie wypowiedzeń umów o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie lub w okresach przypadających bezpośrednio po okresie lub okresach pobierania świadczeń - nie dłużej jednak niż przez łączny okres 3 miesięcy.

Powyższe w konsekwencji oznacza, iż przedsiębiorca, po zakończeniu otrzymywania dofinansowania do wynagrodzeń pracowniczych jest uprawniony do dokonania wypowiedzenia umów o pracę z przyczyn ekonomicznych, związanych z koniecznością utrzymania się pracodawcy na rynku. Wypowiedzenie takie następować więc będzie z przyczyn leżących po stronie pracodawcy. Wyłączenie stosowania przedmiotowej regulacji art. 13 ust. 2 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, statuować więc będzie możliwość redukcji poziomu zatrudnienia u danego pracodawcy w związku z koniecznością zapewnienia płynności finansowej.

Rozszerzenie zakresu podmiotów uprawnionych do zwolnienia z płatności zaległych składek

Ustawa z dnia 9 kwietnia 2020r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 (dalej zwana „Ustawą”) wprowadza w odniesieniu do pracodawców, którzy na dzień 29 lutego 2020 r. zgłosili do ubezpieczeń społecznych od 10 do 49  ubezpieczonych zwolnienia z obowiązku opłacenia nieopłaconych należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne, na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, należnych za okres od dnia 1 marca 2020 r. do dnia 31 maja 2020 r. Zwolnienie to będzie dotyczyło 50 % łącznej kwoty z tytułu składek wskazanych w deklaracji rozliczeniowej za dany miesiąc. Skorzystanie z omawianego zwolnienie uzależnione jest również od zgłoszenia pracodawcy jako płatnika składek przed dniem 1 lutego 2020r.

Odstąpienie od pobierania odsetek za zwłokę w płatności ZUS

Ustawa wprowadza także instytucję odstąpienia przez ZUS, na wniosek podmiotu dopuszczającego się zwłoki, od pobierania odsetek za zwłokę w uiszczaniu składek na ubezpieczenie społeczne za okres przypadający po dniu 31 grudnia 2019r. Podstawą wniosku winny być względy gospodarcze związane z wystąpieniem COVID-19.

Podmiot dopuszczający się zwłoki jest uprawniony do wystąpienia z wnioskiem do ZUS w terminie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ewentualnie w okresie 30 dni po ich odwołaniu. Przedmiotowy wniosek zawiera:

• dane płatnika składek, w tym jego nazwę skróconą, numer NIP i REGON, adres do korespondencji,
• uzasadnienie odstąpienia pobierania odsetek za zwłokę, zawierające w szczególności określenie względów gospodarczych związanych z wystąpieniem COVID-19,
• dodatkowe, inne informacje niezbędne do odstąpienia od pobierania odsetek za zwłokę,
• podpis wnioskodawcy.

Przedmiotowy wniosek może zostać złożony w formie dokumentu papierowego albo w formie elektronicznej. Wniosek winien być rozpatrzony przez ZUS w terminie 30 dni od dnia jego złożenia. Rozpatrzenie następuje w drodze wydania decyzji, od której wnioskodawcy przysługuje wniosek do Prezesa ZUS do ponownego rozpatrzenia sprawy na zasadach dotyczących decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra (art. 127 § 3 k.p.a i nast.).

Szanowni Państwo,

1 kwietnia 2020 r. weszła w życie ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2020 r., poz. 568), tzw. „tarcza antykryzysowa” (zwana dalej także „Ustawą”).

Zapraszamy Państwa do zapoznania się z krótkim opracowaniem - poradnikiem przedsiębiorcy, prezentującym najważniejsze wybrane zagadnienia tarczy antykryzysowej.

Poradnik został podzielony na części tematyczne odpowiadające głównym obszarom zmian: sytuacji pracodawcy, nowych zasad funkcjonowania organów spółek handlowych, zmian w zakresie prawa zamówień publicznych, prawa podatkowego oraz innych istotnych z punktu widzenia przedsiębiorcy regulacji.

W razie pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu!

PORADNIK PRZEDSIĘBIORCY DO POBRANIA W FORMIE PDF

Zgodnie z postanowieniami tarczy antykryzysowej (Ustawa z dnia 31 marca 2020 r. o zmianie ustawy szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw) wprowadzone zostały zmiany dotyczące rozliczenia straty, za rok 2020.  Podatnicy, którzy z powodu epidemii COVID-19:

 1) ponieśli w 2020 r. stratę z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz

 2) uzyskali w 2020 r. łączne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej niższe o co najmniej 50% od łącznych przychodów uzyskanych w 2019 r. z tej działalności

 – mogą jednorazowo obniżyć o wysokość tej straty, nie więcej jednak niż o kwotę 5 000 000 zł, odpowiednio dochód lub przychód uzyskany w 2019 r. z pozarolniczej działalności gospodarczej. (nowy art. 52k Ustawy o PIT)

Odpowiednio zmiany takie zostały wprowadzone także w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. (nowy art. 38f Ustawy o CIT)

W praktyce oznacza to, że dopiero w 2021 roku przedsiębiorca, będzie mógł obliczyć, czy w 2020 rok zakończył ze stratą i czy uzyskany przychód był niższy od uzyskanego w 2019 roku o 50%. Jeśli tak, to przedsiębiorca, będzie mógł złożyć, korektę zeznania podatkowego za rok 2019 i odliczyć wysokość straty (do 5 milionów) za rok 2020 od przychodu za rok 2019, przez co zmniejszy się dochód za rok 2019, a co za tym idzie także odpowiednio wysokość należnego podatku, co będzie skutkować zwrotem podatku zapłaconego za rok 2019. Realnie więc z tego uprawnienia będzie można skorzystać dopiero w 2021 roku i przedsiębiorca musi „przetrwać” na rynku do tego czasu.

Przykład:

Pan Jan w 2019 roku uzyskał w wyniku prowadzenia jednoosobowej działalności gospodarczej przychód w wysokości 20 tys. złotych, a koszty związane z działalnością wynosiły 6 tys. złotych, a więc dochód Pana Jana z działalności gospodarczej z 2019 roku wynosiły 14 tys. złotych. Natomiast w 2020 roku przychód uzyskany przez Pana Jana wynosił jedynie 5 tys. złotych, a koszty pozostały niezmienione i wynosiły 6 tys. zł. Czy powyższa zmiana dotyczy sytuacji Pana Jana?

Odpowiedź: Tak. Pan Jan w 2020 roku poniósł stratę w wysokości tysiąca złotych, spełnia więc pierwsze kryterium. Przychód Pana Jana w tym roku spadł w porównaniu do roku poprzedniego o 75%, spełnia więc także drugie kryterium. Pan Jan może więc złożyć korektę przychodu za rok 2019 obniżając dochód o całą stratę poniesioną w roku 2020 (strata nie przekracza 5 mln), dzięki czemu otrzyma zwrot podatku zapłaconego w 2019 roku.

    1. Zaliczki na podatek PIT – przesunięcie terminu płatności
Przedsiębiorca jest obowiązany do comiesięcznej płatności zaliczek na podatek dochodowy od wynagrodzenia wszystkich osób, które u danego przedsiębiorcy otrzymują przychód z tytułu stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy oraz od zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłacanych przez płatników. Obowiązek płatności tych zaliczek został przesunięty w zakresie zaliczek za marzec i kwiecień 2020 roku do 1 czerwca 2020 roku jeżeli dany płatnik poniósł negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19. (art.52o Ustawy o PIT)

     2. Darowizny przeznaczone na walkę z COVID-19
Od podstawy obliczenia podatku podatnik może odliczyć darowizny (zgodni z art. 52n Ustawy o PIT) przekazane od dnia 1 stycznia 2020 r. do dnia 30 września 2020 r. na przeciwdziałanie COVID-19 przekazane:

•  podmiotom wykonującym działalność leczniczą, wpisanym do wykazu, o którym mowa w art. 7 ustawy o COVID-19;
•  Agencji Rezerw Materiałowych z przeznaczeniem na cele wykonywania zadań ustawowych;
•  Centralnej Bazy Rezerw Sanitarno-Przeciwepidemicznych z przeznaczeniem na cele wykonywania działalności statutowej.

    Co więcej, jeśli darowizna zostanie przekazana  

•  do 30 kwietnia 2020 r. - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 200% wartości darowizny;
•  w maju 2020 r. - odliczeniu podlega kwota odpowiadająca 150% wartości darowizny.

     3. Zwolnienie z doliczania do dochodu wartości tak zwanych „złych długów”
Zgodnie z przepisami ustawy o PIT przedsiębiorca, przy comiesięcznym obliczaniu zaliczki na podatek dochodowy muszą doliczać do dochodu będącego podstawą obliczenia wysokości zaliczki wynagrodzenie za dostawę towaru lub wykonanie usługi w transakcji handlowej, które nie zostało uregulowane. Doliczyć należy dług, który jest „przeterminowany” co najmniej 90 dni, tzn. dług należy doliczyć do dochodu przy obliczaniu zaliczki za okres, w którym upłynęło 90 dni od upływu terminu jego płatności. Wprowadzone zwolnienie (art. 52q Ustawy o PIT) oznacza więc, możliwość odstąpienia od wykonania tego obowiązku jeśli:

•  podatnik poniósł w danym okresie rozliczeniowym negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19;
•  uzyskane przez podatnika w danym okresie rozliczeniowym przychody, o są niższe o co najmniej 50% w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku podatkowego, a w przypadku podatnika, który rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w 2019 r. - w stosunku do uzyskanych w tym roku średnich przychodów.

    Warunku, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie stosuje się do podatników, którzy:

•  stosowali w 2019 r. formę opodatkowania, w przypadku której nie ustala się przychodów;
•  rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w ostatnim kwartale 2019 r. i nie uzyskali w tym okresie przychodów;
•  rozpoczęli prowadzenie działalności gospodarczej w 2020 r.

     4. Mali podatnicy – zwolnienia w zakresie uproszczonej formy wpłacania zaliczek
Mali podatnicy którzy na 2020 r. wybrali uproszczoną formę wpłacania zaliczek (czyli w stałej wysokości ustalonej na podstawie dochodów za rok poprzedni, bez względu na konkretny dochód w danym miesiącu), mogą zrezygnować w trakcie roku podatkowego z tej formy wpłacania zaliczek za miesiące marzec-grudzień 2020 r., jeżeli ponoszą negatywne konsekwencje ekonomiczne z powodu COVID-19. Rezygnacja następuje wtedy w zakresie wszystkich zaliczek za cały rok 2020 i przy obliczaniu następnych zaliczek uwzględnia się, te już zapłacone.  Informację o rezygnacji zamieszcza się w zeznaniu podatkowym za rok 2020. (art. 52r Ustawy o PIT)

     5. Zwiększenie limitów zwolnień przedmiotowych co do:

•  zapomogi, innej niż związana z indywidualnym zdarzeniem losowym, klęską żywiołową, długotrwałą chorobą lub śmiercią (ta zwolniona całkowicie), wypłacanej z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji w 2020 r. wynosi 3 000 zł;
•  zapomogi otrzymanej w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci z innych źródeł niż z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra - w 2020 r. wynosi 10 000 zł;
•  świadczenia, które nie są finansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, otrzymane od pracodawcy z tytułu objęcia dziecka pracownika opieką sprawowaną przez dziennego
•  dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu - dzieci i młodzieży do lat 18 z innych źródeł niż z funduszu socjalnego itd.  - w 2020 r. i 2021 r. wynosi 3 000 zł. (art. 52l Ustawy o PIT)

     6. Odpisy amortyzacyjne związane z nabyciem środków trwałych  potrzebnych do zwalczania COVID-19
Podatnicy mogą dokonywać jednorazowo odpisów amortyzacyjnych od wartości początkowej środków trwałych, które zostały nabyte w celu produkcji towarów związanych z przeciwdziałaniem COVID-19, a które zostały wprowadzone do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w 2020 roku.  Za towary te uważa się w szczególności: maseczki ochronne, respiratory, środki odkażające, medyczną odzież ochronną, ochraniacze na obuwie, rękawiczki, okulary, gogle, środki do dezynfekcji i higieny rąk. (art. 52t Ustawy o PIT)

W dniu 31 marca 2020 r. weszła w  życie ustawa o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zwanej „tarczą antykryzysową”, w ramach której wprowadzono przepisy mające na celu pomoc pracodawcom i pracownikom w zakresie obowiązków dotyczących badań lekarskich.

    1.    Zawieszenie obowiązku wykonania badań okresowych

Ustawa wprowadza zawieszenie obowiązku przeprowadzania badań okresowych od dnia ogłoszenia stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Po odwołaniu stanu zagrożenia epidemicznego albo  stanu epidemii, badania okresowe powinny być wykonane w okresie nie dłuższym niż 60 dni.

    2.    Uproszczony tryb przeprowadzenia badań wstępnych i kontrolnych

Ustawa zakłada, że w przypadku braku dostępności do lekarza uprawnionego do przeprowadzenia badania wstępnego lub kontrolnego, badanie takie może przeprowadzić i wydać odpowiednie orzeczenie lekarskie inny lekarz. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza traci moc po upływie 30 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo od dnia odwołania stanu epidemii.

Lekarz ten może przeprowadzić badanie i wydać orzeczenie lekarskie za pośrednictwem systemów teleinformatycznych lub systemów łączności. Orzeczenie lekarskie wydane przez innego lekarza włącza się do akt osobowych pracownika

    3.    Przedłużenie ważności orzeczeń wydanych w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich

Zgodnie z ustawą orzeczenia lekarskie wydane w ramach wstępnych, okresowych i kontrolnych badań lekarskich, których ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., zachowują ważność, nie dłużej jednak niż do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Jednocześnie jeżeli odrębne przepisy w zakresie badań lekarskich, innych badania wstępne, okresowe i kontrolne lub badań psychologicznych, wymagają posiadanie aktualnego orzeczenia lekarskiego albo psychologicznego, a ważność upłynęła po dniu 7 marca 2020 r., orzeczenie to zachowuje ważność, nie dłużej jednak niż do upływu 60 dni od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii. Jeżeli odrębne przepisy uzależniają wykonywanie określonych czynności lub uzyskanie określonych uprawnień w celu wykonania czynności zawodowych od posiadania odpowiedniego orzeczenia lekarskiego albo psychologicznego, orzeczenie takie powinno być wydane niezwłocznie, nie później niż do upływu 60. dnia od dnia odwołania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii.

Stan prawny na 4 kwietnia 2020 roku.

Jednym z najważniejszych postanowień wprowadzonej tarczy antykryzysowej jest zwolnienie z płatności tak zwanego ZUSu. Zgodnie z zapowiedziami, część przedsiębiorców zostanie zwolniona z tego obowiązku w zakresie składek należnych za okres od 1 marca 2020 roku do 31 maja 2020 roku.

Kogo dotyczy zwolnienie?

Zgodnie z nowelizacją „Ustawy z dnia 1 marca 2020 roku o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw” (dalej „Specustawa”). Całkowicie zwolnieni z płatności składek są:

1. Płatnicy składek, którzy przed 29 lutego zgłosili do ubezpieczeń społecznych mniej niż 10 osób (art. 31zo ust.1 Specustawy) – obejmuje to więc wszystkich zgłoszonych do ZUS – zarówno pracowników, jak i na przykład osoby świadczące usługi na podstawie umowy zlecenia,
2. Tak zwani samozatrudnieni czyli osoby, które opłacają składki wyłącznie za siebie i prowadzą ”pozarolniczą działalność” zgodnie z art. 8 ust. 6 Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych czyli:

• osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą,
• twórcy i artyści, osoby prowadzące działalność w zakresie wolnego zawodu,
• wspólnicy jednoosobowych spółek z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólnicy spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,

osoby prowadzące publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół,

jeśli ich przychód w pierwszym miesiącu zwolnienia (tj. marzec 2020 roku) nie przekroczył 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w Polsce. (art. 31zo ust.2 Specustawa).

     3. Duchowni, będący płatnikami składek (art. 31zo ust.3 Specustawy).

Jakie składki obejmuje zwolnienie?

Zwolnieniu podlegają nieopłacone należności z tytułu składek na ubezpieczenia społeczne (składki emerytalna, rentowa, chorobowa lub dobrowolna chorobowa, wypadkowa), na ubezpieczenie zdrowotne, na Fundusz Pracy, Fundusz Solidarnościowy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych lub Fundusz Emerytur Pomostowych, odpowiednio jeśli dotyczą danej osoby zgłoszonej jako ubezpieczonej.

Procedura uzyskania zwolnienia

Aby zyskać zwolnienie z obowiązku płatności powyższych składek osoby uprawnione muszą złożyć wniosek do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (art. 31zp Specustawa). Wniosek należy złożyć nie później niż do 30 czerwca 2020. Taki wniosek powinien zawierać:

    1. dane płatnika składek:

• imię i nazwisko, nazwę skróconą,
• numer NIP i REGON, a jeżeli płatnikowi składek nie nadano tych numerów lub jednego z nich – numer PESEL lub serię i numer dowodu osobistego albo paszportu,
• adres do korespondencji.

    2. w przypadku grupy tak zwanych samozatrudnionych - oświadczenie potwierdzające uzyskanie, w pierwszym miesiącu, za który jest składany wniosek przychodu z działalności nie wyższego niż 300% prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia wraz z klauzulą „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”.

    3. inne informacje niezbędne do umorzenia składek.

    4. podpis wnioskodawcy.

Wniosek o zwolnienie z opłacania składek może być złożony w formie dokumentu papierowego albo elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym, za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie teleinformatycznym, udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych.

Złożenie wniosku nie zwalnia z obowiązku przesłania deklaracji rozliczeniowych lub imiennych raportów miesięcznych, zgodnie z dotychczasowymi obowiązkami. Co więcej, warunkiem zwolnienia jest ich przesłanie. (art. 31zq Specustawy).

Zakład Ubezpieczeń Społecznych może jednak odmówić zwolnienia z płatności składek, co następuje w drodze decyzji administracyjnej, na którą przysługuje odwołanie.

Od dnia 31 marca 2020r. obowiązywać zaczęło Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.

Rozporządzenie w §9 ust. 7 pkt. 1) nakłada na każdy podmiot zatrudniający bezwzględny nakaz zapewnienia osobom zatrudnionym jednorazowych rękawiczek lub środków dezynfekujących. Przedmiotowy obowiązek nie został w żaden sposób skonkretyzowany co oznacza, iż jego dyspozycja statuuje konieczność zapewnienia wskazanych środków ochronnych każdej osobie wykonującej zatrudnienie u danego zatrudniającego, w tym także osób wykonujących zatrudnienie w sposób zdalny. Wskazać należy, że Rozporządzenie nie  nakłada na zatrudnionych obowiązku korzystania z takich środków ochronnych. Zatrudniający czyniąc zadość przedmiotowemu obowiązkowi zobowiązany jest więc  stworzyć możliwość dostępu do takich środków, przy czym skorzystanie z nich zależy od uznania zatrudnionych lub wynika z wiążących zarządzeń lub poleceń zatrudniającego. Zalecane jest przy tym formułowanie takich zarządzeń jak i poleceń nakazujących korzystania z jednorazowych rękawiczek lub też środków dezynfekujących, bowiem stanowić będą one o zagwarantowaniu zatrudnionym bezpiecznych i higienicznych warunków pracy. 

Rozporządzenie nie nakłada na zatrudniającego obowiązku zapewnienie zatrudnionym zarówno rękawiczek jednorazowych jak i środków dezynfekujących. Zatrudniający jest zobowiązany do zapewnienie wyłącznie jednego z tych środków ochronnych, w tym względzie posiadając swobodę co do wyboru środka ochronnego.

W dalszej części w §9 ust. 7 pkt. 2) Rozporządzenie nakłada na zatrudniających obowiązek zapewnienia odległości pomiędzy stanowiskami pracy, która nie powinna być mniejsza niż 1,5m. Rozporządzenie wskazuje jednak, że obowiązek ten nie znajduje zastosowania w odniesieniu do zakładów pracy, w których realizacja tego obowiązku jest nie możliwe z uwagi na charakter wykonywanej działalności a taki zakład pracy zapewnia pracownikom środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii COVID-19. Środkami tymi są m.in. maski ochronne, przyłbice lub gogle ochronne, rękawiczki jednorazowe, środki dezynfekujące. Przedmiotowy obowiązek dotyczyć więc może, np. podmiotów prowadzących działalność produkcyjną czy też budowlaną.

Powyższe obowiązki zostały nałożone na zatrudniających w okresie od 2 kwietnia 2020 r. do 11 kwietnia 2020r. Terminowe określenie przedmiotowych obowiązków wiąże się z ich znacznie ingerencyjnym charakterem oraz szerokim zakresem zastosowania a więc odniesieniem ich do każdego podmiotu zatrudniającego oraz zatrudnionego, bez wyjątków ze względu na rodzaj zatrudnienia i sposób jego wykonywania.

Naruszenie powyższy obowiązków w związku z wejściem w życie Ustawy z dnia 31 marca 2020r. o zmianie niektórych ustaw w zakresie systemu ochrony zdrowia związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 zagrożone jest sankcją administracyjną, w postaci kary pieniężnej, której wysokości wynosić może od 5000 zł do 30 000 zł. Kara ta może zostać nałożona w drodze decyzji administracyjnej przez państwowego powiatowego inspektora sanitarnego.

Przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych są dość rygorystyczne w zakresie możliwości  wprowadzania istotnych zmian postanowień umowy w sprawie zamówienia publicznego, w szczególności takich jak termin wykonania umowy oraz cena. Jednocześnie wpływ COVID-19 na realizację umów  jest  w wielu przypadkach  nieunikniony. W celu złagodzenia problemów związanych z wykonywaniem umów w sprawie zamówienia publicznego, ustawodawca wprowadził przepisy regulujące kwestię zmian umowy, bez naruszania przepisów ustawy PZP i bez ryzyka pociągnięcia do odpowiedzialności przedstawicieli zamawiających, akceptujących takie zmiany.

     1. Zmiany umowy w sprawie zamówienia publicznego

Zgodnie z ustawą z dnia 31.03.2020 r. o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19,innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw (tzw. „tarcza antykryzysowa), do ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (Dz. U. poz. 374 i 567), dodano art. 15r, który przewiduje następujący mechanizm:

- strony umowy w sprawie zamówienia publicznego niezwłocznie, wzajemnie się informują, o wpływie okoliczności związanych z wystąpieniem COVID -19 na należyte wykonanie tej umowy, o ile taki wpływ wystąpił lub może wystąpić,

- na potwierdzenie tego wpływu strona informująca dołącza oświadczenia lub dokumenty, które mogą dotyczyć w szczególności:

1. nieobecności pracownika lub innych osób, które uczestniczą lub mogłyby uczestniczyć w realizacji zamówienia,

2.decyzji wydanych przez GIS lub wojewódzkich inspektorów sanitarnych w związku z COVID-19, nakładających na wykonawcę obowiązek podjęcia czynności zapobiegawczych lub kontrolnych,

3. poleceń wydanych przez wojewodę lub Prezesa RM związanych z przeciwdziałaniem COVID-19,

4.wstrzymania dostaw produktów, komponentów, materiałów, trudności w dostępie do sprzętu lub trudności w realizacji usług transportowych,

5. wskazanych powyżej okoliczności w zakresie dotyczącym podwykonawcy lub dalszego podwykonawcy,

6.jeżeli umowa przewiduje kary umowne lub odszkodowania w informacji należy zawrzeć stanowisko na temat wpływu okoliczności związanych z COVID-19 na zasadność ich dochodzenia lub ich wysokość.

- strona, która otrzymała informację, może żądać dodatkowych oświadczeń lub dokumentów potwierdzających wpływ okoliczności związanych z COVID-19 na należyte wykonanie umowy,

- w ciągu 14 dni od dnia otrzymania informacji wraz oświadczeniami i dokumentami strona, która otrzymała informacje, przekazuje swoje stanowisko odnośnie wpływu wskazanych okoliczności na wykonanie umowy wraz z uzasadnieniem. Jeżeli złożone zostały dodatkowe oświadczenia lub dokumenty, to termin 14 dni liczy się od dnia ich otrzymania.

Zamawiający, po stwierdzeniu, że okoliczności związane z COVID-19 mogą wpływać lub wpływają na należyte wykonanie umowy, może w uzgodnieniu z wykonawcą dokonać zmian w umowie, w szczególności poprzez:

1. zmianę terminu wykonania umowy lub jej części, czasowego zawieszenia umowy lub jej części,

2.zmianę sposobu wykonywania dostaw, usług lub robót budowlanych,

3. zmianę zakresu świadczenia wykonawcy i odpowiadającą jej zmianę wynagrodzenia,

- o ile wzrost wynagrodzenia spowodowany każdą zmianą nie przekroczy 50% wartości pierwotnej umowy. Wyżej wskazany katalog możliwych zmian umowy ma charakter przykładowy, otwarty. 

Jeżeli umowa zawarta pomiędzy stronami w sposób korzystniejszy od opisanego powyżej reguluje sytuację wykonawcy, to stosuje się postanowienia umowy z zastrzeżeniem, że okoliczności związane z COVID-19 nie mogą stanowić samodzielnej podstawy do odstąpienia od umowy.

     2. Umowy z podwykonawcami

Jeżeli okoliczności związane z COVID-19 wpływają lub mogą wpływać na wykonanie umów zawartych przez wykonawcę z podwykonawcami, przepisy ustawy stanowią podstawę prawną  do jej zmiany, w sposób analogiczny do zmiany umowy pomiędzy zamawiającym a wykonawcą. Strony umowy podwykonawczej uzgadniają zmianę umowy, w szczególności mogą zmienić termin jej wykonania, zawiesić jej wykonywanie, zmienić sposób wykonywania lub zakres wzajemnych świadczeń. Katalog zmian ma również charakter otwarty.

Warto zaznaczyć, że w przypadku zmiany umowy pomiędzy zamawiającym a wykonawcą związanej z wykonywaniem jej części powierzonej podwykonawcy, warunki wykonania tej części przez podwykonawcę nie mogą być mniej korzystne od ustalonych w umowie głównej.

Powyższe uregulowania stosuje się do umów z dalszymi podwykonawcami.

     3. Uchylenie odpowiedzialności zamawiających

Warto podkreślić, że zmiana umowy w sprawie zamówienia publicznego nie jest obowiązkiem zamawiającego, ale jego uprawnieniem i wymaga uzgodnienia z wykonawcą.

Ryzyko rezygnacji ze stosowania wprowadzonych rozwiązań z powodu obaw zamawiających o ich odpowiedzialność, zostało zabezpieczone przez :

- przyjęcie, że nie stanowi naruszenia dyscypliny finansów publicznych nieustalenie lub niedochodzenie od wykonawcy należności powstałych w związku niewykonaniem lub nienależytym wykonanie umowy lub jej zmianą, jeżeli jest to związane z COVID -19,

- uchylenie odpowiedzialności członków organów spółek przewidzianej w przepisach kodeksu spółek handlowych w powyższych okolicznościach,

- brak odpowiedzialności karnej na podstawie art. 296 par 1-4 kodeksu karnego.

Inicjatywę ustawodawcy należy ocenić pozytywnie. Niewątpliwie negocjacje i zmiany umów są korzystniejszą podstawą realizacji wielu umów niż istniejące już w związku COVID-19 konflikty i spory. Oczywiście, wprowadzone rozwiązania będą budziły wątpliwości w praktyce jak również nie wyeliminują wielu różnic w ocenie sytuacji przez strony, ale istotne jest stworzenie podstaw do elastycznego działania w zakresie zamówień publicznych w tak nadzwyczajnej sytuacji.

W związku z projektem Ustawy z dnia 28 marca 2020 r. zmieniającej Ustawę o COVID-19, planowane jest wprowadzenie, w formie art. 15p, stosownych regulacji uprawniających Radę gminy do dokonania w drodze uchwały za część roku 2020 zwolnień z podatku od nieruchomości, tj. gruntów, budynków i budowli,  związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Rozstrzygnięcia Rady gminy kierowane mogą być jednak do ściśle określonej grupy przedsiębiorców, których płynność finansowa uległa pogorszeniu w związku z ponoszeniem negatywnych konsekwencji ekonomicznych z uwagi na chorobę zakaźną COVID-19. Powyższe oznaczać więc będzie konieczność wykazania przez przedsiębiorcę, że jego zdolność do terminowego realizowania zobowiązań została ograniczona w wyniku wystąpienia niekorzystnych następstw ekonomicznych z uwagi na COVID-19. Przedsiębiorca będzie mógł to zrobić m.in. wskazując swoje opóźnienie w realizacji zobowiązań, czy też wykazując znaczną stratę w dochodach, uniemożliwiającą mu wywiązanie się z zawartych umów.

Rada gminy będzie również uprawniona do wydłużenia terminu wpłat rat na podatek od nieruchomości za miesiące kwiecień, maj oraz czerwiec do dnia nie późniejszego niż dzień 30 września 2020r. Również i to rozwiązanie adresowane jest do przedsiębiorców, którzy w wyniku COVID-19 doznali negatywnych konsekwencji ekonomicznych w wyniku czego pogorszyła się ich płynność finansowa. Przedsiębiorca jak zostało to wskazane powyżej, również i w tym wypadku zobowiązany będzie do wykazania poniesienia negatywnych konsekwencji ekonomicznych pozostających w związku z COVID-19 oraz będącego ich następstwem pogorszenia możliwości terminowej realizacji wymagalnych zobowiązań.

Powyższe regulacje na obecnym etapie prac nie określają jakiegokolwiek progu pogorszenia płynności finansowej, od którego uzależniona byłaby możliwość zwolnienia, w tym nie zawierają, np. konieczności wskazania przez przedsiębiorcę poziomu spadku okresowych obrotów. Przepisy nie wprowadzają również uzależnienia możliwości zwolnienia od wysokości poniesionej straty, aczkolwiek jak zostało to wskazane, wystąpienie straty może okazać się przydatnym dla przedsiębiorcy przy wykazywaniu utraty płynności finansowej.

Wydaje się więc, że instytucja zwolnienia będzie znajdowała zastosowanie do przedsiębiorców, którzy nie są w stanie dokonać zapłaty podatku, podczas gdy prolongacja terminów opłacania rat na podatek od nieruchomości skierowana będzie do przedsiębiorców, którzy co prawda są w stanie ponieść ciężar opłaty, jednak ich terminowa zapłata zagrażać będzie ich sytuacji ekonomicznej. Wysoce prawdopodobnym jest również, że instytucja prolongacji wpłat będzie każdorazowo stosowana przez Radę gminy bez względu na niemożność poniesienia przez przedsiębiorcę ciężaru wpłaty na podatek od nieruchomości, a dopiero w przypadku gdy okaże się, że nie jest on w stanie dochować tak prolongowanego terminu, wówczas Rada gminy zdecyduje się na zastosowanie zwolnienia.

Ustawa z dnia 28 marca 2020r. zmieniająca Ustawę o COVID-19, przewiduje wprowadzenie instytucji wiążących poleceń w formie decyzji administracyjnej wydawanych przez Prezesa Rady Ministrów z własnej inicjatywy lub na wniosek wojewody a adresowanych do osób prawnych, jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej oraz przedsiębiorców. Podstawą wydawania takich poleceń powinny być zapisy stosownej umowy podpisanej przez dany podmiot oraz Prezesa Rady Ministrów ewentualnie wyznaczonego ministra lub właściwego wojewodę. Odmowa zawarcia umowy nie unicestwia obowiązku wykonania polecenia. Wówczas Prezes Rady Ministrów wyda stosowną decyzję z poleceniem w danym przedmiocie, która podlegać będzie natychmiastowemu wykonaniu.

Wskazać więc należy, że wybór przez przedsiębiorcę drogi umownej umożliwi mu w większym zakresie osiągnięcie stosownego porozumienia i w sposób nie budzący wątpliwości pozwoli ustalić zakres przedmiotowy poleceń, podczas gdy jednostronna decyzja, której podstawą nie będzie zawarta umowa, może narzucać przedsiębiorcy rozwiązania o uszczuplonych korzyściach, a przedsiębiorca nie zyskuje pewności co do ich zakresu przedmiotowego.

Realizacja poleceń przez wskazane podmioty finansowana powinna być ze środków budżetu państwa z części budżetowej, której dysponentem jest, odpowiednio: Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, wyznaczony minister albo wojewoda.

Przedmiotowe polecenia mogą być wydawane także ustnie, telefonicznie, za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub za pomocą innych środków łączności. Istotne okoliczności takiego załatwienia sprawy powinny być utrwalone jednak w formie protokołu. W przypadku otrzymania poleceń w omawianej formie Przedsiębiorca, zachowując ostrożność, winien dokonać stosownej ich weryfikacji.

Podkreślić należy, że powyższa regulacja nie oznacza możliwości formułowania arbitralnych decyzji, których adresatem jest przedsiębiorca. Polecenia te muszą swoim zakresem przedmiotowym znajdować podstawę w zapisach zawartej umowy, ewentualnie w przypadku jej braku w regulacjach ustawowych, przede wszystkim jednak związane powinny być z przeciwdziałaniem chorobie zakaźnej koronawirus COVID-19.

Zgodnie z zapisami projektu Ustawy z dnia 28 marca 2020 r. zmieniającej Ustawę o COVID-19 planowane jest dokonanie prolongaty ostatecznego terminu do wniesienia opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego z dnia 31 marca na dzień 30 czerwca. Termin ten może jednak zostać również zmodyfikowany, w drodze wydania odpowiedniego rozporządzenia przez Radę Ministrów.

W obecnej sytuacji gospodarczej kraju – stanu zagrożenia epidemicznego wprowadzonego w Polsce w dniu 25 marca 2020 (Rozporządzenie Dz.U. 2020 poz. 491) warto zwrócić uwagę dzierżawców na normę prawną wynikającą z art. 700 Kodeksu cywilnego:

„Jeżeli wskutek okoliczności, za które dzierżawca odpowiedzialności nie ponosi i które nie dotyczą jego osoby, zwykły przychód z przedmiotu dzierżawy uległ znacznemu zmniejszeniu, dzierżawca może żądać obniżenia czynszu przypadającego za dany okres gospodarczy.”

Powyżej przytoczony artykuł stanowi kolejny element polskiego systemu prawnego, który ma swoje stałe miejsce w systemie prawnym, ale jego zastosowanie może być szczególnie pomocne dla przedsiębiorców w obecnych okolicznościach. Artykuł 700 i norma z niego wynikająca pozwala dzierżawcy obniżyć koszty stałe w chwili zmniejszenia zwykłego dochodu z przedmiotu dzierżawy. Zgodnie z przepisem jeżeli wystąpią okoliczności, za które dzierżawca nie ponosi odpowiedzialności i nie dotyczą one osoby dzierżawcy, a które to okoliczności wpłyną na obniżenie przychodu z przedmiotu dzierżawy, aktualizuje się roszczenie o obniżenie czynszu.

Warto skupić się na przesłankach, jakie muszą zaistnieć. Przepis przewiduje konieczność wystąpienia kumulatywnie trzech przesłanek pozwalających miarkować czynsz:

1. Znaczne zmniejszenie przychodów – doktryna prawna za znaczne zmniejszenie przychodów uważa zmniejszenie wpływu o przynajmniej 50%, ważne jest też to, aby licząc sumę przychodu uwzględnić np. wypłaty z ubezpieczeń,[1] które przychód mogą zwiększyć.
2. Dzierżawca nie ponosi odpowiedzialności za wystąpienie przyczyn zmniejszających przychód – przyczynami takimi są wszystkie te, które – oceniając obiektywnie, nie są następstwem działania lub zaniechania dzierżawcy lub osób z nim związanych czy działających na jego polecenie.
3. Przyczyny zmniejszenia przychodu nie są związane z osobą dzierżawcy – w tym wypadku ustawodawca wyłącza możliwość żądania obniżenia czynszu w wypadku jeżeli do obniżenia czynszu doszło w wyniku zdarzeń takich jak choroba lub śmierć dzierżawcy, czy utrata przez niego wymaganej do prowadzenia działalności koncesji, albo pozwolenia.[2]

Po spełnieniu powyższych przesłanek dzierżawca może wystąpić do wydzierżawiającego o obniżenie czynszu za dany okres. W pierwszej kolejności obniżenie czynszu może zostać dokonane w trybie negocjacji. Jednak, jeżeli wydzierżawiający nie zgodzi się na takie działanie, dzierżawcy przysługuje możliwość dochodzenia jego praw w postępowaniu cywilnym:

1. W przypadku, gdy nie doszło do zapłaty czynszu za okres zmniejszenia przychodu dzierżawca może wystąpić z pozwem o ustalenie prawa.
2. W przypadku, gdy doszło do zapłaty czynszu za okres zmniejszenia przychodu dzierżawca może wystąpić z pozwem o zapłatę nadpłaconej kwoty.

Poniżej prezentujemy skróconą informację dotyczą prawnych uwarunkowań dystrybucji płynu do dezynfekcji oraz jego eksportu na teren UE oraz Wielkiej Brytanii:

1.   Zgodnie z Załącznikiem V do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych, płyn do dezynfekcji jest produktem biobójczym.

W związku z powyższym oprócz powyższego rozporządzenia, zastosowanie będzie miał szereg aktów prawnych prawa europejskiego oraz krajowego, m.in. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 396, str. 1 z późn. zm.), a także ustawa z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2231).

Zasadą jest, że udostępnienie produktu biobójczego na rynku wymaga pozwolenia. Pozwolenia dzieli się na krajowe – upoważniające do udostępnienia produktu na rynku danego kraju – oraz unijne – upoważniające do udostępniania produktu na terenie całej Unii Europejskiej. Istnieją również mechanizmy wzajemnego uznawania pozwoleń krajowych. Z perspektywy podmiotu, który zamierza eksportować płyn do dezynfekcji na teren UE oraz Wielkiej Brytanii istotne jest uzyskanie pozwolenia unijnego wydawanego przez Europejską Agencję Chemikaliów, względnie uzyskanie uznania wcześniej uzyskanego pozwolenia krajowego.

Istnieje możliwość uzyskania pozwolenia w trybie art. 55 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012, tzn. na zasadzie odstępstwa od wymogów odnoszących się do wydania pozwolenia i zachowuje ono ważność co do zasady przez okres 180 dni, z możliwością wyjątkowego przedłużenia do 550 dni. Pozwolenie w tzw.  przyspieszonym trybie właściwy organ krajowy wydaje do celów ograniczonego i kontrolowanego stosowania produktu pod nadzorem właściwego organu, jeżeli zastosowanie tego rodzaju środka konieczne jest ze względu na wystąpienie zagrożenia dla zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt lub dla środowiska, którego nie można powstrzymać innymi środkami. W związku z rozprzestrzenianiem się epidemii COVID-19 obecnie jest do podstawowy tryb uzyskiwania pozwoleń w zakresie środków do dezynfekcji.

2.   Rozpatrując uwarunkowania prawne handlu z Wielką Brytania konieczne jest uwzględnienie faktu opuszczenia przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej w dniu 31 stycznia 2020 r.

Obecne relacje pomiędzy UE oraz Wielka Brytanią zostały uregulowane w umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Dla omawianego zagadnienia kluczowe znaczenie mają art. 126 oraz 127  rzeczonej umowy, na mocy których ustanowiony został okres przejściowy kończący się w dniu 31.12.2020 r., w trakcie którego prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium. Zatem w tym okresie, obowiązują zasady jednolitego rynku wewnątrz UE, umożliwiające handel na dotychczasowych warunkach.

3.   W związku z ogłoszonym stanem epidemii w Polsce jeśli przedsiębiorca ma zamiar wywieźć lub zbyć za granicę między innymi środki do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń musi na 24 godziny prze wywozem lub zbyciem zawiadomić o tym miejscowego wojewodę.

Takie zawiadomienie powinno zawierać wykaz oraz ilość produktów które mają być wywiezione.

Następnie wojewoda może złożyć wniosek do Prezesa Rady ministrów w sprawie zakazu wywozu tych produktów. (na podstawie § 5 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii).

W braku innych uregulowań należałoby przyjąć, że zawiadomienie musi trafić do wojewody na 24 godziny przed wywozem/zbyciem dlatego też należy je odpowiednio wcześnie wysłać lub można spróbować przesłać je za pomocą poczty elektronicznej.

Poniżej prezentujemy skróconą informację dotyczą prawnych uwarunkowań dystrybucji płynu do dezynfekcji oraz jego eksportu na teren UE oraz Wielkiej Brytanii:

1.   Zgodnie z Załącznikiem V do Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012 z dnia 22 maja 2012 r. w sprawie udostępniania na rynku i stosowania produktów biobójczych, płyn do dezynfekcji jest produktem biobójczym.

W związku z powyższym oprócz powyższego rozporządzenia, zastosowanie będzie miał szereg aktów prawnych prawa europejskiego oraz krajowego, m.in. Rozporządzenie (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów (REACH) i utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliów, zmieniające dyrektywę 1999/45/WE oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporządzenie Komisji (WE) nr 1488/94, jak również dyrektywę Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji 91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. U. UE. L. z 2006 r. Nr 396, str. 1 z późn. zm.), a także ustawa z dnia 9 października 2015 r. o produktach biobójczych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2231).

Zasadą jest, że udostępnienie produktu biobójczego na rynku wymaga pozwolenia. Pozwolenia dzieli się na krajowe – upoważniające do udostępnienia produktu na rynku danego kraju – oraz unijne – upoważniające do udostępniania produktu na terenie całej Unii Europejskiej. Istnieją również mechanizmy wzajemnego uznawania pozwoleń krajowych. Z perspektywy podmiotu, który zamierz eksportować płyn do dezynfekcji na teren UE oraz Wielkiej Brytanii istotne jest uzyskanie pozwolenia unijnego wydawanego przez Europejską Agencję Chemikaliów.

Istnieje możliwość uzyskania pozwolenia unijnego w trybie art. 55 ust. 1 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 528/2012, tzn. na zasadzie odstępstwa od wymogów odnoszących się do wydania pozwolenia i zachowuje ono ważność co do zasady przez okres 180 dni, z możliwością wyjątkowego przedłużenia do 550 dni. Pozwolenie w tzw.  przyspieszonym trybie wydaje się do celów jego ograniczonego i kontrolowanego stosowania pod nadzorem właściwego organu, jeżeli zastosowanie tego rodzaju środka konieczne jest ze względu na wystąpienie zagrożenia dla zdrowia publicznego, zdrowia zwierząt lub dla środowiska, którego nie można powstrzymać innymi środkami. W związku z rozprzestrzenianiem się epidemii COVID-19 obecnie jest do podstawowy tryb uzyskiwania pozwoleń unijnych w zakresie środków do dezynfekcji.

Pozwolenie unijne pozwala na sprzedaż produktu na terenie Unii Europejskiej, bez konieczności uzyskiwania pozwoleń krajowych.

2.   Rozpatrując uwarunkowania prawne handlu z Wielką Brytania konieczne jest uwzględnienie faktu opuszczenia przez Wielką Brytanię Unii Europejskiej w dniu 31 stycznia 2020 r.

Obecne relacje pomiędzy UE oraz Wielka Brytanią zostały uregulowane w umowie o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej z Unii Europejskiej i Europejskiej Wspólnoty Energii Atomowej. Dla omawianego zagadnienia kluczowe znaczenie mają art. 126 oraz 127  rzeczonej umowy, na mocy których ustanowiony został okres przejściowy kończący się w dniu 31.12.2020 r., w trakcie którego prawo Unii ma zastosowanie do Zjednoczonego Królestwa i na jego terytorium. Zatem w tym okresie, obowiązują zasady jednolitego rynku wewnątrz UE, umożliwiające handel na dotychczasowych warunkach.

3.   W związku z ogłoszonym stanem epidemii w Polsce jeśli przedsiębiorca ma zamiar wywieźć lub zbyć za granicę między innymi środki do dezynfekcji rąk, powierzchni i pomieszczeń musi na 24 godziny prze wywozem lub zbyciem zawiadomić o tym miejscowego wojewodę.

Takie zawiadomienie powinno zawierać wykaz oraz ilość produktów które mają być wywiezione.

Następnie wojewoda może złożyć wniosek do Prezesa Rady ministrów w sprawie zakazu wywozu tych produktów. (na podstawie § 5 Rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii).

W braku innych uregulowań należałoby przyjąć, że zawiadomienie musi trafić do wojewody na 24 godziny przed wywozem/zbyciem dlatego też należy je odpowiednio wcześnie wysłać lub można spróbować przesłać je za pomocą poczty elektronicznej.

Ministerstwo Finansów, z uwagi na rozprzestrzenianie się choroby zakaźnej koronawirus COVID19 w dniu 18 kwietnia 2020r. poinformowało o prolongowaniu ostatecznych terminów na wnoszenie zgłoszeń do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych a także składania nowego JPK_VAT.

Zgodnie z komunikatem resortu terminy te mają zostać przesunięte w następujący sposób. Termin zgłoszeń do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych zostanie zmieniony, z pierwotnie określonego dnia 13 kwietnia 2020r. na lipiec 2020r. Z kolei termin składania JPK_VAT przesunięty zostanie z dnia 1 kwietnia 2020r. na dzień 1 lipca 2020r.

Odroczenie wskazanych terminów, stanowi realizację założeń tzw. Tarczy Antykryzysowej, mającej na celu zabezpieczyć interesy majątkowe przedsiębiorców. Tarcza Antykryzysowa zakłada rozłożenie kosztów związanych z obecną sytuacją gospodarczą -  determinowaną stanem epidemicznym pomiędzy sektor pracodawców, pracowników a także sektor publiczny.

Na obecnym etapie prac nad Tarczą Kryzysową Rada Ministrów zaakceptowała następujące rozwiązania:

• pokrycie przez państwo składek na ZUS przez 3 miesiące dla:
  • mikrofirm, które zatrudniają do 9 pracowników (chodzi o składki za wszystkich pracowników);
  • samozatrudnionych;
• świadczenie miesięczne w kwocie do około 2 tys. zł – dla zatrudnionych na umowy zlecenia lub o dzieło oraz samozatrudnionych;
• dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i uelastycznienie czasu pracy – dla firm w kłopotach;
• ochronę konsumentów w zakresie nadmiernego wzrostu cen i innych nieuczciwych praktyk;
• czasowe zniesienie opłaty prolongacyjnej w należnościach skarbowych i ZUS-owskich;
• umożliwienie odliczenia od dochodu (przychodu) darowizn przekazanych na przeciwdziałanie COVID-19;
• korzystniejsze zasady rozliczania straty;
• wsparcie firm transportowych przez ARP w refinansowaniu umów leasingowych;
• ułatwienia dla branży turystycznej;
• umożliwienie sklepom – w niedziele objętym zakazem handlu – przyjmowania towaru, rozładowywania go oraz wykładania na półki;
• obniżenie o 90 proc. czynszów najemców lokali i tzw. wysp w galeriach handlowych, dopóki obiekty te mają zakaz normalnego funkcjonowania;
• przedłużenie legalnego pobytu i zezwoleń na pracę dla obcokrajowców;
• zwalnianie z naliczania kar umownych za – związane z epidemią – opóźnienia przy realizacji przetargów;
• umożliwienie gminom odstąpienia od pobierania podatku od nieruchomości od firm, które przez epidemię koronawirusa utraciły płynność finansową;
• przedłużenie bankowych kredytów obrotowych, w oparciu o dane finansowe na koniec 2019;
• gwarancje de minimis z BGK;
• dopłaty BGK do odsetek;
• fundusze płynnościowe BGK, PFR i KUKE, w tym możliwość uzyskania – przez średnie i duże firmy – z funduszu PFR Inwestycje podwyższenia kapitału lub finansowania w postaci obligacji - łącznie o wartości 6 mld zł.

W dniu 26 marca 2020r. odbyło się posiedzenie Sejmu, na którym opracowywany był projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw

Projekt, ten zamieszczony został pod wskazanym adresem:

http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-124-2020/$file/9-020-124-2020.pdf

Wstrzymanie biegu terminów prawa materialnego

Szczególnie istotną kwestią, przewidzianą w założeniach projektu jest zawieszenie biegu terminów prawa materialnego cywilnego i administracyjnego (art. 15 zzr, strona 69). Nie rozpoczną biegu, a rozpoczęte ulegną zawieszeniu terminy:

1. od zachowania których jest uzależnione udzielenie ochrony prawnej przed sądem lub organem oraz terminy do dokonania przez stronę czynności kształtujących prawa i obowiązki jej lub drugiej strony stosunku prawnego,
2. zasiedzenia, przedawnienia i innych terminów, których niezachowanie powoduje wygaśnięcie lub zmianę praw rzeczowych oraz roszczeń i wierzytelności wynikających ze stosunków cywilnoprawnych, a także popadnięcie w opóźnienie,
3. zawite, z niezachowaniem których ustawa wiąże ujemne skutki dla strony,
4. do dokonania przez podmioty lub jednostki organizacyjne podlegające wpisowi do właściwego rejestru czynności, które powodują obowiązek zgłoszenia do tego rejestru, a także terminów na wykonanie przez te podmioty obowiązków wynikających z przepisów o ich ustroju.

Wstrzymanie biegu terminów procesowych

Projekt ustawy przewiduje także w art. 15 zzs (strona 70), iż na czas trwania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, bieg terminów procesowych i sądowych nie rozpoczyna się, a rozpoczętych ulega wstrzymaniu. Wskazać, jednak należy, że zgodnie z założeniami omawianego projektu, czynności dokonane w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii  pozostają skuteczne. Powyższe dotyczy więc w szczególności terminów w:

1. postępowaniach sądowych, w tym sądowoadministracyjnych,
2. postępowaniach egzekucyjnych,
3. postępowaniach karnych,
4. postępowaniach karnych skarbowych,
5. postępowaniach w sprawach o wykroczenia,
6. postępowaniach administracyjnych,
7. postępowaniach i kontrolach prowadzonych na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. –Ordynacja podatkowa,
8. kontrolach celno-skarbowych,
9. postępowaniach w sprawach, o których mowa w art. 15f ust. 9 ustawy z dnia 19 listopada 2009 r. o grach hazardowych (Dz. U. z 2019 r. poz. 847, z późn. zm.),
10. innych postępowaniach prowadzonych na podstawie ustaw.

Wstrzymanie biegu terminów nie odnosi się natomiast do tzw. spraw pilnych określonych w art. 14a projektu ustawy, a więc m.in.:

1. wniosków o zastosowanie, przedłużenie i zmianę tymczasowego aresztowania,
2. przesłuchania przez sąd osoby w trybie zabezpieczenia dowodu lub co do której zachodzi obawa, że nie będzie można jej przesłuchać na rozprawie,
3. w przedmiocie europejskiego nakazu aresztowania,
4. o odebranie osoby podlegającej władzy rodzicielskiej lub pozostającej pod opieką,
5. w przedmiocie zarządzenia przerwy w wykonaniu kary w systemie dozoru elektronicznego.

W czasie stanu zagrożenia epidemicznego lub stanu epidemii nie są przeprowadzane posiedzenia jawne oraz rozprawy za wyjątkiem posiedzeń jawnych i rozpraw w sprawach pilnych.

Elektroniczne biuro podawcze

Zwrócić należy również uwagę, na statuowanie przez art. 15 zzv projektu ustawy tzw. elektronicznego biura podawczego, umożliwiającego w czasie stanu zagrożenia epidemicznego, stanu epidemii lub w przypadku zaprzestania działania operatora pocztowego świadczącego usługi powszechne, wnoszenie pism procesowych przez strony do sądu przy użyciu platformy ePUAP, portalu informacyjnego sądów powszechnych lub za pomocą poczty elektronicznej. Pismo uważa się za wniesione z chwilą wprowadzenia go do środka komunikacji elektronicznej i nadania na adres poczty elektronicznej sądu wskazany na stronie internetowej sądu. 

W związku z pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zwanej „tarczą antykryzysową”, poniżej przedstawiamy krótką informację w przedmiocie świadczeń, jakie mają przysługiwać na dofinansowanie kosztów pracowniczych, podmiotów, które będą uprawnione do skorzystania z nich oraz ich wysokości.

Projekt ustawy przewiduje, że przedsiębiorcy w rozumieniu ustawy – Prawo przedsiębiorców będą mogli zwrócić się o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy o wypłatę ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników objętych przestojem ekonomicznym lub obniżonym wymiarem czasu pracy, w następstwie wystąpienia COVID-19.

Należy wskazać, że w rozumieniu projektu ustawy za pracownika rozumie się nie tylko osoby fizyczne pozostające z pracodawcą w stosunku pracy, ale także zatrudnione m.in. na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje się przepisy dotyczące zlecenia. Ustawa przewiduje więc bardzo szeroką definicję pracownika, co spowoduje, że szerszy zakres przedsiębiorców będzie uprawniony do skorzystania z pomocy.

Komu będzie przysługiwać pomoc?

Z pomocy będą mogli skorzystać przedsiębiorcy, którzy spełniają  kryteria, o których mowa w art. 3 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z ochroną miejsc pracy, tj. przedsiębiorcy, którzy do końca III kwartału 2019 roku nie zalegali w regulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz lub Fundusz Pracy (z wyjątkami określonymi w ustawie) oraz wobec których nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości.

Jaka będzie wysokość dofinansowania?

Wysokość dofinansowania ma być uzależniona od skutków, jakie spowoduje dla przedsiębiorcy wystąpienie COVID-19.

W przypadku objęcia pracownika przestojem ekonomicznym, projekt ustawy przewiduje, że przedsiębiorca wypłaci mu wynagrodzenie obniżone nie więcej niż o 50%, nie niższe jednak od wysokości minimalnego wynagrodzenia o pracę. Takie wynagrodzenie ma zostać dofinansowane ze środków Funduszu do wysokości 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę.

Przedsiębiorca, u którego nastąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie COVID-19, może ograniczyć wymiar czasu pracy o 20%, nie więcej niż do 0,5 etatu zastrzeżeniem, że wynagrodzenia nie może być niższe od minimalnego wynagrodzenia za pracę. W takim przypadku wynagrodzenie będzie dofinansowane ze środków Funduszu do wysokości połowy tak ustalonego wynagrodzenia, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału.

Za spadek obrotów gospodarczych rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług:

1. nie mniej niż 0 15%, obliczony jako stosunek obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 miesięcy kalendarzowych, przypadających po 1 stycznia 2020 roku w porównaniu do obrotów z analogicznych 2 miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego lub
2. nie mniej niż 0 15%, obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po 1 stycznia 2020 roku, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego.

Przedsiębiorcom mają przysługiwać także środki z Funduszu na opłacenie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy od przyznanych świadczeń.

Świadczenia mają przysługiwać przez okres 3 miesięcy.

Przewiduje się, że wkrótce uchwalone zostaną ustawy z pakietu tak zwanej tarczy antykryzysowej, przedsiębiorcy jednak już dziś zauważają problemy spowodowane wprowadzeniem stanu epidemii. W obowiązujących aktualnie przepisach również można znaleźć rozwiązania niektórych problemów przedsiębiorców.

1. Rozłożenie na raty i odroczenie płatności składek ZUS

Ze względów gospodarczych lub innych przyczyn zasługujących na uwzględnienie Zakład Ubezpieczeń Społecznych może na wniosek dłużnika odroczyć termin płatności należności z tytułu składek oraz rozłożyć należność na raty, uwzględniając możliwości płatnicze dłużnika oraz stan finansów ubezpieczeń społecznych. Od składek, które rozłożono na raty, nie nalicza się odsetek za zwłokę począwszy od następnego dnia po dniu wpływu wniosku o udzielenie tych ulg. Aktualnie wiąże się to z ustaleniem tak zwanej opłaty prolongacyjnej przez ZUS (w założeniach tarczy antykryzysowej przewiduje się jej zniesienie). 

 (art. 29 Ustawy system ubezpieczeń społecznych)

Możliwe jest więc:

1. odroczenia o 3 miesiące terminu płatności składek za okres od lutego do kwietnia 2020 r.,
2. zawieszenia na 3 miesiące realizacji umowy zawartej z ZUS, w której termin płatności rat bądź składek wyznaczono w okresie od marca do maja 2020 r., i tym samym wydłużenia o 3 miesiące terminu realizacji zawartej umowy.

Co więcej, został już wprowadzony uproszczony wniosek o odroczenie płatności składek ZUS. (link) 

2. Odroczenie płatności, rozłożenie na raty, umorzenie należności podatkowych

Organ podatkowy, na wniosek podatnika, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:

1. odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2. odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek;
3. umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną. (art. 67a Ustawy Ordynacja podatkowa).

Przepis ten dotyczy zarówno podatków dochodowych (PIT i CIT) jak i podatku od towarów i usług (VAT)

Ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków, podatnik nie może uregulować zaległości podatkowych, (Wyrok NSA z dnia 22 kwietnia 1999 r.) taka, jak na przykład utrata możliwości zarobkowania, którą wydaje się być przestój zakładu pracy w wyniku epidemii.

Jest to jednak decyzja uznaniowa urzędu skarbowego i spełnienie wszystkich wymagań nie gwarantuje przyznania prawa do zapłaty należności w późniejszym terminie.

Należy pamiętać, że udzielenie ulg podatkowych przedsiębiorcom wiąże się z rozważaniami, czy nie stanowi to pomocy publicznej w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej i czy nie będzie naruszało konkurencji na rynku wspólnotowym. Organ podatkowy może udzielić ulg podatkowych:

1. które nie stanowią pomocy publicznej,
2. które stanowią tak zwaną pomoc de minimis (opisana w prawie UE),
3. które stanowią pomoc publiczną.

Udzielenie ulg podatkowych, które stanowią pomoc publiczną jest obwarowane szczególnymi kryteriami wskazanymi w Ustawie Ordynacja podatkowa. Jednak w obecnej sytuacji uznać można, że możliwe będzie udzielenie ulgi podatkowej, będącej pomocą publiczną „w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez nadzwyczajne wydarzenia” lub „w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym".

W wielu Urzędach Skarbowych obowiązują „robocze” wzory wniosków o udzielenie ulg podatkowych, dlatego też warto poszukać ich na przykład na stronach internetowych organów. Prawnicy w Kancelarii CWW także chętnie pomogą w skonstruowaniu takiego wniosku.

     1. Praca zdalna

Możliwość skierowania do pracy zdalnej jest uprawnieniem pracodawcy, a więc pracodawca może skierować pracownika także bez jego zgody do pracy zdalnej, jeśli charakter pracy na to pozwala. Jeśli pracodawca poleci pracę zdalną musi co najmniej:

1. określić konkretny okres pracy zdalnej, z późniejszą możliwością ewentualnego przedłużenia lub skrócenia,
2. w razie potrzeby zapewnić odpowiedni sprzęt do jej wykonywania (jeśli pracownicy posiadają odpowiedni sprzęt np. komputer można umówić się z pracownikiem, że będzie korzystał z własnego sprzętu).

Zalecane jest również by pracodawca:

1. określił procedury wykonywania pracy zdalnej, wskazane na przykład w poleceniu wykonywania pracy zdalnej czy w oddzielnym regulaminie (w razie potrzeby np.: informowanie pracodawcy o przystąpieniu i zakończeniu pracy w danym dniu i jego sposób, godziny pozostawania do dyspozycji pracodawcy, sposób przekazywania zdań pracownikowi, sposób informowania pracodawcy przez pracownika o wynikach pracy);
2. dla celów dowodowych polecił pracę zdalną pisemnie lub w formie dokumentowej, na przykład mailowo.

Należy podkreślić, że praca zdalna nie jest zdefiniowana ustawowo i nie jest tożsama z telepracą określoną w Kodeksie pracy, dlatego nie można stosować wprost przepisów dotyczących telepracy do pracy zdalnej.

     2. Urlopy

Wielu pracodawców pyta czy istnieje możliwość skierowania pracownika na urlop wypoczynkowy. Pracodawca nie ma możliwości skierowania pracownika przymusowo na urlop, gdyż jest on uprawnieniem pracownika. Wyjątkiem jest urlop zaległy z roku poprzedniego, jednak zeszłoroczny urlop musi być wykorzystany do 30 wrześnie następnego roku, dlatego też aktualnie nie ma możliwości przymusowego skierowania pracownika na urlop. Nic nie stoi jednak na przeszkodzie by pracownik dobrowolnie zgłosił chęć urlopu i udał się na urlop w porozumieniu z pracodawcą.

     3. Ocena stanu zdrowia pracownika

Pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednik wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. (art. 207 § 2 Kodeksu prac). Dlatego w razie zauważenia przez pracodawcę objawów choroby u pracownika, powinien on odsunąć danego pracownika od pracy, jednak pracownik ten zachowuje prawo do wynagrodzenia, chyba że inaczej porozumie się pracodawcą. Musi jednak nastąpić wyraźna zmiana stanu zdrowia pracownika, bezpodstawne odsunięcie pracownika od pracy jest niezgodne z Kodeksem pracy (art. 42 k.pl). Takie działanie nie stanowi jednak skierowania pracownika na obowiązkową kwarantannę, do którego to pracodawca nie ma uprawnienia, a więc nie jest podstawą do wypłacenia wynagrodzenia jak w przypadku tak zwanego L4 pracownika. Należy także nadmienić, że pracodawca nie ma możliwości na przykład mierzyć pracownikom temperatury bez ich zgody, o ile nie zostanie wydane w tym kierunku ogólne zarządzenie państwowe. Natomiast w przypadku wyrażenia przez pracownika zgody nie ma ku temu przeszkód.

     4. Uelastycznienie lub zmiana godzin pracy

W związku z tym, że kontakty międzyludzkie powinny być jak najbardziej ograniczane podczas epidemii, pracodawca może w tym czasie zmienić lub uelastycznić godziny pracy pracowników. Możliwe jest podzielenie pracowników na tak zwane „zmiany”, nawet jeśli dotychczas takich zmian godzinowych nie było, dzięki czemu w tym samym czasie w zakładzie będzie przebywało znacznie mniej pracowników (wyjątek: w umowie wskazano godziny w których pracownik będzie pracował, a nie tylko ich ilość – wymiar etatu). Jeśli u danego pracodawcy nie obowiązuje regulamin, może się to odbyć po prostu przez polecenie służbowe pracodawcy, jednak jeśli w danym zakładzie obowiązuje regulamin (zgodnie z art. 104 k.p. między innymi pracodawca zatrudniający więcej niż 50 pracowników jest zobowiązany do wprowadzenia regulaminu), będzie to wymagało zmiany regulaminu pracy w normalnym trybie (art. 104¹ i 104² k.p.). Rozkład czasu pracy danego pracownika może więc być sporządzony w formie pisemnej lube elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w danym okresie (art. 129 § 3 k.p.).

W związku z pracami nad projektem ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, zwanej „tarczą antykryzysową”, poniżej przedstawiamy planowane w projekcie ustawy rozwiązania, które mają ułatwić funkcjonowanie organów spółek kapitałowych.

     1. Zarząd

Projekt ustawy przewiduje zmiany w kodeksie spółek handlowych w zakresie funkcjonowania zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i spółki akcyjnej. Zmiany mają umożliwić odbywania posiedzeń zarządu przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość. Uchwały zarządu będą mogły być podejmowane w trybie pisemnym lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, a także dopuszczalne będzie oddawanie głosu na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu. Postanowienia będą te miały zastosowanie, o ile umowa spółki/statut nie wyłącza takiej możliwości.

Obecnie kodeks spółek handlowych nie zawiera regulacji w zakresie możliwości odbywania posiedzeń zarządu i podejmowania uchwał za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, a możliwość uczestniczenia w pracach zarządu w ten sposób jest dyskusyjna. Proponowane zmiany znacząco ułatwią więc prace zarządów spółek kapitałowych, szczególnie w okresie występowania stanu epidemii. Zastosowanie tego trybu prac nie będzie także wymagało zmiany umowy spółki/statutu.

     2. Rada Nadzorcza

Obecnie kodeks spółek handlowych dopuszcza możliwość podejmowania uchwał przez radę nadzorczą w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi. Kodeks dopuszcza, w przypadku gdy umowa spółki dopuszcza taką możliwość, także oddawanie głosów na piśmie za pośrednictwem innego członka rady nadzorczej. Podejmowania uchwał w tych trybach nie jest dopuszczalne w przypadku wyborów przewodniczącego i wiceprzewodniczącego rady nadzorczej, powołania członka zarządu oraz odwołania i zawieszania w czynnościach tych osób.

Projektowane przepisy mają wprowadzić zmiany w postaci przyjęcia dopuszczalności uczestnictwa w posiedzeniach rady nadzorczej przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania na odległość, jeżeli umowa spółki inaczej nie stanowi. Zmiany mają umożliwić także podejmowanie uchwały rady nadzorczej w trybie pisemnym lub za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, a także dopuszczalne będzie oddawanie głosu na piśmie za pośrednictwem innego członka zarządu (z wyłączeniem spraw wprowadzonych do porządku obrad na posiedzeniu rady), jeżeli umowa spółki nie wyłącza takiej możliwości. Uchwały podjęte w trybie pisemnym lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania na odległość będą ważne, jeżeli wszyscy członkowie rady zostaną powiadomieni o treści projektu uchwały oraz co najmniej połowa członków weźmie udział w podejmowaniu uchwały (o ile umowa/statut nie będzie przewidywać surowszych wymogów). Wyeliminowane zostaną także ograniczenia, co do możliwości podejmowania niektórych uchwał w tych trybach.

Podsumowując, proponowane zmiany, po ich wejściu w życie, znacząco ułatwią funkcjonowanie zarządów spółek oraz rad nadzorczych spółek, których umowy/statuty nie przewidywały możliwości podejmowania uchwał pisemnie lub za pomocą środków porozumiewania się na odległość. Jest to szczególnie istotne w obecnym stanie epidemii, ponieważ umożliwi to kontynuowanie dotychczasowej działalności tych organów spółek, bez konieczności narażania ich członków.

     1. Ograniczenie przemieszczania się

W związku z ogłoszeniem w Polsce 20 marca 2020 roku stanu epidemii choroby COVID-2019 powodowanej koronawirusem SARS-CoV-2, niezbędnym było wprowadzenie ograniczeń związanych między innymi z przemieszczeniem się ludności. W dniu 24 marca zostały one dodatkowo zaostrzone. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej stanu epidemii przy uwzględnieniu zmian z 24 marca 2020 roku poruszać można się wyłącznie w celu:

1. Wykonywania pracy (czynności zawodowe, zadania służbowe, działalność rolnicza , a także zakup towarów i usług z tym związany)
2. zaspokajania niezbędnych potrzeb związanych z bieżącymi sprawami życia codziennego
3. w celu wykonywania wolontariatu na rzecz przeciwdziałania skutkom Covid-19
4. sprawowania lub uczestniczenia w sprawowaniu kultu religijnego, w tym czynności lub obrzędów religijnych.

Ograniczony został także sam sposób poruszania się:

1. pieszo –jednocześnie mogą się poruszać dwie osoby w odległości nie mniejszej niż 1,5m od siebie;
2. środkami publicznego transportu gdzie środkiem tym można przewozić, w tym samym czasie, nie więcej osób, niż wynosi połowa miejsc siedzących.

Pozostają także w mocy wszystkie dotychczasowe ograniczenia, związane z zamknięciem granic państwa na cudzoziemców oraz z obowiązkową kwarantanną dla Polaków wracających z zagranicy, o której dalej.

      2.  Pracownicy i pracodawcy

Poza działalnością związaną z gromadzeniem się ludzi, a więc kin, restauracji barów, kasyn, a także bibliotek czy uzdrowisk czy organizacją różnych wydarzeń gromadzących ludzi między innymi kulturalnych czy sportowych, duża część zakładów pracy wciąż ma możliwość prowadzenia działalności. Zgodnie jednak z tak zwaną ustawą o koronawirusie (Ustawa z dni 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczeniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych). Pracodawca może polecić pracownikowi wykonanie pracy poza miejscem stałego wykonywania pracy – praca zdalna (art. 3 ustawy o koronawirusie). Co więcej, pracownikowi który z powodu konieczności opieki nad dzieckiem w związku z zamknięciem szkół, przedszkoli itp., przysługuje dodatkowy zasiłek opiekuńczy nie dłuższy niż 14 dni. (art. 4 ustawy o koronawirusie). W wyjątkowym okresie jakim jest stan epidemii w sposób szczególny powinny być przestrzegane przepisy bhp. Pracodawca powinien dołożyć wszelkich starań w celu ochrony pracowników, wciąż świadczących pracę.

     3. Powrót pracownika na terytorium Polski w czasie stanu epidemicznego

W związku z wprowadzeniem na obszarze Polski w dniu 14 marca 2020 r. stanu zagrożenia epidemicznego oraz w dniu 20 marca 2020 r. stanu epidemicznego pracownicy, którzy po dniu 14 marca 2020 r. powracają na terytorium Polski są zobowiązaniu do odbycia obowiązkowej 14 dniowej kwarantanny, polegającej na ich odosobnieniu w celu zapobieżenia rozprzestrzeniania się choroby zakaźnej koronawirus COVID-19. Podstawą do odbycia przymusowej kwarantanny jest wyłącznie okoliczność powrotu Pracownika na terytorium kraju, nie otrzymuje on w tym przedmiocie jakiejkolwiek decyzji administracyjnej.

Obowiązek odbycia 14 dniowej kwarantanny został więc w całości nałożony na pracowników powracających na terytorium Polski, w tym pracowników powracających z urlopu wypoczynkowego jak i pracowników powracających z podróży służbowych. Jednakże obowiązkowi temu nie podlegają, pracownicy którzy po dniu 20 marca 2020r. przekraczają granicę Polski, a których praca jest świadczona w ramach wykonywania czynności zawodowych:

1. przez załogę statku w rozumieniu przepisów o bezpieczeństwie morskim lub załogę statku powietrznego w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 3 lipca 2002 r. – Prawo lotnicze
2. przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu przepisów o transporcie drogowym;
3. przez kierowców wykonujących przewóz drogowy w ramach międzynarodowego transportu drogowego lub międzynarodowego transportu kombinowanego w rozumieniu przepisów o transporcie drogowym powracających z zagranicy innymi środkami transportu niż pojazd, którym jest wykonywany transport drogowy:

• w celu odbioru odpoczynku,
• po odebraniu za granicą odpoczynku

W przypadku pracowników, którzy swoją pracę co do zasady świadczą poprzez wykonywanie czynności zawodowych na obszarze państw sąsiadujących, a więc w szczególności państw graniczących z Polską od dnia 27 marca 2020r. pracownicy Ci mają możliwość wystąpienia z wnioskiem o wydanie przez Państwową Inspekcję Sanitarną zaświadczenia o odbywaniu obowiązkowej 14 dniowej kwarantanny.

Odosobnienie pracownika w wyniku odbywania przymusowej kwarantanny traktowane jest jako niezdolność do wykonywania przez niego pracy. Pracownik, z uwagi na regulację Kodeksu pracy zachowuje na tej podstawie prawo do otrzymywania 80% należnego wynagrodzenia. Nie oznacza to jednak, że Pracownik poddany kwarantannie, nie będąc chorym, nie może świadczyć pracy, np. w drodze pracy zdalnej. W przypadku skierowania pracownika odbywającego przymusową kwarantannę do wykonywania pracy zdalnie z miejsca jej odbywania, pracownik zachowuje prawo do otrzymywania całego wynagrodzenia.

     4. Podróż służbowa pracownika w czasie stanu epidemicznego

W czasie stanu epidemicznego, pracownik może być delegowany przez pracodawcę w podróż służbową. Jest to następstwem możliwości przemieszczania się osób po terytorium Polski w celu wykonywania czynności zawodowych lub zadań służbowych. Pracownik może być również delegowany do podróży służbowej poza terytorium Polski, jeżeli możliwości transportowe a także regulacje prawne państwa, w którym ma być ona odbywana na to pozwalają.

Pracodawca, w przypadku delegowania pracownika w podróż służbową winien liczyć się z okolicznością odbycia przez pracownika przymusowej kwarantanny w miejscu docelowym, a także możliwością zachorowania i konieczności odbycia specjalistycznego leczenia.

W przypadku nieokreślenia przez pracodawcę szczegółowych warunków odbywania podróży służbowych w przez pracowników, zastosowania znajdują regulacje określone w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej  z dnia 29 stycznia 2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej.

Zgodnie z art. 19 ust. 1 wskazanego Rozporządzenia, w przypadku choroby powstałej podczas podróży zagranicznej pracownikowi przysługuje zwrot udokumentowanych niezbędnych kosztów leczenia za granicą.Za takie niezbędne koszty należy uznać w szczególności koszty pobytu pracownika na przymusowej kwarantannie lub inne związane z tym leczenie w lokalnych szpitalach i przychodniach. Pracodawca ponosić więc będzie wszystkie koszty związane z leczeniem pracowników odbywających podróż służbową.

Należy, również zwrócić uwagę na treść §12 Rozporządzenia, traktującego o czasie trwania podróży:

 
§  12.  [Obliczanie czasu podróży zagranicznej] Czas podróży zagranicznej liczy się w przypadku odbywania jej środkami komunikacji:

1) lądowej - od chwili przekroczenia granicy państwowej w drodze za granicę do chwili jej przekroczenia w drodze powrotnej do kraju;

2) lotniczej - od chwili startu samolotu w drodze za granicę z ostatniego lotniska w kraju do chwili lądowania samolotu w drodze powrotnej na pierwszym lotnisku w kraju;

3) morskiej - od chwili wyjścia statku (promu) z ostatniego portu polskiego do chwili wejścia statku (promu) w drodze powrotnej do pierwszego portu polskiego.

W związku z powyższym podczas pobytu pracowników na kwarantannie za granicą, nie będą oni mogli faktycznie z niej powrócić i jej zakończyć. Czas podróży służbowej będzie więc nieprzerwanie trwał. Pracodawca będzie wówczas zobowiązany do poniesienia kosztów podróży służbowej, w tym w szczególności zagranicznych diet pracowniczych oraz kosztów kwarantanny, której okres zaliczany będzie do okresu podróży służbowej oraz w czasie, której pracownicy będą uprawnieni do otrzymywania 80% wynagrodzenia. Jeżeli w związku z zachorowaniem, pracownik trafiłby do szpitala, wówczas jego dieta zagraniczna ulega redukcji do 25%, jednak za całość pobytu w szpitalu zobowiązany będzie zapłacić (§15)

Wskazania wymaga, że pracownik powracający z podróży służbowej na terytorium Polski, będzie musiał również odbyć przymusową kwarantannę, za czas której odbywania także zachowuje prawo do 80%.wynagrodzenia.

W piątek 20 marca 2020 roku, rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 20 marca 2020 r. w sprawie ogłoszenia na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu epidemii (Dz.U. 2020 poz. 491), w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 wywołującego chorobę COVID-19, na terytorium kraju ogłoszony został stan epidemii. Skala wprowadzonych restrykcji pozostaje bez precedensu prawnego, jednakże w obowiązujących przepisach istnieją rozwiązania prawne pozwalające – w miarę dostępnych środków – reagować na pojawiające się problemy.

Stan epidemii oraz powszechnego zagrożenia zdrowia, a nawet życia ludzi, doprowadziły do praktycznie całkowitego zatrzymania procesów gospodarczych, spadku zamówień i przestojów produkcji.

W najbliższym czasie mają pojawić się przepisy, na podstawie których zostanie przygotowany przez rząd pakiet wsparcia przedsiębiorców w trakcie trwającego kryzysu gospodarczego. Niezwłocznie po wejściu w życie tych przepisów, zostanie przez Kancelarię przygotowana analiza proponowanych rozwiązań. Jednakże sytuacja przedsiębiorstw często wymaga natychmiastowej reakcji, w oczekiwaniu na nowe narzędzia warto przeanalizować te mechanizmy, które już w tej chwili są dostępne.

Trzeba stwierdzić, że Kodeks pracy obecnie nie przewiduje rozwiązań pozwalających zmniejszyć pracodawcy koszty stałe związane z zatrudnieniem pracowników. Jedyne rozwiązania jakie można zastosować to skierowanie pracownika na zaległy płatny urlop wypoczynkowy – nawet bez zgody pracownika – podstawę tego twierdzenia stanowi orzecznictwo Sądu Najwyższego (I PK 124/05)[1].  Innym rozwiązaniem pozostaje wysłanie na urlop bezpłatny jednak zgodnie art. 174§1 Kodeksu pracy taki urlop może zostać udzielony pracownikowi na jego pisemny wniosek.

Pozostaje jeszcze regulacja przewidziana w art. 81 ust. 1 Kodeksu pracy, która mówi o tym, że pracownikowi przysługuje wynagrodzenie za czas niewykonywania prac, jeżeli był gotów do jej wykonywania, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy. Obecne stanowisko Państwowej Inspekcji Pracy jest jednoznaczne i wskazuje, że zamknięcie zakładu pracy w związku z przeciwdziałaniem rozprzestrzenianiu się CONVID-19 jest przyczyną dotyczącą pracodawcy. Zatem wynagrodzenie postojowe w takich okolicznościach pracownikowi przysługuje – mimo, że przyczyna nie jest przez pracodawcę zawiniona. W takim przypadku pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania - 60% wynagrodzenia. W każdym przypadku wynagrodzenie to nie może być jednak niższe od wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Oznacza to między innymi, że otrzymywane przez pracownika wynagrodzenie stanowić będzie wynagrodzenie zasadnicze, co do zasady bez żadnych dodatków i premii.

      1. Projekt nowego Rozporządzenia taryfowego dla ciepła

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekt nowego rozporządzenia w sprawie zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń z tytułu zaopatrzenia w ciepło (tzw. rozporządzenie taryfowe dla ciepła), które docelowo ma zastąpić dotychczasowy dokument z 2017 r.

Projekt znajduje się obecnie na etapie konsultacji publicznych. W razie przyjęcia go w proponowanym kształcie, zmianom ulegnie metoda kalkulowania taryf na ciepło dla jednostek kogeneracji. Modyfikacje, choć z różnym natężeniem, dotyczyć będą zarówno taryf sporządzanych metodą kosztową jak i tych sporządzanych metodą uproszczoną (benchmarkingową).

      2. Zmiany w zakresie taryf sporządzanych metodą kosztową

      2.1 Nowa formuła ustalania uzasadnionego przychodu ze sprzedaży ciepła

Pierwsza zmiana w zakresie taryfy kosztowej ma charakter techniczny. W tej metodzie stawki opłat za ciepło ustala się na bazie „czystego” uzasadnionego przychodu ze sprzedaży ciepła. Przychód taki wylicza się przez odjęcie planowanego przychodu ze sprzedaży energii elektrycznej oraz przychodów ze sprzedaży świadectw pochodzenia z oze i świadectw kogeneracji (tzw. kolorowe certyfikaty) od sumy łącznych kosztów wytwarzania energii elektrycznej i ciepła oraz zwrotu z zaangażowanego kapitału.

• projekt rozporządzenia zakłada usunięcie ze wzoru symbolu PMC – przychodów ze sprzedaży świadectw pochodzenia z kogeneracji

Rozwiązanie to pozostanie jednak neutralne dla stawek taryfowych. Uchwalona w styczniu 2019 r. ustawa o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji wygasiła obowiązek umarzania certyfikatów. Od 2020 r. wytwórcy i tak nie uzyskają już przychodów z tego tytułu. Efekt będzie więc tożsamy z tymi przypadkami w których wartość symbolu PMC w dotychczasowym wzorze wynosiłaby 0 zł.

     2.2. Prostsza procedura zmiany taryfy w trakcie jej obowiązywania

Druga modyfikacja polega na uproszczeniu procedury zmiany taryfy w trakcie jej obowiązywania. Zgodnie z §28 rozporządzenia taryfowego, sytuacja taka jest możliwa jeżeli dojdzie do istotnej, nieprzewidzianej zmiany warunków wykonywania działalności. Zmiana taryfy wymaga jednak ponownego przejścia procesu taryfowania i weryfikacji wszystkich kosztów uzasadnionych. Jest to bardzo czasochłonne.

• projekt rozporządzenia umożliwia ustalanie przez Prezesa URE odpowiednich wskaźników korygujących w razie

Przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązane będzie stosować je do czasu zatwierdzenia nowych taryf. Jest to procedura szybsza niż zmiana całej taryfy i nie wymaga weryfikacji wszystkich kosztów uzasadnionyc

      3. Zmiany w zakresie taryf sporządzanych metodą benchmarkingową

      3.1 Jednorazowe pokrycie kosztu zakupu uprawnień do emisji

Głębsze zmiany przewidziano w odniesieniu do taryf kalkulowanych metodą benchmarkingową. W tym przypadku, uzasadniony przychód oblicza się jako iloczyn wielkości ciepła planowanej do sprzedania w danym roku i ceny ciepła przyjętej przez dane przedsiębiorstwo (nie wyższej niż tzw. cena referencyjna - iloczyn średniej ceny sprzedaży ciepła ogłaszany przez URE i tzw. wskaźnika referencyjnego, o którym mowa w art. 47 ust. 2f Prawa Energetycznego). Metoda uproszczona nie jest powiązana z rzeczywistymi kosztami ponoszonymi przez konkretnego wytwórcę. W szczególności nie uwzględnia ona rzeczywistych kosztów zakupu uprawnień do emisji dwutlenku – bazuje tu na uśrednionych kosztach, ponoszonych przez wszystkie podmioty.

• projekt przewiduje dodanie do ceny ciepła kwoty 1,36 zł/GJ – dla jednostek węglowych i 0,78 zł/GJ dla jednostek gazowych

Zostanie ona doliczona jednorazowo do taryf zatwierdzonych w okresie roku od dnia wejścia w życie rozporządzenia. W założeniu ustawodawcy „podwyżka” ma służyć zrekompensowaniu kosztów zakupu uprawnień do emisji poniesionych przez elektrociepłownie w wyniku wzrostu cen w 2018 r., a których nie oddają taryfy benchmarkingowe, oparte na kosztach uśrednionych.

Wskazane stawki zostaną doliczone jedynie dla tych jednostek kogeneracji, które sporządzają taryfy metodą benchmarkingową i które biorą udział w systemie handlu uprawnieniami do emisji, a jednocześnie zostały oddane do użytku przed 1 stycznia 2018 r.

      3.2. Możliwość zmiany taryfy benchmarkingowej w okresie jej stosowania

Również druga z proponowanych zmian jest odpowiedzią ustawodawcy na niedoskonałości taryf uproszczonych. Umożliwia ona zmianę stawek w okresie jej obowiązywania. Taryfy benchmarkingowe uchwalane są na okres roku od dnia wprowadzenia jej do stosowania. Jak zostało już wspomniane, bazują one na kosztach uśrednionych uwzględnianych w cenie referencyjnej (iloczyn średniej ceny sprzedaży ciepła ogłaszany przez URE i tzw. wskaźnika referencyjnego). Reagują one jednak na zmianę kosztów z pewnym opóźnieniem.

Wynika to z faktu, że średnie ceny sprzedaży ciepła stosowane do wyliczania ceny referencyjnej Prezes URE ogłasza do 31 marca danego roku za rok poprzedni. Oznacza to, że taka taryfa uproszczona przenosi koszty działalności z prawie dwuletnim opóźnieniem. Np. w przypadku taryfy na rok 2020, zatwierdzanej na koniec 2019 r. stawki wylicza się na bazie kosztów z roku 2018.

• projekt umożliwia zmianę taryfy benchmarkingowej w okresie jej stosowania w przypadku ogłoszenia nowych średnich cen ciepła lub zmiany koncesji w wyniku istotnej zmiany warunków wykonywania działalności

Zmiany będą możliwe jeżeli w tym okresie Prezes URE ogłosi nowe (wyższe lub niższe) średnie ceny sprzedaży ciepła lub w wyniku istotnej zmiany warunków wykonywania działalności zmieni się posiadana przez wytwórcę koncesja. W szczególności chodzi tu o zmiany paliwa wykorzystywanego w danym źródle. Proponowana modyfikacja ma uelastycznić taryfy uproszczone i zagwarantować szybszą reakcję na gwałtowne zmiany kosztów.

      4. Podsumowanie

Pomimo tego, że prace znajdują się dopiero na wczesnym etapie, rozwiązania przewidziane w rozporządzeniu wydają się zmierzać we właściwym kierunku. Dopłaty uwzględniające koszt zakupu uprawnień do emisji oraz prostsza procedura zmiany taryf uproszczonych wydają się łagodzić część negatywnych skutków, jakich w ostatnich latach doświadczyły przedsiębiorstwa ciepłownicze. Jednocześnie proponowane jednorazowe dopłaty nie rozwiązują systemowych problemów dotyczących regulowania cen w ciepłownictwie. Jest to jedynie rozwiązanie doraźne i raczej spóźnione.

Na marginesie warto dodać, że uzasadnienie projektu pośrednio wskazuje na dopuszczalność stosowania przez jednostki kogeneracji zarówno taryf kosztowych jak i benchmarkingowych. Jest to kolejny argument, podważający stanowisko Prezesa URE, który w dotychczasowej praktyce postępowań taryfowych, stoi na stanowisku uznającym stosowanie taryf uproszczonych za obowiązkowe dla źródeł kogeneracyjnych, co w ocenie Kancelarii CWW nie znajduje jakiegokolwiek oparcia w przepisach obowiązującego prawa.

Autorzy:

Tomasz Dobrzyński

radca prawny

Krzysztof Szczęśniak

asystent radcy prawnego

Ustawa z 17 lipca 2009 roku o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (Dz. U. 2019 Poz. 144), dalej jako „ustawa” w art. 7 nakłada obowiązek rejestracji i składania corocznych raportów dotyczących m.in. urządzeń i instalacji których eksploatacja powoduje emisje oraz wielkość tych emisji.

Do rejestracji i składania takich raportów zobowiązane są, zgodnie z art. 7 w/w ustawy, podmioty (przedsiębiorcy i jednostki organizacyjne niebędące przedsiębiorcami) korzystające ze środowiska, których działalność powoduje emisje. Jednocześnie w ust. 1a ustawa wskazuje, że osoby fizyczne niebędące przedsiębiorcami również zobowiązane są do składania takich raportów, jednak jedynie w zakresie eksploatacji instalacji które wymagają pozwolenia („jeżeli korzystanie ze środowiska powodujące emisje wymaga pozwolenia na wprowadzenie gazów lub pyłów do powietrza albo pozwolenia zintegrowanego” – pozwolenia te reguluje art. 181 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy – Prawo ochrony środowiska z dnia 27 kwietnia 2001 roku, Dz.U. 2019 poz. 1396) oraz źródła spalania paliw („o nominalnej mocy cieplnej nie mniejszej niż 1 MW i mniejszej niż 50 MW, ustalonej z uwzględnieniem trzeciej zasady łączenia” których standardy emisyjne określone są w przepisach szczególnych – art. 152 ust. 2b ustawy – Prawo ochrony środowiska).

Raport zwierający wyżej wskazane informacje należy wprowadzić do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji do końca lutego każdego roku, za okres roku poprzedniego. Szczegółowy zakres informacji które zawarte są w raporcie reguluje Rozporządzenie Ministra Środowiska z 14 listopada 2016 r. w sprawie szczegółowego zakresu informacji zawartych w raporcie oraz sposobu jego wprowadzania do Krajowej bazy o emisjach gazów cieplarnianych i innych substancji.

Obowiązek sporządzania takich raportów i wprowadzania ich do systemu KOBiZE wynikający z ustawy nie jest obarczony żadną sankcją, jednak podlega kontroli w ramach działania Wojewódzkich Inspektoratów Ochrony Środowiska.

Z orzecznictwa które zostało wydane w nawiązaniu do art. 7 ustawy o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji (np. Wyrok WSA w Gliwicach z 22 stycznia 2020 r. II SA/Gl 1211/19) wynika, że w ramach kontroli obowiązku składania raportów Wojewódzcy Inspektorzy Ochrony Środowiska, w formie zarządzeń pokontrolnych, zobowiązują dane podmioty do wypełnienia obowiązku ustawowego i złożenia raportu do systemu KOBiZE.

Kancelaria CWW w związku z rozpoczęta współpracą w zeszłym roku z Polsko-Niemiecką Izbą Przemysłowo-Handlową została stałym partnerem Izby przy publikacji newslettera prawnego.

Pierwszy artykuł ukazał się w styczniu. Kolejne artykuły zamieszczane będą co miesiąc.

Link do publikacji styczniowej:

https://marktplatz.pl/press-note/368

Ministerstwo Aktywów Państwowych przygotowało projekt ustawy o rekompensatach z tytułu wzrostu cen energii elektrycznej w 2020 r. (dalej jako „ustawa o rekompensatach cen” lub „projekt”). 14 lutego 2020 r. projekt został wprowadzony do wykazu prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Następnie 24 lutego 2020 r. projekt został przekazany do konsultacji publicznych. Zasadniczym założeniem projektu jest wprowadzenie systemu rekompensat, który miałby dotyczyć odbiorców końcowych w gospodarstwach domowych (dalej jako „odbiorcy”). Ustawodawca chce w ten sposób załagodzić niekorzystne następstwa wzrostu cen energii.  

Beneficjenci rekompensat

O przyznanie rekompensaty będą mogli się starać odbiorcy po łącznym spełnieniu dwóch następujących warunków:

1. poziom zużytej energii elektrycznej w 2020 r. musi być wyższy niż 63 kWh;
2. wysokość osiągniętych dochodów w 2019 r. nie może przekroczyć kwoty 85 528 zł (tzw. II próg podatkowy).

Od powyższej zasady ustawodawca przewiduje jeden wyjątek. Rekompensata nie będzie przysługiwać odbiorcom posiadającym długoterminową umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę kompleksową ze spółką obrotu, jeżeli cena energii w całym 2020 r. nie wzrosła w stosunku do ceny energii obowiązującej na dzień 31 grudnia 2019 r.

Wysokość rekompensat

Ustawodawca zdecydował się na wprowadzenie ustawowo określonej wysokości kwoty rekompensaty dla poszczególnych grup odbiorców, które zostały przedstawione w tabeli poniżej:

Procedura uzyskania rekompensaty

Warunkiem uzyskania rekompensaty konieczne jest złożenie deklaracji przez odbiorców, w której potwierdzony zostanie fakt braku osiągnięcia II progu podatkowego (kwoty 85 528 zł).

Następnie spółki obrotu oraz operatorzy systemów dystrybucyjnych będą ustalać poziom zużycia energii oraz kwalifikację rekompensaty. Odbiorcy będą uprawnieni do złożenia deklaracji do dnia 31 grudnia 2020 r.

Obowiązek informacyjny

Spółki obrotu będą zobowiązane do poinformowania odbiorców o przysługujących im uprawnieniach oraz do przesłania wzoru deklaracji. Spółki obrotu będą winne czynić zadość temu obowiązkowi w terminie 21 dni od dnia wejścia w życie ustawy oraz w terminie od dnia 1 września 2020 r. do dnia 30 października 2020 r. Dodatkowo, aby zapewnić publiczny dostęp do wyżej wskazanych informacji, spółki obrotu będą zobowiązane do ich zamieszczenia na stronach internetowych.

Wypłata rekompensat

Przyznanie rekompensaty będzie polegać na korekcie kwoty płatności brutto pierwszej faktury za energię elektryczną, która zostanie wystawiona po dniu 15 marca 2021 r., o odpowiednio wskazaną ustawowo kwotę. Spółki obrotu będą zobowiązane do poinformowania odbiorców o kwocie udzielonej rekompensaty.

Odbiorcy, którzy nienależnie pobiorą kwotę rekompensaty, będą zobowiązani do jej zwrotu na podstawie właściwej decyzji, zgodnie z art. 7 ustawy o rekompensatach cen.

Zwrot spółkom obrotu kwoty wypłaconych rekompensat

Spółkom obrotu zwraca się równowartość wypłaconych odbiorcom rekompensat, pod warunkiem złożenia przez nich deklaracji. Środki będą wypłacane z Funduszu Wypłaty Różnicy Ceny przez zarządcę rozliczeń.

Spółki obrotu celem uzyskania zwrotu wypłaconych rekompensat będą zobowiązane do złożenia stosownego wniosku do zarządcy rozliczeń. Wniosek ten będzie można złożyć tylko jednorazowo, po wypłaceniu rekompensat wszystkim odbiorcom.  Spółki obrotu, które nienależnie pobrały środki będą na podstawie decyzji zarządcy rozliczeń zobowiązane do ich zwrotu. Organem odwoławczym od tej decyzji będzie minister właściwy do spraw energii.

Projekt jest odpowiedzią na znaczący wzrost energii elektrycznej, który miał miejsce w 2018 r. Jednakże ustabilizowanie się rynku energii elektrycznej uzasadnia fakt skierowania wsparcia tylko i wyłącznie do odbiorców w gospodarstwach domowych. Zaproponowany system rekompensat jest zdecydowanie mniej skomplikowany od wcześniej stosowanych modeli. Jednakże na ostateczny kształt projektu trzeba poczekać, aż zostanie on skierowany do Sejmu.

Autorzy:

Marcin Mucharski

radca prawny

Marta Włodarz

asystentka radcy prawnego

Kancelaria CWW specjalizując się w branży prawa medycznego, uczestniczyła jako Partner i Prelegent w Ogólnopolskim Kongresie Menadżerów w Służbie Zdrowia, który odbył się w Łodzi w dniu 6 lutego 2020 roku, relacja z wydarzenia poniżej:

http://www.mcbkonferencje.pl/relacje;8;223;1

https://www.cww.pl/assets/img/Ogolnopolski-Kongres-Menadzerow-w-Sluzbie-Zdrowia.jpg

15 stycznia 2020 r. Rada Ministrów opublikowała projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (dalej jako „ustawa offshore”). Aktualnie projekt znajduje się na etapie konsultacji publicznych i w terminie 30 dni od dnia opublikowania można do niego składać uwagi.

Projekt ustawy offshore wychodzi naprzeciw zobowiązaniu Polski wynikającym z art. 3 ust. 4 dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie promowania odnawialnych źródeł energii[1]. Zgodnie z powołaną podstawą prawną, każde państwo członkowskie jest zobowiązane do realizacji wspólnego celu osiągnięcia udziału energii z odnawialnych źródeł energii w wysokości 32% do 2030 r.

Głównymi założeniami ustawy offshore jest wskazanie zasad i warunków przygotowania oraz realizacji inwestycji w zakresie budowy morskich farm wiatrowych. Ponadto określa ona mechanizmy i instrumenty mające na celu wsparcie wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych.

Dwufazowy model wsparcia dla morskich farm wiatrowych

Proponowany model organizacyjny systemu wsparcia jest specjalnie dostosowany do instalacji służących do produkcji energii elektrycznej z energii wiatru na morzu. Wytwórcy energii elektrycznej dopuszczeni do wsparcia uzyskają prawo do pokrycia tzw. ujemnego salda. Ujemnym saldem, najprościej rzecz ujmując, jest różnica między rynkową ceną energii, a kosztami wytworzenia energii elektrycznej[2]. Projekt ustawy offshore wyróżnia dwufazowy model wsparcia.

W pierwszej fazie, która będzie trwała do 31 grudnia 2022 r., prawo do pokrycia ujemnego salda przyznawane będzie w drodze indywidualnej decyzji Prezesa Urzędu Energetyki (dalej jako „Prezes URE”), na wniosek wytwórcy. Decydujące znaczenie ma kolejność złożenia wniosków, gdyż będzie ona przesądzać o pierwszeństwie przyznania wsparcia. Co więcej, oprócz uzyskania decyzji Prezesa URE, będzie trzeba również uzyskać decyzję Komisji Europejskiej. Pierwsza faza jest dedykowana dla farm wiatrowych, których łączna moc zainstalowana nie przekracza 4,6 GW.

Począwszy od 1 stycznia 2023 r.  rozpocznie się  druga faza wsparcia, która będzie przebiegać w formie aukcji (w formule „pay as bid”). Warunkiem przystąpienia do aukcji jest uzyskanie zaświadczenia dopuszczającego do aukcji od Prezesa URE oraz wytworzenie energii po raz pierwszy po dniu zamknięcia sesji aukcji. Podmiotem odpowiedzialnym za organizację oraz przeprowadzenie aukcji będzie Prezes URE.

Koszty funkcjonowania dwufazowego systemu wsparcia dla farm wiatrowych będą ponoszone przez wytwórców za pomocą funkcjonującej już opłaty OZE. Maksymalny termin wsparcia będzie wynosił 25 lat. Wytwórca, który uzyska prawo do pokrycia ujemnego salda będzie zobowiązany do wytworzenia energii elektrycznej i jej wprowadzenia do sieci w terminie 7 lat od dnia jego uzyskania. 

Podatek od morskich farm wiatrowych

Kolejną instytucją zaproponowaną w ustawie offshore jest podatek od farm wiatrowych, który został nałożony na wytwórców energii z morskich farm wiatrowych. Podatek ten będzie obliczany na podstawie mocy zainstalowanej danej morskiej farmy wiatrowej, która została wskazana w koncesji na wytarzanie energii elektrycznej z morskiej farmy wiatrowej.  Wytwórcy będą zobowiązani do uiszczenia tego podatku z pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym uzyskali koncesję.

Plan udziału materiałów i usług lokalnych

Dodatkowo ustawa offshore  nakłada na wytwórców obowiązek przedstawienia wraz z wnioskiem o przyznanie prawa do pokrycia ujemnego salda planu udziału materiałów i usług lokalnych (dalej jako „plan”) w procesie budowy oraz używania morskiej farmy wiatrowej. Ponadto są oni również do przeprowadzenia dialogu technicznego z potencjalnymi dostawcami. Co więcej, po uzyskaniu wsparcia wytwórcy będą  zobowiązani do składnia corocznych sprawozdań z realizacji tego planu.

Projekt ustawy offshore ma fundamentalne znaczenie dla efektywnego rozwoju inwestycji w dziedzinie morskich farm wiatrowych. Niewątpliwie zmiany wpłyną na bezpieczeństwo energetyczne uzupełniając niedobory mocy oraz na zwiększenie udziału w wytarzaniu energii z odnawialnych źródeł energii.

Autorzy:

Agnieszka Kołaczkowska

radca prawny

Marta Włodarz

asystent

Ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu

Ustawa z dnia 1 marca 2018r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2019 poz. 1115 t.j. ze zm.) – dalej u.p.p.p, dostosowuje  polski system prawny  do przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniających  dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu i zmieniających  dyrektywę 2009/101/WE (COM(2016) 450 final) - dalej dyrektywa 2015/849. Przepisy u.p.p.p.  na nowo określają  zasady identyfikacji beneficjentów rzeczywistych i przekazania w tym zakresie danych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych. Spółki wpisane do KRS przed 13 października 2019r. mają obowiązek zgłoszenia do CRBE informacji o beneficjencie rzeczywistym w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia  w życie u.p.p.p., czyli do 13 kwietnia 2020r.  Niewywiązanie się z tego obowiązku jest zagrożone karą do 1 miliona złotych.

Ustawa enumeratywnie wymienia podmioty zobowiązane do zgłaszania informacji o beneficjencie rzeczywistym i ich aktualizacji. Za takie podmioty zostały uznane  spółki jawne, spółki komandytowe, spółki komandytowo-akcyjne, spółki z.o.o. oraz spółki akcyjne, z wyjątkiem spółek publicznych w rozumieniu ustawy z 29.07.2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentów finansowych do zorganizowanego systemu obrotu oraz o spółkach publicznych.

Obowiązek Spółki, w której 100% udziałów w kapitale zakładowym spółki posiada jednostka samorządu terytorialnego

Jednym z kluczowych wymogów ustawowych względem instytucji obowiązanych, a związanych z zastosowaniem odpowiednich środków bezpieczeństwa finansowego, jest identyfikacja beneficjentów rzeczywistych. Warto rozważyć, w jaki sposób wykonanie tego obowiązku  kształtuje się w strukturze spółki, w której 100% udziałów w kapitale zakładowym  posiada jednostka samorządu terytorialnego. Na podstawie dyrektywy[1] oraz przepisów krajowych należy uznać, że   jednoosobowa spółka gminy nie podlega wyłączeniu od obowiązków, związanych z rejestracją beneficjenta rzeczywistego.

Beneficjent rzeczywisty

Uwzględniając legalną definicją beneficjenta rzeczywistego, która znajduje się w art. 2 ust. 2 u.p.p.p., instytucja obowiązana w ramach procedury zgłoszenia do rejestru powinna podjąć działania, których celem jest identyfikacja osoby fizycznej. Oznacza to  wskazanie osoby fizycznej lub osób fizycznych, które są właścicielami osoby prawnej lub sprawują kontrolę  albo mają wpływ na osobę fizyczną, w imieniu której prowadzona jest transakcja lub prowadzona jest działalność.

U.p.p.p. przewiduje również, że w przypadku braku możliwości ustalenia osoby fizycznej będącej beneficjentem rzeczywistym, należy wskazać osobę fizyczną, zajmującą wyższe stanowisko kierownicze. Ustawa definiuje, kogo należy zaliczyć do kadry kierowniczej wyższego szczebla.  Przepisy wskazują,  że jest to członek zarządu, dyrektor lub pracownik instytucji obowiązanej, posiadający  wiedzę z zakresu ryzyka prania pieniędzy oraz finansowania terroryzmu, związanego z działalnością instytucji obowiązanej oraz podejmującego decyzje, mające wpływ na to ryzyko.

Kadra kierownicza wyższego szczebla

Zgodnie z art. 6 u.p.p.p. instytucje obowiązane wyznaczają kadrę kierowniczą wyższego szczebla odpowiedzialną za wykonywanie obowiązków określonych w ustawie. Przepis w takim kształcie jest transpozycją art. 8 ust. 5 dyrektywy 2015/849, który przewiduje zgodę kadry kierowniczej wyższego stopnia na wprowadzenie odpowiednich działań w celu zidentyfikowania i oceny ryzyka, związanego z praniem pieniędzy i finansowaniem terroryzmu. Z interpretacji przepisu opartej na dyrektywie wynika, że chodzi o osoby na stanowisku organu zarządzającego instytucją obowiązaną [2].

Jednostka samorządu terytorialnego jako wspólnik w spółce objętej obowiązkiem zgłoszenia beneficjenta rzeczywistego

Należy zaznaczyć, że wspólnikiem w spółce jest jednostka samorządu terytorialnego jako osoba prawna. Nie jest wspólnikiem organ tej jednostki, czyli wójt/burmistrz/prezydent. W doktrynie pojawia się jednak stanowisko, że organ jednostki samorządu terytorialnego, mający wpływ na działalność tej jednostki i będący kadrą kierowniczą tej osoby prawnej powinien również zostać zgłoszony obok członków zarządu spółki komunalnej jako beneficjent rzeczywisty. Z tym poglądem jednak trudno się zgodzić, analizując przepisy przywołanych ustaw. Wójt/burmistrz/prezydent stanowi organ jednostki terytorialnej, który ze względu na swoją rolę i określony zakres zadań nie może być uznany za spełniający wymogi ustawowej definicji beneficjenta rzeczywistego. Ponadto, nie ma podstaw także, aby uznać wójta/burmistrza/prezydenta za osobę fizyczną, zajmującą wyższe stanowisko kierownicze.

Podsumowanie

Spółka komunalna jest zobowiązania do rejestracji beneficjanta rzeczywistego, którymi z uwagi na brak możliwości wskazania osoby fizycznej jako wspólnika/akcjonariusza powinni być członkowie Zarządu Spółki. Należy zaznaczyć, że wobec szerokiego zdefiniowania pojęcia beneficjenta rzeczywistego, niezbędna jest indywidualna analiza kompetencji organów Spółki  w celu weryfikacji, czy z uwagi na wpływ uprawnień kontrolnych na działania członków Zarządu zasadne jest także zgłoszenie członków rady nadzorczej. Odpowiedzialność za prawidłowe zgłoszenie beneficjenta rzeczywistego spoczywa na członkach zarządu spółki.

dr Małgorzata Żurawik – Szychowska
radca prawny

Radca prawny z Kancelarii CWW, Marcin Mucharski udzielił wywiadu Polsko-Niemieckiej Izbie Przemysłowo-Handlowej. Rozmowa dotyczyła sytuacji na rynku energii elektrycznej w 2020r.

Zapraszamy do lektury: https://ahk.pl/pl/media/aktualnosci/news-details-pl/sytuacja-na-rynku-energii-elektrycznej-w-2020-r

Odpowiedzialność podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody pozostaje jedną z najdalej idących odpowiedzialności cywilnych przewidzianych w Kodeksie cywilnym (art. 435 kc). Obejmuje ona szkodę powstałą na osobie lub mieniu wyrządzoną komukolwiek. Osoba poszkodowana nie musi być w żaden sposób związana z zakładem.  Już wskazać wystarczy, że odpowiedzialność z art. 435 kc oparta jest na zasadzie ryzyka i dotyczy każdego, kto prowadzi przedsiębiorstwo wprawiane w ruch siłami przyrody na własny rachunek i to bez względu na posiadanie osobowości prawnej, a nawet bez względu na inne okoliczności takie jak chociażby outsourcing pracy.  

Chcąc przybliżyć istotność zagadnienia odpowiedzialności przedsiębiorcy opartej o art. 435 kc należy sprecyzować czym dokładnie są siły przyrody, to pojęcie zgodnie z doktryną powinno się rozumieć możliwie jak najszerzej i obejmuje ono wszelkie źródła energii takie jak energia elektryczna, atomowa, z paliw płynnych, pary czy gazu[1] – oczywiście jest to otwarty i przykładowy katalog. Zatem ten szczególny rodzaj odpowiedzialności – podmiotu prowadzącego przedsiębiorstwo wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody, donosić będzie się praktycznie do każdego zakładu produkcyjnego.

Co więcej uwolnienie się od tej odpowiedzialności jest dalece utrudnione i przepis w obecnym brzmieniu przewiduje jedynie trzy okoliczności zwalniające przedsiębiorcę z odpowiedzialności: powstanie szkody na skutek siły wyższej, wyłącznej winy poszkodowanego lub z wyłącznej winy osoby trzeciej. Przy wystąpieniu jednej z tych trzech okoliczności przedsiębiorca nie będzie odpowiadał za powstałą szkodę. Jednakże, zgodnie z ostatnim stanowiskiem Sądu Okręgowego we Wrocławiu II Wydział Cywilny Odwoławczy, które wpisuje się w treść omawianego przepisu, w kontekście osoby trzeciej lub osoby poszkodowanej, powstała szkoda musi być następstwem jej wyłącznej winy. Zatem poszkodowany lub osoba trzecie, musi tak działać, aby swoim zachowaniem w całości przyczynić się do powstania szkody. Jeżeli z jakichkolwiek powodów dojdzie do sytuacji, gdzie przedsiębiorca, chociażby w znikomym stopniu przyczyni się do powstania szkody – będzie ponosił odpowiedzialność. Na marginesie wskazać należy, za Sądem Okręgowym, że osoba znajdująca się na terenie zakładu – wykonująca czynności związane z działaniem zakładu, nie będzie traktowana jako osoba trzecia, bez względu na podstawę prawną swojego działania.

Jak daleko idące konsekwencje takie stanowisko rodzi dla prowadzących zakłady produkcyjne, można stwierdzić szczegółowo analizując wspomniane powyżej stanowisko Sądu Okręgowego. Na gruncie rozpoznawanej sprawy prowadzący zakład zlecał wykonywanie prac firmie zewnętrznej, która bezpośrednio już zatrudniała pracowników do wykonania poszczególnych czynności. Odpowiedzialność za pracowników pozostawała po stronie pośrednika, który zawodowo trudnił się udostępnianiem pracowników. W wyniku zaniedbań pośrednika jeden z pracowników, w trakcie wykonywania zadań pozostawał pod wpływem alkoholu. W wyniku, szeregu zdarzeń mających miejsce bezpośrednio po sobie, pracownik poniósł śmierć na terenie zakładu.

Sąd rozpoznając sprawę ocenił, że mimo, iż pracownik, nie pozostawał bezpośrednio zależny od przedsiębiorcy, w dodatku łamiąc zasady obowiązujące na terenie zakładu – pozostawał bowiem pod wpływem alkoholu, to nie jest osobą trzecią, a należy zaliczyć go do grona podmiotów przyczyniających się do wprawiania w ruch przedsiębiorstwa na terenie, którego poniósł śmierć. W takich okolicznościach przyjąć zdaniem Sądu trzeba, że przedsiębiorca ponosi odpowiedzialność za tę osobę, a co za tym idzie za zdarzenie, w którym doszło do wspomnianej tragedii i na zasadzie art. 435 kc odpowiada za to zdarzenie. Co prawda okoliczność, że poszkodowany pracownik pozostawał pod wpływem alkoholu nie pozostała przez Sąd pominięta i stanowiła podstawę o obniżenia odpowiedzialności przedsiębiorcy w zakresie w jakim pracownik przyczynił się do wypadku. Jednakże, co najważniejsze, okoliczność ta zdaniem Sądu nie wyłączyła odpowiedzialności prowadzącego zakład.

Mając zatem na względzie powyższe tezy Sądu Okręgowego należy zauważyć, że jeżeli w przedsiębiorstwie wprawianym w ruch siłami przyrody dojdzie do wypadku – nie istotne jak brzemiennego w skutkach, to przedsiębiorca w stosunku do osób znajdujących się na terenie zakładu odpowiada za wszelkie szkody powstałe na tej osobie lub w jej mieniu i to nawet jeżeli poszkodowany, nie ma żadnych bezpośrednich prawnych związków z przedsiębiorcą oraz nawet jeżeli w wyniku zaniedbania pośrednika zatrudniającego poszkodowanego pozostaje w stanie nietrzeźwości.

Ten konkretny przykład wskazuje, że nawet przy drastycznych i daleko idących zaniedbaniach, za które nie ponosi odpowiedzialności przedsiębiorca i tak ponosi on odpowiedzialność. Wyłączenie jej zdaje się nie tylko bardzo trudne ale wręcz niemożliwe.

Mając na względzie fakt, że wszelkiego rodzaju zdarzenia niepożądane na terenie zakładu mają miejsce w trakcie zwyczajnego działania przedsiębiorstw Kancelaria rekomenduje wszystkim podmiotom prowadzącym zakłady produkcyjne zawieranie umów ubezpieczenia – w celu ograniczenia ewentualnych obciążeń odszkodowawczych w przyszłości.

Autor:

Paweł Janiec

aplikant radcowski

Blisko trzy miesiące po wydaniu przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyroku z dnia 3 października 2019 r. w sprawie kredytu frankowego Państwa Dziubaków, Sądy zaczynają wydawać pierwsze orzeczenia uwzględniające stanowisko TSUE.

Należy zauważyć, że dzień 3 października 2019 r. stał się kamieniem milowym, punktem, który w batalii przeciwko bankom zmienił punkt ciężkości i doprowadził do stanowczej poprawy sytuacji kredytobiorców mających zobowiązania we frankach. Od wyroku TSUE polskie sądy powszechne zaczęły częściej rozstrzygać na korzyść kredytobiorców frankowych – potwierdzając zasadność roszczeń kierowanych przeciwko bankom. Wyrok TSUE w swojej istocie wskazał, jak należy badać treść umów kredytowych i jak podchodzić do kwestii zawartych w nich klauzul niedozwolonych. Ta wskazówka zdaje się być obecnie bardzo poważnie traktowana przez system polskiego orzecznictwa. Aktualnie wydawane są wyroki w sprawy wszczętych już jakiś czas temu, które w zdecydowanej większości zapadają na korzyść  kredytobiorców frankowych.

Obecnie można zatem zauważyć trend zasądzania roszczeń zgodnie z żądaniami kredytobiorców. Posiłkując się stanowiskiem TSUE, polskie sądy, w wypadku występowania w umowie klauzul niedozwolonych, orzekają bezskuteczność takich klauzul. W zależności od roszczeń zgłoszonych przez kredytobiorcę, skutkuje to stwierdzeniem przez sąd nieważności całej umowy kredytowej lub przyjęciem, że od początku była ona umową o kredyt złotowy. W obu przypadkach konsument/kredytobiorca znajdzie się w  sytuacji znacznie korzystniejszej, niż spłacając kredyt zgodnie z brzmieniem umowy.

Za przykład rozstrzygnięcia, które stanowi doskonały obraz obecnej linii orzeczniczej może posłużyć wyrok Sądu Najwyższego z 29 października 2019 r. wydany w spawie o sygn. akt IV CSK 309/18. Sąd Najwyższy w tym orzeczeniu wskazał, że przy ocenie czy należy unieważnić umowę kredytu po stwierdzeniu klauzul abuzywnych należy brać pod uwagę ewentualne korzyści dla konsumenta. Wybierając pomiędzy unieważnieniem umowy, a utrzymaniem jej w mocy - jako umowy o kredyt złotowy - sąd musi ocenić, które rozwiązanie będzie w okolicznościach danej sprawy dla kredytobiorcy korzystniejsze i to rozwiązanie wybrać. Odnosząc się już do samych klauzul abuzywnych (dotkniętych nieważnością), Sąd ocenił, że w rozpoznawanym przypadku obowiązek informacyjny nie został przez bank spełniony. Ponadto zapisy dotknięte nieważnością powinny na podstawie art. 385¹ kc zostać z umowy usunięte, bez naruszenia innych ważnych i zgodnych z prawem elementów umowy. Usunięcie tylko nieważnych postanowień i utrzymanie pozostałych postanowień w mocy ma charakter sankcyjny wobec banku. Prowadzi do konieczności wykonania umowy w treści innej niż została zawarta – często daleko bardziej korzystnej dla kredytobiorcy. Bank, ponosząc karę za zastosowanie postanowień niedozwolonych, pozostaje zobowiązany do wykonania umowy, która jest dla niego dalece niekorzystna (np. wykonanie umowy kredytu przy założeniu że jest to kredyt złotowy oprocentowany stawką LIBOR).

Biorąc pod uwagę, że konsumenci zaczynają sprawy frankowe wygrywać, w sądach pojawia się coraz więcej spraw „frankowych”, co spowoduje, że wydłużeniu ulegnie czas potrzebny na rozstrzygnięcie sprawy. Statystyki pokazują, że tylko w okresie od czerwca do września 2019 r zostało wszczętych ponad 3 tysiące nowych spraw dotyczących kredytów we franku szwajcarskim.[1] Spodziewać się można, że obecnie postepowań tych będzie jedynie przybywać. Podsumowując, kredytobiorcy posiadający kredyty denominowane lub indeksowane do franka szwajcarskiego, powinni pospieszyć się z wszczęciem postępowania przeciwko bankowi zanim ilość spraw, jakie wpływają do rozpoznania, całkowicie sparaliżuje sądy.

Autorzy:

Paweł Janiec

aplikant radcowski

Kamila Żmidzińska

aplikant radcowski

Z dniem 1 stycznia 2020 r. weszła w życie ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia zatorów płatniczych z dnia 19 lipca 2019 r. Na jej gruncie, do polskiego porządku prawnego wprowadzone zostały istotne zmiany, jak również nowe instytucje, zmierzające do ukrócenia niepożądanych w obrocie handlowym praktyk przejawiających się w istotnych opóźnieniach płatniczych za otrzymane towary lub usługi.

Duży przedsiębiorca

Podstawową zmianą wynikającą z nowelizacji jest wprowadzenie rozróżnienia przedsiębiorców na dużych przedsiębiorców i pozostałych, tj. mikro-, małych i średnich przedsiębiorców (MŚP). Kwalifikacja danego podmiotu jako dużego przedsiębiorcy wiąże się z dodatkowymi obowiązkami i zakazami, które nie znajdują zastosowania względem pozostałych grup przedsiębiorców.

Oświadczenie dużego przedsiębiorcy

Duży przedsiębiorca w kontaktach handlowych zobowiązany będzie do składania dodatkowego oświadczenia
o posiadanym statusie dużego przedsiębiorcy. Oświadczenie takie składa się drugiej stronie transakcji handlowej niezależnie od jej statusu w formie, w jakiej zawierana jest transakcja handlowa, najpóźniej w momencie jej zawarcia.

Omawiany obowiązek obciąża wyłącznie dużego przedsiębiorcę, będącego dłużnikiem świadczenia pieniężnego. Obowiązek w powyższym zakresie został obwarowany sankcją karną. Kto wbrew powyższemu obowiązkowi nie składa oświadczenia albo składa oświadczenie niezgodne ze stanem rzeczywistym, podlega karze grzywny.

Terminy zapłaty

Dotychczasowa regulacja, podobnie jak regulacja po nowelizacji, w odniesieniu do większości podmiotów przewidywała termin zapłaty nie dłuższy niż 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. Termin ten jednak, z uwagi na brak sprecyzowanych i dostatecznie dolegliwych sankcji, nie był przestrzegany, a często również wydłużany ponad dopuszczalne ustawą limity.

W wyniku nowelizacji, w regulacji dotyczącej transakcji handlowych pojawiły się obostrzenia oraz dodatkowe uprawnienia dłużnika, sankcjonujące nielojalność kontrahenta.

W pierwszej kolejności zwrócić należy uwagę, iż jeżeli w danej transakcji handlowej duży przedsiębiorca jest dłużnikiem świadczenia pieniężnego, a wierzycielem jest mikroprzedsiębiorca lub MŚP, termin zapłaty nie może przekraczać 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi. Od tak określonej zasady ustawa nie przewiduje wyjątków. Jednocześnie, w razie ustalenia w umowie terminu płatności niezgodnie z powyższą zasadą, ustawa przewiduje następujące skutki:

1. wierzycielowi po upływie 60 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, przysługują bez wezwania odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych,
2. postanowienie umowne w tym zakresie jest nieważne, a zamiast niego stosuje się przepisy ustawy – co powoduje, iż co do zasady w miejsce nieważnego postanowienia umownego z mocy ustawy wejdzie termin płatności 60 dni (z wyłączeniem podmiotów publicznych).

Jak wskazano, powyższe regulacje odnoszą się do relacji duży przedsiębiorca/dłużnik – mikroprzedsiębiorca, MŚP/wierzyciel. W zakresie zatem pozostałych stosunków gospodarczych ustawodawca dopuszcza możliwość ustalania dłuższych terminów zapłaty, przy spełnieniu jednak dodatkowych wymogów, w tym - umowny termin zapłaty nie może być rażąco nieuczciwy dla wierzyciela.

Na mocy nowelizacji, do ustawy wprowadzone zostały również regulacje wyjaśniające co należy rozumieć przez postanowienia umowne rażąco nieuczciwe wobec wierzyciela, poprzez wskazanie przykładowych przesłanek umożliwiających przeprowadzenie oceny w tym zakresie. I tak, oceny dokonuje się, biorąc pod uwagę wszystkie okoliczności sprawy, w szczególności:

1. rażące odstępstwa od dobrych praktyk handlowych, które naruszają zasadę działania w dobrej wierze i zasadę rzetelności;
2. właściwość towaru lub usługi, które są przedmiotem transakcji handlowej, w szczególności czas zwykle potrzebny na zbycie towaru przez dłużnika na rzecz osób trzecich, lub
3. dostosowanie harmonogramu dostawy towarów lub wykonania usługi w częściach do harmonogramu spełniania odpowiadających im części świadczenia pieniężnego.

Co istotne, ciężar wykazania, że termin zapłaty powyżej 60 dni nie jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela, obciążać będzie dłużnika, co może powodować trudności dowodowe na wypadek ewentualnego sporu sądowego.

Novum w ramach omawianej regulacji jest również uprawnienie wierzyciela do odstąpienia lub wypowiedzenia umowy, jeżeli termin zapłaty określony w umowie przekracza 120 dni, liczonych od dnia doręczenia dłużnikowi faktury lub rachunku, potwierdzających dostawę towaru lub wykonanie usługi, i został ustalony z naruszeniem powyższej zasady, tj. jest rażąco nieuczciwy wobec wierzyciela. W przypadku wypowiedzenia umowy przez wierzyciela na powyższej podstawie, świadczenia pieniężne przysługujące mu od dłużnika z tytułu już dostarczonych towarów lub wykonanych usług stają się wymagalne w terminie 7 dni od dnia wypowiedzenia umowy. Po wskazanym terminie, wierzycielowi przysługują odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych.

Sprawozdanie o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych

Nową instytucją jest również obowiązek przekazywania ministrowi właściwemu ds. gospodarki w terminie do dnia 31 stycznia każdego roku sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych. Obowiązek ten obciążać będzie kierowników podmiotów, o których mowa w art. 27b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc:

1. podatkowych grup kapitałowych, bez względu na wysokość osiągniętych przychodów;
2. podatników innych niż podatkowe grupy kapitałowe, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym, o którym mowa w ust. 1, przekroczyła równowartość 50 mln euro przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok podania indywidualnych danych podatników do publicznej wiadomości.

Sprawozdanie składane będzie na przy użyciu udostępnionych formularzy elektronicznych lub za pośrednictwem elektronicznej platformy usług administracji publicznej.

Co istotne, składane sprawozdania o stosowanych terminach zapłaty w transakcjach handlowych będą ujawniane do publicznej wiadomości, na stronie podmiotowej ministra ds. gospodarki. Dane w tym zakresie pozwolą na ocenę przez zainteresowane podmioty rzetelności płatniczej podmiotów zobowiązanych do składania takiego sprawozdania, a potencjalnych kontrahentów, w zakresie realizacji obowiązków związanych z zawieranymi transakcjami handlowymi.

Zaniechanie realizacji powyższego obowiązku ustawodawca również obwarował sankcją karną przewidując, iż kto wbrew obowiązkowi nie przekazuje w terminie sprawozdania, podlega karze grzywny. Tej samej karze podlega ten, kto utrudnia lub udaremnia wywiązanie się z powyższego obowiązku.

Nowy czyn nieuczciwej konkurencji

Na mocy omawianej nowelizacji do ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji wprowadzony został nowy typ czynu nieuczciwej konkurencji, podlegający sankcjonowaniu na gruncie wskazanej regulacji.

Za czyn nieuczciwej konkurencji uznawane będzie nieuzasadnione wydłużanie terminów zapłaty za dostarczone towary lub wykonane usługi, polegające w szczególności na:

1. naruszeniu przepisów ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych (Dz.U. z 2019 r. poz. 118 i 1649);
2. rażącym odstępstwie od dobrych praktyk handlowych, które narusza zasadę działania w dobrej wierze i zasadę rzetelności;
3. niedostosowaniu do harmonogramu dostawy towarów lub harmonogramu wykonania usługi;
4. nieuwzględnieniu właściwości towaru lub usługi, które są przedmiotem umowy.

Postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych

Kolejnym novum w ramach omawianej nowelizacji jest postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych.

Ustawa w nowym brzmieniu wprowadza zakaz nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczenia pieniężnego przez podmioty nie będące podmiotami publicznymi. Jednocześnie, przez nadmierne opóźnianie się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych rozumie się sytuację, w której wobec danego podmiotu w okresie 3 kolejnych miesięcy istnieje suma wartości świadczeń pieniężnych niespełnionych oraz spełnionych po terminie przez ten podmiot w wysokości co najmniej 2 000 000 złotych.

Postępowanie w powyższym zakresie prowadzone jest przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumenta i może zostać wszczęte z urzędu, jeżeli Prezes OUKIK posiada informacje wskazujące na naruszenie powyższego zakazu. Informacje w tym zakresie Prezes OUKIK pozyskuje z dostępnych mu źródeł, w tym również z treści sprawozdań składanych na gruncie ustawy, od Szefa Krajowej Administracji Skarbowej, czy zawiadomienia o podejrzeniu wystąpienia nadmiernego opóźnienia, które zgłosić może każdy inny podmiot.

Tryb postępowania określony został w treści ustawy, z uzupełniającym stosowaniem części przepisów ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, ustawy – Prawo przedsiębiorców oraz ustawy – Kodeks postępowania administracyjnego.

W razie stwierdzenia nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych, Prezes OUKIK nakłada na kontrolowany podmiot administracyjną karę pieniężną.

Postępowanie w sprawie nadmiernego opóźniania się ze spełnianiem świadczeń pieniężnych może zostać wszczęte w odniesieni do transakcji handlowych zawartych przed wejściem w życie ustawy nowelizującej, przy czym analizując wystąpienie nadmiernego opóźniania się przez kontrolowany podmiot uwzględnia się tylko te świadczenia pieniężne, które stały się wymagalne po tym dniu.

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych

Na mocy omawianej nowelizacji nastąpiła zmiana wysokości odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych.

W miejsce dotychczasowej, jednolitej stawki, wprowadzone zostaje rozróżnienie na podmioty lecznicze w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej i inne podmioty gospodarcze, z odpowiednio odsetkami w wysokości:

1. równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 8 punktów procentowych – względem podmiotu leczniczego,
2. równej sumie stopy referencyjnej Narodowego Banku Polskiego i 10 punktów procentowych – względem innych podmiotów gospodarczych.

Co istotne, nowe stawki odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych będą znajdowały zastosowanie względem należności, które stały się wymagalne po dniu 1 stycznia 2020 r., nawet jeśli transakcja handlowa została zawarta lub wykonana przed wejściem w życie ustawy.

Rekompensata za koszty odzyskiwania należności

Na mocy omawianej nowelizacji zmianie ulegają stawki rekompensaty za koszty odzyskiwania należności. Dotychczasowa jednolita stawka 40 EUR niezależnie od wartości dochodzonych należności, zastąpiona zostanie stawką uzależnioną od wartości dochodzonej należności.

I tak, od dnia 1 stycznia 2020 r. rekompensata za koszty odzyskiwania należności przysługiwać będzie w wysokości:

1. 40 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego nie przekracza 5000 złotych;
2. 70 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest wyższa niż 5000 złotych, ale niższa niż 50 000 złotych;
3. 100 euro – gdy wartość świadczenia pieniężnego jest równa lub wyższa od 50 000 złotych.

Co istotne, nowe stawki rekompensaty za koszty odzyskiwania należności będą znajdowały zastosowanie względem należności, które stały się wymagalne po dniu 1 stycznia 2020 r., nawet jeśli transakcja handlowa została zawarta lub wykonana przed wejściem w życie ustawy.

Podsumowanie

Mając na względzie powyższe, skondensowane i nie obejmujące wszystkich zmian wprowadzonych na mocy nowelizacji, podsumowanie uznać należy, iż polski ustawodawca, przeciwdziałając niepożądanym w obrocie gospodarczym praktykom nieuzasadnionego wydłużania terminów płatności w transakcjach handlowych, wprowadza daleko idące zmiany o charakterze głównie dyscyplinującym dłużników świadczeń pieniężnych.

Realizacja wymogów ustawowych w analizowanym zakresie poddana zostaje nie tylko weryfikacji przez podmioty gospodarcze, ale również – w związku z realizacją dodatkowych obowiązków sprawozdawczych czy wiążących niezależnie od ustawy o terminach zapłaty w transakcjach handlowych obowiązków księgowo-rachunkowych – przez organy administracji skarbowej oraz Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Skuteczność wprowadzanych regulacji oceniona zostanie w związku z praktyką ich stosowania, uznać jednak należy, iż jest to krok w dobrą stronę, pozwalający na polepszenie i ustabilizowanie kwestii płatności w obrocie gospodarczym.

Autor:

Katarzyna Klóza-Czerkawska

radca prawny

Ponad 200 tysięcy złotych kary ma zapłacić zajmująca się branżą reklamową spółka QuickClickNow za lekceważenie prawa do cofnięcia zgody na przetwarzanie danych osobowych oraz prawa do bycia zapomnianym (prawa do żądania usunięcia danych osobowych osoby, której dane dotyczą). Powyższa kara jest wynikiem decyzji[1] wydanej dnia 16 października 2019 r. przez prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych (UODO). Spółka nie zgadza się wymierzoną karą i zapowiada złożenie skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie.

Sposób cofnięcia zgody

Jak możemy przeczytać w uzasadnieniu decyzji prezesa UODO, spółka QuickClickNow stosowała uciążliwy i skomplikowany mechanizm wycofywania zgody na przetwarzanie danych osobowych. Procedura cofnięcia zgody polegała na kliknięciu w link zawarty w informacji handlowej. Kliknięcie linku otwierało dwie strony internetowe. Na pierwszej osoba zainteresowana usunięciem swoich danych była pytana o powód usunięcia danych. Na drugiej stronie można było znaleźć informacje wyjaśniające procedurę wycofania zgody na przetwarzanie danych.  W celu odwołania zgody należało wysłać wiadomość z żądaniem usunięcia danych na wskazany adres e-mail. Spółka nie zgadza się z zarzutem, że stosowany przez nią mechanizm odwołania zgody na przetwarzanie danych osobowych uniemożliwia lub utrudnia osobom, których dane dotyczą realizację prawa do bycia zapomnianym. Według spółki stosowna procedura nie jest procedurą uciążliwą, oraz bardziej skomplikowaną od procedury pozyskiwania zgody na przetwarzanie danych przez spółkę.

Prezes UODO nie przychylił się do  argumentów przedstawionych przez Spółkę i stwierdził, że procedura stosowana przez spółkę nie spełnia kryteriów prostego i szybkiego odwołania zgody, ponieważ skutkuje wprowadzeniem osób zainteresowanych usunięciem swoich danych w błąd poprzez kierowanie niejednoznacznych komunikatów. Ponadto, Prezes UODO wskazał, że: „spółka w pierwszej kolejności, bez żadnej podstawy prawnej, wymaga by osoba, która składa oświadczenie o odwołaniu zgody wskazała powód swojego żądania. Istotne znaczenie ma fakt, że nieudzielenie odpowiedzi na to pytanie nie pozwala na kontynuację procesu odwołania zgody, co skutkuje tym, że zgoda nie jest odwołana.”

Łatwe i szybkie cofnięcie zgody

Zdaniem UODO kliknięcie w zawarty w wiadomości e-mail link „odwołanie zgody” powinno zostać uznane za skuteczne oświadczenie woli o odwołaniu zgody. Prezes UODO nie uwzględnił twierdzeń spółki, że przyjęcie takiego rozwiązania mogłoby skutkować przypadkowym cofnięciem zgody poprzez omyłkowe kliknięcie w link, lub poprzez działalność tzw. botów czyli zautomatyzowanego oprogramowania internetowego, które bez wiedzy właściciela konta poczty elektronicznej może aktywować linki. Zdaniem UODO spółka nie zapewniła odpowiednich środków organizacyjnych i technicznych umożliwiających szybkie i proste cofnięcie zgody oraz wykonanie prawa do żądania usunięcia swoich danych osobowych (prawa do bycia zapomnianym).

Procedura cofnięcia zgody powinna wyglądać podobnie do procedury wyrażania zgody na przetwarzanie danych (spółka zbierała zgodę poprzez tzn. „checkbox”). Proces odwołania zgody powinien przebiegać w sposób łatwy, nie skomplikowany, a co najważniejsze za pomocą tego samego kanału komunikacyjnego, tj. w wypadku ukaranej spółki za pomocą Internetu (np. poprzez zamieszczenie na stronie internetowej formularza odwołania zgody lub zakładki przeznaczonej do jej odwołania).

Bezpodstawne przetwarzanie danych

W toku postępowania ustalono również, że spółka bezpodstawnie przetwarzała dane osób niebędących klientami spółki, od których otrzymała wnioski o zaprzestanie przetwarzania danych. Mimo faktu, że osoby te nie były klientami spółki, ich dane widniały w bazie spółki. Spółka twierdziła że te dane były jej niezbędne w celu prowadzenia korespondencji, jednakże ustalenia poczynione przez UODO wykazały, że spółka nie odpowiadała na takie maile, w związku z czym powinna je bez zbędnej zwłoki usunąć, ponieważ w przeciwnym razie narusza zasadę legalności przetwarzania danych osobowych.

Autorzy:

Joanna Blichert

radca prawny

Marcin Dąbrowski

praktykant

Sąd Najwyższy opublikował uzasadnienie wyroku w sprawie kredytów hipotecznych denominowanych w obcej walucie. Swoje rozstrzygnięcie oparł między innymi na najnowszym orzeczeniu TSUE w 3 października 2019, w sprawie C-260/18, które zwraca uwagę na sankcyjny charakter działalności sądów, mającą zniechęcić Banki do zawierania z konsumentami umów zawierających nieuczciwe postanowienia.

W zaskarżanym wyroku Bank domagał się od kredytobiorcy zapłaty należności z tytułu umowy kredytu. Sądy rozpoznające sprawę, unieważniały umowy kredytowe opierając się w tym względzie na sprzeczność umowy z ogólnymi przepisami prawa zobowiązań i klauzul niedozwolonych w umowach z konsumentami. W wyniku skargi kasacyjnej Sąd Najwyższy uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego i przekazał go do ponownego rozpoznania.

Orzeczenie Sądu jest korzystne dla kredytobiorców, których zadłużenie gwałtownie wzrosło wraz ze zmianą kursu franka szwajcarskiego, a unieważnienie umów kredytowych nie było dla nich korzystnym rozwiązaniem. Według poglądu Sądu Najwyższego, poza unieważnieniem całej umowy kredytu hipotecznego, sądy mogą też brać pod uwagę możliwość wyeliminowania klauzul niedozwolonych przy jednoczesnym utrzymaniu w mocy reszty postanowień umowy. Zdaniem Sądu Najwyższego wybór odpowiedniego rozwiązania ma być dokonywany z korzyścią dla konsumenta.

Sąd Najwyższy równocześnie zasugerował żeby sądy orzekające w podobnych sprawach brały pod uwagę możliwość przewalutowania kredytu na złote, nie według sumy zawartej w umowie ale na podstawie faktycznej kwoty przekazanej do dyspozycji kredytobiorcy. Sąd Najwyższy wypowiedział się także nad sposobem przeliczania należnych odsetek w przypadku wyeliminowania z umowy klauzuli waloryzacyjnej. W takiej sytuacji oprocentowanie powinno obliczać się według warunków zawartych już w umowie. Oznacza to, że sąd może uzna, że kredyt od samego początku kredytem w złotych, ale oprocentowanym w oparciu o stawkę LIBOR i marże.

W dniu 6 września 2019 r. Prezydent podpisał Ustawę o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw Dz.U. z 2019 r. poz. 1798 (dalej: „Ustawa”). W związku z doniosłością nowych obowiązków jakie Ustawa przewiduje przypominamy o najważniejszych z nich.

W pierwszej kolejności zauważyć należy, że adresatem zmian są jedynie spółki akcyjne lub komandytowo-akcyjne. Pozostałe podmioty, z uwagi na formę prawną nie są objęte omawianymi regulacjami.

I Ogólny obowiązek dematerializacji akcji

Zgodnie z Ustawą jej adresaci (spółki SA oraz SKA) mają obowiązek przeprowadzić proces dematerializacji dokumentów akcji. Brak realizacji tego obowiązku wiążę się z wieloma konsekwencjami, w tym z najpoważniejszą sankcją: utratą mocy obowiązującej niezdematerializowanych akcji z dniem 1 stycznia 2021 r. Rygor ten sprowadza się do pozbawienia dokumentu akcji jej doniosłości prawnej.

Obowiązek dematerializacji akcji powstaje niezależnie od posiadania przez spółkę statusu spółki publicznej – czyli bez względu na to czy wyemitowała akcje na giełdzie. Nie zważając czy spółka wstępuje na giełdzie, czy nie wyemitowała akcji wszystkie one podlegają obowiązkowi dematerializacji.

Należy również zaznaczyć, że dematerializacji podlegają wszelkie innego rodzaju dokumenty w postaci: warrantów subskrypcyjnych, świadectw użytkowych, świadectw założycielskich i wszelkich innych tytułów uczestnictwa w dochodach lub podziale majątku spółki.

II Czynności zmierzające do dematerializacji akcji

Dematerializacja akcji lub innych tytułów polega na pozbawieniu mocy ich substratu – dokumentu, formy fizycznej i zapisanie akcji w zdematerializowanym repozytorium – rejestrze elektronicznym prowadzonym przez uprawniony podmiot. 

W celu przeprowadzenia tego procesu, spółka pozostaje zobowiązana, aż pięciokrotnie wezwać akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce. Wezwanie publikowane będzie również na stronie internetowej spółki, od 1 stycznia 2010 roku każda SA oraz SKA musi obligatoryjnie posiadać stronę internetową wraz z modułem poświęconym komunikacji z akcjonariuszami.  Odstępy pomiędzy wezwaniami nie mogą być krótsze niż 2 tygodnie i dłuższe niż miesiąc. 

Jednakże, przed pierwszym wezwaniem do złożenia dokumentów spółka ma mieć już podpisaną umowę z podmiotem prowadzącym depozyt. W tym zakresie na spółce ciąży obowiązek wyboru właściwego dostarczyciela usług. Takimi podmiotami, zgodnie z Ustawą są domy maklerskie. Na koniec wybór zatwierdza Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy poprzez podjęcie odpowiedniej uchwały.

Po złożeniu akcji w spółce powinny one zostać przekazane do domu maklerskiego prowadzącego rejestr i przekonwertowane na zapis cyfrowy.

III Podsumowanie

Ustawa narzuca na spółki – a zatem na ich zarząd, obowiązek podjęcia szeregu działań mających na celu skuteczne przeprowadzenie procesu dematerializacji akcji spółki. Brak realizacji obowiązków ustawowych może prowadzić do utraty mocy prawnej dotychczas istniejących akcji – ma to nastąpić 1 stycznia 2021 r. Biorąc pod uwagę, że zostało relatywnie niewiele czasu na przeprowadzenie całego procesu, dla skuteczności jego działania ważne pozostaje prawidłowe i precyzyjne zaplanowanie poszczególnych czynności i skrupulatna realizacja planu. W tym zakresie wsparcie profesjonalistów będzie z pewnością niezbędne.

Polecamy również tekst, który ukazał się we wrześniu 2019 roku w naszym newslettwrze. Znajdą tam Państwo więcej szczegółów w zakresie wymogów jakie mu spełnić dostawca usługi w postaci rejestru akcjonariuszy. Artykuł nosi tytuł „Zmiany w kodeksie spółek handlowych – elektroniczny rejestr akcjonariuszy”

Autor:

Paweł Janiec

Aplikant radcowski

Dnia 19 lipca 2019 roku została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2019 poz. 1712), zmieniająca ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2081 z późn. zm.).
Ustawodawca dokonał m.in. odformalizowania postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach, ułatwiając tym samym możliwość otrzymania takiej decyzji, a także przyczyniając się do podwyższenia sprawności postępowania.
Do najważniejszych zmian można zaliczyć:
Interes prawny
Wg dotychczasowej regulacji stronami postępowania mogli być właściciele tylko tych działek, które bezpośrednio przylegają do działek, na których ma być realizowane przedsięwzięcie. Po nowelizacji dokonano dokładnego wskazania zakresu przestrzennego, ograniczając go do odległości 100 metrów od terenu inwestycji, a tym samym odstępując od uznania za strony właścicieli = działek bezpośrednio przylegających do inwestycji. Należy jednak mieć na względzie, że nadal stronami postępowania mogą być właściciele działek, na których w wyniku realizacji, eksploatacji lub użytkowania przedsięwzięcia zostałyby przekroczone standardy jakości środowiska lub właściciele działek znajdujących się w zasięgu znaczącego oddziaływania przedsięwzięcia, które może wprowadzić ograniczenia w zagospodarowaniu nieruchomości.
Nieuregulowany lub nieujawniony stan prawny nieruchomości sąsiadujących
W razie nieuregulowanego lub nieujawnionego stanu prawnego nieruchomości sąsiadujących, obecnie zastosowanie będzie miał art. 49 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 2096 z późn. zm.)., który pozwala na zawiadomienie stron o decyzjach i innych czynnościach organu administracji publicznej w formie publicznego obwieszczenia. Wcześniej sytuacja ta nie była uregulowana.
Przesłanka etapowości oraz termin ważności decyzji
Dotychczas wnioskodawca ubiegając się o stanowisko, że warunki realizacji przedsięwzięcia określone w decyzjach o uwarunkowaniach środowiskowych są aktualne, musiał wykazać, że realizacja tego przedsięwzięcia przebiega etapowo. Obecnie wykazywanie tej przesłanki nie jest konieczne. Wydanie stanowiska, że aktualne są warunki realizacji przedsięwzięcia określone w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach umożliwia wykorzystanie tej decyzji w ciągu 10 lat od dnia, a którym stała się ona ostateczna.
Zawieszenie oraz umorzenie postępowania
Wprowadzona została możliwość zawieszenia oraz umorzenia postępowania w sprawie, która dotyczy wydania decyzji o uwarunkowaniach środowiskowych. Zawieszenie lub umorzenie dokonywane jest na wniosek podmiotu, który planuje rozpoczęcie realizacji przedsięwzięcia, o ile nie będzie to zagrażało interesowi społecznemu. Po upływie 3 lat żądanie wszczęcia zawieszonego postępowania uważa się za wycofane, jeżeli nikt nie zwróci się ponownie o podjęcie postępowania.
Organ upoważniony do wydania decyzji środowiskowej dla inwestycji gminnej
Ustawodawca dokonał odciążenia Regionalnych Dyrekcji Ochrony Środowiska, przenosząc ich kompetencje na organy gminy, o ile jest ona inwestorem lub jest nim podmiot od niej zależny.
Brak potrzeby przeprowadzenia oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko. Ostatnie zdanie w tej kwestii przyznano organowi. W momencie, gdy zdecyduje on, że nie zachodzi potrzeba przeprowadzania oceny oddziaływania przedsięwzięcia, wówczas nie wydaje on postanowienia w tym zakresie, tylko od razu wydawana jest decyzja środowiskowa, co skraca i upraszcza postępowanie.
Załączniki w formie elektronicznej
Poświadczona przez właściwy organ kopia mapy ewidencyjnej obejmująca teren, na którym będzie posadowione przewidywane przedsięwzięcie oraz przewidywany obszar, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, stanowiąca załącznik do wniosku o wydanie decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach do tej pory mogła zostać złożona wyłącznie w formie papierowej. Po nowelizacji ustawodawca pozostawił możliwość wyboru alternatywnej formy złożenia tego dokumentu w formie elektronicznej.
Obowiązek dołączenia do wniosku wyrysu z rejestru gruntów
Poprzednia regulacja stanowiła o konieczności załączenia mapy w skali zapewniającej czytelność przedstawionych danych z zaznaczonym przewidywanym terenem, na którym będzie realizowane przedsięwzięcie, oraz z zaznaczonym przewidywanym obszarem, na który będzie oddziaływać przedsięwzięcie, wraz z zapisem mapy w formie elektronicznej; w momencie, gdy liczba stron postępowania w momencie składania raportu przekroczyła 20. Aktualnie ten aktualizuje się w momencie gdy liczba stron postępowania przekracza 10. Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, gdy organ będzie posiadał wątpliwości co do rzeczywistej ilości stron.
Obowiązek przygotowania niezbędnej dokumentacji w procedurze transgranicznego oddziaływania na środowisko
Do tej pory językiem w postępowaniu w sprawie transgranicznego oddziaływania pochodzącego z terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w którym sporządzano dokumentację był język każdego z państw, na którego terytorium przedsięwzięcie mogło oddziaływać. Obecnie językiem sporządzania dokumentacji jest język urzędowy państw, na które przedsięwzięcie może oddziaływać, przy założeniu, że przedsięwzięcie oddziałuje tylko na jedno lub dwa państwa. Jeżeli natomiast przedsięwzięcie może oddziaływać na więcej niż dwa państwa – dokumentację sporządza się w języku angielskim lub w języku urzędowym państwa uczestniczącego w procedurze, a w przypadku gdy możliwość wystąpienia takiego oddziaływania dotyczy państwa, z którym Rzeczpospolitą Polską wiąże umowa międzynarodowa, regulująca procedurę transgranicznej oceny oddziaływania na środowisko - także w języku urzędowym tego państwa.
Nowelizacja z paroma wyjątkami weszła w życie w dniu 24 września 2019 r.

Autorzy:

Tomasz Dobrzyński
radca prawny
Emilia Świackiewicz
asystent

Z początkiem listopada weszły w życie zmiany w ustawie o podatku od towarów i usług (VAT), dotyczące wprowadzonego już w 2017 r., w celu walki z wyłudzeniami podatku VAT, mechanizmu podzielonej płatności, tzw. MPP lub split payment. Dotychczas był on traktowany jako sposób fakultatywny, możliwy do zastosowania w przypadku powzięcia wątpliwości co do prawidłowości rozliczeń podatkowych kontrahenta. Od 1 listopada 2019 r. jest to obligatoryjny mechanizm rozliczeń dla części transakcji.

Zapłata z zastosowaniem mechanizmu split payment odbywa się w ramach jednego, a nie dwóch zleceń przelewu w ramach którego część kwoty zapłaty odpowiadająca wartości netto transakcji przekazywana jest na konto bankowe kontrahenta. Natomiast druga - odpowiadająca kwocie podatku VAT wynikającej z otrzymanej faktury trafia na specjalny rachunek VAT, powiązany z odpowiednim rachunkiem bankowym wystawcy faktury.

Zakres obowiązku podzielonej płatności

Jak wskazywaliśmy, MPP można zastosować w każdym przypadku. Natomiast transakcje dla których jest to mechanizm obowiązkowy zostały  wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o podatku VAT czyli m.in. dostaw niektórych wyrobów stalowych, dostaw niektórych rodzajów sprzętu elektronicznego – m.in. telefonów komórkowych, dysków twardych SSD, a także części usług w zakresie robót budowlanych, takich jak wznoszenie budynków mieszkalnych, elektrowni, instalacji wodnokanalizacyjnych i odwadniających, cieplnych, gazowych czy elektrycznych. Są to więc branże do których w przeszłości znajdował zastosowanie mechanizm tzw. odwrotnego obciążenia – reverse charge.

Obowiązek zastosowania podzielonej płatności powstaje wyłącznie w przypadku zapłaty za towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, gdy stronami umowy są przedsiębiorcy (dotyczy wyłącznie transakcji B2B), gdy kwota należności ogółem wynikająca z wystawionej faktury przekracza 15 tys. zł.

Zapłata z pominięciem MPP w transakcjach dla których był on obowiązkowy wiąże się z wymierzeniem dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości 30% kwoty podatku wynikającego z wystawionej faktury.

Przeznaczenie środków zgromadzonych na rachunku VAT

W przeciwieństwie do kwot zgromadzonych na rachunku bankowym na który trafia kwota zapłaty netto, środki na rachunku VAT nie mogą zostać swobodnie rozdysponowane przez posiadacza rachunku. Zgodnie z wprowadzonymi zmianami, rachunek VAT może zostać obciążony wyłącznie w celu wpłat na rachunek urzędu skarbowego należności z tytułu podatku VAT, PIT, CIT, podatku akcyzowego, należności celnych oraz składek ZUS lub w celu zapłaty dalszemu kontrahentowi kwoty odpowiadającej podatkowi VAT z tytułu nabycia towarów lub usług na jego rachunek VAT.

Istnieje również możliwość przekazania kwot zgromadzonych na rachunku VAT na zwykły rachunek bankowy podatnika – w celu swobodnego dysponowania środkami. W takim przypadku wymagana jest jednak zgoda naczelnika urzędu skarbowego wydawana w formie postanowienia w terminie 60 dni od dnia otrzymania wniosku. Odmowa przekazania środków dokonywana jest w drodze decyzji.

Warto dodać, że decyzja odmowna zostanie wydana w sytuacji gdy podatnik posiada zaległość podatkową lub zachodzi uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego lub wystąpienia zaległości podatkowej albo ustalenia dodatkowego zobowiązania podatkowego.

Autorzy:

Tomasz Dobrzyński
radca prawny
Krzysztof Szczęśniak
asystent

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Aplikanta radcowskiego

Miejsce pracy: Wrocław

Wymagania:

• aplikant I lub II roku aplikacji radcowskiej lub prawnik, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu na aplikację radcowską,
• dobra znajomośc języka angielskiego w mowie i piśmie,
• bardzo dobra znajomość obsługi programów edycyjnych (np. MS Office) oraz obsługi programów prawniczych.

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych, adwokatów i doradców podatkowych,
• możliwośc zdobycia cennego doświadczenia zawodowego,
• przyjemną atmosferę pracy.

Osoby zainteresowane powższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji na maila kancelaria@cww.pl

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

31 lipca 2019 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych. Jedną z nowelizowanych ustaw jest kodeks cywilny. Ustawa wprowadzająca opisywane zmiany została podpisana przez Prezydenta 6 sierpnia br. Istotą wprowadzonych zmian jest rozszerzenie ochrony konsumenckiej na niektóre czynności prawne dokonywane  między przedsiębiorcami. Zmiany wejdą w życie z dniem 1 czerwca 2020 r.

Aktualnie przepisy prawa  przewidują możliwość uznawania klauzul abuzywnych za niewiążące.  Klauzule abuzywne to postanowienia umowne, które są sprzeczne z dobrymi obyczajami oraz rażąco naruszają interesy drugiej strony. Obecnie z takiej ochrony może korzystać wyłącznie konsument zawierający umowę z przedsiębiorcą. Z kolei zawarcie umowy między przedsiębiorcami jest uznawane za dokonywanie czynności w ramach obrotu z udziałem podmiotów profesjonalnych. Wobec czego każda taka czynność jest uznawana za czynność związaną z wykonywaną działalnością zawodową i nie korzysta z ochrony konsumenckiej.

Nowelizacja zakłada objęcie ochroną konsumencką przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, w tym wspólników spółek cywilnych. Warunkiem objęcia ochroną konsumencką przy czynnościach prawnych jest brak charakteru zawodowego umowy dla przedsiębiorcy, co oceniane jest na podstawie PKD wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji Gospodarczej. Innymi słowy, umowa nie może pokrywać się z przedmiotem wykonywanej przez przedsiębiorcę działalności zawodowej. Dla przykładu, jeżeli księgowy zawrze umowę o roboty budowlane z innym przedsiębiorcą, a przedmiotem zawieranej umowy będzie dokonanie modernizacji prowadzonego przedsiębiorstwa, to w przypadku wynikającego z zawartej umowy sporu przedsiębiorca ten będzie traktowany jak konsument.

System CEIDG jest powszechnie dostępną ewidencją przedsiębiorców będących osobami fizycznymi. W związku z czym ułatwione jest sprawdzenie, czy dana czynność stanowi czynność zawodową podejmowaną w ramach działalności gospodarczej. wykonywanej przez przedsiębiorcę. Nowelizacja przepisów kodeksu cywilnego zrównuje również uprawnienia przedsiębiorców z konsumentami w zakresie korzystania z uprawnień wynikających z rękojmi za wady. 

Przyjęte przez ustawodawcę rozwiązania mają na celu zapewnienie ochrony przedsiębiorcy, który nie dysponuje wystarczającą wiedzą oraz doświadczeniem, aby prawidłowo ocenić skutki dokonywanych czynności prawnych w obszarach nie objętych jego aktywnością zawodową.  

Zmiany wprowadzone przez nowelizację z dnia 31 lipca br. mają istotne znaczenie dla przedsiębiorców. Niewątpliwie wpłyną na profesjonalny obrót gospodarczy, zwiększając skuteczną ochronę osób prowadzących działalność gospodarczą, a także wymuszą zmiany  wzorów umów posiadanych przez przedsiębiorstwa.  

Autorzy: Agnieszka Kołaczkowska, radca prawny

             Marta Włodarz, asystent

Dnia 26 września 2019 r. radca prawny z Kancelarii CWW – Marcin Mucharski uczestniczył w konferencji Polsko - Niemieckiej Izby Przemysłowo – Handlowej organizowanej w Opolu przez Opolskie Centrum Rozwoju Gospodarki „Jak poprawić bilans energetyczny w zakładach produkcyjnych”.

Podczas seminarium mecenas Marcin Mucharski wygłosił prelekcję pt. „Sytuacja przedsiębiorstw w kontekście zmian prawa energetycznego”, w którym przybliżył uczestnikom nowe instrumenty prawne wspierające przedsiębiorstwa o dużym zużyciu energii elektrycznej – odbiorców przemysłowych, w postaci m.in. finansowych rekompensat dla przedsiębiorstw energochłonnych oraz obniżenia wysokości należnych opłat OZE, mocowych i kogeneracyjnych.

Druga część prezentacji miała na celu wyjaśnienie wątpliwości dotyczących stosowania tzw. „ustawy o cenach energii elektrycznej”, związanych z dostępnymi mechanizmami stabilizacji cen oraz warunkami niezbędnymi do obniżenia cen prądu w 2019 r.

Prelekcję zamknęło omówienie najistotniejszych dla przedsiębiorców zmian w ustawie o OZE, w tym szczególnych preferencji dla klastrów energii i spółdzielni energetycznych jako atrakcyjnych form inwestowania w efektywność energetyczną.

12 września w Hotelu Haston City, we Wrocławiu odbyła się konferencja w całości poświęcona problematyce zarządzania placówkami medycznymi. Jej celem była integracja środowiska medycznego, a także umożliwienie wymiany poglądów i doświadczeń dotyczących prowadzenia placówki ochrony zdrowia. Do poprowadzenia części merytorycznej zaproszeni zostali eksperci, na co dzień zajmujący się prawem, zarządzaniem, finansami oraz ochroną wizerunku. Kancelarię CWW reprezentowali mecenas Maciej Domagała oraz mecenas Jakub Rybarczyk.

W sprawie prowadzonej przez radcę prawnego Arkadiusza Bądel, reprezentującego z ramienia Kancelarii CWW jedną ze spółek giełdowych, wypracowana została nowa linia orzecznicza Naczelnego Sądu Administracyjnego, związana z drogą kwestionowania przed sądami administracyjnymi działań (rozstrzygnięć) podmiotu tworzącego określających i konkretyzujących przejmowane zobowiązania SPZOZ-u przekształcanego w spółkę na gruncie art. 72 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej.

Przełomowy wyrok zapadł na gruncie sprawy, w której jednostka samorządu terytorialnego, będąca podmiotem założycielskim samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej, w toku procedury przekształcenia zakładu w spółkę kapitałową, podjęła uchwałę w trybie art. 72 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej, na mocy której przejęte zostały zobowiązania SPZOZu. Zgodnie z powołanym przepisem, przejęciu w pierwszej kolejności podlegają zobowiązania wymagalne najdawniej obejmujące kwotę główną wraz z odsetkami. Z uchwałą nie zgodził się jednak Klient Kancelarii CWW, którego wierzytelności, pomimo że wymagalne wcześniej od części zobowiązań objętych przejęciem, zostały niezasadnie pominięte przez organy jst.

Na tej podstawie, przedmiotowa uchwała została w imieniu Klienta zaskarżona do sądu administracyjnego. Wyrokiem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, orzekającego w pierwszej instancji, z powołaniem się na dotychczas wypracowane stanowiska sądów administracyjnych, skarga została oddalona ze względu na brak – w ocenie WSA – legitymacji spółki do zaskarżenia uchwały z uwagi na cywilnoprawny charakter roszczenia.

Ze stanowiskiem takim nie zgodził się Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznający w drugiej instancji sprawę na skutek skargi kasacyjnej spółki. Rozpoznając sprawę NSA zgodził się z argumentacją skargi kasacyjnej i uznał, że „każdy z wierzycieli samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej na mocy art. 72 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej uzyskał uprawnienie sprowadzające się do tego, że jego wierzytelność zostanie przejęta przed wierzytelnościami innych wierzycieli tego podmiotu później wymagalny (…). Wierzyciel takiego samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej będzie legitymowany do wniesienia skargi na uchwałę zarządu powiatu o przejęciu na rzecz powiatu zobowiązań zakładu wówczas, gdy jego wierzytelność nie zostanie przejęta, a zostaną przejęte wierzytelności później wymagalne”.

Podsumowując wywód w przedmiocie legitymacji do zaskarżenia uchwały jst w przedmiocie przejęcia zobowiązań przekształcanego SPZOZu, NSA wskazał, iż „uchwała o przejęciu przez podmiot tworzący zobowiązań samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej niewątpliwie oddziałuje na stosunki cywilnoprawne wierzycieli, których wierzytelności zostały przejęte, przy czym to oddziaływanie polega na tym, że zmienia się dłużnik przejętych wierzytelności. Uchwała taka jednakże nie wpływa na stosunek cywilnoprawny tych wierzycieli, których wierzytelności nie zostały przejęte. (…) trafne jest stanowisko skarżącej, iż na uzasadnienie swojej legitymacji do wniesienia skargi w rozpoznawanej sprawie powołuje się na art. 72 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej, abstrahując od cywilnoprawnego charakteru wierzytelności, z którą skarga jest związana”.

Na tej podstawie, Naczelny Sąd Administracyjny wyrokiem z dnia 27 marca 2018 r. (sygn. akt II OSK 1250/16) uchylił zaskarżony wyrok do ponownego rozpoznania.

Ponownie rozpoznając sprawę, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził, że zaskarżona uchwała została wydana z naruszeniem prawa w zakresie, w jakim organ założycielski przejął niewymagalne zobowiązania SPZOZu. Na uzasadnienie przyjętego stanowiska wskazał jednoznacznie, że zmiana podmiotu zobowiązanego do spłaty zobowiązań przekształcanego SPZOZu nie ma charakteru czynności prywatno-prawnej, lecz stanowi wykonanie zadania publicznego nałożonego na jednostki samorządu terytorialnego, potwierdzając w ten sposób, że przedmiotem skargi jest czynność organów publicznych, a nie wyłącznie ochrona interesu cywilnoprawnego spółki. Dokonując dokładnej analizy stanu faktycznego sprawy, WSA potwierdził, że na mocy zaskarżonej uchwały doszło do przejęcia zobowiązań niewymagalnych, z pokrzywdzeniem praw skarżącej spółki w tym zakresie.

Od przedmiotowego wyroku skargę kasacyjną wywiódł organ jst. Argumentacja skargi kasacyjnej w tym przypadku koncentrowała się na wykazaniu, że wymagalność należności kredytowych wyznaczana jest terminem wymagalności pierwszej z rat harmonogramu spłaty, jak również, że z punktu widzenia wierzycieli niekorzystnym jest podział zobowiązania, gdy łatwiej jest prowadzić egzekucję wobec jednego dłużnika niż w stosunku do dwóch, i to takich, którzy nie odpowiadają solidarnie.

Naczelny Sąd Administracyjny, rozpoznając skargę kasacyjną, uznał, że argumentacja organu jst  pozostaje w sprzeczności z przeprowadzoną w sprawie wykładnią przepisu, jako odwołująca się do innych kryteriów, niż te, które można wyinterpretować z treści art. 72 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej. Sąd II instancji uznał, iż „niewątpliwie unormowanie art. 72 ust. 2 ustawy nie uprzywilejowuje żadnej kategorii wierzycieli i nie pozwala na pokrzywdzenie jakiejś ich grupy, niezależnie od ich statusu czy też rodzaju i wysokości przysługujących im roszczeń. Przeciwnie, zakłada równe ich traktowanie, ustalając na wypadek niemożności przejęcia wszystkich zobowiązań, kolejność przejęcia odwołującą się do obiektywnego miernika wymagalności”, potwierdzając jednocześnie, że „ustanowiona w art. 72 ust. 2 ustawy reguła, że przejęciu w pierwszej kolejności podlegają zobowiązania wymagalne najdawniej w przypadku zobowiązań płatnych w ratach oznacza, że datę wymagalności wyznaczającą tę kolejność odnieść należy każdorazowo do dnia wymagalności poszczególnych rat”.

Oddalając wyrokiem z dnia 13 czerwca 2019 r. (sygn. akt II OSK 371/19) skargę kasacyjną, Naczelny Sad Administracyjny potwierdził, że w przypadku przejęcia zobowiązań SPZOZ w związku z jego przekształceniem z naruszeniem regulacji art. 72 ust. 2 ustawy o działalności leczniczej, wierzycielowi, którego prawa zostały naruszone, przysługuje legitymacja do kwestionowania podjętej w tym zakresie uchwały jst, jak również – że przy przejmowaniu zobowiązań przekształcanego podmiotu istotne znaczenie ma wyłącznie data wymagalności roszczeń, która samodzielnie wyznacza, jakie wierzytelności ulegają przejęciu.

Opisywane orzeczenia zostały dostrzeżone w doktrynie gdzie podkreślono ich precedensowy i nowatorki charakter wskazując wręcz, iż w orzeczeniu z dnia 27 marca 2018 r. (sygn. akt II OSK 1250/16) NSA dokonując wykładni art. 72 ust. 2 u.d.l., nieco zaciera granice pomiędzy jurysdykcją sądów powszechnych (sądów cywilnych jak wskazuje NSA) a sądów administracyjnych, być może nawet przypisując sobie zbyt wiele kompetencji. Niemniej otwiera w ten sposób drogę do kwestionowania przed sądami administracyjnymi działań (rozstrzygnięć) podmiotu tworzącego określających i konkretyzujących przejmowane zobowiązania SPZOZ-u przekształcanego w spółkę. ” (tak: Rek Tomasz. Art. 72. W: Ustawa o działalności leczniczej. Komentarz, wyd. III. Wolters Kluwer Polska, 2019).

Dnia 19 lipca 2019 r. Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu spółek handlowych oraz innych powiązanych ustaw, zgodnie z którą od 1 stycznia 2021 roku akcje będą podlegały zarejestrowaniu w elektronicznym rejestrze akcjonariuszy jako akcje rejestrowe, a nie będą już miały formy dokumentu. Mówimy w tym przypadku o obligatoryjnej dematerializacji akcji, co odnosi się zarówno do akcji imiennych, jak i tych na okaziciela.

Aktualnie akcje wydawane w spółce akcyjnej powinny mieć formę dokumentu, chociaż możliwa jest również dematerializacja akcji poprzez ich zarejestrowanie w depozycie papierów wartościowych. Polega to na zapisaniu akcji na rachunku papierów wartościowych, podczas gdy same dokumenty trafiają do depozytu. Wskazana tu forma rejestracji akcji w depozycie papierów wartościowych będzie nadal możliwa na gruncie nowelizacji – obok elektronicznego rejestru akcjonariuszy. Akcje tej samej spółki nie będą jednak mogły być zarejestrowane jednocześnie w rejestrze akcjonariuszy i w depozycie papierów wartościowych.

Nowelizacja zakłada, że wszystkie akcje spółek niebędących publicznymi nie będą już miały formy papierowego dokumentu, będą za to podlegały rejestracji w formie zapisu cyfrowego. Każdy inwestor będzie objęty obowiązkiem ujawnienia w rejestrze. Ma to zapobiegać nadużyciom finansowym oraz zwiększyć bezpieczeństwo obrotu gospodarczego, gdyż pozwoli to na łatwiejsze zidentyfikowanie właściciela akcji, czyli rzeczywistego beneficjenta.

Obowiązkiem prowadzenia publicznych rejestrów akcjonariuszy objęte będą wszystkie spółki akcyjne i komandytowo-akcyjne. Walne zgromadzenie musi wybrać, w formie uchwały, prowadzącego rejestr spośród podmiotów, które mają licencję KNF, czyli np. dom maklerski. W omawianym rejestrze podmiot ten będzie odpowiadał za dokonywanie wpisów zmian danych, takich jak dane akcjonariusza czy informacje o przejściu lub obciążeniu akcji.

Wpis w rejestrze będzie dokonywany na żądanie spółki lub osoby mającej w tym interes prawny. Osoba żądająca wpisu przedłoży prowadzącemu rejestr dokumenty uzasadniające jego dokonanie. Co istotne, podmiot prowadzący rejestr powinien dokonać wpisu niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie siedmiu dni od dnia otrzymania żądania lub od dnia usunięcia przeszkody. Może to powodować trudności w nabywaniu akcji rejestrowych w przypadkach, gdy podmiot prowadzący rejestr poweźmie jakiekolwiek wątpliwości co do przedłożonych dokumentów, ponieważ aby nabyć akcję, należy najpierw dokonać wpisu. Na końcu podmiot prowadzący rejestr wystawi imienne świadectwo rejestrowe, które będzie potwierdzeniem uprawnień wynikających z akcji.

Rejestr akcjonariuszy nie będzie miał charakteru jawnego, dostęp do niego będzie przysługiwał tylko spółce i jej akcjonariuszom. Nie ma więc tu mowy o powszechnym dostępie do danych z rejestru.

Ponadto obsługa rejestru przez podmiot zewnętrzny będzie generować koszty po stronie spółki. Szacuje się, że mogą one wynosić od 4 do 6 tysięcy złotych rocznie. Według Ministerstwa Sprawiedliwości koszty te będą się jednak systematycznie zmniejszać. Przykładowo wpisy do rejestru najprawdopodobniej będą uzależnione od dokonania opłaty, a uchwały w sprawie wyboru prowadzącego rejestr podejmowane na walnym zgromadzeniu protokołować musi notariusz, co również oznacza dodatkowe koszty.

Co ważne, jeżeli spółka nie dopełni obowiązków i nie zawrze umowy o prowadzenie rejestru akcjonariuszy albo umowy o rejestrację akcji w depozycie papierów wartościowych, to zgodnie ze znowelizowanym art. 594 k.s.h. będzie podlegać grzywnie do 20 tys. złotych.

Zmiany wprowadzone przez nowelizację z 19 lipca mają bez wątpienia charakter rewolucyjny. Niewątpliwie wpłyną na zwiększenie bezpieczeństwa obrotu papierami wartościowymi oraz ograniczą nadużycia związane z akcjami na okaziciela, a także ułatwią identyfikację akcjonariuszy. Z drugiej strony nowa regulacja zwiększy koszty działania spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, a także uniemożliwi inwestowanie bez ujawniania swoich danych, co nie zawsze musi oznaczać chęć naruszenia prawa czy unikania płacenia podatków.

W lipcu bieżącego roku radcowie prawni z Kancelarii CWW reprezentujący podmiot leczniczy doprowadzili do zawarcia ugody przed Sądem Okręgowym w Warszawie w sprawie, której przedmiotem było roszczenie o zapłatę zadośćuczynienia dla rodziców dziecka zmarłego na skutek błędu okołoporodowego. Obok roszczenia głównego rodziców dziecka, Rzecznik Praw Pacjenta wystąpił z dodatkowym roszczeniem dla matki dziecka z tytułu zadośćuczynienia za naruszenie praw pacjenta. Dzięki staraniom podjętym w toku postępowania oraz licznym rozmowom w sprawie, strony ustaliły satysfakcjonujące je warunki ugody. W efekcie, Klient Kancelarii został zwolniony z obowiązku zapłaty na rzecz powodów kwoty ponad 650.000 zł. Ugoda cieszy tym bardziej, że pozwoliła na szybkie zakończenie postępowania sądowego, które z pewnością byłoby prowadzone jeszcze przez wiele miesięcy, gdyż na dalszym jego etapie konieczne byłoby dopuszczenie dowodu z opinii biegłego sądowego. Z dotychczasowego doświadczenia nasi prawnicy wiedzą, że na sporządzenie takiej opinii sąd i strony czekają wiele tygodni. Co więcej, w skomplikowanych sprawach (a do takiej można zaliczyć tę opisywaną) często jedna opinia biegłego sądowego jest niewystarczająca i konieczne jest dopuszczenie dowodu z kolejnej opinii (co również ma wpływ na wzrost kosztów postępowania).

Gratulujemy radcy prawnemu Maciejowi Domagale i radcy prawnemu Karolinie Knysak

Kancelaria CWW po raz kolejny skutecznie doprowadziła do zmiany przez Sąd Najwyższy niekorzystnych orzeczeń sądów dwóch instancji w sprawie prowadzonej na rzecz jednego z klientów. Wyrokiem z dnia 11 lipca 2019 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt V CSK 155/18) uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego oraz przekazał sprawę do ponownego rozpoznania Sądowi Apelacyjnemu.

Spór powstał na kanwie następującego stanu faktycznego. W 2015 r. strony prowadziły współpracę w zakresie sprzedaży zboża w znaczących wolumenach. Powód (sprzedawca) nie wykonał zawartych umów, usprawiedliwiając się wystąpieniem siły wyższej (suszy) na terenach, na których zamierzał skupować zboża. Pozwany (Klient Kancelarii CWW), kwestionując możliwość zwolnienia się przez powoda z odpowiedzialności za niewykonanie umów, naliczył kary umowne oraz potrącił je z wzajemnymi wierzytelnościami powoda.

Sądy obu instancji stanęły na stanowisku, że wprowadzone do umów postanowienie, potwierdzające zwolnienie z odpowiedzialności strony niewykonującej umowy z przyczyny wystąpienia siły wyższej, które definiowało przypadek siły wyższej jako zdarzenie nieprzewidziane, nadzwyczajne oraz stojące na przeszkodzie realizacji umowy, prowadziło do złagodzenia odpowiedzialności dłużnika. W rezultacie Sąd I jak i II   instancji uznały, że mimo że powód miał potencjalnie możliwość wykonania umów (zboże było dostępne na rynku), to jednak z uwagi na zauważalny wzrost cen zboża, który zdaniem Sądów był przeszkodą w realizacji umów, powód nie był zobowiązany do zapłaty kar umownych. Sądy obu instancji przyjęły, że – wyinterpretowana modyfikacja reguł odpowiedzialności kontraktowej dłużnika – jest tak daleko idąca, że nie ma potrzeby badania i wykazywania wpływu suszy na rzeczywistą możliwość wykonania przez powoda poszczególnych umów sprzedaży. Konsekwencją przyjętej wykładni było zwolnienie powoda z obowiązku zapłaty kary umownej z uwagi na wystąpienie zdarzeń, które potencjalnie mogły posiadać znamiona siły wyższej, bez ustalenia rzeczywistego wpływu tych zdarzeń na powoda i jego możliwość wykonania umów.

Skargę kasacyjną oparto m.in. na zarzucie, że jakkolwiek możliwe jest umowne modyfikowanie reguł odpowiedzialności kontraktowej, to jednak modyfikacja musi być wyraźna i nie powinno się jej domniemywać i wyprowadzać z posłużenia się przez Strony pojedynczymi, niejednoznacznymi słowami (w tym wypadku – przeszkoda). Ponadto, zarzucono, że dokonana przez Sądy wykładnia postanowień umowy jest błędna, ponieważ za przypadek siły wyższej, zwalniającej dłużnika z odpowiedzialności, w umowie uznano tylko takie okoliczności, które bezpośrednio stoją na przeszkodzie w realizacji umowy przez jedną ze stron. Chodzi więc tylko o taką okoliczność, która sama w sobie, a nie za pośrednictwem wywołanych przez nią bliższych lub dalszych konsekwencji (chociażby wzrostu cen), powoduje, że świadczenie nie zostaje spełnione w całości, bądź części.

W skardze kasacyjnej szeroko podniesiono pominięcie przez Sądy obu instancji kwestii związku przyczynowego pomiędzy wystąpieniem suszy, a niemożnością realizacji umów przez powoda. W skardze przedstawiono argumentację przemawiającą za tym, że w sprawie konieczne było wykazanie przez powoda nie tyle samego faktu wystąpienia siły wyższej, lecz tego w jakim stopniu siła wyższa go dotknęła.

Gratulujemy radcy prawnemu Iwonie Dudwał - Jakubiszyn i aplikantowi radcowskiemu Kacprowi Wosiakowi

1. Źródło obowiązku

Ustawą o zmianie Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz o zmianie niektórych innych ustaw z dnia 26 czerwca 2014 r. (Dz.U. z 2014 r. poz. 1161) – dalej: „Ustawa Zmieniająca” w jej art. 9. ust.2 ustawodawca wprowadził obowiązek zmiany liczby ujawnionych w KRS pozycji przedmiotu prowadzonej działalności gospodarczej – podawanych zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności. Do 2014 roku każdy podmiot rejestrując się w KRS lub zmieniając zamieszczone tam dane mógł ujawnić dowolną liczbę prowadzonych działalności gospodarczych. W skrajnych przypadkach zdarzało się, że podmioty wpisywały do rejestru wszystkie pozycja przewidziane przez PKD.

Po wejściu w życie Ustawy Zmieniającej, co nastąpiło 1 grudnia 2014 r. Ustawodawca ograniczył możliwość wpisywania ilości przedmiotów prowadzonej działalności gospodarczej zawężając liczbę ujawnionych pozycji do 10. Jednocześnie nałożono obowiązek zmiany wpisów sprzed 2014 roku, gdzie wpisano więcej niż 10 pozycji. Ustawodawca w przywołanym już art. 9 ust. 2 Ustawy Zmieniającej zakreślił podmiotom zainteresowanym termin 5 lat na dokonanie wymaganych zmian w KRS.

Zauważyć należy, że o ile ograniczenie w zakresie ujawnienia jedynie 10 pozycji PKD w Rejestrze dotyczy każdego przedsiębiorcy wpisanego do Krajowego Rejestru Sądowego, to obowiązek zmiany obecnego wpisu dotyczyć będzie jedynie podmiotów zarejestrowanych przed 1 grudnia 2014 r., które ujawniły więcej niż 10 pozycji prowadzonych działalności gospodarczych.

1. Zakres obowiązku

Zatem, zgodnie z obowiązującymi przepisami, każdy podmiot zarejestrowany w KRS może ujawnić w KRS nie więcej niż 10 pozycji prowadzonej działalności gospodarczej zgodnie z PKD, liczba ta pozostaje bez znaczenia dla umowy spółki, statutu lub aktu założycielskiego.

Jeżeli w umowie spółki, statucie lub akcie założycielskim wymieniono więcej niż 10 pozycji prowadzonej działalności gospodarczej nie zachodzi konieczność zmiany ich treści. Jednak jeżeli ponad 10 pozycji ujawniono w KRS powstaje obowiązek, zmiany treści ujawnionego wpisu, którego niewykonanie w okresie 5 lat od wejścia w życie Ustawy Zmieniającego zagrożone jest grzywną. Termin 5 lat na zmianę wpisu upływa w dniu 1 grudnia 2019 r.

1. Wysokość grzywny

Niewykonanie obowiązku wprowadzenia zmian w KRS przez podmioty, które mają wpisane więcej niż 10 przedmiotów prowadzonej działalności gospodarczej, jak już wspomniano zagrożone jest grzywną w celu przymuszenia. Nakładana jest ona na podstawie art. 24 ust. 1b Ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym w zw. z art. 1052 Kodeksu Postępowania Cywilnego.  Zgodnie z przywołanymi przepisami Sąd celem wyegzekwowania niezrealizowanego obowiązku może wielokrotnie nakładać grzywnę każdorazowo w wysokości do 15.000,00 zł, tak długo, aż obowiązek nie zostanie spełniony. Suma wszystkich nałożonych grzywien nie może przekroczyć 1.000.000,00 zł

1. Środki zapobiegawcze

W celu uniknięcia ryzyka wszczęcia przez właściwy Sąd Rejestrowy postępowania przymuszającego, rekomendowane jest zbadanie zgodności z prawem treści ujawnionych wpisów w Krajowym Rejestrze Sądowym. W przypadku stwierdzenia wystąpienia niezgodności z prawem ujawnionego wpisu należy podjąć czynności zmierzające do zmiany ujawnionych wpisów i dostosowaniu ich do wymogów Ustawy Zmieniającej. Mając doświadczenie w postępowaniach tego rodzaju Kancelaria aktualnie prowadzi czynności mające na celu weryfikację danych Klientów ujawnionych w KRS pod kontem ich zgodności z omawianymi przepisami.

Autor:

Paweł Janiec - aplikant radcowski

Ustawą z dnia z 4 lipca 2019 r. o zmianie ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz niektórych innych ustaw wprowadzono bardzo duże zmiany do postępowania cywilnego. Założeniem nowelizacji jest skrócenie czasu trwania i usprawnienie postępowań przed sądami cywilnymi.

Nowelizacja wprowadziła do kodeksu postepowania cywilnego instytucję nadużycia prawa procesowego. Strona lub uczestnik postępowania, który będzie czynić ze swojego uprawnienia użytek niezgody z celem, dla którego je ustanowiono narażać będzie się na sankcje, które obejmują m.in. karę grzywny, nałożenie obowiązku zwrotu kosztów postępowania niezależnie od wyniku sprawy, czy też podwyższenie stopy odsetek za opóźnienie za czas odpowiadający zwłoce spowodowanej nadużyciem uprawnienia procesowego.

Uchwalono nowe zasady doręczenia osobie fizycznej nie prowadzającej działalności gospodarczej pozwu lub innego pisma procesowego wywołującego potrzebę podjęcia obrony jej praw. Jeżeli pozwany nie odebrał takiego pisma, a w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma w sposób przewidziany w kodeksie i nie ma zastosowania przepis szczególny przewidujący skutek doręczenia, przewodniczący zawiadamia o tym powoda, przesyłając mu przy tym odpis pisma dla pozwanego i zobowiązując do doręczenia tego pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika. Koszt doręczenia przez komornika wynosić będzie 60 zł i zaliczkowo będzie musiał pokryć go powód. Sąd zawiesi postępowanie jeżeli w terminie dwóch miesięcy powód nie złoży do akt potwierdzenie doręczenia pisma pozwanemu za pośrednictwem komornika.

Ustawodawca odstąpił od stosowania formularzy w postępowaniu procesowym, a także na nowo uregulował zasady zgłaszania zarzutu potrącenia. Podstawą zarzutu potrącenia może teraz być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego co wierzytelność dochodzona przez powoda, chyba że wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego. Zarzut można podnieść nie później niż przy wdaniu się w spór co do istoty sprawy albo w terminie 2 tygodni od dnia, gdy wierzytelność stała się wymagalna.

Zasadnicze zmiany wprowadzono w zakresie organizacji postępowania tworząc instytucję posiedzenia przygotowawczego, które służyć ma rozwiązaniu sporu bez potrzeby prowadzenia dalszych posiedzeń, zwłaszcza rozprawy. Na posiedzeniu przygotowawczym strony wraz z sądem podejmą próbę polubownego załatwienia sporu, a jeśli to się nie powiedzie - stworzą plan rozpraw określający z góry m.in. terminy posiedzeń i innych czynności w sprawie. Ponadto, wprowadzono do kodeksu rozwiązania, które mają ograniczyć praktykę wnoszenia ciągu wniosków o wyłączenie sędziego, ustanowienie adwokata lub radcy prawnego, sprostowanie, uzupełnienie czy też wykładnię wyroku, jak również ciągu zażaleń.

Znaczące zmiany poczyniono w ustawie z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych, których rezultatem będzie wzrost kosztów prowadzenia postępowań sądowych. Do najważniejszych zmian w tym zakresie należy podwyższenie górnej granicy opłaty stosunkowej ze 100 000 zł do 200 000 zł, wprowadzenie opłaty od wniosku o uzasadnienie wyroku w wysokości 100 zł zaliczanej na poczet ewentualnej opłaty od apelacji, a także powiązanie wysokości opłaty od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej z wartością przedmiotu sporu (opłata ta będzie wynosić 1/5 opłaty właściwej dla danego rodzaju sprawy).

Zgodnie z przepisami przejściowymi, zasadą będzie stosowanie do spraw w toku ustawy nowej (z zachowaniem ważności czynności już dokonanych), z określonymi wyjątkami. Ustawa co do zasady wejdzie w życie w terminie 3 miesięcy od dnia jej ogłoszenia, z wyjątkiem niektórych zmian, które zaczną obowiązywać już po 14 dniach.

Autor:

Jakub Rybarczyk - radca prawny

W dniu 17 lipca 2019 roku prezydent podpisał ustawę o zmianie ustawy o wsparciu kredytobiorców znajdujących się w trudnej sytuacji finansowej, którzy zaciągnęli kredyt mieszkaniowy oraz niektórych innych ustaw. Projekt ustawy nowelizującej został złożony w Sejmie przez prezydenta jeszcze w sierpniu 2017 roku.

Ustawa nowelizująca wprowadza nową formę pomocy kredytobiorcom znajdującym się w trudnej sytuacji w postaci pożyczki na spłatę zadłużenia. Kredytobiorca będzie mógł skorzystać z takiej pożyczki w przypadku, gdy dokonał sprzedaży kredytowanej nieruchomości, a kwota uzyskana ze sprzedaży nie pokryła pozostałej do spłacenia kwoty kredytu. Maksymalna możliwa do uzyskania wysokość pomocy w tej formie wynosi 72 000 zł.

Ustawa wydłużyła także maksymalny okres, w którym kredytobiorca może korzystać z pomocy w formie wsparcia polegającego na przekazywaniu kredytodawcy przez Bank Gospodarstwa Krajowego kwoty środków pieniężnych z przeznaczeniem na spłatę rat. Dotychczas korzystanie z wsparcia było możliwe tylko przez okres 18 miesięcy, natomiast ustawa nowelizująca wydłużyła ten okres do 36 miesięcy. Podwyższeniu uległa także kwota maksymalnego miesięcznego wsparcia, która z 1 500 zł została zmieniona na 2 000 zł.

Został również wydłużony okres spłaty udzielonej pomocy, który będzie wynosił 12 lat od miesiąca następującego po miesiącu, w którym upłynęły 2 lata od wypłaty ostatniej raty wsparcia lub pożyczki na spłatę zadłużenia, a nie jak dotychczas 8 lat. Nowelizacja wprowadziła także instytucję umorzenia pozostałej części udzielonego wsparcia lub pożyczki w przypadku gdy kredytobiorca, bez opóźnienia w spłacie, dokona spłaty 100 rat.

Nowelizacja łagodzi także warunki, które trzeba spełnić, aby skorzystać z pomocy. Po zmianie skorzystanie z pomocy będzie możliwe, gdy stosunek miesięcznych wydatków kredytobiorcy związanych z kredytem do miesięcznego dochodu gospodarstwa domowego kredytobiorcy przekracza 50% (dotychczas stosunek ten musiał przekraczać 60%) lub miesięczny dochód gospodarstwa domowego, pomniejszony o miesięczne koszty obsługi kredytu mieszkaniowego nie przekracza dwukrotności  kwoty wskazanej w ustawie o pomocy społecznej, zwaloryzowanej zgodnie z przepisami tej ustawy (dotychczas była to jednokrotność).

Należy wskazać, że ustawa skierowana jest nie tylko do kredytobiorców, którzy zaciągnęli kredyt w walucie obcej, ale także do tych, którzy posiadają kredyt złotówkowy. Z możliwości pomocy może nadal skorzystać tylko wąska grupa kredytobiorców, którzy znajdują się w szczególnie trudnej sytuacji. Podsumowując, nowelizacja, pomimo wiązanych z nią nadziei, nie wprowadziła więc żadnych większych zmian dla frankowiczów.

Autor:

Kamila Żmidzińska – aplikant radcowski

Zgodnie z ustawą z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, dalej jako „ustawa o odpadach” przez termiczne przekształcanie odpadów rozumie się spalanie odpadów przez ich utlenianie lub inne procesy termicznego przetwarzania odpadów, w tym pirolizę, zgazowanie i proces plazmowy, o ile substancje powstające podczas tych procesów są następnie spalane.

Termiczne przekształcanie odpadów można prowadzić wyłącznie instalacjach termicznego przekształcania odpadów, przez które rozumie się spalarnie odpadów (zakład lub jego część przeznaczone do termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii cieplnej) lub współspalarnie odpadów (zakład lub jego część przeznaczone do termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem lub bez odzysku wytwarzanej energii cieplnej).

Aby zrozumieć problematykę istnienia i powstania instalacji termicznego przekształcania odpadów, nie tylko w Polsce ale w całej Unii Europejskiej należy wspomnieć o obecnej koncepcji gospodarczej Komisji Europejskiej tzw. Circlur Economy (gospodarka o obiegu zamkniętym „GOZ”). Ten model gospodarczy realizowany jest m.in. na poziomie europejskim oraz na poziomie krajowym przez Krajowy Plan Gospodarki Odpadami 2022 (dalej jako „KPGO 2022”).

Założeniem gospodarki o obiegu zamkniętym jest wykorzystywanie surowców w obiegu tak długo jak to możliwe, uwzględniając wszystkie etapy życia produktu – w tym wielokrotne, ponowne wprowadzanie go do obiegu. Zgodnie z tą koncepcją - GOZ powinna być przede wszystkim: zrównoważona, niskoemisyjna, konkurencyjna i zasobooszczędna. Takie jej ujęcie pozwoliło na wypracowanie hierarchii sposobów postępowania z odpadami, które maksymalizowałoby realizację jej postulatów. Działaniami i sposobami postępowania z odpadami, o charakterze priorytetowym są więc: zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie do ponownego użycia i recycling, zaś w dalszej kolejności: inne procesy odzysku, do których należy m.in. termiczne przekształcanie odpadów z odzyskiem energii, natomiast najmniej pożądanym sposobem postępowania z odpadami jest ich unieszkodliwienie, o którym możemy mówić w przypadku termicznego przekształcania odpadów bez odzysku energii, czy w przypadku ich składowania.

Jednym z najważniejszym podsektorów spalania odpadów jest spalanie zmieszanych odpadów komunalnych, czyli takich które powstają w gospodarstwach domowych, z wyłączeniem pojazdów wycofanych z eksploatacji, a także odpadów pochodzących od innych wytwórców (niezawierających odpadów niebezpiecznych), które ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych.

KPGO 2022, jako priorytetowy dokument planistyczny w zakresie gospodarki odpadami określa jej cele na najbliższą perspektywę czasu, poprzez ustalenie odpowiednich minimalnych poziomów recyclingu odpadów komunalnych, które powinny zostać osiągnięte w kraju i regionach, na pułapie: 50% w 2020 r., 60% w 2025 r. i 65% w 2030 r. Jednocześnie KPGO 2022 ustanawia maksymalny limit w wysokości 30% dla ilości termicznie przekształcanych odpadów komunalnych oraz odpadów pochodzących z przetworzenia odpadów komunalnych w 2020 r. oraz maksymalny limit w wysokości 10% dla ilości składowanych odpadów komunalnych w 2030 r. Warto również wspomnieć, że zgodnie z dyrektywą odpadową mechaniczno-biologiczne przetwarzanie odpadów i powstałe w ten sposób frakcje, które są później wykorzystywane w procesie termicznego przekształcania  zaliczane będą do celów recyklingu tylko do końca 2027 r.

Mimo, że przekroczenie limitu 30% dla ilości termicznie przekształcanych odpadów komunalnych uniemożliwia finansowanie instalacji termicznego przekształcania odpadów ze środków funduszy ochrony środowiska, funduszy UE, budżetu państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, to  obecnie Istnieją województwa, gdzie odsetek odpadów komunalnych przetwarzanych termicznie nie przekracza 15% (Śląskie – 6,96%; Łódzkie – 7,93%; Świętokrzyskie – 10,26%; Dolnośląskie – 10,59%) i w których istnieje duży potencjał inwestycyjny.

Obecna regulacja z jednej strony ogranicza znacznie potencjał budowania nowych instalacji (zgodnie z aktualnymi Wojewódzki Planami Gospodarki Odpadami 2022 obecnie planowanych jest 36 Instalacji Termicznego Przekształcania Odpadów oraz modernizacja 2 obecnie funkcjonujących). Z drugiej strony od dnia 1 stycznia 2016 r. wysokokaloryczna frakcja odpadów nie może być deponowana na składowiskach. Nowe regulacje w pewnym stopniu mają zmotywować branżę do zwiększenia ilości odpadów (w tym osadów ściekowych i odpadów komunalnych) poddawanych termicznemu przekształcaniu, z których może zostać wytworzona energia elektryczna i ciepło.

Najnowsza projektowana nowelizacja ustawy o odpadach, podążając z obecnymi trendami idącymi w stronę promocji recyclingu, zakłada również zakaz termicznego przekształcania niesegregowanych (zmieszanych) odpadów, jeżeli gmina, z której są odbierane te odpady, nie wprowadziła selektywnego zbierania odpadów.

Podsumowując poruszane powyżej kwestie należy stwierdzić, że spalanie odpadów powinno być traktowane jako niezbędne uzupełnienie systemu gospodarki odpadami (gospodarki o obiegu zamkniętym). Aktualny kształt regulacji świadczy o dualnym charakterze regulacji prawnych, które z jednej strony stawiają na zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie do ich ponownego użycia i recycling, a z drugiej stwarzają konieczność funkcjonowania instalacji termicznego przekształcania odpadów, jako instalacji przetwarzających odpady, które nie mogą być składowane. Cały czas istnieją regiony, w których ciągle widoczne jest zapotrzebowanie na instalacje termicznego przekształcania odpadów. Należy jednak pamiętać o tym że selektywna zbiórka „u źródła” wpłynie na jakość i kaloryczność odpadów kierowanych do instalacji termicznego przekształcania odpadów, na co odpowiedzią może być sięganie przez instalacje termicznego przekształcania odpadów po alternatywne do komunalnych źródła odpadów.

Autorzy:

radca prawny Marcin Mucharski

aplikant Klaudia Czekalska 

29 czerwca 2019 r. weszła w życie kolejna już nowelizacja tzw. „ustawy o cenach prądu”. Trzecia zmiana na przestrzeni ostatnich 6 miesięcy wynika z licznych zastrzeżeń Komisji Europejskiej co do zgodności mechanizmu stabilizacji cen z prawem wspólnotowym.

Zmiany zasad rozliczeń

Nowelizacja dzieli odbiorców końcowych na dwie grupy – grupę I, do której zaliczono m.in. gospodarstwa domowe, mikro i małych przedsiębiorców, szpitale oraz jednostki sektora finansów publicznych, w tym jednostki samorządu terytorialnego oraz grupę II, obejmującą pozostałych odbiorców końcowych energii elektrycznej, w tym średnich i dużych przedsiębiorców.

Ustawa wprowadza ponadto datę graniczna - 1 lipca 2019 r. Za okres 1 stycznia 2019 r. – 30 czerwca 2019 r. do skorzystania z obniżonych cen uprawnieni są wszyscy odbiorcy końcowi. Rozliczenia nastąpią na dotychczasowych zasadach. W przypadku części odbiorców (rozliczanych na podstawie cennika) obniżone ceny powinny zostać wprowadzone do stosowania już od 30 stycznia 2019 r.

W stosunku do odbiorców z cenami indywidualnie wynegocjowanymi lub którzy po 30 czerwca 2018 r. zawarli umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy kompleksowe z ceną wyższą niż płacona w dniu 30 czerwca 2018 r. zmiana umów w zakresie cen i stawek opłat, powinna nastąpić w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie nowelizacji.

Od 1 lipca 2019 r. niższe ceny zostaną utrzymane jedynie dla odbiorców z grupy I. Celem dalszego uczestnictwa w mechanizmie stabilizacji należy w odpowiednim terminie złożyć swojemu sprzedawcy energii stosowne oświadczenie (obowiązek ten nie dotyczy odbiorców końcowych w gospodarstwach domowych). Z kolei dla odbiorców z grupy II, po 1 lipca 2019 r, ceny energii elektrycznej zostają ponownie „uwolnione” – nie będzie obowiązywała cena maksymalna, a wysokość cen będzie kształtowana na zasadach rynkowych.

Dla odbiorców z grupy II wprowadzono specjalny mechanizm „dofinansowań”. Aby skorzystać z dopłat należy wystąpić ze stosownym wnioskiem/wnioskami o dofinansowanie z tytułu wzrostu cen energii  elektrycznej, który składa się do zarządcy rozliczeń cen za okresy kwartalne. Dofinansowanie to wypłacane będzie na zasadach pomocy publicznej de minimis, ze wszystkimi wynikającymi z tego ograniczeniami.

Co ważne, z mechanizmu dofinansowań wyłączeni zostali tzw. „odbiorcy energochłonni”, dla których Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii przygotowuje dedykowany system rekompensat, o którym Kancelaria CWW informowała w alercie prawnym nr 8 (vide profil Kancelarii CWW na portalu LinkedIn).

Ustawodawca utrzymał również regulacje dotyczące przedsiębiorstw obrotu energią elektryczną – w dalszym ciągu będą one mogły ubiegać się o wypłatę kwoty różnicy ceny z tytułu sprzedaży energii elektrycznej po niższych cenach za okres 1 stycznia – 30 czerwca 2019 r. W okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2019 r. kwota różnicy cen zostanie wypłacona w formie „rekompensat” z tytułu świadczenia tzw. „usługi publicznej” dla odbiorców zaliczonych do grupy I.

Z nowych rozwiązań należy również wskazać, że przedsiębiorstwa obrotu energia elektryczną, będą mogły zwrócić się do Prezesa URE z wnioskiem o określenie indywidualnych pozostałych kosztów jednostkowych dla potrzeby obliczenia kwoty różnicy ceny, ustalanych w odrębnie dla danego przedsiębiorstwa.

Autorzy:

radca prawny Marcin Mucharski

prawnik Krzysztof Szczęśniak 

Dziękujemy naszym Klientom i Prawnikom za to, że kolejny raz, od 17 lat, odkąd Ranking Rzeczpospolitej istnieje, Kancelaria CWW znalazła się na podium (2 miejsce), wśród największych kancelarii dolnośląskich i zajęła 54 miejsce na 304 sklasyfikowanych w Polsce kancelarii prawnych, to Wasza zasługa.

Wspólnicy Kancelarii CWW

Tytułem wstępu pragnę nadmienić, iż wydanie opinii przez Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest rezultatem zadanych przez Sąd Okręgowy w Warszawie pytań prejudycjalnych w sprawie małżonków, którzy w 2008 roku zawarli z bankiem kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego (sprawa Dziubak vs. Raiffeisen, sygn.C-260/18). Kredytobiorcy wnieśli pozew o stwierdzenie nieważności tej umowy z uwagi na zawarte w niej abuzywne (nieuczciwe) postanowienia, dotyczące przede wszystkim mechanizmu indeksowania. Klauzule te miały być niezgodne z prawem ze względu na to, że umożliwiały bankowi dowolne i jednostronne określanie kursu walut. Do wypłaty kredytu stosowany był inny kurs, a do spłaty rat kredytu - inny (tzw. spread).

Pytania Sądu Okręgowego sprowadzały się przede wszystkim do kwestii:

1. czy w przypadku stwierdzenia nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich, następuje upadek całej umowy, czy można ją uzupełnić, opierając się o inne przepisy dyspozytywne prawa krajowego,
2. czy ocena skutków upadku całej umowy dla konsumenta powinna następować przy uwzględnieniu okoliczności istniejących w chwili jej zawarcia, czy też w chwili zaistnienia sporu pomiędzy stronami odnośnie skuteczności danej klauzuli i jakie ma znaczenie stanowisko wyrażane w toku takiego sporu przez konsumenta?
3. czy możliwe jest utrzymanie w mocy postanowień stanowiących nieuczciwe warunki umowne jeśli przyjęcie takiego rozwiązania byłoby w chwili rozstrzygania sporu obiektywnie korzystne dla konsumenta?
4. czy uznanie za nieuczciwe postanowień umownych określających wysokość i sposób spełnienia świadczenia przez strony może prowadzić do sytuacji, w której ustalony na podstawie treści umowy z pominięciem skutków nieuczciwych warunków kształt stosunku prawnego odbiegać będzie od objętego zamiarem stron w zakresie obejmujących główne świadczenie stron? Czy zatem możliwe jest dalsze stosowanie innych, nieobjętych zarzutem abuzywności postanowień umownych?

We wnioskach końcowych opinii Rzecznik, stwierdził, że artykuł 1 ust. 2 i art. 6 ust. 1 dyrektywy 93/13/EWG stoją na przeszkodzie temu, aby sąd krajowy uzupełnił luki w umowie – w zakresie nieuczciwych warunków umowy określających sposób i wysokość świadczenia, które prowadzą do niekorzystnego dla konsumenta upadku umowy – w drodze odwołania się do przepisów prawa krajowego o charakterze ogólnym, które przewidują, że treść czynności prawnej jest uzupełniana przez skutki wynikające z zasad słuszności lub ustalonych zwyczajów, i które nie są zatem przepisami o charakterze dyspozytywnym. Rzecznik ponadto uznał, że istnienie abuzywnej klauzuli „różnicy kursowej” skutkuje przekształceniem umowy z umowy indeksowanej do franka szwajcarskiego ze stopą procentową właściwej dla tej waluty w umowę indeksowaną do złotych polskich, lecz nadal podlegającą niższej stopie procentowej odpowiedniej dla franka szwajcarskiego.

Innymi słowy, co do zasady nieuczciwe warunki w umowie nie wiążą konsumenta a sąd krajowy nie powinien zmieniać treści kwestionowanego zapisu umownego, uzupełniając w ten sposób powstałą lukę, albowiem stanie się wówczas twórcą umowy, do czego nie ma uprawnień. Oznacza to, że sąd krajowy nie może wprowadzić do umowy innej wykreowanej klauzuli indeksacyjnej czy też odniesienia do średniego kursu NBP. Według Rzecznika, takie działanie mogłoby zagrażać realizacji długoterminowego celu dyrektywy 93/13/EWG, jakim jest zniechęcanie przedsiębiorców do włączania do umów nieuczciwych warunków, którzy dzięki ingerencji sądu mogliby liczyć na to, że umowa zostanie uzupełniona w tym zakresie.

Dodatkowo Rzecznik Generalny wskazał, że sąd krajowy, w oparciu o prawo krajowe, zobowiązany jest wskazać moment, w którym należy dokonać oceny skutków stwierdzenia nieuczciwego charakteru warunku, mając na uwadze, w braku wyraźnych wskazówek ustawowych, że interes konsumenta, jaki należy rozważyć, to interes istniejący w momencie rozstrzygnięcia. Ponadto zdaniem Rzecznika to sąd krajowy na podstawie prawa krajowego i zgodnie z prawem Unii, powinien dokonać oceny, czy umowa (po wyeliminowaniu abuzywnych zapisów) może nadal funkcjonować w obrocie prawnym, czy też nie. Jednakże wola konsumenta, który uważa, że stwierdzenie nieważności całej umowy nie jest dla niego niekorzystne, przeważa nad wdrożeniem systemu ochrony, takiego jak zastąpienie nieuczciwego warunku i utrzymanie umowy w mocy.

Mając powyższe na uwadze, Rzecznik zaznaczył, że nieuczciwy warunek w umowie nie będzie wiązał konsumenta, chyba że wyrazi on świadomą i dobrowolną zgodę na jego funkcjonowanie. Tym samym, wobec braku wyraźnej woli konsumenta sąd nie może zatem utrzymać w mocy nieuczciwego warunku, nawet jeśli uważa, że to rozwiązanie jest korzystniejsze dla konsumenta.

Oceniając zaprezentowaną opinię stwierdzić należy, iż w swojej istocie jest korzystna dla konsumentów – kredytobiorców. Prawdopodobnie wyrok w przedmiotowej sprawie zapadnie latem tego roku, jednakże nie podano jeszcze oficjalnej daty rozprawy. Na marginesie wymaga także zaznaczenia, iż opinia Rzecznika Generalnego Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie jest wiążąca dla składu orzekającego, ale jest wskazówką, z której sędziowie TSUE korzystają.

Z opinią można zapoznać się na stronie internetowej Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej - link

Autor:

Magdalena Kirchniawy

adwokat

4 maja 2019 r. weszła w życie ustawa z dnia 21.02.2019 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z zapewnieniem stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych). Ustawa zmieniła 162 inne ustawy, w tym Kodeks Pracy.

Poniżej przedstawiamy zmiany istotne z punktu widzenia każdego pracodawcy.

1. Zmiany w kodeksie pracy

1. Zmodyfikowany katalog danych osobowych kandydata do pracy:

Po nowelizacji pracodawca może żądać od osoby ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących:

• imię (imiona) i nazwisko,
• datę urodzenia,
• dane kontaktowe wskazane przez taką osobę,
• wykształcenie, kwalifikacje zawodowe oraz przebieg dotychczasowego zatrudnienia, gdy będzie to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju pracy lub na określonym stanowisku.

Pracodawca nie może żądać podawania przez kandydata do pracy imion rodziców oraz danych dotyczących adresu zamieszkania (chyba, że kandydat poda go dobrowolnie jako dane kontaktowe).

1. Zmodyfikowany katalog danych osobowych pracownika:

Pracodawca ma prawo żądać od pracownika podania dodatkowo danych osobowych obejmujących:

• adres zamieszkania,
• numer PESEL, a w przypadku jego braku – rodzaj i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość,
• inne dane osobowe pracownika, a także dane osobowe dzieci pracownika i innych członków jego najbliższej rodziny, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy,
• wykształcenie, kwalifikacje zawodowe oraz przebieg dotychczasowego zatrudnienia, gdy jest to niezbędne do wykonywania pracy określonego rodzaju lub na określonym stanowisku,
• numer rachunku płatniczego, jeżeli pracownik nie złożył wniosku o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych.

Żądanie przez podmiot zatrudniający  podania innych danych osobowych niż te wskazane w pkt 1 i 2, jest możliwe tylko wtedy,  gdy jest to niezbędne do zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa.

Udostępnienie pracodawcy danych osobowych następuje w formie oświadczenia osoby, której dane dotyczą. Zakład pracy może żądać udokumentowania wymienionych wyżej danych osobowych osób, w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia.

Przetwarzanie przez pracodawcę innych danych niż wymienione w art. 22¹ Kodeksu pracy (pozyskanych na jego wniosek lub z inicjatywy kandydata do pracy/pracownika), jest możliwe wyłącznie za zgodą osoby ubiegającej się o pracę lub pracownika.

1. Przetwarzanie wrażliwych danych osobowych kandydatów/ pracowników

W odniesieniu do tzw. danych wrażliwych, czyli np. o stanie zdrowia, zgoda będzie wystarczającą podstawą do ich przetwarzania wyłącznie przez osoby do tego upoważnione, z tym że udostępnienie tych danych musi nastąpić z inicjatywy kandydata do pracy/pracownika (art. 22^1b § 1 i § 3 Kodeksu pracy). Przetwarzanie danych biometrycznych pracownika jest ponadto dopuszczalne, jeśli ich podanie będzie niezbędne ze względu na kontrolę dostępu do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie może narazić pracodawcę na szkodę, lub dostępu do pomieszczeń wymagających  szczególnej  ochrony. Zgoda kandydata do pracy/pracownika nie jest natomiast wystarczająca do przetwarzania dotyczy danych osobowych, o których mowa w art. 10 RODO. Zgodnie z tym przepisem, dane osobowe dotyczące wyroków skazujących i naruszeń prawa mogą być przetwarzane wyłącznie wtedy, gdy prawo przewiduje obowiązek ich żądania przez pracodawcę lub obowiązek ich udostępnienia przez kandydata do pracy/pracownika.

1. Badania wstępne

Po nowelizacji pracodawca może żądać przedstawienia aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na danym stanowisku oraz skierowania na badania będące podstawą wydania tego orzeczenia. Jak stanowi art. 229 § 13 Kodeksu pracy, takie prawo zakład uzyska wtedy, gdy będzie przyjmował do pracy osobę posiadającą wskazane orzeczenie, która:

• pozostaje w stosunku pracy u innego pracodawcy,
• jest zatrudniana w ciągu 30 dni po rozwiązaniu lub wygaśnięciu jej poprzedniego stosunku pracy.

Gdy pracodawca stwierdzi, że warunki określone w otrzymanym skierowaniu na badania nie odpowiadają warunkom występującym na danym stanowisku pracy, będzie musiał zwrócić ten dokument kandydatowi do pracy oraz orzeczenie lekarskie wydane na jego podstawie.

1. Monitoring

Po nowelizacji:

• Monitoring nie może obejmować pomieszczeń udostępnianych zakładowej organizacji związkowej.
• Monitoring nie może obejmować pomieszczeń sanitarnych, szatni, stołówek oraz palarni, chyba że stosowanie monitoringu w tych pomieszczeniach jest niezbędne do realizacji celu określonego w KP i nie naruszy to godności oraz innych dóbr osobistych pracownika, w szczególności poprzez zastosowanie technik uniemożliwiających rozpoznanie przebywających w tych pomieszczeniach osób. Monitoring pomieszczeń sanitarnych wymaga uzyskania uprzedniej zgody zakładowej organizacji związkowej, a jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa - uprzedniej zgody przedstawicieli pracowników wybranych w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

1. Zmiany w ustawie o ZFŚS

Zgodnie z nowelizacją:

• udostępnienie pracodawcy danych osobowych osoby uprawnionej do korzystania z funduszu socjalnego, w celu przyznania ulgowej usługi i świadczenia oraz dopłaty z zfśs i ustalenia ich wysokości, następuje w formie oświadczenia;

•  pracodawca może żądać udokumentowania danych osobowych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia. Potwierdzenie może odbywać się w szczególności na podstawie oświadczeń i zaświadczeń o sytuacji życiowej (w tym zdrowotnej), rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs;

• do przetwarzania danych osobowych dotyczących zdrowia, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO, mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych wydane przez pracodawcę (osoby upoważnione obowiązane są do zachowania ich w tajemnicy);

• pracodawca przetwarza dane osobowe na potrzeby zgodnego z prawem gospodarowania środkami socjalnymi przez okres niezbędny do przyznania ulgowej usługi i świadczenia, dopłaty z zfśs oraz ustalenia ich wysokości, a także przez okres niezbędny do dochodzenia praw lub roszczeń;

• zakład pracy dokonuje przeglądu ww. danych osobowych nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania i usuwa dane osobowe, których dalsze przechowywanie jest zbędne.

Autor:

Joanna Blichert

radca prawny

W związku z wprowadzonymi regulacjami prawnymi dot. ograniczenia wzrostu cen energii tzw. „ustawy o cenach prądu”, o czym pisaliśmy już we wcześniejszych wydaniach naszego newslettera, Kancelaria CWW wspólnie z Dolnośląską Izbą Gospodarczą organizuje spotkanie poświęcone tym zagadnieniom .

Zapraszamy na seminarium Co „ustawa o cenach prądu” oznacza dla przedsiębiorców – aktualny stan, możliwości i ich ograniczenia czasowe, które odbędzie się 5 czerwca 2019 r., w godzinach 10 – 12, w siedzibie Kancelarii CWW przy ul. Włodkowica 10/11 we Wrocławiu.

Liczba miejsc ograniczona, decyduje kolejność zgłoszeń. Zgłoszenia prosimy przesyłać pocztą email na adres: kancelaria@cww.pl.

Dnia 9 kwietnia 2019 r. we Wrocławiu radca prawny z Kancelarii CWW – Marcin Mucharski, wystąpił na konferencji „Efektywność Energetyczna w zakładach produkcyjnych. Zastosowanie technologii niskoemisyjnych oraz OZE do produkcji ciepła i energii elektrycznej szansą na optymalizację kosztów energii” organizowanej przez Polsko – Niemiecką Izbę Przemysłowo – Handlową.

https://ahk.pl/pl/wydarzenia/event-details-pl/wroclaw-konferencja-efektywnosc-energetyczna-w-zakladach-produkcyjnych-zastosowanie-technologii-n/

Wśród kilkudziesięciu uczestników konferencji byli zarówno przedstawiciele przedsiębiorstw nabywających energię elektryczną, jaki i przedstawiciele firm oferujących nowoczesne i niskoemisyjne rozwiązania w zakresie energetyki odnawialnej oraz konwencjonalnej.

Mec. Marcin Mucharski w ramach swojego wystąpienia pt. „Prawne uwarunkowania efektywności energetycznej” naświetlił prognozy kształtowania się cen energii elektrycznej, a także konieczność podniesienia efektywności energetycznej. Omówione zostały również regulacje związane z ustawą wprowadzającą maksymalne ceny energii elektrycznej w roku 2019, jak i projektowane rozwiązania prawne dla branży energochłonnej.  W ramach konkluzji przyjęto, że przedsiębiorstwa, w ramach swoich decyzji biznesowych, powinny się m.in. kierować efektywnością energetyczną, która pozwoli im na utrzymanie konkurencyjności na rynku.

Kancelaria CWW po raz kolejny skutecznie doprowadziła do zmiany przez Sąd Najwyższy niekorzystnych orzeczeń sądów dwóch instancji w sprawie prowadzonej na rzecz jednego z klientów. Orzeczeniem z dnia 9 kwietnia 2019 r. Sąd Najwyższy (sygn. akt V CSK 59/18) uchylił wyrok Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu I Wydział Cywilny z dnia 26 września 2017 r., wydany w sprawie toczącej się pod sygnaturą akt I ACa 945/17 i sprawę przekazał temuż sądowi do ponownego rozpoznania. Było to efektem złożenia przez Kancelarię CWW w przedmiotowej sprawie skargi kasacyjnej po stronie pozwanego. Sytuacja była o tyle trudna, iż wyrok zasądzający dochodzone przez powoda roszczenie, a więc niekorzystny dla pozwanego, zapadł jak wyżej wskazano zarówno w I jak i w II instancji.

Stan faktyczny sprawy nie był skomplikowany. Strony w 2015 r. zawarły szereg umów sprzedaży zboża. Powód, jako sprzedawca nie wywiązał się z ich realizacji, powołując się na brak możliwości z uwagi na wystąpienie siły wyższej (suszy) na terenach, na których miał prowadzić skup zboża. Pozwany, kwestionując fakt wystąpienia siły wyższej, naliczył powodowi kary umowne z tytułu braku realizacji umów oraz potrącił je z wzajemnymi wierzytelnościami powoda.

Sądy obu instancji stanęły na stanowisku, iż postanowienie zgodnie z którym jakiekolwiek nieprzewidziane nadzwyczajne okoliczności […], stojące na przeszkodzie którejkolwiek ze Stron w realizacji całości lub części Umowy, powstające poza kontrolą i bez woli Strony powinno być traktowane jako przypadek działania Siły Wyższej, stanowiło dążenie stron do modyfikacji zasad odpowiedzialności kontraktowej poprzez złagodzenie odpowiedzialności dłużnika w razie wystąpienia siły wyższej. Sąd I jak i II instancji ustalił, iż powód mógł wykonać swe zobowiązanie i zrealizować umowy (zboże można było pozyskać), a do ich wykonania wystarczające było dochowanie przez powoda należytej staranności, ale następstwa suszy w postaci wzrostu cen zboża stanowiły przeszkodę – w rozumieniu zapisu z OWU – w wykonaniu zobowiązania, zwalniającą powoda z odpowiedzialności kontraktowej.

Mało tego, Sądy obu instancji doszły też do wniosku, iż powód podlegał zwolnieniu z odpowiedzialności za niewykonanie zobowiązań z zawartych umów, bez względu na wpływ suszy na możliwość wykonania przez niego poszczególnych umów sprzedaży oraz bez konieczności badania i wykazywania tego wpływu. Sądy uznały zatem, iż zbędnym jest wykazywanie w sprawie przez powoda związku przyczynowego. W rezultacie doprowadziło to do zwolnienia powoda z obowiązku zapłaty kary umownej z uwagi na wystąpienie zdarzeń, które potencjalnie mogły posiadać znamiona siły wyższej, bez ustalenia rzeczywistego wpływu tych zdarzeń na powoda i jego możliwość wykonania umów.

Z taką interpretacją nie zgodził się Sąd Najwyższy. W ustnym uzasadnieniu podał, iż przede wszystkim zmiana zasad odpowiedzialności kontraktowej stron jest jak najbardziej możliwa (za wyjątkiem oczywiście winy umyślnej). Modyfikacja ta jednak musi zostać dookreślona w sposób wyraźny i wprost, nie można jej jedynie z zapisów umowy domniemywać. Sąd Najwyższy skwitował też, że takiej modyfikacji zasad odpowiedzialności kontraktowej stron, do jakiej doszły Sądy obu instancji, na pewno nie zawiera § 8 OWU.

Ponadto, Sąd Najwyższy wskazał, iż w § 8 ust. 1 OWU za siłę wyższą uznano tylko taką okoliczność, która bezpośrednio stoi na przeszkodzie w realizacji umowy przez jedną ze stron. Chodzi więc tylko o taką okoliczność, która sama w sobie, a nie za pośrednictwem wywołanych przez nią bliższych lub dalszych konsekwencji (chociażby wzrostu cen), powoduje, że świadczenie nie zostaje spełnione w całości, bądź części.

I kwestia najistotniejsza, tj. związek przyczynowy. W ocenie Sądu Najwyższego koniecznym w przedmiotowej sprawie było wykazanie przez powoda nie tyle samego faktu wystąpienia siły wyższej, a tego w jakim stopniu i zakresie ta siła wyższa go dotknęła. Okoliczność ta w ogóle nie była przez Sądy obu instancji badana, zatem sprawa wymaga ponownego rozpatrzenia.

Kolejna sprawa Kancelarii CWW przed Sądem Najwyższym już w lipcu bieżącego roku. Tym razem Kancelaria CWW będzie bronić korzystnych dla jej gdańskiego klienta orzeczeń sądów I i II instancji w sprawie związanej z oddaleniem roszczeń wykonawcy prac budowlanych wyłonionego w wyniku zamówienia publicznego o dopłatę za rzekomo wykonane prace dodatkowe. Prowadzącym jest wspólnik, r. pr. Tomasz Dobrzyński. O rozstrzygnięciu Sądu Najwyższego będziemy Państwa informować w kolejnych newsletterach.

Autor: radca prawny Iwona Dudwał - Jakubiszyn

W dniach 28-29 marca 2019 r. w Warszawie wspólnicy Kancelarii CWW - Małgorzata Węgrzyn-Wysocka i Tomasz Dobrzyński wystąpili na ogólnopolskiej konferencji „Lokalne bezpieczeństwo energetyczne – mini-strefy gospodarcze” organizowanej przez Towarzystwo Gospodarcze Polskie Elektrownie prezentując wykład na temat klastrów, spółdzielni i społecznościenergetycznych.

Wśród kilkudziesięciu uczestników konferencji byli przedstawiciele zarówno energetyki konwencjonalnej jak i odnawialnej, a także przedstawiciele organów administracji samorządowej i państwowej oraz licznych uczelni i instytucji naukowych.

W trakcie żywej dyskusji uczestnicy konferencji wymieniali swoje spostrzeżenia na temat oczekującej branżę transformacji polskiej energetyki, w tym w szczególności w kierunku intensyfikacji zmian związanych z energetyką rozproszoną. Wspólnicy Kancelarii CWW naświetlilijakie korzyści może nieść ze sobą intensyfikacja współpracy podmiotów zaineresowanych rozwojem energetyki rozproszonej w ramach istniejących instrumentów prawnych – klastrów i spółdzielni energetycznych, a także przyszłej instytucji społeczności energetycznej, wynikającej z Dyrektywy 2018/2001 w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych z 11.12.2018 r., której postanowienia powinny zostać wdrożone do prawa krajowego do dnia 30.06.2021 r.

W ocenie prezentujących te zagadnienia wspólników Kancelarii CWW intensyfikacja rozwoju energetyki rozproszonej powinna być wsparta równoczesnym wdrożeniem dodatkowych instrumentów prawnych pozwalających na ekonomiczne jej uatrakcyjnienie takich jak: umów PPA (power purchase agreement), zwolnienia z obowiązku koncesjonowania i taryfowania, ustalenia korzystniejszych zasad przesyłu energii sieciami dystrybucyjnymi. Rozwiązania te mogłyby być powiązane, a nawet oparte na współpracy z istniejącymi źródłami ciepła, w szczególności w małych systemach, co mogłoby pozwolić na dalsze ograniczanie problemu smogu.

Uczestnicy konferencji zgodzili się, że konieczne jest dalsze zacieśnianie współpracy między energetyką konwencjonalną a energetyką odnawialną, często utożsamianą z energetyką rozproszoną, gdyż kierunek zmian związany z dekarbonizacją wydaje się w długiej perspektywie nie do odwrócenia, w związku z czym powinien przebiegać w zrównoważonej atmosferze z uwzględnieniem interesów wszystkich jego uczestników, a szczególnie odbiorców.

Dnia 25 kwietnia 2019 r. Ministerstwo Energii opublikowało projekty rozporządzeń wykonawczych do ustawy o promowaniu energii elektrycznej z wysokosprawnej kogeneracji, określających maksymalne poziomy wsparcia. Tym samym możliwe będzie przeprowadzenie aukcji na premie kogeneracyjne lub wypłata premii gwarantowanych udzielanych w systemie „feed-in-premium”. W niniejszym artykule pragniemy przybliżyć warunki i poziomy dopłat przewidzianych dla wytwórców energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu.

Na wstępie należy jednak zaznaczyć, że faktyczne wdrożenie systemu wsparcia możliwe będzie po uzyskaniu pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej co do notyfikacji ustawy. Wydanie przedmiotowych rozporządzeń pozwala  jednak przewidywać, że procedura notyfikacji dobiega końca.

Wsparcie dla jednostek do 50 MWe

Uchwalona w grudniu ustawa przewiduje 4 rodzaje wsparcia:

1. Premie gwarantowane dla istniejących i zmodernizowanych jednostek o mocy zainstalowanej elektrycznej (x): 1 MWe ≤ x < 50 MWe;
2. Premie kogeneracyjne dla nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek o mocy zainstalowanej elektrycznej (x):  1 MWe ≤ x < 50 MWe;

Dwa dodatkowe systemy przedstawimy w dalszej części artykułu.

Premie gwarantowane stanowią stałą dopłatę do każdej MWh energii elektrycznej wytworzonej, wprowadzonej do sieci i sprzedanej. Dopłaty mają w założeniu umożliwić zwrot środków zainwestowanych w już pracujące jednostki. Wsparcie udzielane w tej formie nie jest limitowane – tzn. otrzymają je wszystkie jednostki spełniające ustawowe kryteria. Rozporządzenia wyznaczają jedynie górną granicę dopłat do każdej jednostki energii. Dopłata ta jest identyczna dla wszystkich jednostek. Różnice dotyczą jedynie rodzaju używanego paliwa.

I tak dla jednostek istniejących, maksymalna wysokość wsparcia w 2019 r. może wynieść: 38,9 zł/MWh dla jednostek opalanych paliwami gazowymi, 0 zł/MWh dla jednostek opalanych paliwami stałymi lub biomasą i 2,04 zł/MWh dla jednostek korzystających z innego rodzaju paliwa.

W 2020 roku poziomy te mogą wynieść odpowiednio 38,05 zł/MWh dla gazu, 0 zł/MWh dla paliw stałych i biomasy i 1,2 zł/MWh dla innych paliw.

Jednostki zmodernizowane mogą w 2019 r. liczyć na wsparcie w wysokości: 144,93 zł/MWh dla gazu, 182,44 zł/MWh dla paliw stałych, 287,64 zł/MWh dla biomasy i 67,09 zł/MWh dla innych paliw.

W 2020 roku wsparcie może wynieść: 150,65 zł/MWh dla gazu, 183,84 zł/MWh dla paliw stałych, 286,78 zł/MWh dla biomasy i 70,04 zł/MWh dla innych paliw.

Premia kogeneracyjna to z kolei wsparcie udzielane jednostkom nowym i znacznie zmodernizowanym. Celem takiej formy pomocy jest stymulacja inwestycji w nowe źródła dlatego w tym przypadku ustawodawca przewidział konieczność konkurowania jednostek w ramach aukcji organizowanych w sposób zbliżony do aukcji OZE.

Zgodnie z treścią rozporządzenia, dla aukcji organizowanych w 2019 r. do zakontraktowania przewidziano 6 000 000 MWh energii elektrycznej o maksymalnej wartości do 1 023 150 000 zł.

W 2020 będzie 24 000 000 MWh energii elektrycznej o wartości do 4 147 860 000 zł.

W przypadku aukcji na premię kogeneracyjną wytwórcy składać będą oferty z określeniem jednostkowego poziomu dopłat do każdej MWh energii elektrycznej wytworzonej, wprowadzonej do sieci i sprzedanej. Aukcje wygrają jednostki najbardziej konkurencyjne aż do wyczerpania przewidzianej puli. Ustawa i rozporządzenie określają maksymalną wysokość dopłat jaką można zaproponować w ofercie na poziomie 144,93 zł/MWh dla gazu, 182,44 zł/MWh dla paliw stałych, 287,64 zł/MWh dla biomasy i 67,09 zł/MWh dla innych paliw. Dla znacznie zmodernizowanych jednostek ww. wartości należy skorygować o odpowiednie współczynniki określone w art. 15 ust. 6 ustawy, których poziom zależny jest od nakładów na modernizację.

Wsparcie dla jednostek powyżej 50 MWe

Dla jednostek o mocy zainstalowanej elektrycznej (x): 50 MWe ≤ x, przewidziano dwa dedykowane systemy pomocy:

1. premie gwarantowane indywidualne dla istniejących i zmodernizowanych jednostek,
2. premie kogeneracyjne indywidualne dla nowych i znacznie zmodernizowanych jednostek

W tych systemach wsparcia ostateczną wysokość dopłat wyliczy dla każdej jednostki Prezes URE. Wsparcie będzie więc różne dla każdej jednostki – inaczej niż przy premii gwarantowanej, wytwórca nie będzie mógł również proponować oczekiwanego poziomu premii, jak ma to miejsce w przypadku premii kogeneracyjnej. W pozostałym zakresie systemy te są podobne

Dla premii gwarantowanej indywidualnej również nie przewidziano limitów – wsparcie otrzymają wszystkie jednostki spełniające ustawowe kryteria. Wysokość dopłat do każdej jednostki energii elektrycznej wyliczy Prezes URE, z zastrzeżeniem jednak, że jednostkowy poziom premii dla danej jednostki nie może być wyższy niż wysokość premii gwarantowanej.

Z kolei w przypadku premii kogeneracyjnej indywidualnej obliczany przez Prezesa URE maksymalny poziom premii nie może przekroczyć w 2019 r.: 144,93 zł/MWh dla gazu, 182,44 zł/MWh dla paliw stałych, 287,64 zł/MWh dla biomasy i 67,09 zł/MWh dla innych paliw, a w 2020 r.: 150,65 zł/MWh dla gazu, 183,84 zł/MWh dla paliw stałych, 286,78 zł/MWh dla biomasy i 70,04 zł/MWh dla innych paliw. Wsparcie, podobnie jak w przypadku premii kogeneracyjnej również jest limitowane. Pula energii elektrycznej wynosi w 2019 i 2020 r. po 36 000 000 MWh, o maksymalnej wartości 4 297 230 000 zł/MWh w 2019 r. i 4 355 253 000 zł/MWh w 2020 r.

Omawiane rozporządzenia znajdują się obecnie na etapie projektowania. Ostateczna wysokość premii będzie znana po zakończeniu procesu legislacyjnego i wydaniu podpisaniu rozporządzeń przez Ministra Energii.

Autorzy:

29 sierpnia 2019 r. weszła w życie duża nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii[1], dalej jako „ustawa o OZE”. Ustawodawca wyszedł  naprzeciw oczekiwaniom branży wprowadzając szereg, postulowanych już od dłuższego czasu zmian, ułatwiających inwestycje w OZE i rozszerzających instrumenty wsparcia o nowe podmioty. Ustawa przewiduje też zorganizowanie jeszcze w 2019 r. aukcji OZE, co zdaniem wnioskodawców pomoże w osiągnięciu 15% udziału OZE w końcowym zużyciu energii brutto na 2020 r.

Rozszerzenie systemu opustów o przedsiębiorców

Podstawowym instrumentem promowania energii ze źródeł odnawialnych w ustawie o OZE jest tzw. system „opustów”, dedykowany prosumentom. Prosumenci to odbiorcy energii elektrycznej, którzy jednocześnie wytwarzają ją we własnych mikroinstalacjach – instalacjach OZE o mocy nie większej niż 50 kV.

Sprzedawca energii dokonuje w ramach systemu rozliczenia ilości energii elektrycznej wprowadzonej do sieci przez prosumenta wobec ilości energii elektrycznej pobranej przez niego w celu zużycia na potrzeby własne w stosunku 1 do 0,7 lub 1 do 0,8 – w zależności od mocy instalacji. Rozliczenie obejmuje przy tym okres 12 miesięcy. Dzięki temu prosumenci mogą korzystać w miesiącach zimowych z nadmiaru energii wyprodukowanego w miesiącach letnich.

Dotychczas z takiego instrumentu wsparcia mogły korzystać wyłącznie osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej. Nowelizacja rozszerza go również na  przedsiębiorców, o ile wytwarzanie energii elektrycznej nie stanowi przeważającego przedmiotu ich  działalności gospodarczej.

Doprecyzowanie zasad działalności spółdzielni energetycznych

System opustów został rozszerzony nie tylko o przedsiębiorców, ale również o spółdzielnie energetyczne. Zgodnie z definicją zawartą w ustawie o OZE spółdzielnie energetyczne to spółdzielnie w rozumieniu prawa spółdzielczego, których działalność polega na wytwarzaniu i równoważeniu zapotrzebowania na energię elektryczną z OZE, wyłącznie na potrzeby własne spółdzielni i jej członków. W ich przypadku rozliczenie odbywać się będzie w stosunku 1 do 0,6. Oprócz dopuszczenia spółdzielni do korzystniejszych zasad rozliczeń ustawodawca udzielił im także dodatkowych preferencji w postaci zwolnienia energii elektrycznej rozliczonej przez spółdzielnię w systemie opustów z opłaty OZE, opłaty mocowej, opłaty kogeneracyjnej oraz – w przypadku gdy moc wszystkich instalacji OZE danej spółdzielni nie przekracza 1 MW – zwolnienia z akcyzy.

Aukcje OZE w 2019 r. i zmiana ustawy wiatrakowej

Kolejna duża zmiana związana jest z aukcyjnym systemem wsparcia. Przede wszystkim, dzięki określeniu wolumenu i wartości energii elektrycznej możliwej do zakontraktowania możliwe będzie przeprowadzenie aukcji OZE również w 2019 r. Niestety jej termin nie został jeszcze ogłoszony przez Prezesa URE.

Nowelizacja wprowadza dodatkowo szereg uproszczeń związanych z samym przebiegiem aukcji poprzez zwolnienie z obowiązku załączania do wniosku o dopuszczenie do aukcji części dokumentów, wydłużenie terminu na rozpoczęcie sprzedaży energii elektrycznej po wygraniu aukcji oraz doprecyzowanie, dotychczas niejasnych i budzących liczne wątpliwości przepisów karnych czy wydłużenie (na wniosek podmiotu przyłączanego) ważności umów przyłączeniowych.

Oprócz powyższego, ustawodawca zdecydował się na nowelizację tzw. „ustawy odległościowej”. Choć nie zrezygnował z rygorystycznych zasad lokalizowania nowych siłowni wiatrowych to przedłużył (nawet do lipca 2024 r.) ważność pozwoleń na budowę wydanych przed wejściem w życie ww. ustawy[2]. Dzięki temu dotychczas blokowane inwestycje nie tylko będą mogły wziąć udział w aukcji OZE, ale możliwe będzie również nabywanie i realizacja takich rozpoczętych ale wstrzymanych projektów.

Agnieszka Kołaczkowska

radca prawny

Krzysztof  Szczęśniak  

asystent

Z dniem 1 marca 2019 roku weszły w życie, wprowadzone ustawą z dnia 9 listopada 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym (zwaną dalej „ustawą nowelizującą”), zmiany w kodeksie spółek handlowych oraz w kodeksie cywilnym. Ustawa nowelizująca wprowadziła zmiany do szeregu ustaw, a jej głównym celem jest uproszczenie i ułatwienie prowadzenia działalności gospodarczej.

1. Zmiany w kodeksie spółek handlowych

Jedną z najistotniejszych zmian wprowadzonych do kodeksu spółek handlowych jest sprecyzowanie komu i w jaki sposób członkowie zarządu spółki kapitałowej powinni składać oświadczenie o swojej rezygnacji, w przypadku gdy są jedynymi bądź ostatnimi członkami zarządu. Dotychczas kwestia ta nie była uregulowana wprost w przepisach, a do czasu podjęcia przez Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów uchwały z dnia 31 marca 2016 r. (sygn. akt III CZP 89/15) w orzecznictwie pojawiały się rozbieżności dotyczące tego, komu członek zarządu powinien złożyć oświadczenie o rezygnacji, aby było ono skuteczne. W uchwale tej SN uznał, że „oświadczenie członka zarządu spółki kapitałowej o rezygnacji z tej funkcji jest składane - z wyjątkiem przewidzianym w art. 210 § 2 i art. 379 § 2 KSH - spółce. W zakresie dotyczącym rezygnacji członków zarządu spółkę kapitałową reprezentuje zarząd lub prokurent zgodnie z art. 205 § 2 i art. 373 § 2 KSH; także wtedy, gdy rezygnację składa członek zarządu jednoosobowego lub ostatni członek zarządu wieloosobowego albo gdy składają ją jednocześnie wszyscy członkowie zarządu wieloosobowego, a spółka nie ma prokurenta.”

Od 1 marca 2019 roku sposób rezygnacji ostatniego/jedynego członka zarządu reguluje art. 202 § 6 k.s.h. w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz art. 369 §5¹ i § 5² k.s.h. w przypadku spółki akcyjnej.

Aktualnie, jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony, członek zarządu składa rezygnację wspólnikom, zwołując jednocześnie zgromadzenie wspólników, a zaproszenie na zgromadzenie wspólników zawiera także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano zgromadzenie wspólników.

Natomiast w przypadku spółki akcyjnej, jeżeli w wyniku rezygnacji członka zarządu żaden mandat w zarządzie nie byłby obsadzony, członek zarządu składa rezygnację radzie nadzorczej. W sytuacji gdy żaden mandat w radzie nadzorczej nie jest obsadzony, członek zarządu składa rezygnację akcjonariuszom, zwołując jednocześnie walne zgromadzenie. Ogłoszenie o walnym zgromadzeniu zawiera także oświadczenie o rezygnacji członka zarządu. Rezygnacja jest skuteczna z dniem następującym po dniu, na który zwołano walne zgromadzenie.

Kolejną zmianą wprowadzoną przez ustawę nowelizującą jest dookreślenie pojęcie „dnia dywidendy” w odniesieniu do spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Jeżeli uchwała zgromadzenia wspólników nie określa dnia dywidendy, dniem dywidendy jest dzień powzięcia uchwały o podziale zysku, a wypłata dywidendy powinna nastąpić niezwłocznie po dniu dywidendy, jeżeli zgromadzenie wspólników nie określi terminu jej wypłaty. Do k.s.h. został wprowadzony również przepis regulujący zasady zwrotu zaliczki wypłaconej na poczet przewidywanej dywidendy, gdy spółka odnotuje stratę albo osiągnie zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek. W takich okolicznościach wspólnicy będą zobowiązani do zwrotu zaliczki całości - w przypadku odnotowania straty albo w części odpowiadającej wysokości przekraczającej zysk przypadający wspólnikowi za dany rok obrotowy - w przypadku osiągnięcia zysku w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek na poczet przewidywanej dywidendy (art. 195 §1¹ k.s.h.).

.

Ustawa sprecyzowała także, że w przypadku zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników na żądanie wspólnika lub wspólników reprezentujących co najmniej jedną dziesiątą kapitału zakładowego, prawo jego odwołania mają wyłącznie wspólnik lub wspólnicy, którzy zażądali zwołania nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników (art. 236 §3 k.s.h.).

1. Zmiany w kodeksie cywilnym

Ustawa nowelizująca poprzez zmianę art. 39 k.c. wprowadziła do kodeksu cywilnego uregulowanie zasad potwierdzania umów zawartych przez osobę działającą jako organ osoby prawnej bez umocowania lub z przekroczeniem jego zakresu. Na gruncie dotychczasowego stanu prawnego w doktrynie i orzecznictwie sporna była dopuszczalność potwierdzania umów zawartych przez osobę działającą jako organ osoby prawnej bez umocowania albo z przekroczeniem jego zakresu. W wyniku wprowadzonej zmiany wątpliwości te zostały rozstrzygnięte i aktualnie, jeżeli zawierający umowę jako organ osoby prawnej nie ma umocowania albo przekroczy jego zakres, ważność umowy zależy od jej potwierdzenia przez osobę prawną, w której imieniu umowa została zawarta. Druga strona może wyznaczyć osobie prawnej, w której imieniu umowa została zawarta, odpowiedni termin do potwierdzenia umowy. Brak potwierdzenia będzie skutkował nieważnością umowy.

Autor: aplikant radcowski Kamilia Żmidzińska

Z ogromną przyjemnością informujemy, że 15 marca 2019 roku, Kancelaria CWW podpisała umowę o współpracy z Polskim Związkiem Producentów Farb i Lakierów. Jest to kolejny krok w rozwoju obsługi prawnej branży chemicznej przez Kancelarię CWW, która stała się jedną z kilku, obok energetycznej, medycznej i rolno-spożywczej, wiodącą branżą w kancelarii i stworzeniu w kancelarii specjalnego departamentu do obsługi prawnej przedsiębiorców branży chemicznej. Podpisanie umowy, traktujemy jako uznanie Członków ww. Związku (www.pzpfik.pl) dla prawników kancelarii ich kompetencji w doradztwie prawnych przedsiębiorców z ww. branży, za co chcieliśmy serdecznie podziękować.

W dniach 17-21 marca 2019 roku, przedstawiciele Kancelarii CWW brali udział w Misji Gospodarczej do Gruzji. Misję współorganizował Urząd Marszałkowski, Rząd Autonomicznej Republiki Adżarii oraz Stowarzyszenie BCB4, wspierane przez kancelarię (ww.bcb4.pl). Odbyło się wiele spotkać, zarówno na szczeblu rządowym i samorządowym z udziałem Ambasadora Polski w Gruzji Pana Mariusza Maszkiewicza oraz Marszałka Województwa Dolnośląskiego Pana Cezarego Przybylskiego, jak i spotkania polskich i gruzińskich przedsiębiorców, których wspierała Kancelaria CWW. Z perspektywy kancelarii, istnieje wielki potencjał współpracy polsko-gruzińskiej, w szczególności polskich przedsiębiorców zainteresowanych inwestowaniem w Gruzji. Wszystkich zainteresowanych inwestycjami w Gruzji, zapraszamy do współpracy z Kancelarią CWW, która posiada doświadczenie w tym przedmiocie.

Ustawodawca Ustawą z dnia 26 stycznia 2018 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018 poz. 398) (dalej: „Ustawa zmieniająca” lub „Nowelizacja”) uchwalił zmiany w Ustawie o Krajowym Rejestrze Sądowym (dalej: „Ustawa o KRS”) oraz w Ustawie o rachunkowości z dnia 29 września 1994 r. (tj. Dz.U. z 2019 r. poz. 351) (Dalej: „Ustawa o rachunkowości”). 12 lutego 2018 r. Prezydent podpisał Ustawę zmieniającą. Większość zmian dotycząca Ustawy o KRS oraz Ustawy o rachunkowości, a omawianych w niniejszym artykule weszła w życie 1 października 2018 r.

Pomimo, że wprowadzona w życie Nowelizacja jest niezwykle obszerna i dotyczy wielu kwestii tu omówione zostaną jedynie problemy związane ze składaniem sprawozdań finansowych po 1 października 2018 r.

Założeniem leżącym u podstaw Nowelizacji jakie przyświecało ustawodawcy było wykorzystanie dostępnych nowych technologii celem usprawnienia funkcjonowania Wydziałów Gospodarczych  Krajowego Rejestru Sądowego, odciążenie orzeczników oraz przyspieszenie rozpoznawania złożonych wniosków.[1] Trudno w tej chwili ocenić, czy efekt ten został osiągnięty. Pewnym jest jedynie fakt, że Nowelizacja wprowadziła dużo zamieszania – uniemożliwiając praktycznie przez 4 miesiące składanie sprawozdań finansowych. Problem ten ma szczególnie znaczenie w przypadku podmiotów podlegających likwidacji, gdzie sporządzone jest sprawozdanie likwidacyjne oraz podmiotów, które mają rok obrotowy kończący się wcześniej niż z końcem roku kalendarzowego. Jednak z uwagi na zbliżający się okres składania sprawozdań finansowych problem z ich złożeniem będzie dotyczył wszystkich zobowiązanych. 

W pierwszej kolejności należy zaznaczyć, że katalog podmiotów zobowiązanych do składania sprawozdań finansowych nie uległ zmianie, elementy sprawozdania finansowego również nie uległy modyfikacji. Zmienia się jedynie format w jakim sprawozdania mają po 1 października 2018 roku być składane do Repozytorium Dokumentów Finansowych. 

Uzasadnienie projektu, jako narzędzie do osiągnięcia określonego celu, wskazuje między innymi wprowadzenie obowiązku składania sprawozdań finansowych w postaci elektronicznej, zgodnie ze struktura logiczną udostępnioną przez Ministerstwo Finansów w Biuletynie Informacji Publicznej – BIP.

Obowiązek ten został ustanowiony dodanym do Ustawy o rachunkowości przepisem wyrażonym w art. 45 ust. 1f, 1g oraz 1h, w brzmieniu:

„art. 45 Ustawy o rachunkowości:

(…)

1f. Sprawozdanie finansowe sporządza się w postaci elektronicznej oraz opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

1g. Sprawozdania finansowe jednostek wpisanych do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego sporządza się w strukturze logicznej oraz formacie udostępnianych w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.

1h. Sprawozdania finansowe sporządzane zgodnie z MSR sporządza się w strukturze logicznej oraz formacie, jeżeli zostaną udostępnione w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych.”

Struktura logiczna, o której mowa w art. 45 ust. pkt. 1g to rozszerzenie pliku .XML co wynika bezpośrednio z informacji zawartych na właściwej stronie BIP.[2] Na marginesie trzeba wskazać, że struktury pojawiły się zbyt późno, aby można było się przygotować do składania sprawozdań zgodnie z nowymi wymogami. W związku z czym przez blisko 4 miesiące od 1 października 2018 r. praktycznie niemożliwe było nawet sporządzenie sprawozdania w wymaganym formacie.

Zatem na podstawie powyżej przytoczonego fragmentu art. 45 Ustawy o rachunkowości należy podkreślić, że dla prawidłowego sporządzenia sprawozdania finansowego należy je sporządzić w formie elektronicznej (rozszerzenie .XML) i opatrzyć kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Co więcej, chcąc wgrać do systemu Repozytorium Dokumentów Finansowych sprawozdanie finansowe sporządzone po dniu 1 października 2018 r. system nie pozwoli wprowadzić pliku:

 1. niesporządzonego w formacie .XML;

2. podpisanego w przewidziany Ustawą sposób.

Jednak chcąc złożyć dokument podpisany profilem zaufanym, z uwagi na wadliwie funkcjonujący system Repozytorium Dokumentów Finansowych, na chwilę powstawania tego tekstu nie ma faktycznej możliwości wgrać do RDF dokumentu podpisanego podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. Co więcej system ePUAP wcale nie przewiduje możliwości podpisywania dokumentów. Co chwilę uruchamiana jest możliwość podpisywania dokumentów przez ePUAP i za chwilę znika ale i tak RDF do polowy marca odrzucał tak podpisane dokumenty nawet jeżeli były sporządzone zgodnie z wymaganą przez Ministerstwo strukturą logiczną i w formacie .XML.

Sytuacja ta świadczy o tym, że dostawca usług zdaje sobie sprawę z problemów jakie powstały w związku z wprowadzeniem zmian w życie i nad nimi pracuje. Można się spodziewać, że błędy te zostaną finalnie naprawione, nie wiadomo tylko kiedy nastąpi to ostatecznie.

W związku z powyższym, żeby w ogóle móc wgrać wymagane dokumenty rekomendowane jest podpisanie ich kwalifikowanym podpisem elektronicznym, który gwarantuje – co wynika z doświadczenia prawników Kancelarii, prawidłowe złożenie sprawozdania finansowego.

Jednak to nie jest jedyna trudność jaka pojawia się w związku z wymogiem sporządzenia dokumentu sprawozdania finansowego w postaci elektronicznej i podpisania go kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP.

Należy zwrócić szczególną uwagę na art. 52 ust. 2 Ustawy o rachunkowości. Norma tam zawarta wymaga, aby sprawozdanie finansowe zostało podpisane przez:

1. osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg rachunkowych,
2. kierownika jednostki, a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy - wszystkich członków tego organu.

Pomimo, że przepis art. 52. Ust. 2 nie uległ zmianie to zmieniły się wymogi dotyczące formy sporządzonego sprawozdania finansowego. Skoro art. 45 w ust 1f oraz 1g wymaga, aby sprawozdanie finansowe zostało sporządzone w postaci elektronicznej i opatrzone podpisem elektronicznym to w związku z art. 52 ust. 2 podpis elektroniczny powinien zostać złożony przez wszystkich członków organu kierującego podmiotem zobowiązanym do złożenia sprawozdania oraz przez osobę sporządzającą sprawozdanie.

Niedopełnienie tego obowiązku, albo wypełnienie go tylko w części lub w nieprawidłowy sposób może doprowadzić do wielu konsekwencji.

Po pierwsze powstaje pytanie, czy sprawozdanie finansowe sporządzone w nieprawidłowy sposób – też wadliwie podpisane w ogóle powstaje. Zatem czy może dojść do skutecznego zatwierdzenia takiego, wadliwie sporządzonego sprawozdania finansowego przez organ zatwierdzający zgodnie z art. 53 ust. 1 Ustawy o rachunkowości. Obecna analiza stanowiska organów – chodź nie ma rozstrzygnięcia precedensowego w takiej dokładnie sytuacji, każe z duża dozą ostrożności podchodzić do problemu. Część organów np.: KIO[3] w I instancji stwierdziło, że nieprawidłowo sporządzony dokument stanowi jedynie kopię dokumentu właściwego – co za tym idzie nie wywołuje skutków przypisanych oryginałowi. Stanowisko to jednak nie jest konsekwentne, ponieważ nie można mówić o kopii dokument, który w zasadzie nie powstał.

Jednak jeżeli Sądy Rejestrowe – Wydziały Gospodarcze KRS zaczną podchodzić do problemu podobnie jak KIO, to podmiot wadliwie składający sprawozdanie finansowe może narazić się na grzywny związane z brakiem złożonych dokumentów do Repozytorium Dokumentów Finansowych.

Dodatkowo mając na uwadze problemy techniczne wiążące się z wprowadzeniem reformy w życie – a w całości leżące po stronie Ministerstwa odpowiedzialnego za wprowadzenie Nowelizacji w prawidłowy sposób w życie, pojawia się realne zagrożenie nieskutecznego składania dokumentów finansowych.

Podsumowując, z doświadczenia prawników Kancelarii wynika, że w obecnym stanie pomimo słusznych założeń, reforma sposobu składania sprawozdań finansowych zawodzi. System jest przepełniony błędami, a podmioty zarówno publiczne jak i prywatne nie są gotowe na wprowadzenie Nowelizacji w życie. Ponadto na W obliczu niebezpieczeństwa nieskutecznego złożenia sprawozdania finansowego zgodnie z obowiązującymi przepisami i wymogami technicznymi rekomendowane jest zachowania możliwie najwyższej ostrożności przy składaniu dokumentów finansowych i przekazanie dokumentów przed ich zatwierdzeniem do analizy przez kompetentnych prawników.  

Autor: aplikant radcowski Paweł Janiec

11 stycznia 2019 r. Rząd przyjął projekt nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary. W niektórych aspektach projekt przewiduje istotne zmiany względem obecnie obowiązującej ustawy z dnia 28 października 2002 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (Dz.U. z 2018 r., poz. 703) (u.o.p.z.).

W projekcie zakłada się m.in. odejście od reguły zawartej w art. 4 u.o.p.z., a więc uzależnienia odpowiedzialności podmiotu zbiorowego od uprzedniego prawomocnego skazania osoby fizycznej za czyn zabroniony, który ma stanowić podstawę odpowiedzialności podmiotu zbiorowego. Co więcej, zgodnie z art. 7 projektu przykładowo umorzenie postępowania karnego z powodu niewykrycia sprawcy czynu zabronionego nie stoi na przeszkodzie pociągnięciu podmiotu zbiorowego do odpowiedzialności.

W projekcie rezygnuje się też z ograniczonego katalogu czynów zabronionych, za które podmiot zbiorowy może ponieść odpowiedzialność (obecny art. 16 u.o.p.z.). Projekt zakłada odpowiedzialność za wszystkie czyny zabronione stypizowane w ustawach jako przestępstwa ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwa skarbowe, z nieznacznym tylko wyłączeniem czynów regulowanych ustawą z dnia 26 stycznia 1984 r. – Prawo prasowe (Dz.U. z 2018 r., poz. 1914). Od teraz podmioty zbiorowe miałyby odpowiadać za wszystkie czyny zabronione popełnione w bezpośrednim związku z ich działalnością przez m.in.: 1) organ lub jego członka; 2) inną osobę fizyczną uprawnioną do reprezentowania, podejmowania decyzji lub sprawowania nadzoru; 3) pracownika w związku ze świadczeniem pracy; 4) podwykonawcę. W tym ostatnim wypadku dodatkową przesłanką odpowiedzialności jest osiągnięcie przez podmiot zbiorowy, choćby pośrednio, korzyści majątkowej z czynu zabronionego.

Warunkiem odpowiedzialności za osoby inne niż członkowie organu jest brak należytej staranności przy wyborze osoby, albo istnienie nieprawidłowości w organizacji działalności podmiotu zbiorowego, która ułatwiła lub umożliwiła popełnienie czynu zabronionego. W art. 6 ust. 4 projektu podano przykłady takich nieprawidłowości. Mogą one polegać na: 1) nieokreśleniu zasad postępowania na wypadek zagrożenia popełnienia czynu zabronionego; 2) nieokreśleniu zakresu odpowiedzialności organów i innych komórek organizacyjnych oraz pracowników podmiotu zbiorowego; 3) niewyznaczeniu osoby lub komórki organizacyjnej nadzorującej przestrzeganie przepisów regulujących działalność podmiotu zbiorowego. Z tego powodu kluczowe jest, aby podmiot zbiorowy posiadał odpowiednio ustalone i wdrożone procedury wewnętrzne dotyczące powyższych kwestii, ponieważ od tego zależeć będzie jego odpowiedzialność za popełnione czyny zabronione.

Projekt przewiduje możliwość orzekania wobec podmiotu zbiorowego dwóch kar: 1) kary pieniężnej w wysokości od 30 tysięcy do 30 milionów złotych; 2) rozwiązania podmiotu zbiorowego, które powiązane jest z przeniesieniem na rzecz Skarbu Państwa wszystkich składników majątku podmiotu zbiorowego (za wyjątkiem tych, które podlegają zwrotowi pokrzywdzonemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi). Ponadto, przewiduje się katalog środków, które mogą być orzeczone wobec podmiotu zbiorowego (art. 16 projektu). Mogą one polegać m.in. na: 1) zakazie prowadzenia określonego rodzaju działalności; 2) zakazie korzystania z dotacji i subwencji ze środków publicznych; 3) zakaz ubiegania się o zamówienia publiczne; 4) zakaz reklamy prowadzonej działalności.

Obecnie projekt znajduje się na początkowym etapie procesu legislacyjnego w Sejmie, został skierowany do konsultacji. Przebieg prac można śledzić pod linkiem: http://www.sejm.gov.pl/sejm8.nsf/agent.xsp?symbol=RPL&Id=RM-10-190-18

Autor: aplikant radcowski Kacper Wosiak

Mediacja stanowi skuteczne narzędzie zarządzania pracą w grupie. Jest procedurą podejmowania decyzji, przebiegającą według określonego schematu działania. Stanowi  alternatywę wobec rywalizacji i targowania się o swoje racje czy preferencje. Mobilizuje uczestniczące w niej grupy do twórczej, samodzielnej pracy i uczy odpowiedzialności za podjęte decyzje.

Mediacja jest także metodą umożliwiającą efektywne komunikowanie się przy realizacji trudnych zadań grupowych, wymagających wzięcia pod uwagę różnych punktów widzenia, oczekiwań, priorytetów, czy osobowości jej uczestników. Jest metodą systematyzującą, pomagającą dokonać, adekwatnej do celu pracy grupy, analizy i syntezy zgłaszanych propozycji.

Powodzenie pracy zespołowej w dużej mierze zależy od zdolności kooperatywnych uczestniczących w tej pracy osób. Ważne jest by rozumieć punkt widzenia innych osób
i aby respektować ich potrzeby. Mediacja uczy wrażliwości na te potrzeby. Daje wszystkim uczestnikom poczucie autorstwa opracowanych rozwiązań i zwiększa szanse pełnego zaangażowania pracowników w realizację i przestrzeganie podjętych decyzji.

Nabyte w trakcie proponowanego szkolenia umiejętności umożliwią także uczestnikom zredukowanie w czasie obrad napięcia emocjonalnego, jakie zazwyczaj towarzyszy sytuacjom grupowej pracy twórczej. Proces mediacyjny cechuje się dodatkowo szeroką samodzielnością i swobodą działania jej uczestników, a także umożliwia  opracowanie nowych, alternatywnych wobec dotychczasowych wariantów projektu.                                         

Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z zasadami i procesem mediacji. Szkolenie pozwala zdobyć  umiejętność korzystania z technik mediacyjnych, dzięki którym możliwe jest wypracowanie konsensualnych rozwiązań. Zastosowanie  tych technik pomaga również zapobiegać powstawaniu potencjalnych sytuacji konfliktowych oraz minimalizuje prawdopodobieństwo kwestionowania w przyszłości wypracowanych i podjętych decyzji.      

Prowadzący
Magdalena Cetera - od 2006 roku mediator stały ds. cywilnych przy Sądach Okręgowych we Wrocławiu, Legnicy i Opolu. Od 2005 roku prowadzi Kancelarię Mediacyjną. Posiada piętnastoletnie doświadczenie w zakresie mediacji sądowych i pozasądowych głównie w sprawach gospodarczych, cywilnych i prawa pracy. Prowadzi specjalistyczne szkolenia i warsztaty z mediacji i umiejętności miękkich. Obecnie współautorka i wykładowca Studium Podyplomowego Zawodu Mediatora na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

PROGRAM SZKOLENIA

Mechanizmy powstawania, eskalacji i rozwiązywania konfliktów
 

1. Istota konfliktu i przyczyny powstawania sytuacji konfliktowych.
   Kiedy i dlaczego powstaje konflikt? Kiedy na pozór niegroźne sytuacje stanowią „iskrę podpalającą lont”?
2. Style reakcji na konflikt – Jak reagujesz Ty i jak reagują inni – poznaj własny styl reakcji na konflikt. Poszczególne style reakcji na konflikt a dobór odpowiedniej techniki zarządzania konfliktem.
3. Eskalacja konfliktu – czy konflikt można zatrzymać? Co jeśli nie zdążysz „nadepnąć na lont”? Konflikt „kołem się toczy” – skutki nieopanowania konfliktu.
4. Pokojowe procedury rozwiązujące i rozstrzygające konflikty: negocjacje, arbitraż, mediacje, sąd – podobieństwa i różnice. Rozwiązywać czy rozstrzygać, które działanie jest skuteczniejsze?
5. „Koncepcja Harwardzka” - zasady rokowań ukierunkowanych na konsensus. Alternatywa wobec „targowania się o pozycje”. Graj „fair play” i naucz grać innych. Oddzielenie osób od problemów jako sposób na kooperację zamiast walki. Jak koncentrować się na interesach i potrzebach a nie na postawach? Szukaj a znajdziesz – opracowywanie możliwie wielu alternatyw rozwiązujących problem. Szukając rozwiązania bazuj na obiektywnych kryteriach wyboru i oceny.

Mediacja jako wspomaganie negocjacji problemowych w czasie pracy z grupą

1. Cechy i zasady procesu mediacji – kiedy proces podejmowania decyzji przez grupę staje się mediacją. Kiedy można zastosować mediację? Kiedy menadżer staje się mediatorem?
2. Charakterystyka faz postępowania mediacyjnego – przebieg procesu mediacyjnego. Monolog mediatora - menadżer jako osoba przygotowująca i wprowadzająca do procesu mediacji. Umiejętność tworzenia listy tematów podczas pierwszej prezentacji stanowisk. Przejście od interesów do potrzeb – trudna sztuka budowania zrozumienia. Rozwiązując konflikt przejdź od przeszłości do przyszłości – przekierowanie energii na współpracę i planowanie. Umiejętne zastosowanie rozmów „na osobności”. Czy i kiedy stosować „mediację wahadłową”?
3. Sukces w mediacji czyli kiedy mediacja jest skuteczna. Podejmowanie decyzji w mediacji – kto jest odpowiedzialny? Jakie umiejętności mediacyjne ułatwiają proces poszukiwania konsensusu? Zadania osób uczestniczących w procesie mediacji.

Mediator jako nauczyciel negocjacji problemowych, gwarant sprawnej komunikacji, organizator i strażnik procesu, bufor emocji, weryfikator oczekiwań. „Równowaga na trzech nogach”, czyli jak stworzyć i utrzymać trójkąt satysfakcji. Osobowość i etyka mediatora – cechy osobowościowe ułatwiające i utrudniające pełnienie roli mediatora.

Metodyka mediacji  - doskonalenie technik mediacyjnych czyli jak zostać idealnym mediatorem i wykorzystać tę umiejętność w pracy z grupą.

1. „Mediacja to komunikacja” – co utrudnia komunikację w mediacji? Wykorzystanie technik „aktywnego słuchania” usprawnia proces poszukiwania konsensusu
2.  Poszerz swój warsztat pracy o warsztat pracy mediatora. Co nam daje zastosowanie parafrazy? Jakie znaczenie ma odzwierciedlenie uczuć? Umiejętne podsumowywanie – jak, kiedy i w jakim celu? Co to jest klaryfikacja i jakie daje efekty? Znaczenie dowartościowania w pracy grupowej. Przeformułuj i zachęć do przeformułowania wypowiedzi. Kto pyta nie błądzi - mediator i praca pytaniami – bądź mistrzem w tej dziedzinie.
3. Przełamywanie impasu, rozpoznanie potrzeb, sytuacje trudne - praca z oporem, wentylacja, poszukiwanie wspólnego stanowiska.

Czas szkolenia: 3 dni (24 godz.)

Grupa: do 16 osób

Od grudnia 2005 roku spory cywilne w Polsce mogą być rozwiązywane poprzez mediację -  instytucję wprowadzoną do Kodeksu Postępowania Cywilnego Ustawą z dnia 28 lipca 2005r. (DZ.U. z 2005r. Nr 172, poz. 1438).

Mediacja stanowi uzupełnienie tradycyjnego systemu sprawiedliwości i w przeciwieństwie
do procesu sądowego daje możliwość osiągnięcia satysfakcjonującego i w pełni akceptowanego przez obie strony porozumienia.

W Polsce odzyskiwanie wierzytelności na drodze procesu cywilnego może trwać nawet kilka lat, a uzyskanie korzystnego wyroku nie gwarantuje zwrotu pieniędzy. Mediacja zakłada szukanie rozwiązań na „tu i teraz” i na warunkach, jakie wypracują strony. Na drodze mediacji można rozwiązywać większość sporów gospodarczych: o zapłatę,
o prawo do znaku towarowego, o odszkodowanie za niewłaściwe wykonanie usługi,
o niedotrzymanie warunków umowy itp., można również negocjować warunki współpracy
na przyszłość i zasady realizacji zleceń. 

Do największych zalet mediacji w sprawach gospodarczych należą: szybkość, poufność, elastyczność oraz niskie koszty tego procesu, co ma niewątpliwe znaczenie przy coraz bardziej wymagającej rzeczywistości gospodarczej. Ugoda mediacyjna ma moc prawną ugody zawartej przed sądem, stanowi tytuł egzekucyjny przez co pozwala całkowicie zakończyć spór i uniknąć kilkuletniego czasem procesu sądowego.

Dzięki tym wszystkim zaletom mediacja weszła do kanonu nowoczesnych narzędzi kreowania strategii a także wizerunku firmy, tym bardziej, że statystyki przemawiają na jej korzyść – ok. 70% spraw prowadzonych w mediacji kończy się ugodą.

Szkolenie przeznaczone jest dla prezesów, wyższej kadry menedżerskiej, członków zarządu, rad nadzorczych i właścicieli prywatnych przedsiębiorstw. Obejmuje przedstawienie zasad
i procesu mediacji oraz obecnego stanu uregulowań prawnych w zakresie mediacji gospodarczych. Daje odpowiedź na pytanie, czy i w jaki sposób wykorzystać mediacje we własnym przedsiębiorstwie.

Prowadzący
Magdalena Cetera - od 2006 roku mediator stały ds. cywilnych przy Sądach Okręgowych
we Wrocławiu, Legnicy i Opolu. Od 2005 roku prowadzi Kancelarię Mediacyjną. Posiada piętnastoletnie doświadczenie w zakresie mediacji sądowych i pozasądowych głównie
w sprawach gospodarczych, cywilnych i prawa pracy. Prowadzi specjalistyczne szkolenia
i warsztaty z mediacji i umiejętności miękkich. Obecnie współautorka i wykładowca Studium Podyplomowego Zawodu Mediatora na Wydziale Nauk Społecznych Uniwersytetu Wrocławskiego.

PROGRAM

Podstawy prawne mediacji cywilnej (w tym gospodarczej) w Polsce

1. Uwarunkowania prawne stosowania mediacji w biznesie. Mediacje gospodarcze i mediacje pracownicze.
2. Mediacja przed skierowaniem sprawy do sądu, mediacje w czasie trwania procesu. Postanowienie sądu o skierowaniu sprawy do mediacji. Wniosek stron o skierowanie sprawy do mediacji.
3. Wartość i skutki prawne ugody zawartej przed mediatorem. Warunki zatwierdzenie ugody przez sąd i nadania jej klauzuli wykonalności.

Rozwiązywanie i rozstrzyganie konfliktów – korzyści i straty z punktu widzenia przedsiębiorstwa

1. Diagnoza rzeczywistej struktury konfliktu i wybór optymalnej metody jego rozwiązania.
2. Procedury rozwiązywania i rozstrzygania konfliktów – analiza porównawcza, wybór optymalnej metody zarządzania konfliktem.
3. Negocjacje, mediacje, arbitraż, sąd – zalety i wady.

Procedura mediacji

1. Mediacja jako wspomaganie negocjacji problemowych. Rokowania ukierunkowane na konsensus alternatywą wobec „targowania się o pozycje”.
2. Cechy i zasady procesu mediacji. Zasada całkowitej poufność procesu oraz dobrowolność stron w kwestii przystąpienia do mediacji i akceptacji osoby mediatora. Bezstronność i neutralność mediatora.
3. Rola mediatora i stron w procesie poszukiwania konsensusu. Kto uczestniczy w mediacji? Kto podejmuje decyzje? Kto zarządza procesem? Jak przygotować się do procesu mediacji? Współpraca z pełnomocnikami.
4. Korzyści wynikające z zastosowania mediacyjnej formy rozwiązywania sporów gospodarczych. Sukces w mediacji, czyli kiedy mediacja jest skuteczna? Podejmowanie decyzji w mediacji – kto jest odpowiedzialny?
5. Porównanie czasu i kosztów tradycyjnego procesu sądowego i procesu mediacji w sprawie gospodarczej.

Czas szkolenia: 1 dzień (8 godz.)

Grupa: do 16 osób

Wychodząc na przeciw stale rosnącym wymogom rzeczywistości gospodarczej
w Polsce, Kancelaria CWW przygotowała dla swoich Klientów nową usługę-MEDIATOR W FIRMIE.

Projekt zakłada wsparcie Państwa Przedsiębiorstw w zakresie kreowania rozwoju, wizerunku oraz polityki personalnej firmy poprzez zastosowanie mediacji.

Proponujemy usługi profesjonalnego mediatora w obszarze mediacji biznesowych, obejmujących zewnętrzne relacje firmy z innymi podmiotami oraz mediacji pracowniczych, dotyczących sporów powstających w wewnętrznej strukturze firmy.

Mediacje gospodarcze

Możliwość sprawnego rozstrzygania sporów sądowych, a następnie szybka egzekucja wyroków jest niezwykle istotnym warunkiem prowadzenia działalności gospodarczej. Według Banku Światowego polski przedsiębiorca potrzebuje na rozstrzygnięcie sporu przed sądem około 685 dni. Średnio kosztuje go to 19% wartości roszczenia i wymaga 33 procedur.

Znacznie tańsze i szybsze jest rozwiązywanie sporów gospodarczych na drodze mediacji, a statystyki przemawiają na jej korzyść – ok. 70% spraw prowadzonych metodą mediacji kończy się porozumieniem.  Ugoda mediacyjna ma moc prawną ugody zawartej przed sądem, stanowi tytuł egzekucyjny, przez co pozwala całkowicie zakończyć spór i uniknąć kilkuletniego czasem procesu sądowego.

Techniki mediacyjne umożliwiają również efektywne negocjowanie warunków współpracy z partnerami biznesowymi na przyszłość oraz zasad realizacji nowych umów
i kontraktów.

Możliwe działania mediatora w Państwa firmie w zakresie mediacji gospodarczych:

- stała współpraca z działem prawnym lub kancelarią w zakresie analizy bieżących sporów gospodarczy celem wyboru optymalnej metody ich rozwiązywania,

- prowadzenie zakwalifikowanych do mediacji spraw,

- szkolenia dla właścicieli, prezesów, członków zarządu, rad nadzorczych i  wyższej kadry menedżerskiej w zakresie obecnego stanu uregulowań prawnych dotyczących mediacji gospodarczych oraz mediacyjnych techniki zarządzania konfliktem,

- bieżąca ocena skuteczności wprowadzanych mediacji, pod kątem realnych zysków przedsiębiorstwa,

Mediacje pracownicze

Zespół pracowników jest  obecnie słusznie uznawany za najważniejszy zasób przedsiębiorstwa i organizacji, jednak zespoły przechodzą, podobnie jak jednostka, własne cykle ewolucji i rozwoju, co generuje wiele sytuacji trudnych i niebezpiecznych dla jego efektywności.

 Największą wydajność zespół osiąga tylko wtedy gdy ich członkowie wchodzą
w konstruktywne interakcje i potrafią współdziałać, mimo istniejących między nimi różnic.

Takie efekty pozwala osiągnąć zastosowanie modelu mediacyjnego, który
w przedsiębiorstwach Europy Zachodniej bardzo często jest stosowany jako jeden
ze stałych elementów zarządzania konfliktem pracowniczym i uważa się, że bardzo podnosi efektywności całej firmy.

Możliwe działania mediatora w Państwa firmie w zakresie mediacji pracowniczych:

- diagnoza struktury zarządzania konfliktem pracowniczym i opracowanie optymalnego dla przedsiębiorstwa modelu postępowania,

- rozwiązywanie bieżących sporów między pracownikami firmy,

- prowadzenie mediacji zespołowej w sytuacji konfliktu grupowego –innowacyjny system zarządzania konfliktem w grupie w miejscu pracy,

- dialog ze związkami zawodowymi (jeśli istnieją w przedsiębiorstwie),

- szkolenia informacyjne i warsztaty z zakresu komunikacji i mediacji dostosowane do aktualnych potrzeb pracowników firmy,

- bieżąca ocena skuteczności wprowadzanych mediacji pod kątem poprawy relacji pracowniczych w firmie.

W ostatnich latach, dzięki coraz wyższym standardom prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, zbliżającym nasz kraj do wysokorozwiniętych krajów Unii Europejskiej, mediacja weszła na stałe do kanonu nowoczesnych narzędzi tworzenia strategii i wizerunku firmy.

Długofalowe wdrożenie mediacyjnego systemu zarządzania konfliktem
w przedsiębiorstwie znakomicie wpisuje się w założenia Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (CRS), pomaga wcielić je w życie, a tym samym przekłada się na wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstwa. 

Od 1 stycznia 2019 roku obowiązują przepisy znowelizowanej ustawy o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów.

Choć szczególne zainteresowanie ustawa wzbudzała w grudniu 2018 r., przede wszystkim z uwagi na dyskusje dotyczące wysokości bonifikat z tytułu przekształcenia oraz kwestii pomocy publicznej, to sam projekt wpisuje się w szerszy program stopniowego wygaszania prawa użytkowania wieczystego w Polsce.

Cel ten realizuje podstawowy instrument ustawy jakim jest przekształcenie z mocy prawa, z dniem 1 stycznia 2019 roku, prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Ponadto, aby ograniczyć możliwość dalszego ustanawiania prawa użytkowania wieczystego, w ustawie o gospodarce nieruchomościami wprowadzono dodatkowy art. 13 ust. 1b, zgodnie z którym „Nie oddaje się w użytkowanie wieczyste gruntów na cele budownictwa mieszkaniowego…”.

Sytuacja dotychczasowych użytkowników wieczystych i wierzycieli

W konsekwencji wprowadzonych przepisów dotychczasowi użytkownicy wieczyści gruntów zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub wielorodzinnymi (w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne) stali się z mocy prawa właścicielami lub współwłaścicielami tych gruntów. Przepisy ustawy dotyczą także gruntów, na których oprócz ww. budynków mieszkalnych wzniesiono również obiekty gospodarcze jak garaże, komórki etc., o ile służą racjonalnemu korzystaniu z budynków mieszkalnych.

Dla beneficjentów ustawy przekształcenie nastąpiło z mocy prawa, co oznacza, że dotychczasowi użytkownicy wieczyści nie muszą podejmować żadnych dodatkowych działań. Zaświadczenie, potwierdzające przekształcenie, o którym mowa w art. 4 ustawy wydaje się jedynie na potrzeby wpisu w Księgach Wieczystych. Organ wydający zaświadczenie, zarówno gdy wyda je na wniosek beneficjenta przekształcenia jak i z urzędu,  sam dostarczy je do właściwego sądu wieczystoksięgowego.

Ustawa nie zagraża również interesom dotychczasowych wierzycieli hipotecznych lub uprawnionych z tytułu służebności. Zgodnie z brzmieniem art. 1 ust. 6 ustawy wszystkie istniejące w dniu przekształcenia obciążenia użytkowania wieczystego (hipoteka na prawie użytkowania wieczystego, służebność na prawie użytkowania wieczystego, ale także wszelkie inne obciążenia), przekształcają się ex lege w obciążenia nieruchomości (prawa własności).

Ustawa wprowadza również przepisy przejściowe dla tzw. „inwestycji w toku”. W przypadku, w którym na gruncie oddanym w użytkowanie wieczyste, budynek mieszkalny zostanie oddany do użytkowania po 1 stycznia 2019 r. do przekształcenia prawa użytkowania wieczystego dojdzie właśnie z dniem oddania do użytkowania.

Pomimo przepisów intertemporalnych i maksymalnego uproszczenia procedury pewne wątpliwości wiążą się z umowami, które przewidują zobowiązanie jednej ze stron do ustanowienia służebności lub innego obciążenia. Wskazanie w umowie, a następnie we wniosku wieczystoksięgowym niewłaściwego prawa (użytkowania wieczystego zamiast własności lub odwrotnie) może skutkować wydłużeniem całego postępowania lub nawet wpisem ostrzeżeń w Księgach Wieczystych. Z tego względu  w przypadku umów inwestycyjnych należy zachować szczególną ostrożność oraz zbadać czy dane prawo zostało objęte przekształceniem.

Autorzy:

Agnieszka Kołaczkowska - radca prawny

Krzysztof Szczęśniak - asystent radcy prawnego

26 lutego 2019 r. Senat uchwalił nowelizację „ustawy o cenach energii” (ustawa z dnia 28 grudnia 2018 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw). Do wejścia w życie ustawa wymaga jeszcze podpisu Prezydenta.

Zmiany do ustawy stały się  konieczne z uwagi na negatywne stanowisko Komisji Europejskiej co do części rozwiązań. Największe kontrowersje wzbudzała kwestia taryf na przesył i dystrybucję energii elektrycznej. Zdaniem Komisji, sztywne ustalenie cen w drodze ustawy narusza, zagwarantowaną prawem unijnym niezależność regulatora – Prezesa URE. Projektowane zmiany w konsekwencji oznaczają, że wysokość rachunków za energię elektryczną w 2019 roku najprawdopodobniej jednak wzrośnie – przynajmniej w części dotyczącej opłat dystrybucyjnych.

Pozostałe zmiany w głównej mierze uszczegóławiają budzące wątpliwości przepisy ustawy. Najważniejszą modyfikacją jest doprecyzowanie, że wskazany w ustawie sposób ustalania cen znajduje zastosowanie jedynie do rozliczeń między przedsiębiorstwami obrotu, a odbiorcami końcowymi (odbiorcami zużywającymi energię na własne potrzeby).

Zmiany w zakresie dystrybucji

W związku z uwagami Komisji Europejskiej, związanymi z niezależnością regulatora, ustawodawca zdecydował się odstąpić od stosowania maksymalnych cen za przesył i dystrybucję energii elektrycznej.

Zmiana ta oznacza, że taryfy przesyłowe i dystrybucyjne podlegają w 2019 r. zatwierdzeniu przez Prezesa URE w standardowej procedurze. Dystrybutorzy, składając wnioski o zmianie taryf, nie się zarazem związani maksymalnymi cenami stosowanymi 31 grudnia 2018 r.

Nowelizacja nie przewiduje natomiast zmiany wysokości stawek opłaty przejściowej – pozostaną one na poziomie ustalonym w grudniowej wersji ustawy.

Zmiany w zakresie obrotu energią elektryczną

W zakresie obrotu energią elektryczną nowelizacja precyzuje, że ceny i stawki opłat stosowane w 2018 r. stosuje się jedynie do rozliczeń z odbiorcami końcowymi. Zmiana ta usuwa wątpliwości dotyczące rozliczeń za energię kupioną na Towarowej Giełdzie Energii przez przedsiębiorstwa obrotu w celu jej odsprzedaży. W przypadku zakupu energii elektrycznej na TGE wyznaczenie ceny następuje według zasad rynkowych.

Projekt doprecyzowuje także zasady rozliczeń, obejmując obowiązkiem stosowania cen i stawek opłat z 2018 r. zarówno odbiorców końcowych rozliczających się z przedsiębiorstwem energetycznym według taryfy jak i na innych zasadach – w tym w szczególności na podstawie umów indywidualnie wynegocjowanych lub zawartych w trybie przewidzianym w ustawie Prawo Zamówień Publicznych.

W przypadku zawierania umów z nowym odbiorcą lub gdy nie jest możliwe ustalenie cen i stawek opłat z 2018 r., sposób obliczania cen określi rozporządzenie Ministra Energii. W konsekwencji właśnie to rozporządzenie będzie miało kluczowe znaczenie w kontekście ustalenia na jaki poziom rekompensat liczyć mogą przedsiębiorstwa obrotu. Niestety na jego wydanie będziemy musieli jeszcze poczekać, co przypomina sytuację z początku roku.

Nowe uprawnienia odbiorców kupujących energię na TGE

Nowe uprawnienia przewidziano dla odbiorców, dokonujących zakupu energii elektrycznej na własne potrzeby na Towarowej Giełdzie Energii lub za pośrednictwem Towarowego Domu Maklerskiego.

Ww. odbiorcy, niekupujący energii elektrycznej od przedsiębiorstw obrotu, będą mieć możliwość samodzielnego ubiegania się o wypłatę przez Zarządcę Rozliczeń kwoty różnicy ceny pomiędzy ceną zakupu energii, a ceną obliczoną na podstawie rozporządzenia Ministra Energii. W grudniowej wersji ustawy uprawnienie to przysługiwało jedynie przedsiębiorstwom obrotu.

Autorzy:

Agnieszka Kołaczkowska - radca prawny

Krzysztof Szczęśniak - asystent radcy prawnego

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Doradcy podatkowego

Miejsce pracy: Wrocław

Wymagania:

• licencja na wykonywanie zawodu doradcy podatkowego
• minimum roczne doświadczenie w pracy w doradztwie podatkowym
• dobra znajomośc języka angielskiego w mowie i pismie
• znajomośc zagadnień z zakresu prawa gospodarczego

Mile widziane:

• tytuł radcy prawnego/adwokata
• własna działalnośc gospodarcza
• własny samochód

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych, adwokatów i doradców podatkowych
• możliwośc zdobycia cennego doświadczenia zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy

Osoby zainteresowane powższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 31 marca 2019 roku na maila kancelaria@cww.pl

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Kancelaria CWW od początku swojej działalności, rozwijała doradztwo prawne branży energetycznej. W międzyczasie powstały nowe specjalizacje prawne w kancelarii, dotyczące branży medycznej, chemicznej i rolno-spożywczej. Zapraszamy Klientów szczególnie z ww. branż, Kancelaria CWW dysponuje dużą grupą prawników, specjalistów w tych dziedzinach, którzy dysponują nie tylko wiedzą prawną, ale doskonale rozumieją procesy produkcji i świadczenia usług w branży medycznej, chemicznej i rolno-spożywczej, nabytą w trakcie obsługi przedsiębiorców z tych branż.

Miło nam poinformować, że w tym roku (12 października), Kancelaria CWW obchodzić będzie dwudziestolecie istnienia. Juz teraz i przez cały rok będziemy dziękować naszym obecnym, ale również i byłym Klientom i Współpracownikom za ten sukces.

O szczególach celebracji 20-lecia Firmy, będziemy informowac na bieżąco.

Miło nam poinformować, że w tym roku (12 października), Kancelaria CWW obchodzić będzie dwudziestolecie istnienia. Juz teraz i przez cały rok będziemy dziękować naszym obecnym, ale również i byłym Klientom i Współpracownikom za ten sukces.

O szczególach celebracji 20-lecia Firmy, będziemy informowac na bieżąco.

Kancelaria CWW od lat jest jedną z wiodących kancelarii na terenie Dolnego Śląska, świadczącą obsługę na terenie całego kraju, co potwierdzają liczne nagrody i rekomendacje, m.in. Legal 500

W związku z rozwojem kancelarii, do naszej centrali we Wrocławiu poszukujemy na okres wakacji:

Praktykantów – Studentów Prawa

Wymagania:

• biegła, a co najmniej bardzo dobra, znajomość języka niemieckiego (znajomość języka angielskiego będzie dodatkowym atutem)
• ukończenie co najmniej trzeciego roku studiów na kierunku prawo,
• bardzo dobra znajomość obsługi programów edycyjnych (np. MS Office), mile widziana znajomość obsługi programów prawniczych,
• komunikatywność,
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania,

zaletą będzie zainteresowanie prawem energetycznym lub prawem zamówień publicznych

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego,
• współpracę z osobami o dużym doświadczeniu,
• koleżeńską atmosferę,
• możliwość nawiązania stałej współpracy po zakończeniu odbytej praktyki.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 31.03.2019 roku na adres:

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Doradcy podatkowego

Miejsce pracy: Wrocław

Wymagania:

• licencja na wykonywanie zawodu doradcy podatkowego
• minimum roczne doświadczenie w pracy w doradztwie podatkowym
• dobra znajomośc języka angielskiego w mowie i pismie
• znajomośc zagadnień z zakresu prawa gospodarczego

Mile widziane:

• tytuł radcy prawnego/adwokata
• własna działalnośc gospodarcza
• własny samochód

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych, adwokatów i doradców podatkowych
• możliwośc zdobycia cennego doświadczenia zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy

Osoby zainteresowane powższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 31 marca 2019 roku na maila kancelaria@cww.pl

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Kancelaria CWW od początku swojej działalności, rozwijała doradztwo prawne branży energetycznej. W międzyczasie powstały nowe specjalizacje prawne w kancelarii, dotyczące branży medycznej, chemicznej i rolno-spożywczej. Zapraszamy Klientów szczególnie z ww. branż, Kancelaria CWW dysponuje dużą grupą prawników, specjalistów w tych dziedzinach, którzy dysponują nie tylko wiedzą prawną, ale doskonale rozumieją procesy produkcji i świadczenia usług w branży medycznej, chemicznej i rolno-spożywczej, nabytą w trakcie obsługi przedsiębiorców z tych branż

Strona firmowa to dzisiaj niezbędnik każdego przedsiębiorcy. Stanowi nie tylko źródło informacji ale także skuteczne narzędzie marketingowe. Poza danymi o przedsiębiorstwie coraz częściej umieszczane są na niej profile pracowników, w tym ich zdjęcia. W końcu, nie od dzisiaj wiadomo, że podstawą dobrego biznesu są ludzie. Taki zabieg może wpłynąć pozytywnie na wizerunek firmy, a z drugiej strony może przysporzyć sporo problemów. Czy pracodawca może wykorzystywać zdjęcia pracowników? Jakie mogą być tego konsekwencje?

Publikacja wizerunku pracownika

Ochronę wizerunku reguluje kodeks cywilny, ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, a także przepisy RODO. Termin wizerunku nie posiada definicji legalnej. Mimo to, doktryna i orzecznictwo interpretuje go jako: „wytwór niematerialny, który za pomocą środków plastycznych przedstawia rozpoznawalną podobiznę danej osoby (lub danych osób)”. Zakres powyższej definicji obejmuje m.in. zdjęcie. Zgodnie z art. 81 ust. 1 ustawy o pr. autorskim rozpowszechnianie wizerunku wymaga zezwolenia osoby na nim przedstawionej. W przypadku nieuzyskania zgody publikacja zdjęcia na stronie firmowej stanowić będzie naruszenie dóbr osobistych pracownika, co w konsekwencji doprowadzi do odpowiedzialności prawnej. Zgodnie z ustawą, od wymogu uzyskania zgody istnieją 3 wyjątki: publikacja zdjęcia osoby która otrzymała umówioną zapłatę za pozowanie, wizerunek osoby stanowi jedynie szczegół całości takiej jak: zgromadzenie, krajobraz, publiczna imprez lub dana osoba jest powszechnie znana, a jej wizerunek został utrwalony w związku z pełnieniem przez nią funkcji publicznych, w szczególności politycznych, społecznych, zawodowych. Art. 4 ust. 2 RODO utożsamia publikację wizerunku jako przetwarzanie danych osobowych (wizerunek jest daną osobową), w związku z czym  wymagane jest spełnienie przesłanek legalizujących w celu dopuszczalności posługiwania się danymi osobowymi. W opisywanym przypadku wymaganą przesłanką jest uzyskanie zgody.

Co powinna zawierać zgoda?

Przepisy nie precyzują w jakiej formie powinna zostać wyrażona zgoda (ustnej, pisemnej czy elektronicznej). W razie przyszłego sporu forma pisemna stanowić może dowód na okoliczność wyrażenia zgody przez pracownika. Należy pamiętać, że zgoda musi zostać wyrażona świadomie i dobrowolnie, tzn. jej udzielenie nie może nastąpić pod przymusem, a także nie może stanowić warunku, np. przyjęcia do pracy. Ponadto, dobrowolność postrzegana jest jako dopuszczalność odwołania zgody w każdym czasie, bez żadnych konsekwencji. Treść pisemnego oświadczenia nie może budzić wątpliwości, a jego cel musi jasno i konkretnie wskazywać na możliwość rozpowszechniania, a nie tylko utrwalania wizerunku.

Odpowiedzialność za brak zgody

Przedsiębiorcy powinni z dużą rozwagą podchodzić do tematu publikacji zdjęć pracowników. W przypadku nieuzyskania ważnie wyrażonej zgody narazić się mogą na zarzut bezprawnego wykorzystania wizerunku. Skutkować to będzie odpowiedzialnością prawną na gruncie przepisów o ochronie danych osobowych lub na podstawie uregulowań kodeksu cywilnego. Rozporządzenie RODO przewiduje kary pieniężne wynoszące do 20 000 000 euro lub 4% rocznego obrotu przedsiębiorstwa. Wybierany jest ten rodzaj kary, który przewiduje wyższą odpowiedzialność kwotową. W przypadku naruszenia pracownik może zażądać zaniechania tego działania poprzez usunięcie jego skutków, a także złożenie oświadczenia w odpowiedniej formie, np. przeprosin. Może on również wystąpić z roszczeniem o zadośćuczynienie pieniężne lub o zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej na wskazany cel społeczny (art. 24 § 1 KC), a jeżeli wskutek naruszenia została wyrządzona szkoda majątkowa, to pracownik może wnosić o naprawienie jej na zasadach ogólnych (art. 24 § 2).

Podsumowanie

Publikacja zdjęć pracowników może pozytywnie wpłynąć na wizerunek firmy. W każdym przypadku powinna być poprzedzona uzyskaniem odpowiedniej zgody. Inaczej, może wiązać się z surową odpowiedzialnością prawną.

Autor:

Krzysztof Rudiuk - aplikant radcowski

Od 1 stycznia 2019 r. zaczęły obowiązywać nowe przepisy dotyczące dokumentacji pracowniczej. Uległy skróceniu terminy przechowywania akt, a także wprowadzono możliwość prowadzenia ich w formie elektronicznej.

Okres przechowywania dokumentacji pracowniczej

Jedną z najbardziej istotnych zmian jest skrócenie terminu przechowywania dokumentacji pracowniczej z 50 do 10 lat (art. 94 pkt 9b k.p.). Nowe terminy dotyczą stosunków pracy nawiązanych po 1 stycznia 2019 r. Okres 10 letni będzie liczony od zakończenia pracy u danego pracodawcy.

W stosunku do pracowników zatrudnionych po 1 stycznia 1999 r., a przed 1 stycznia 2019 r. termin wynosi co do zasady 50 lat, jednakże pracodawca ma prawo zdecydować o skróceniu tego terminu do 10 lat, pod warunkiem wysłania do ZUS raportu informacyjnego o zatrudnieniu pracowników w powyższym okresie. Raport będzie składany na formularzu, który zawiera dane potrzebne do wyliczenia i przyznania świadczeń, takich jak podstawa wymiaru emerytury lub renty. W przypadku wyboru krótszego okresu istotne jest złożenie raportów informacyjnych za wszystkich pracowników.

Zmiany nie będą obejmować pracowników zatrudnionych przed 1 stycznia 1999 r. W ich przypadku pracodawca będzie zobowiązany przetrzymywać dokumentację w dalszym ciągu przez 50 lat.

Nowelizacja dotycząca przechowywania dokumentacji odnosi się zarówno do pracowników zatrudnionych na podstawie umowy o pracę, jak i do osób posiadających umowę zlecenie.

Po upływie okresu przechowywania, pracownik w ciągu miesiąca będzie mieć prawo odebrać swoją dokumentację, w przeciwnym razie pracodawca powinien ją zniszczyć w ciągu 12 kolejnych miesięcy.

Prowadzenie dokumentacji w formie elektronicznej

Kolejną nowością jest możliwość prowadzenie dokumentacji pracowniczej w formie elektronicznej, tzw. e-teczka (art. 94⁸ k.p.). Przejście z wersji papierowej na elektroniczną będzie wymagało odwzorowania cyfrowego, np. skanu i co ważne – opatrzenia go podpisem elektronicznym lub kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną pracodawcy. Ma to na celu potwierdzenie zgodności z dokumentem papierowym. Zmiana sposobu archiwizacji ma skutkować zmniejszeniem kosztów po stronie pracodawców. Ustawodawca nie przewidział konieczności prowadzenia akt w formie cyfrowej. Dlatego ostateczna decyzja należeć będzie do przedsiębiorców. W sytuacji odwrotnej, tzn. podczas zmiany dokumentacji elektronicznej na papierową wymagane będzie wydrukowanie dokumentów i złożenie na nich podpisu pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej.

Autor:

Krzysztof Rudiuk - aplikant radcowski

Jak długo można przechowywać CV i list motywacyjny? Co zrobić z dokumentami po zakończeniu procesu rekrutacji?

Okres przechowywania CV

Zgodnie z Rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (dalej „RODO”) dane osobowe, a zatem także dokumenty aplikacyjne powinny być przechowywane przez okres nie dłuższy, niż jest to niezbędne do celów, w których dane te są przetwarzane. Oznacza to, że po zakończeniu rekrutacji pracodawca powinien usunąć wszystkie nadesłane aplikacje od kandydatów, którym nie złożono oferty pracy. Dane powinny zostać zniszczone w sposób uniemożliwiający ich ponowne odtworzenie, np. za pomocą niszczarki lub specjalnych programów komputerowych  przepisy nie precyzują kto musi dokonać utylizacji. Może być to zarówno pracodawca (administrator danych), jak i podmiot, któremu zlecono wykonanie takiego zadania. W sytuacji przekazania dokumentów firmie zewnętrznej należy zawrzeć umowę powierzenia przetwarzania danych osobowych.

Zabezpieczenie dokumentów

Dokumentacja rekrutacyjna powinna być odpowiednio zabezpieczona. Pracodawca obowiązany jest umożliwić wgląd do danych jedynie osobom upoważnionym (np. dział HR). Dokumenty w formie papierowej powinny być przetrzymywane w miejscach do których nie mają dostępu osoby postronne, np. zamykane szafki. Aplikacje nadesłane przez internet powinny zostać należycie zaszyfrowane.

Wykorzystanie w przyszłych rekrutacjach

Wybór odpowiedniego pracownika stanowi nierzadko problem. Mimo to, nie musi wiązać się z całkowitym odrzuceniem nadesłanych podań. Istnieje możliwość wykorzystania dokumentów w przyszłych rekrutacjach na podstawie odpowiedniej zgody udzielonej przez kandydata. Wyrażenie zgody stanowi tzw. przesłankę legalizującą przetwarzanie danych osobowych podczas rekrutacji. Jej treść może zostać dołączona do życiorysu, np. „wyrażam zgodę na wykorzystanie nadesłanych dokumentów w przyszłych procesach rekrutacyjnych organizowanych przez firmę XYZ”.

Ochrona przed roszczeniami

Po zakończeniu procesu rekrutacji listy motywacyjne i CV niezatrudnionych kandydatów, co do zasady, powinny być usuwane. Zgodnie ze stanowiskiem Urzędu Ochrony Danych Osobowych zabezpieczenie przed ewentualnymi roszczeniami nie stanowi przesłanki uzasadniającej dłuższe przetrzymywanie dokumentacji przez pracodawcę. Takie postępowanie nasuwałoby wątpliwości co do faktycznego okresu przez jaki można przetwarzać dane osobowe. W sytuacji wdania się w spór z tytułu dyskryminacji (np. z uwagi na płeć, przekonania itp.), to na pracowniku ciąży obowiązek uprawdopodobnienia, że został gorzej potraktowany niż inni kandydaci. Odmienne stanowisko, w kontekście okresu przetrzymywania dokumentacji, zajmuje Ministerstwo Cyfryzacji. Według objaśnień prawnych wydanych na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców: „po zakończonej rekrutacji pracodawca ma prawo przechowywać dokumenty rekrutacyjne osób, które nie zostały zatrudnione, w celach ochrony przed ewentualnymi roszczeniami mogącymi pojawić się w związku z prowadzoną uprzednio rekrutacją. W tym przypadku podstawą przetwarzania danych osobowych będzie art. 6 ust. 1 lit. f RODO tj. prawnie uzasadniony interes niedoszłego pracodawcy, czyli ochrona przed ewentualnymi przyszłymi roszczeniami osoby, która nie została zatrudniona w wyniku rekrutacji, która nie została zatrudniona.”.

Pomimo istnienia rozbieżnych opinii w powyższej kwestii sugerujemy postępowanie zgodne ze stanowiskiem UODO, który jest organem uprawnionym do wydawania wytycznych w zakresie dotyczącym ochrony danych osobowych. Z uwagi na możliwość nałożenie kary przez UODO jest to podejście zdecydowanie bardziej bezpieczne.

Autor:

Krzysztof Rudiuk - aplikant radcowski

W dniu 22 lutego 2018 r. weszła w życie Ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz. U. poz. 317 z późn. zm.), dalej jako „Ustawa”, której założeniem jest stworzenie warunków do upowszechnienia transportu elektrycznego w Polsce, a w szczególności promocja aut zasilanych energią elektryczną oraz LNG/CNG.

Kluczowym założeniem Ustawy, pozwalającym na realizację zamierzonych planów jest rozwój infrastruktury, poprzez zwiększenie dostępności punktów ładowania oraz punktów tankowania sprzężonego gazu ziemnego. Tym samym Ustawa nakłada określone obowiązki na operatorów systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych, dalej jako „OSDe” i operatorów systemów dystrybucyjnych gazowych, dalej jako „OSDg”. Z drugiej strony jednak niesie ona za sobą nowe możliwości w zakresie sprzedaży energii elektrycznej, na rynku dotychczas do tego nie przystosowanym.

Co istotne Ustawa wprowadza szereg nowych pojęć w zakresie struktury podmiotów na rynku sprzedaży energii elektrycznej i gazu, co przekłada się na pozycję i obowiązki tych podmiotów przy  realizacji zadań określonych w ustawie. Do podmiotów tych należą: Operator Sieci Dystrybucyjnej, Operator Stacji Ładowania, Dostawca Usługi Ładowania, Sprzedawca Energii.

Obowiązki OSD

OSDg mają za zadanie opracować program budowy stacji gazu ziemnego oraz przedsięwzięć w zakresie modernizacji, rozbudowy albo budowy sieci niezbędnych do przyłączenia tych stacji.

W programie tym OSDg uwzględniają każdą gminę położoną na obszarze swojego działania, w której są kumulatywnie spełnione następujące przesłanki: liczba mieszkańców wynosi co najmniej 100 000, zarejestrowano na jej terenie co najmniej 60 000 pojazdów samochodowych, a także na każde 1000 mieszkańców przypada co najmniej 400 pojazdów samochodowych.

Podobne wymogi towarzyszą programom budowy ogólnodostępnych stacji ładowania pojazdów mają być sporządzane przez wójtów, burmistrzów albo prezydentów miast, a następnie przekazywane do właściwych OSDe w przypadku, gdy z raportu dotyczącego ilości zainstalowanych na terenie gminy punktów ładowania wynika, że nie została osiągnięta ich minimalna zakładana ilość. Operatorzy na tej podstawie opracowują program przyłączenia do systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego ogólnodostępnych stacji ładowania.

Programy, sporządzane przez OSDg i OSDe określają m.in.:

1) liczbę planowanych stacji gazu ziemnego oraz ogólnodostępnych stacji ładowania;

     2) parametry techniczne oraz lokalizacje stacji gazu ziemnego oraz ogólnodostępnych stacji ładowania;

     3) informację o dostępnych zdolnościach technicznych sieci gazowych, do których mają zostać przyłączone stacje gazu ziemnego oraz mocach punktów ładowania.

Niezależnie od programu budowy stacji na terenie gmin Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad opracowuje plan lokalizacji ogólnodostępnych stacji ładowania oraz stacji gazu ziemnego  wzdłuż pozostających w jego zarządzie dróg na okres nie krótszy niż 5 lat.

OSDe i OSDg nie tylko sporządzają programy budowy infrastruktury wskazanej w ustawie, ale przede wszystkim są zobowiązane do zbudowania tych stacji. Istotnym jest, że poniesione przez nich w tym zakresie koszty budowy mogą być zaliczone na poczet kosztów uzasadnionych, zgodnie z regulacją art. 3 pkt 21 Prawa energetycznego.

Udział OSD w realizacji ustawowo określonych zadań przekłada się również na płaszczyznę powierzania funkcji operatorów stacji gazu ziemnego oraz operatorów ogólnodostępnych stacji ładowania. W przypadku operatorów stacji gazu ziemnego są oni wyłaniani w drodze przetargu przez OSDg, którzy zawierają z nimi umowę na świadczenie usług tankowania i prowadzenie stacji gazu ziemnego. Z kolei w przypadku operatora ogólnodostępnej stacji ładowania, a także dostawcy usługi ładowania wyznaczenia dokonuje Prezes Regulacji Energetyki, na wniosek wójta, burmistrza, prezydenta miasta. Natomiast w terminie roku od wybudowania stacji OSDe przeprowadzi postępowanie przetargowe w celu wyłonienia operatora stacji ładowania.

Operator stacji gazu ziemnego świadczy usługę tankowania CNG, prowadzi stację gazu ziemnego, pokrywa koszty napraw i remontów stacji gazu ziemnego, a także odpowiada za stan techniczny i bezpieczną eksploatację.

Zmiany w zakresie prawa energetycznego

Ustawa wprowadziła także szereg zmian w zakresie przepisów dotyczących prawa energetycznego, tj. wprowadzenie nowego rodzaju działalności gospodarczej, w postaci usługi ładowania, która została wyłączona z definicji sprzedaży energii elektrycznej. Pojawiła się również instytucja instalacji zarządzania popytem, która umożliwia pobór energii zmagazynowanej przez odbiorcę na żądanie OSD. Ciekawym rozwiązaniem jest także możliwość rozliczenia się za pobraną energię w ramach faktury za energię pobraną przez użytkownika w budynku mieszkalnym jednorodzinnym albo wielorodzinnym, w sytuacji gdy samochód posiada układ pomiarowy.

Autorzy:

Marcin Mucharski - Radca Prawny

Dominika Pałęga - Asystent Radcy Prawnego

W dniu 5 września 2018 roku weszły w życie uchwalone w dniu 20 lipca na fali letnich pożarów składowisk odpadów: ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz niektórych innych ustaw (dalej jako „nowelizacja ustawy o odpadach”) oraz ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy - Prawo ochrony środowiska oraz ustawy o odpadach (dalej jako: nowelizacja ustawy POŚ”).

Nowelizacje nałożyły na przedsiębiorstwa odpadowe szereg nowych obowiązków mające zabezpieczyć składowiska przed niekontrolowanymi pożarami i związaną z tym emisją szkodliwych substancji do atmosfery. Ustawa różnicuje zakres nakładanych obowiązków w zależności od faktu czy dane przedsiębiorstwo wytwarza odpady czy produkty uboczne w rozumieniu art. 10 ustawy o odpadach, a w zakresie przedsiębiorstw wytwarzających odpady również od faktu czy dany podmiot posiada już pozwolenie odpadowe czy dopiero ubiega się o jego wydanie

W zakresie przedsiębiorstw wytwarzających produkty uboczne wszystkie dotychczasowe decyzje dotyczące uznania produktu za produkt uboczny niebędący odpadem w rozumieniu art. 10 ustawy o odpadach wygasają z dniem 28 lutego 2019 r. Zgodnie z art. 3 nowelizacji ustawy POŚ. Konieczne będzie zatem uzyskanie nowych decyzji o uznaniu za produkt uboczny. Nowe obowiązki wprowadzone nowelizacją ustawy o odpadach nie powinny mieć jednak zastosowania do produktów, które ponownie uzyskają decyzje uznające dane produkty za produkty uboczne.

Przedsiębiorstwa nieposiadające pozwoleń odpadowych, które po 5 września 2018 r. zamierzają ubiegać się o wydanie nowych pozwoleń zobowiązane są do składania wniosków o wydanie decyzji zgodnie z nowymi wymogami wprowadzonymi ww. nowelizacjami.

Z kolei w przypadku przedsiębiorstw posiadających już właściwe pozwolenia nowelizacja ustawy o odpadach przewiduje, że wszystkie dotychczasowe decyzje odpadowe wygasają w terminie 1 roku lub 12 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy (w zależności od rodzaju podmiotu posiadającego daną decyzję). Wskazane terminy to okres przejściowy dla posiadaczy pozwoleń na realizację nowych obowiązków i wystąpienie z wnioskami o aktualizację pozwoleń.

Zaktualizowane decyzje potwierdzą realizację nowych obowiązków, które obejmują przede wszystkim:

1)         obowiązek monitorowania

2)         nowe maksymalne okresy magazynowania odpadów

3)         ograniczenie łącznej masy magazynowanych w tym samym czasie odpadów

4)         obowiązek spełniania szczegółowych warunków ochrony przeciwpożarowej

5)         obowiązek uzyskania zabezpieczenia finansowego

Każdy posiadacz odpadów, który przed wejściem w życie nowelizacji ustawy o odpadach uzyskał zezwolenie lub zezwolenia wskazane w art. 12 nowelizacji ustawy o odpadach prowadzący magazynowanie odpadów lub zarządzający składowiskiem odpadów zobowiązany jest spełnić wymagania dotyczące wizyjnego systemu kontroli najpóźniej w ciągu 6 miesięcy od dnia wejścia w życie właściwych przepisów (przepis dotyczące monitorowania wchodzą w życie w dniu 22.02.2019 r.). Szczegółowe wymagania wizyjnego systemu kontroli zostaną wskazane w rozporządzeniu Ministra Środowiska wydanym na podstawie art. 25 ust. 8a ustawy o odpadach. Obowiązek prowadzenia wizyjnego systemu kontroli dotyczy także podmiotów, które dopiero ubiegają się o wydanie odpowiednich pozwoleń odpadowych.

Kolejny z obowiązków ogranicza ilość magazynowanych w danym momencie odpadów do maksymalnie 1/2 łącznej masy wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w okresie roku wskazanej w zaktualizowanym/nowym pozwoleniu odpadowym. Łączna masa wszystkich rodzajów odpadów, które mogą być magazynowane w okresie roku zostanie wskazana dopiero w nowych/zaktualizowanych pozwoleniach odpadowych.

Szczegółowe warunki ochrony przeciwpożarowej zostaną określone w Rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych.  Art. 43 ust. 8 ustawy o odpadach przewiduje, że uprawnienie do jego wydania wejdzie w życie 22 sierpnia 2019 r. Potwierdzenie spełniania warunków ochrony przeciwpożarowej musi zostać wykazane we wniosku o zmianę właściwego pozwolenia/wydanie pozwolenia poprzez dołączenie do niego operatu przeciwpożarowego, zawierającego warunki ochrony przeciwpożarowej uzgodnione z komendantem powiatowym (miejskim) Państwowej Straży Pożarnej oraz postanowienia o uzgodnieniu ww. warunków.

Obowiązek uzyskania zabezpieczenia finansowego obejmuje zabezpieczenie roszczeń związanych z kosztami wykonania zastępczego usunięcia odpadów z miejsca nieprzeznaczonego do ich składowania lub magazynowania lub kosztów usunięcia odpadów i naprawy powstałych szkód w przypadku cofnięcia zezwolenia. Szczegółowe warunki dotyczące formy i wysokości zabezpieczenia określa art. 48a ustawy o odpadach. Przedsiębiorstwa proponują formę i wysokość zabezpieczenia we wniosku o zmianę pozwoleń lub we wniosku o wydanie odpowiedniego pozwolenia.

Autorzy:

Marcin Mucharski - Radca Prawny

Krzysztof Szczęśniak - Asystent Radcy Prawnego

Z dniem 25 listopada 2018 roku weszła w życie Ustawa o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz. U. poz. 1629), dalej „Ustawa”, regulująca zasady dalszego prowadzenia działalności gospodarczej po śmierci przedsiębiorcy, wpisanego do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zwanej dalej "CEIDG".

Na wstępie wymaga podkreślenia, iż obecnie działalność prowadzona indywidualnie, przez osoby fizyczne, jest zdecydowanie najpopularniejszą formą wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. Według stanu na dzień 31 grudnia 2016 roku, w rejestrze REGON wpisanych było blisko 3 miliony osób fizycznych wykonujących działalność gospodarczą i niemal 300 tysięcy spółek cywilnych, a wszystkich spółek handlowych - niewiele ponad 500 tysięcy. Spora część z tych przedsiębiorców prowadzi rodzinny biznes, tworząc miejsca pracy dla wielu osób.

Jednakże, po śmierci właściciela takiej firmy, de facto kończył się byt prawny prowadzonego przez niego przedsiębiorstwa jako "organizmu gospodarczego". Wszelkie zawarte umowy wygasały a sam wpis w CEIDG podlegał wykreśleniu. W konsekwencji powyższe problemy wywoływały dalsze utrudnienia związane ze sferą prawa prywatnego i publicznego, które w praktyce uniemożliwiały lub znacząco utrudniały kontynuację czy wznowienie działalności firmy przez następców prawnych przedsiębiorcy. Dodatkowo czas trwania procedur związanych ze stwierdzeniem nabycia spadku i jego działem, zwłaszcza w przypadku braku aktywności, porozumienia czy współpracy między spadkobiercami, proces ten utrudniał.

Ustawa wychodzi temu problemowi naprzeciw. Obecnie właściciel firmy może bezpłatnie zarejestrować w CEIDG zarządcę sukcesyjnego, czyli osobę, która na wypadek śmierci przedsiębiorcy, będzie prowadzić dalej firmę i przejmie jego dotychczasowe obowiązki, aż do momentu ustanowienia spadkobierców, nie dłużej jednak niż przez dwa lata (w wyjątkowych przypadkach termin ten może zostać przedłużony do lat 5). Ustawa pozwala również, aby udzielona przez przedsiębiorcę prokura przekształciła się w uprawnienia zarządcy sukcesyjnego.

Jeśli właściciel firmy nie wyznaczy sukcesora za swojego życia, wówczas w terminie 2 miesięcy od jego śmierci, grono spadkobierców będzie mogło ustanowić takiego zarządcę u notariusza. W tym przypadku również zarządca będzie mógł porządkować sprawy formalne związane z sukcesją do dwóch lat.

Dodatkowo, należy zaznaczyć, iż ustanowienie zarządu sukcesyjnego wymaga zgody osoby powoływanej jako zarządca sukcesyjny - wyrażonej w formie wymaganej do powołania zarządcy (forma pisemna, jeśli zarządcę powołuje przedsiębiorca oraz forma aktu notarialnego w razie powołania zarządcy po śmierci przedsiębiorcy.

Należy ponadto pamiętać, iż zarządca sukcesyjny będzie mógł być powołany niezależnie od tego, czy przedsiębiorca przed śmiercią zawiesił działalność gospodarczą czy nie, natomiast nie można go ustanowić po uprzednim ogłoszeniu upadłości tego przedsiębiorcy

Ustawa co do zasady nie wprowadza ograniczeń personalnych lub innych rygorystycznych wymogów co do kandydata na zarządcę. Musi to być zatem: osoba fizyczna, mająca pełną zdolność do czynności prawnych i wobec której nie został wydany prawomocny zakaz prowadzenia działalności gospodarczej lub środek karny albo środek zabezpieczający w postaci zakazu prowadzenia określonej działalności gospodarczej, obejmujący działalność gospodarczą, wykonywaną przez przedsiębiorcę lub działalność gospodarczą w zakresie zarządu majątkiem.

Co ciekawe, w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku zarządca sukcesyjny posługuje się dotychczasową firmą przedsiębiorcy z dodaniem oznaczenia "w spadku".

Jednocześnie od chwili ustanowienia zarządu sukcesyjnego zarządca sukcesyjny wykonuje prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy wynikające z prowadzonej przez niego działalności gospodarczej oraz prawa i obowiązki w sprawach wynikających z prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku. Dotyczy to wszystkich praw i obowiązków, niezależnie od źródła ich powstania. Mogą one wynikać przede wszystkim z czynności prawnych i innych zdarzeń wywołujących skutki w sferze prawa cywilnego (np. polubowne rozstrzygnięcia uzgodnione pomiędzy stronami w trakcie trwania odpowiednich postępowań o charakterze pozasądowym) oraz z przepisów prawa, np. z ustawy o prawach konsumenta.

Zarządca sukcesyjny będzie wykonywał także obowiązki o charakterze publicznoprawnym, wynikające np. z zaleceń pokontrolnych czy z decyzji administracyjnych, które są związane z działalnością gospodarczą i pozostają aktualne mimo śmierci przedsiębiorcy albo powstały później. Na zasadach określonych w ustawie (art. 35 i nast.) zarządca sukcesyjny może również wykonywać prawa i obowiązki wynikające z koncesji, zezwoleń, licencji, zgód i pozwoleń, jak również złożyć wniosek o zmianę wpisu we właściwym rejestrze, dzięki czemu nie zostanie z niego wykreślony przedsiębiorca.

Zarządca sukcesyjny może pozywać i być pozywany, a także brać udział w postępowaniach administracyjnych, podatkowych oraz sądowoadministracyjnych. Jako osoba uprawniona i zobowiązana do prowadzenia przedsiębiorstwa w spadku, zarządca sukcesyjny będzie także mógł występować w postępowaniach pozasądowych prowadzonych nie tylko pomiędzy przedsiębiorcami, ale również z udziałem konsumentów.

Reasumując, zarządca sukcesyjny, w ramach zarządu przedsiębiorstwem w spadku, dysponuje wskazanymi poniżej uprawnieniami:

1. może dokonywać samodzielnie czynności w zakresie zwykłego zarządu;
2. w zakresie przekraczającym zwykły zarząd - może dokonywać czynności po uzyskaniu zgody właścicieli przedsiębiorstwa w spadku, którym w chwili dokonywania czynności przysługuje udział w przedsiębiorstwie w spadku, a w jej braku - za zezwoleniem sądu;
3. może zaciągać zobowiązania, które są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa w spadku;
4. dokonuje czynności prawnych i faktycznych związanych z zatrudnieniem w przedsiębiorstwie, w tym reguluje zobowiązania wobec osób zatrudnionych;
5. jest uprawniony do zawierania, wykonywania i rozwiązywania umów, w tym także umów zawartych przed śmiercią przedsiębiorcy, o ile nie wygasły;
6. reguluje zobowiązania prywatnoprawne i publicznoprawne związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa;
7. występuje w postępowaniach cywilnych, administracyjnych, podatkowych, przed sądami administracyjnymi oraz w postępowaniach pozasądowych w sprawach dotyczących przedsiębiorstwa - na opisanych niżej zasadach;
8. może dysponować rachunkiem bankowym przedsiębiorcy wykorzystywanym przy prowadzeniu przedsiębiorstwa.

W imieniu Kancelarii CWW zachęcamy do lektury tekstu Ustawy, znajdującej się pod adresem http://orka.sejm.gov.pl/proc8.nsf/ustawy/2293_u.htm, a w przypadku pytań lub wątpliwości zapraszamy do kontaktu.

Autor:

Magdalena Kirchniawy -  aplikant adwokacki

W dniu 5 września 2018 r. opublikowany został projekt nowej ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. Zgodnie z założeniami ustawodawcy rozwiązania przyjęte w projektowanej ustawie o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych mają zapewnić zwiększenie efektywności narzędzi służących do wymierzenia sankcji podmiotom zbiorowym, zwłaszcza w przypadku zwalczania poważnej przestępczości gospodarczej i skarbowej. Potrzeba wprowadzenia zmian wynika ze znikomej efektywności przyjętego obecnie ustroju odpowiedzialności podmiotów zbiorowych. W związku z powyższym, ustawodawca zaproponował zmiany, które dotyczą zarówno kwestii proceduralnych, jak i przesłanek odpowiedzialności podmiotów zbiorowych.

Projektowana ustawa określa odpowiedzialność podmiotów zbiorowych tj. osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, którym odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, w tym również spółek handlowych z udziałem Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub związku takich jednostek, a także spółek kapitałowych w organizacji lub likwidacji.

Podmiot zbiorowy będzie odpowiadał za czyn zabroniony, którego znamiona zostały wyczerpane przez działanie lub zaniechanie organu tego podmiotu lub członka tego organu pozostające bezpośrednio w związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością, o ile do tego działania bądź zaniechania doszło (i) umyślnie, bądź (ii) wskutek niezachowania ostrożności wymaganej w danych okolicznościach, mimo że sprawca przewidywał albo mógł przewidzieć możliwość popełnienia czynu.

Podmiot zbiorowy będzie również odpowiadał za czyn zabroniony pozostający w związku z prowadzoną działalnością, a popełniony przez: 1) osobę fizyczną uprawnioną do jego reprezentowania, podejmowania w jego imieniu decyzji lub sprawowania nadzoru; 2) osobę fizyczną dopuszczoną do działania przez jego organ lub członka jego organu; 3) pracownika w związku z wykonywaniem umowy o pracę.

W określonych sytuacjach podmiot zbiorowy, który odniósł choćby pośrednio korzyść majątkową z popełnionego czynu może odpowiadać również za działania podwykonawcy albo innego przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną, jeśli jego czyn zabroniony pozostawał w związku z wykonywaniem umowy zawartej z podmiotem zbiorowym lub pracownika albo osobę upoważnioną do działania w interesie lub na rzecz przedsiębiorcy, niebędącego osobą fizyczną, jeśli jego czyn pozostawał w związku z wykonywaniem umowy zawartej przez tego przedsiębiorcę z podmiotem zbiorowym.

Odpowiedzialność podmiotu zbiorowego będzie w dużej mierze zależała od dochowania należytej staranności w wyborze osób uprawnionych do działania w imieniu podmiotu zbiorowego, jak również w zakresie właściwych wewnętrznych reguł postępowania mających zapobiegać nieprawidłowościom. Zgodnie z nową instytucją audytu zgodności i ryzyka, podmiot zbiorowy będzie mógł uwolnić się od odpowiedzialności jeżeli, co najmniej raz na dwa lata, był poddawany procedurze weryfikacji przez firmę audytorską pod względem wewnętrznych procedur zapewniających zgodność działalności podmiotu zbiorowego z prawem i oceny ryzyka popełnienia czynu zabronionego w związku z prowadzoną przez ten podmiot działalnością oraz w jego strukturze został wskazany organ podmiotu zbiorowego nadzorujący przestrzeganie zasad i przepisów regulujących działalność podmiotu, chyba że weryfikacja lub działalność wskazanego organu były nierzetelne lub przeprowadzone przez osoby nieposiadające wystarczających kwalifikacji lub miały charakter pozorny.

Projektowana ustawa w sposób kompleksowy regulować będzie tryb prowadzenia postepowania przeciwko podmiotowi zbiorowemu. Na szczególną uwagę zasługują nowe instytucje czynnego żalu oraz dobrowolnego poddania się odpowiedzialności, które w określonych przypadkach umożliwią podmiotowi zbiorowemu uwolnienie się od odpowiedzialności za czyn zabroniony.

Projekt ustawy określa katalog kar w postaci (i) kary pieniężnej w wysokości od 30 000 zł do 30 000 000 zł oraz (ii) rozwiązania albo likwidacji podmiotu zbiorowego. Ponadto przewidziany został szeroki katalog środków zapobiegawczych w postaci m.in. zakazu promocji lub reklamy, zakazu ubiegania się o zamówienia publiczne, zakazu korzystania z dotacji oraz subwencji.

Nowa ustawa podejmuje również problematykę tzw. sygnalistów (osób zgłaszających nieprawidłowości wewnątrz organizacji). Podmioty zbiorowe zobowiązane będą do wdrożenia systemu zgłaszania, wyjaśniania i usuwania takich nieprawidłowości, pod groźbą dwukrotnego zwiększenia przewidzianej ustawą kary pieniężnej.

Autor:

Jakub Rybarczyk - radca prawny

W związku ze stosowaniem od 25 maja 2018 roku przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 roku w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), dalej: RODO, w bieżącej działalności podmiotów gospodarczych pojawiły się liczne problemy związane ze stosowaniem tego aktu prawnego.

Szczególne obowiązki w zakresie ochrony danych osobowych ciążą na podmiotach leczniczych, które z racji prowadzonej działalności gospodarczej są zobowiązane do przetwarzania także szczególnych kategorii danych osobowych, tj. danych dotyczących zdrowia. Pośród wielu problemów interpretacyjnych związanych z uprawnieniami i obowiązkami tych podmiotów, jak i ich kontrahentów na tle RODO, jednym z bieżących zagadnień jest ocena zasadności zawierania umów powierzenia przetwarzania danych osobowych pracowników w ramach realizacji zadań z zakresu medycyny pracy.

Jednym z obowiązków pracodawcy jest kierowanie pracowników na wymagane przepisami prawa badania lekarskie. Zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 27 czerwca 1997 roku o służbie medycyny pracy badania wstępne, okresowe i kontrolne pracowników oraz inne świadczenia zdrowotne są wykonywane na podstawie pisemnej umowy zawartej przez podmiot obowiązany do ich zapewnienia, czyli m.in. przez pracodawcę, z podstawową jednostką służby medycyny pracy, którą jest podmiot wykonujący działalność leczniczą.

Stałą praktyką pracodawców stało się zobowiązywanie podmiotów leczniczych (jako jednostek służby medycyny pracy) do zawierania umów powierzenia przetwarzania danych osobowych pracowników, w związku z zawarciem umowy medycyny pracy. W umowach tych pracodawca chce występować jako administrator danych, natomiast podmiot leczniczy uzyskuje status podmiotu przetwarzającego. Tymczasem takie działanie pracodawców należy uznać za błędne.

Pracodawca i podmiot leczniczy, którzy są stroną umowy mającej na celu zlecenie wykonywania badań wstępnych, okresowych czy też kontrolnych pracowników działają w takiej relacji jako odrębni administratorzy danych osobowych. Każdy z tych podmiotów odrębnie i samodzielnie ustala cele i środki przetwarzania danych osobowych (zgodnie z definicją administratora z art. 4 pkt 7 RODO).

Do obowiązków podmiotów leczniczych w ramach wykonywania umowy medycyny pracy w części dotyczącej przetwarzania i udostępniania dokumentacji medycznej stosujemy ogólne zasady wynikające m.in. z ustawy z dnia 6 listopada 2008 roku o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Pracodawca nie ma dostępu do całej dokumentacji medycznej pracownika, ale jedynie do jej części niezbędnej do wykazania jego zdolności do pracy. Co więcej, tylko określona grupa podmiotów wymieniona w ustawie o służbie medycyny pracy ma dostęp do pełnej dokumentacji medycznej pacjenta. Ponadto, zgodnie z art. 11 ust. 3 ustawy o służbie medycyny pracy dane zawarte w dokumentacji medycznej oraz dane zawarte w dokumentacji badań i orzeczeń psychologicznych są objęte tajemnicą zawodową i służbową.

Na tle powyższych wniosków brak podstaw do przyjęcia, że zasadne jest zawierania umów powierzenia przetwarzania danych osobowych w umowach pomiędzy podmiotem leczniczym a pracodawcą (w celu wykonania zadań wynikających z ustawy o służbie medycyny pracy). Tym bardziej niezasadne jest określanie pozycji tych stron jako odpowiednio przetwarzającego i administratora, gdyż pracodawca nie będzie miał dostępu do większości danych, które o jego pracowniku zostaną zgromadzone w podmiocie leczniczym.

Oparcie dla przedstawionych tu zagadnień znajdziemy również w projekcie kodeksu postępowania dla sektora ochrony zdrowia wydanego zgodnie z art. 40 RODO dotyczącego podmiotów wykonujących działalność leczniczą i podmiotów przetwarzających (projekt kodeksu został złożony Prezesowi UODO do zatwierdzenia). Mimo, że dokument ten nadal funkcjonuje w formie projektu, to wiele podmiotów leczniczych już teraz pomocniczo stosuje rozwiązania w nim zawarte.

Szczególnie istotne jest stwierdzenie zawarte w projekcie kodeksu, z którego wynika, że (poza kilkoma sytuacjami) każdy podmiot wykonujący działalność leczniczą jest administratorem danych pacjentów, których dane przetwarza w celach zdrowotnych. Za wnioskiem tym płyną konsekwencje związane z zakwalifikowaniem podmiotu wykonującego działalność leczniczą jako niezależnego administratora danych osobowych. Tym samym za niezasadne uznaje się, aby dla potrzeb realizacji celów zdrowotnych z takim podmiotem zawierać umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych przekazywanych m.in. przez pracodawców przekazujących dane osobowe pracowników w celu objęcia ich opieką medyczną. Co więcej, wskazuje się, że reguła ta dotyczy zarówno świadczeń zdrowotnych z zakresu medycyny pracy, jak i wykraczających poza ten obszar (np. obejmujących tzw. benefity pracownicze). 

Trudno stwierdzić czy powyższa interpretacja zacznie być uwzględniania przy wykonywaniu obowiązków z zakresu medycyny pracy, gdyż z doświadczenia Kancelarii w zakresie obsługi podmiotów leczniczych wiemy, że niemalże wszyscy pracodawcy w tej materii nalegają, aby podmioty lecznicze zawierały umowy powierzenia przetwarzania danych osobowych pracowników. 

Autor:

Karolina Knysak - radca prawny

1 stycznia 2019 r. wchodzi w życie ustawa dnia 10 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze skróceniem okresu przechowywania akt pracowniczych oraz ich elektronizacją (Dz. U. poz. 357; dalej: „ustawa nowelizująca”), która ma na celu:

1. skrócenie okresu przechowywania dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych;
2. umożliwienie pracodawcy prowadzenia i przechowywania dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika w postaci elektronicznej;
3. zmianę obecnie obowiązującej zasady wypłaty wynagrodzenia do rąk własnych pracownika.

Skrócenie okresu przechowywania dokumentacji pracowniczej

Najważniejszą zmianą wprowadzoną przez ustawę nowelizującą jest skrócenie okresu przechowywania dokumentacji w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika  z 50 do 10 lat.

Istotne są jednak w tym zakresie przepisy przejściowe. Co do zasady okres przechowywania dokumentacji pracowniczej pracownika i byłego pracownika dotyczącej stosunków pracy nawiązanych przed 1 stycznia 2019 r. ustala się na podstawie przepisów obowiązujących przed tym dniem, tj. wynosi on 50 lat. Jednak okres przechowywania dokumentacji pracowniczej dotyczącej stosunków pracy nawiązanych po 31 grudnia 1998 r., a przed 1 stycznia 2019 r. ulega skróceniu w przypadku złożenia przez pracodawcę odpowiedniego raportu informacyjnego do ZUS - do 10 lat. Treść raportu uregulowana będzie w art. 4 pkt 6a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1778 z późn. zm.).

Natomiast skrócony okres 10-letni przechowywania dokumentacji w sprawach zw. ze stosunkiem pracy oraz akt osobowych pracownika będzie zasadą dla pracowników zatrudnionych po dniu wejścia w życie ustawy (tj. dla pracowników, z którymi stosunek pracy zostanie nawiązany od 1 stycznia 2019 r.). Możliwe jest to dzięki temu, że od 1 stycznia 2019 r. rozszerzeniu ulega zakres informacji comiesięcznie przekazywanych przez pracodawcę do ZUS (rozszerzone imienne raporty miesięczne).

Istotna dla przedsiębiorców jest informacja, że powyższe zmiany dotyczą nie tylko zatrudniania pracowników, ale również zleceniobiorców.

Elektronizacja dokumentacji pracowniczej

Od stycznia 2019 r. pracodawcy będą mogli prowadzić dokumentację w sprawach związanych ze stosunkiem pracy oraz akta osobowe pracowników w wybranej przez siebie postaci – papierowej bądź elektronicznej.

Przy czym, wraz ze stworzeniem możliwości digitalizacji dokumentacji pracowniczej, ustawodawca nakłada na pracodawcę obowiązki mające na celu zachowanie odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa danych w niej zawartych. Do wymogów tych należy:

1. poufność – ograniczenie dostępu do dokumentacji pracowniczej tylko dla pracodawcy lub osób przez niego upoważnionych;
2. integralność – zachowanie spójnej struktury dokumentacji pracowniczej, tak aby każda zmiana w zgromadzonych dokumentach pozostawiała trwały ślad;
3. kompletność – zagwarantowanie, że poszczególne dokumenty będą w całości znajdować się w jednej wybranej przez pracodawcę postaci dokumentacji pracowniczej;
4. dostępność – możliwość odczytania i wykorzystania dokumentacji przez cały okres trwania obowiązku jej przechowywania;
5. prowadzenie dokumentacji w takich warunkach, aby nie groziło jej zniszczenie lub uszkodzenie.

Szczegółowe warunki przechowywania dokumentacji w postaci elektronicznej, jak również w postaci papierowej zostaną zawarte w rozporządzeniu wykonawczym wydanym na podstawie art. 298¹ ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 917 z późn. zm.; dalej: „KP”).

Nowy art. 94⁸ § 1 KP umożliwi pracodawcy zmianę postaci prowadzenia i przechowania dokumentacji pracowniczej w trakcie trwania stosunku pracy, jak i po jego zakończeniu. Art. 94⁸ § 2 i 3 będą natomiast regulować sposób zmiany dokumentacji pracowniczej z postaci papierowej na elektroniczną i na odwrót. Istotnym wymogiem  jest to, że zmiana postaci dokumentacji z papierowej na elektroniczną będzie wymagała opatrzenia skanu kwalifikowanym podpisem elektronicznym pracodawcy lub osoby przez niego upoważnionej. Wprowadzenie takiego wymogu ma na celu potwierdzenie zgodności odwzorowania cyfrowego z dokumentem w postaci papierowej. Zmiana postaci prowadzenia dokumentacji wymagać będzie poinformowania pracowników (byłych pracowników). W terminie 30 dni od przekazania przedmiotowej informacji, pracownikom należy również  zapewnić możliwość odbioru poprzedniej postaci dokumentacji pracowniczej. Szczegóły dotyczące tego zawiadamiania zostaną określone w rozporządzeniu wykonawczym do KP.

Wypłata wynagrodzenia pracownikowi

Od stycznia zmianie ulega również art. 86 § 3 KP, który wyraża zasadę, że wypłata wynagrodzenia następuje do rąk pracownika, chyba że inaczej stanowi układ zbiorowy pracy lub pracownik wyrazi na zgodę na piśmie na wypłatę wynagrodzenia w inny sposób. Po styczniowych zmianach to obrót bezgotówkowy – na wskazany przez pracownika rachunek płatniczy – ma być zasadą, chyba że to pracownik złoży wniosek o wypłatę wynagrodzenia do rąk własnych (w formie papierowej bądź elektronicznej). Zatem po  1 stycznia 2019 r. pracownicy będą musieli albo podać pracodawcy numer rachunku bankowego, na który ma być wpłacane wynagrodzenie albo złożyć stosowny wniosek o wypłatę wynagrodzenia w postaci gotówkowej. Ponadto to na pracodawcach będzie spoczywał obowiązek  zawiadomienia  pracowników, którzy dotychczas pobierali wynagrodzenie do rąk własnych o obowiązku podania ww. numer rachunku lub złożenia ww. wniosku. Obowiązek ten pracodawcy musza spełnić  w terminie 21 dni od dnia wejścia  ustawy w życie - tj. do 22 stycznia 2018 r.

Podsumowanie

Wprowadzane zmiany należy ocenić pozytywnie. Okres 50 lat przechowywania dokumentacji pracowniczej jawił się jako zadecydowanie za długi. Z drugiej strony brak możliwości prowadzenia tej dokumentacji w formie elektronicznej częstokroć skutkował tym, że pracodawcy prowadzili ją de facto w dwóch postaniach - papierowej (do czego obligowały ich przepisy prawa) jak i elektronicznej (dla własnej „wygody”). Również wprowadzenie zasady wypłaty wynagrodzenia za pracę na konto bankowe stanowi w istocie dostosowanie stanu prawnego do aktualnych realiów gospodarczych.

Autor:

Wojciech Wołoncewicz - radca prawny

19 września 2018 r. częściowo weszła w życie ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 1693), która znowelizowała m.in. art. 93 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1986 z późn. zm.; dalej: „ustawa PZP”), stanowiący o przesłankach unieważnienia postępowania w sprawie udzielenia zamówienia publicznego.

Przepis uległ zmianie w zakresie fakultatywnej podstawy unieważnienia postępowania, jaką jest nieprzyznanie środków, których zamawiający zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie zamówienia (art. 93 ust. 1a ustawy PZP). W dotychczasowym swoim brzmieniu, przepis stanowił, że „nieprzyznane” środki miały pochodzić z budżetu Unii Europejskiej lub z pomocy udzielanej przez państwa członkowskie Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA). Po nowelizacji to ograniczenie zniesiono. W obecnym brzmieniu przepis ma  stanowi, że zamawiający może unieważnić postępowanie o udzielenie zamówienia, jeżeli środki (z dowolnych źródeł – dop.), które zamierzał przeznaczyć na sfinansowanie całości lub części zamówienia nie zostały mu przyznane. Utrzymano jednak dotychczasową zasadę, że z przepisu tego można skorzystać tylko w sytuacji, gdy możliwość unieważnienia postępowania na tej podstawie została przewidziana w ogłoszeniu o zamówieniu (w trybach niekonkurencyjnych: w zaproszeniu do negocjacji lub w zaproszeniu do składania ofert). Również tak jak do tej pory, z przepisu tego mogą skorzystać wszystkie podmioty obowiązane do stosowania ustawy PZP.

Z uzasadnienia do nowelizacji (druk sejmowy nr 2333) wynika, że zamiarem ustawodawcy było umożliwienie zamawiającym wszczynanie postępowań w przypadku, gdy nie mają oni jeszcze zapewnionych środków na sfinansowanie zamówienia. Przed nowelizacją (w związku z zamkniętym katalogiem przyczyn unieważnienia postępowania) zamawiający zwlekali z ogłaszaniem postępowań do czasu uzyskania stosownych środków. Rytm ogłaszania przetargów był zatem uzależniony od cyklu gospodarki finansowej zamawiającego. W ocenie ustawodawcy skutkowało to spiętrzeniem przetargów, presją na wyznaczanie bardzo krótkich terminów w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz wpływało na obniżenie jakości dokumentacji przetargowej. Ustawodawca postanowił wyjść zatem naprzeciw oczekiwaniom rynku, dokonując uelastycznienia przesłanki unieważnienia postępowania i umożliwienia zamawiającym unieważnienia postępowania „we wszystkich przypadkach nieuzyskania środków na sfinansowanie zamówienia”. W założeniu ma to pozwolić na lepsze przygotowanie dokumentacji przetargowych, a także bardziej racjonalne zaplanowanie realizacji zamówień w ciągu roku budżetowego. Ustawodawca zmieniając art. 93 ust. 1a ustawy PZP przesądził również, że możliwe jest wszczęcie postępowania w sprawie zamówienia publicznego przed zabezpieczeniem w budżecie stosownych środków na jego sfinansowanie. Należy mieć w tym względzie na uwadze, że pogląd ten od lat prezentuje Urząd Zamówień Publicznych, jak również Regionalna Izba Obrachunkowa we Wrocławiu. W szczególności Prezes UZP zwalczając proceder udzielania zamówień w trybach niekonkurencyjnych (z powodu pilnej potrzeby udzielenia zamówienia lub konieczności jego natychmiastowego wykonania – art. 62 ust. 1 pkt 4 oraz art. 67 ust. 1 pkt 3 ustawy PZP), kwestionował zasadność argumentacji zamawiających, którzy zwlekali z ogłaszaniem postępowań do czasu zabezpieczenia stosownych środków finansowych (zob. np. uzasadnienie uchwały KIO z dnia 12 czerwca 2015 r., KIO/KD 32/15, str. 11). Należy mieć równocześnie na uwadze, że możliwość wszczęcia postępowania w sytuacji niezabezpieczenia stosownych środków na jego sfinansowanie nie oznacza, że każdorazowo możliwe jest również zawarcie umowy z wykonawcą w takiej sytuacji. Takie działanie może  wiązać się z naruszeniem dyscypliny finansów publicznych przez podmioty, które podlegają pod jej reżim (zob. art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1458 z późn. zm.).

Należy pamiętać, że przesłanki unieważnienia postępowania stanowią wyjątek od zasady, jaką jest zakończenie postępowań PZP poprzez zawarcie umowy z wybranym wykonawcą. Ogłoszenie o zamówieniu stanowi swoistą promesę publiczną udzielenie zamówienia przez podmiot zobowiązany do stosowania ustawy PZP. Stąd też, przesłanki unieważnienia postępowania zawarte w art. 93 należy interpretować w sposób ścisły (nierozszerzający). Czas pokaże, czy w związku z tym praktyka orzecznicza Krajowej Izby Odwoławczej nie skoryguje pozornie szerokiego brzmienia podstawy unieważnienia postępowania z art. 93 ust. 1a ustawy PZP. W szczególności zasadne może być nałożenie na zamawiających obowiązku wykazania skąd miały w założeniu pochodzić środki na sfinansowanie zamówienia oraz czy rzeczywiście i definitywnie nie zostały one przyznane. Taka interpretacja miałaby na celu zabezpieczenie interesów samych wykonawców ubiegających się o udzielenie zamówienia. Zamawiający natomiast mogą być zainteresowani wykorzystywaniem przepisu art. 93 ust. 1a ustawy PZP jako uniwersalnej „furtki” do zakończenia postępowania w różnych sytuacjach – niekoniecznie związanych z kwestiami finansowania zamówienia.

Autor:

Wojciech Wołoncewicz - radca prawny

Ustawą z  5 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji oraz niektórych innych ustaw, dokonano zmiany definicji pojęcia „tajemnicy przedsiębiorstwa”  zawartej  w ustawie z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (dalej „u.z.n.k.”)

Zmiana ma na celu transpozycję postanowień dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/943 z dnia 8 czerwca 2016 r. w sprawie ochrony niejawnego know-how i niejawnych informacji handlowych (tajemnic przedsiębiorstwa) przed ich bezprawnym pozyskaniem, wykorzystaniem i ujawnianiem (dalej „Dyrektywa 2016/943/UE”) do prawa polskiego.

Zgodnie z brzmieniem znowelizowanego art. 11 ust. 2 u.z.n.k.: przez „tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności”.

Nowa definicja zmienia pojęcie „tajemnicy przedsiębiorstwa” w trzech głównych aspektach. Po pierwsze, poprzednia definicja przewidywała, że tajemnicę przedsiębiorstwa stanowią informacje, co do których przedsiębiorca podjął niezbędne działania w celu zachowania ich w poufności, podczas gdy Dyrektywa 2016/943/UE wymaga podjęcia przez uprawnionego rozsądnych w danych okolicznościach działań – w celu zachowania ich w poufności. Dyrektywa podnosi zatem względem przedsiębiorcy, który dąży do ochrony informacji przedsiębiorstwa, poziom wymagań konieczny dla uzyskania takiej ochrony. Warto przy tym wyjaśnić, że nowowprowadzone pojęcie „uprawnionego” obejmuje zarówno przedsiębiorcę, do którego należy tajemnica przedsiębiorstwa, jak i inne osoby, które są uprawnione do korzystania z tajemnicy przedsiębiorstwa lub rozporządzania nią (np. licencjobiorca). Wskazać należy, iż Dyrektywa 2016/943/UE posługuje się terminologią „rozsądne w danych okolicznościach działania”, która w tym kontekście nie jest używana w języku polskich aktów normatywnych – stanowiących raczej o działaniach z należytą starannością, czy starannością wymaganą w stosunkach danego rodzaju (art. 355 § 1 i 2 Kodeksu cywilnego). W związku z tym znowelizowana ustawa, zamiast pojęcia „rozsądnych działań”, posługuje się pojęciem działań, które „przy zachowaniu należytej staranności” uprawniony podjął (powinien podjąć) w celu ochrony informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa przed ich pozyskaniem, ujawnieniem lub wykorzystaniem przez osobę nieuprawnioną. Zasygnalizować jednak należy, iż dla zgodności przepisów krajowych z prawem unijnym „należyta staranność” powinna być rozumiana co najmniej jako „rozsądne w danych okolicznościach działania”. Mając powyższe na względzie, można mieć wątpliwości czy na gruncie nowej definicji działaniem wystarczającym będzie np. jedynie zastosowanie klauzuli poufności. Dotychczas, działania takie uznawane były często za odpowiednie i wystarczające dla ochrony poufności.

Po drugie, art. 2 pkt 1 Dyrektywy 2016/943/UE przewiduje, że ochronie jako tajemnica przedsiębiorstwa podlegają informacje poufne – które nie są znane w całości lub w ich szczególnym zbiorze lub zestawieniu. Tego rodzaju doprecyzowania nie zawierała poprzednia definicja obecna w polskim porządku prawnym.

Po trzecie, poprzednia definicja jako tajemnicę przedsiębiorstwa określała informacje, które nie zostały ujawnionedo wiadomości publicznej (a zatem ujawnione ogółowi). Z kolei art. 2 pkt 1 Dyrektywy 2016/943/UE wymaga, aby ochroną objąć informacje, które nie zostały ujawnione do wiadomości osób zwykle zajmujących się tym rodzajem informacji, ani nie są dla takich osób łatwo dostępne. Znowelizowany art. 11 ust. 2 u.z.n.k. uwzględnia powyższy wymóg Dyrektywy 2016/943/UE. W związku z czym obecnie powszechna znajomość informacji albo co najmniej dostęp do niej osób, które są specjalistami w danej dziedzinie (osoby zwykle zajmujące się tym rodzajem informacji), wyłącza możliwość uznania jej za tajemnicę przedsiębiorstwa.

Mając na względzie przytoczone powyżej istotne zmiany definicji „tajemnicy przedsiębiorstwa”, stwierdzić należy, iż przedmiotowa nowelizacja może doprowadzić do osłabienia a nawet wykluczenia spod ochrony informacje, które do tej pory miały status tajemnicy przedsiębiorstwa. Za zasadne należy uznać dokonanie weryfikacji stosowanych dotychczas zabezpieczeń, w tym zawartych umów pod kątem odpowiednich klauzul poufności.

Dodatkowo wskazać należy, iż do definicji „tajemnicy przedsiębiorstwa” zawartej w u.z.n.k. odwołuje się szereg innych aktów prawnych m.in. ustawa z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej czy ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. Prawo zamówień publicznych. Tym samym zmiana przedmiotowej definicji oddziaływać będzie również na inne dziedziny prawa niż tylko u.z.n.k.. W związku z powyższym warto monitorować najnowsze orzecznictwo dotyczące stosowania definicji tajemnicy przedsiębiorstwa na gruncie innych ustaw niż u.z.n.k., Należy liczyć się z tym, że  dotychczasowe linie orzecznicze, wypracowane na gruncie innych ustaw niż u.z.n.k., w ślad za zmianą przedmiotowej definicji, również ulegną modyfikacji.

Autor:

Łukasz Rozmysłowski - radca prawny

Kancelaria radców prawnych i adwokatów CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i wspólnicy Sp. k. poszukuje:

Praktykantów

do obsługi biura Kancelarii

Nr ref. Wr/CWW/09/18/Prak.S

Obowiązki:

• zapewnienie sprawnego funkcjonowania Kancelarii,
• dbanie o właściwy obieg dokumentów oraz przepływ informacji,
• prowadzenie korespondencji oraz kontakt telefoniczny z klientami Kancelarii, 
• przygotowanie zestawień, prezentacji, materiałów na spotkania,
• obsługa spotkań służbowych,
• wykonywanie bieżących zadań zlecanych przez Wspólników.

Wymagania:

• student co najmniej trzeciego roku studiów,
• sprawna obsługa pakietu MS Office (MS Word, MS Excel) i Internetu,
• sprawna obsługa urządzeń biurowych,
• komunikatywność,
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania,
• dobra znajomość języka angielskiego,
• mile widziane doświadczenie w pracach administracyjnych.

Twoje korzyści:

• płatne praktyki w renomowanej Kancelarii Prawniczej,
• praca w centrum Wrocławia,
• dobra atmosfera pracy.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do 15 września 2018 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/09/18/Prak.S

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Kancelaria radców prawnych i adwokatów CWW S. Cetera,M. Węgrzyn-Wysocka i wspólnicy Sp. k. w związku z dynamicznym rozwojem poszukuje:

Asystentki Wspólników

Nr ref. Wr/CWW/09/18/Asyst.

Twoje zadania:

• zapewnienie sprawnego funkcjonowania Kancelarii,
• dbanie o właściwy obieg dokumentów oraz przepływ informacji,
• prowadzenie korespondencji oraz kontakt telefoniczny z klientami Kancelarii, 
• archiwizacja dokumentów,
• planowanie oraz organizowanie spotkań oraz podróży służbowych,
• wykonywanie bieżących zadań zlecanych przez Wspólników,
• bieżące wsparcie Wspólników i prawników w codziennych zadaniach,
• tworzenie i prowadzenie wpisów w witrynie internetowej firmy,
• organizacja pracy konsulatu honorowego.

Twój profil:

• minimum 2 letnie doświadczenie w pracy na stanowisku asystenckim,
• bardzo dobrej znajomości języka angielskiego (warunek konieczny),
• wykształcenie wyższe,
• umiejętność redagowania pism, dokumentów,
• biegłość w obsłudze pakietu MS Office (MS Word, MS Excel) i Internetu,
• sprawna obsługa urządzeń biurowych,
• doskonała umiejętności planowania i organizacji pracy,
• koncentracja na zadaniach priorytetowych,
• elastyczność w podejściu do problemów i trudności,
• umiejętność pracy pod presją czasu i radzenia sobie ze stresem,
• dokładność, sumienność i dyskrecja,
• wysoka kultura osobista i biznesowa.

Twoje korzyści:

• praca w renomowanej Kancelarii Prawniczej z 20 –letnim doświadczeniem,
• możliwość rozwoju zawodowego,
• praca w centrum Wrocławia,
• stabilne zatrudnienie w oparciu o umowę o pracę.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do 30 września 2018 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/09/18/Asyst.

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Z dniem 28 sierpnia 2018 r. weszła w życie u z dnia Ustawa z dnia 5 lipca 2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (Dz. U. 2018 poz. 1560), dalej: „ustawa o KSC”, której celem jest stworzenie krajowego systemu z jasnym przydziałem zadań i odpowiedzialności, który umożliwi sprawne działania na rzecz wykrywania, zapobiegania i minimalizowania skutków ataków naruszających cyberbezpieczeństwo Rzeczpospolitej Polskiej.

Ustawa o KSC jest skierowana do przedsiębiorców, a jej wdrożenie zapewnić ma ochronę danych m.in. przed atakami cyberprzestępców. Celem ustawy o KSC jest stworzenie krajowego systemu cyberbezpieczeństwa, w którego skład wejdą tzw. operatorzy usług kluczowych, a więc przedsiębiorcy z kluczowych sektorów gospodarki, w tym z sektora energii. Operatorem usług kluczowych zgodnie z ustawą jest podmiot posiadający jednostkę organizacyjną na terytorium RP, wobec którego organ właściwy wydał decyzję o uznaniu za operatora usługi kluczowej. Załącznik nr 1 do ustawy wskazuje rodzaje podmiotów, które mogą być uznane za operatorów usług kluczowych i są to m.in. przedsiębiorstwa posiadające koncesje na prowadzenie działalności zarówno w zakresie wytwarzania, dystrybucji, obrotu energią elektryczną, ciepłem, paliwami gazowymi.

Co do zasady, za operatora usług kluczowych może zostać uznane każde z tych przedsiębiorstw, jeżeli zostanie wobec niego wydana decyzja o uznaniu za operatora usług kluczowych, a nie tylko największe przedsiębiorstwo z branży, w związku z czym obowiązki wskazane w ustawie, będą dotyczyć każdego z nich. Kryterium uznania za operatora usług kluczowych jest świadczenie usługi o takim charakterze, zależność tej usługi od systemów informacyjnych, a także możliwość zakłócenia świadczonych usług przez incydent zagrażający cyberbezpieczeństwu. Przy czym sam wykaz usług kluczowych, a także klasyfikacja incydentów, mają być określone dopiero w drodze Rozporządzenia Rady Ministrów.

Organ właściwy, którym w przypadku sektora energii jest Minister Energii, jest zobowiązany najpóźniej do dnia 9 listopada 2018 r. do zidentyfikowania i wydania decyzji administracyjnej o uznaniu danego podmiotu za operatora usługi kluczowej. Jest to jednocześnie termin przekazania przez organ właściwy Ministrowi Cyfryzacji wniosków o wpisanie zidentyfikowanych podmiotów do wykazu operatorów usług kluczowych.

Data otrzymania decyzji Ministra Energii o uznaniu podmiotu za operatora usługi kluczowej ma zasadnicze znaczenie z punktu widzenia obowiązków nakładanych przez ustawę o KSC na taki podmiot. Realizacja obowiązków ma przebiegać etapami i ma obejmować następujące zadania:

1. po 3 miesiącach od otrzymania decyzji od organu właściwego operator usług kluczowych:

1. dokonuje szacowania ryzyka dla swoich usług kluczowych;
2. zarządza incydentami;
3. wyznacza osobę kontaktową z właściwym CSIRT (jeden z trzech Zespołów Reagowania na Incydenty Bezpieczeństwa Komputerowego, których rolę przejęły: Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego - CSIRT GOV, Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa – Państwowy Instytut Badawczy - CSIRT NASK, oraz resort Obrony Narodowej - CSIRT MON) i Pojedynczym Punktem Kontaktowym, powołanym dla wszystkich sektorów przy Ministerstwie Cyfryzacji;
4. prowadzi działania edukacyjne wobec użytkowników (zapewnienie dostępu do wiedzy w zakresie zagrożeń cyberbezpieczeństwa oraz skutecznych sposobów ochrony przed nimi, w szczególności przez publikowanie takich informacji na swojej stronie internetowej);
5. obsługuje incydenty we własnych systemach;
6. zgłasza incydenty poważne w czasie 24 godzin od ich wykrycia do właściwego CSIRT;
7. usuwa wskazywane podatności na zagrożenia;
8. powołuje wewnętrzne struktury odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo;

1. Po 6 miesiącach od otrzymania decyzji:

1. wdraża odpowiednie i adekwatne do oszacowanego ryzyka środki techniczne i organizacyjne, tj. bezpieczna eksploatacja systemu informacyjnego, bezpieczeństwo i ciągłość dostaw usług, objęcie systemem ciągłego monitorowania systemu informacyjnego wykorzystywanego do świadczenia usług z zakresu sektora energii;
2. zbiera informacje o zagrożeniach i podatnościach na zagrożenia;
3. stosuje środki zapobiegające i ograniczające wpływ incydentów na bezpieczeństwo systemu informacyjnego (stosowanie mechanizmów zapewniających poufność danych przetwarzanych w systemie informacyjnym, dbałość o aktualizację oprogramowania);
4. stosuje i aktualizuje wymaganą dokumentację dotyczącą cyberbezpieczeństwa;

1. Po 12 miesiącach od otrzymania decyzji:

1. przygotowuje pierwszy audyt w rozumieniu ustawy;
2. przekazuje sprawozdanie z audytu, wskazanym w ustawie podmiotom.

Należy wskazać, że w przypadku niewykonania przez operatora usług kluczowych obowiązków wynikających z ustawy lub w przypadku ustalenia występowania innych naruszeń w wyniku kontroli dokonanej przez organ właściwy do spraw cyberbezpieczeństwa, ustawa przewiduje nałożenie na przedsiębiorców kar finansowych w wysokości od 15 000 do 1 000 000 zł.

Autor:

Jakub Kompała - prawnik

Zgodnie z projektem ustawy o zmianie ustawy kodeks postępowania cywilnego z dnia 27 listopada 2017 r., planowane jest wprowadzenie nowego art. 4¹ do ustawy KPC, o następującej treści:

„Art. 4¹. Z uprawnienia przewidzianego w przepisach postępowania stronom i uczestnikom postępowania nie wolno czynić użytku niezgodnego z celem, dla którego je ustanowiono (nadużycie prawa procesowego)”.

Projektowana zmiana wprowadzi do KPC instytucję, która była dotychczas stosowana w praktyce na podstawie stanowisk doktryny i orzecznictwa. Instytucja nadużycia prawa procesowego była wywodzona z zasad ogólnych KPC i klauzuli dobrych obyczajów, zawartej w treści artykułu 3 KPC.

W uchwale z dnia 11 grudnia 2013 r., sygn. akt III CZP 78/13, Sąd Najwyższy zauważył, że konstrukcję nadużycia prawa procesowego można wywodzić z zasady rzetelnego procesu, obowiązku uczestników działania zgodnego z dobrymi obyczajami oraz celu procesu, którym jest przede wszystkim zapewnienie rzeczywistej ochrony praw podmiotowych. Zastosowywanie zasady nadużycia prawa procesowego ma miejsce, gdy strona działa w ramach swoich uprawnień procesowych, jednakże faktyczny cel działania nie jest ukierunkowany na ochronę praw podmiotowych.

Natomiast w wyroku z dnia 25 marca 2015 r. (II CSK 443/14), Sąd Najwyższy wskazał, że korzystanie przez stronę z uprawnień procesowych nie może powodować ograniczenia uprawnień procesowych strony przeciwnej. Przykładowo, żądanie odroczenia rozprawy, może być potraktowane jako nadużycie uprawnień procesowych i może uzasadniać odmowę ochrony praw tej strony – o ile w ocenie sądu, usprawiedliwione jest przekonanie, że działanie strony prowadzi do przewleczenia procesu, bądź stanowi szykanę w stosunku do przeciwnej strony.

Ocena nadużycia prawa procesowego, zgodnie ze wskazówkami Sądu Najwyższego, musi być dokonywana na podstawie całokształtu okoliczności sprawy, a skutkiem tej oceny ma być wniosek, czy zachowaniem strony kierują zamiary m.in. utrudnienia, czy przedłużenia procesu.

W przypadku wejścia w życie projektowanej nowelizacji KPC w kształcie zgodnym z projektem z dnia 27 listopada 2017 r., sformalizowane zostaną również skutki nadużycia prawa procesowego. W  projekcie ustawy nowelizującej zawarty jest nowy przepis o następującej treści:

„Art. 226². Stwierdziwszy nadużycie przez stronę prawa procesowego sąd może w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie:

1) stronę nadużywającą skazać na grzywnę;

2) niezależnie od wyniku sprawy podwyższyć przypadające od strony nadużywającej koszty procesu, a nawet włożyć na nią obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, odpowiednio do spowodowanej nadużyciem zwłoki w rozpoznaniu sprawy;

3) na wniosek strony przeciwnej:

a)  przyznać od strony nadużywającej koszty procesu podwyższone odpowiednio do spowodowanego nadużyciem zwiększenia nakładu pracy strony przeciwnej na prowadzenie sprawy, nie więcej jednak niż dwukrotnie;

b) zasądzić od strony nadużywającej odsetki należne od zasądzonego świadczenia w stopie podwyższonej odpowiednio do spowodowanej nadużyciem zwłoki w rozpoznaniu sprawy, nie więcej jednak niż dwukrotnie”.

W efekcie, niektóre skutki nadużycia prawa procesowego mogą obciążyć stronę w związku ze złożeniem wniosku przez stronę przeciwną, a niektóre mogą być wynikiem samodzielnego działania Sądu.

Autor:

Malwina Makowska - radca prawny

Dnia 10 sierpnia 2018 r. Prezydent podpisał projekt ustawę z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów, które to ma nastąpić z mocy prawa z dniem 1 stycznia 2019 r. Przez grunty zabudowane na cele mieszkaniowe należy rozumieć nieruchomości zabudowane wyłącznie budynkami:

1. mieszkalnymi jednorodzinnymi lub
2. mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne, lub
3. o których mowa w pkt 1 lub 2, wraz z budynkami gospodarczymi, garażami, innymi obiektami budowlanymi lub urządzeniami budowlanymi, umożliwiającymi prawidłowe i racjonalne korzystanie z budynków mieszkalnych.

Wobec powyższego, co do zasady,  ustawa dotyczy gruntów zabudowanych wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub budynkami mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne. Skutkiem przekształcenia użytkowania wieczystego w odniesieniu do obiektów budowlanych, w tym w szczególności do budynków mieszkalnych i urządzeń budowlanych położonych na gruncie podlegającym przekształceniu (z wyłączeniem urządzeń określonych w art. 49 § 1 Kodeksu cywilnego) jest to, iż, stają się one z dniem przekształcenia częścią składową gruntu. Nadto, istniejące w dniu przekształcenia obciążenia użytkowania wieczystego stają się obciążeniami nieruchomości, zaś obciążenia udziałów we współużytkowaniu wieczystym gruntu stają się obciążeniami udziałów we współwłasności nieruchomości. Prawa związane z użytkowaniem wieczystym stają się prawami związanymi z własnością nieruchomości. Powyższe następuje z mocy prawa i nie  wymaga dokonywania żadnych czynności.

Za przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów właściciel będzie ponosił cykliczną, roczną opłatę przez 20 lat od dnia przekształcenia na rzecz dotychczasowego właściciela gruntu w wysokości równej opłacie rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, jaka obowiązywałaby w dniu przekształcenia. Osoby, które uregulują opłaty wcześniej niż w ciągu 20 lat, mogą liczyć na bonifikaty. Przykładowo, w przypadku zapłaty całej sumy jednorazowo – tzw. opłata jednorazowa, w pierwszym roku, udzielona zostanie bonifikata w wysokości 60 %. W kolejnych latach bonifikata będzie obniżana o 10 proc. Będzie to jednak dotyczyć tylko przekształcenia gruntów należących do Skarbu Państwa. W przypadku gruntów jednostek samorządu terytorialnego wysokość bonifikat i warunki ich udzielenia ustalone będzie w drodze uchwały właściwej rady lub sejmiku. Ujawnienie ustawowego przekształcenia prawa użytkowania wieczystego w prawo własności gruntu nastąpi na podstawie zaświadczenia wydawanego z urzędu przez organy reprezentujące dotychczasowego właściciela nieruchomości, a więc te same które są obecnie właściwe do pobierania opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego i dokonywania aktualizacji tych opłat. Termin wydania zaświadczenia ustalono na 12 miesięcy od dnia przekształcenia lub na wniosek nowego właściciela gruntu, w terminie 4 miesięcy od dnia otrzymania wniosku przez właściwy organ. Sąd dokona z urzędu wpisu własności gruntu oraz wpisu roszczenia o opłatę w księgach wieczystych, a zawiadomienie o wpisie doręczy na adres wskazany w zaświadczeniu. Wpisy wolne są od opłat sądowych. Dodatkowo nowy właściciel może kwestionować  zawarte w zaświadczeniu informacje o wysokości i okresie wnoszenia rocznych opłat przekształceniowych. W takim przypadku, jeżeli nowy właściciel nie zgodzi się z zawartymi w zaświadczeniu powyższymi informacjami i złoży wniosek w okresie 2 miesięcy od dnia doręczenia zaświadczenia, oznacza to dla właściwego organu wszczęcie postępowania administracyjnego w celu ustalenia w drodze decyzji administracyjnej wysokości i okresu wnoszenia ww. opłat. W takiej sytuacji do zakończenia postępowania opłata przekształceniowa wnoszona będzie w wysokości wynikającej z zaświadczenia. Jeżeli wniosek właściciela zostanie uwzględniony nowa wysokość opłaty będzie obowiązywać od dnia przekształcenia. W przypadku nadpłaty właściwy organ zawiadomi właściciela o zaliczeniu na poczet przyszłych opłat nadwyżki wniesionej opłaty, a w przypadku niedopłaty o dopłacie do opłaty odpowiadającej różnicy pomiędzy wniesioną opłatą a nową wysokością opłaty. Natomiast, jeżeli zostanie wydana decyzja potwierdzająca brak obowiązku wnoszenia opłaty, to wówczas właściwy organ przekaże decyzję do sądu właściwego do prowadzenia księgi wieczystej w ciągu 14 dni, do dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, celem wykreślenia w dziale III księgi wieczystej wpisu roszczenia o opłatę.

Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów uznać należ za pozytywne rozwiązanie legislacyjne z uwagi na chociażby wciąż dokonywane przez właścicieli takich gruntów aktualizacje opłat z tytułu użytkowania wieczystego, co skutkowało koniecznością ponoszenia coraz to wyższych opłat z tego tytułu.

Autor: 

Joanna Gowieńczyk - radca prawny

Kancelaria radców prawnych i adwokatów CWW S. Cetera,M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Sp. k. w związku z dalszym dynamicznym rozwojem poszukuje:

Prawnika / Aplikanta radcowskiego

Nr ref. Wr/CWW/07/18/E

Wymagania:

• aplikant I lub II roku aplikacji radcowskiej lub prawnik, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu na aplikację radcowską,
• minimum roczne doświadczenie w pracy w kancelarii prawnej,
• dobra znajomość języka angielskiego lub niemieckiego w mowie i piśmie,
• bardzo dobra znajomość obsługi programów edycyjnych (np. MS Office) oraz obsługi programów prawniczych.

Mile widziane:

• znajomość zagadnień z zakresu prawa energetycznego lub prawa zamówień publicznych,
• znajomość dodatkowych języków obcych.

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych,
• możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego,
• przyjemną atmosferę pracy.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 31 sierpnia 2018 roku, z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/07/18/E

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Jednocześnie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia na CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Kancelaria radców prawnych i adwokatów CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Sp. k. w związku z dalszym dynamicznym rozwojem poszukuje:

Praktykantów – Studentów Prawa

Nr ref. Wr/CWW/07/18/Prak.E

Wymagania:

• student co najmniej trzeciego roku studiów na kierunku prawa,
• bardzo dobra znajomość obsługi programów edycyjnych (np. MS Office), mile widziana znajomość obsługi programów prawniczych,
• komunikatywność,
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania,
• dobra znajomość języka angielskiego (znajomość innych języków mile widziana),
• zaletą będzie zainteresowanie prawem energetycznym lub prawem zamówień publicznych.

Oferujemy:                                                                                     

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego,
• współpracę z osobami o dużym doświadczeniu,
• koleżeńską atmosferę,
• możliwość nawiązania stałej współpracy po zakończeniu odbytej praktyki.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do 31 sierpnia 2018 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/07/18/Prak.E

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Od piątku 13 lipca 2018 r. zaczęła obowiązywać nowa ustawa z dnia 1 marca 2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz. U. z 2018 r., poz. 723), zwana dalej „Ustawą”. Ustawa stanowi realizację nałożonego na Polskę obowiązku implementacyjnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego AML IV (Anty-Money Laundering).

To właśnie w tej Ustawie zawarto regulacje dotyczące obowiązku wdrożenia nowej procedury anonimowego zgłaszania naruszeń (tzw. Whistleblowing). Procedura ta zobowiązuje tzw. instytucje obowiązane (m.in. banki, instytucje finansowe, firmy inwestycyjne, spółki kapitałowe, przedsiębiorców, pośredników nieruchomości), do opracowania i wdrożenia wewnętrznej procedury anonimowego zgłaszania przez pracowników, lub inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji obowiązanej, rzeczywistych lub potencjalnych naruszeń przepisów z zakresu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. Istota tego mechanizmu jest oparta na zasadzie, iż każdy pracownik/kontrahent (tzw. sygnalista lub whistleblower) ma możliwość anonimowego przekazania np. zarządowi lub powołanemu do tego „specjaliście ds. compliance" informacji o zauważonych nieprawidłowościach za pośrednictwem specjalnego niezależnego i autonomicznego kanału informacji, który pozwala na zachowanie anonimowości nadawcy.

Sygnalistą, zgodnie z Ustawą, może być każdy pracownik oraz inne osoby wykonujące czynności na rzecz instytucji obowiązanej. Co istotne, nie ma znaczenia umiejscowienie pracownika w hierarchii organizacyjnej, a także rodzaj umowy na jakiej został zatrudniony. Tym samym whistleblowerem może zostać zarówno sekretarka pracująca w oddziale w oparciu umowy o pracę, jak i doradca prezesa zarządu współpracujący w ramach umowy cywilnoprawnej. Istotne jest, aby zgłaszający był powiązany z instytucją obowiązaną faktem dokonywania czynności na jej rzecz.

Najistotniejszą cechą, jak i gwarancją prawidłowego działania systemu, jest zachowanie anonimowości zarówno sygnalistów, jak i potencjalnie zgłaszanych osób. Z uwagi na to, osoba odbierająca anonim powinna być gwarantem zachowania poufności i dyskrecji. Ustawodawca nie precyzuje jednocześnie gdzie w strukturze czy w jakiej komórce ma zostać umieszczona osoba odpowiedzialna za odbieranie zgłoszeń, pozostawiając w tym zakresie swobodę instytucjom obowiązanym.

Sposoby zgłaszania naruszeń mogą być różne. Do najpopularniejszych rozwiązań należą: specjalna skrzynka mailowa, dedykowana infolinia, jak i tradycyjna metoda anonimowej korespondencji pisemnej przesłanej na wskazany adres.

Bardzo ważnym elementem procedury jest określenie jakie działania zostaną podjęte po otrzymaniu zgłoszenia. W szczególności zatem winny znaleźć się we wprowadzanej procedurze: kryteria weryfikacji zgłoszenia, terminy procedowania poszczególnych etapów postępowania wyjaśniającego, czynności wykonywane w ramach postępowania wyjaśniającego, podmioty uprawnione do jego prowadzenia, sposób jego zakończenia, a także termin usunięcia danych osobowych zebranych w ramach przyjmowanych zgłoszeń.

Opracowanie i wdrożenie procedur Whistleblowing powinno obejmować wszystkie obszary działalności przedsiębiorstwa.

Jeśli zobowiązany przedsiębiorca nie podporządkuje się rygorom nowej ustawy może ponieść karę administracyjną, w szczególności konsekwencje finansowe. Kara pieniężna może osiągnąć wysokość równowartości kwoty 5 000 000 euro albo 10% obrotu wykazanego w ostatnim zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym za rok obrotowy.

Ustawodawca w obszarze kar administracyjnych wskazał również:

- publikację informacji o instytucji obowiązanej oraz zakresie naruszenia przepisów ustawy przez tę instytucję w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych;

- nakaz zaprzestania podejmowania przez instytucję obowiązaną określonych czynności;

- cofnięcie koncesji lub zezwolenia albo wykreślenie z rejestru działalności regulowanej;

- zakaz pełnienia obowiązków na stanowisku kierowniczym przez osobę odpowiedzialną za naruszenie przez instytucję obowiązaną przepisów ustawy, przez okres nie dłuższy niż rok.

Autor: 

Iwona Dudwał - Jakubiszyn - radca prawny 

Z dniem 9 lipca 2018 r. w życie weszła nowelizacja m.in. Kodeksu cywilnego, na mocy której skrócone zostały terminy przedawnienia roszczeń. Przedmiotowa nowelizacja wprowadza istotne zmiany w szczególności w odniesieniu do roszczeń względem konsumentów, a więc osób fizycznych dokonujących z przedsiębiorcą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową. Podstawowe skutki nowelizacji dla konsumentów zostały wskazane w czerwcowym artykule „Nowelizacja Kodeksu cywilnego – zmiany w przedawnieniu roszczeń”. Niniejsze rozważania zmierzać będą do wskazania, jakie przepisy – nowe czy dotychczasowe – mają zastosowanie w przypadku roszczeń konsumenckich.

Jedynie w ramach przypomnienia w tym miejscu wskazać należy, iż w miejsce dotychczasowego dziesięcioletniego terminu przedawnienia wprowadzony został termin sześcioletni, terminy przedawnienia dotyczące roszczeń okresowych i związanych z działalnością gospodarczą nie uległy zmianie i wynoszą trzy lata.

Nowe terminy przedawnienia – czy stosujemy do roszczeń konsumenckich?

Ustawodawca w treści art. 5 ust. 3 ustawy nowelizującej wprowadza zasadę, iż do przysługujących konsumentowi roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, których terminy przedawnienia są określone w art. 118 i art. 125 § 1 Kodeksu cywilnego (a więc ogólne terminy przedawnienia roszczeń – przyp. autor), stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego w brzmieniu dotychczasowym.

Powyższe oznacza, że – w przeciwieństwie do roszczeń „niekonsumenckich”, a więc również roszczeń przeciwko konsumentom – do roszczeń konsumentów powstałych przed 9 lipca 2018 r. i do tego dnia jeszcze nieprzedawnionych będą znajdować zastosowanie dotychczasowe, dziesięcioletnie terminy przedawnienia. Rozwiązanie to jest oczywiście korzystne dla konsumentów, jako że terminy przedawnienia roszczeń istniejących w dniu wejścia w życie ustawy nowelizującej nie ulegają skróceniu. Dopiero roszczenia powstałe po wejściu w życie ustawy będą podlegać nowemu, sześcioletniemu terminowi przedawnienia.

Roszczenia przeciwko konsumentom – nowe zasady ochrony

Na uwagę zasługuje również regulacja art. 5 ust. 4 ustawy nowelizacyjnej. Zgodnie z jego treścią, roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie nowelizacji nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w Kodeksie cywilnym w brzmieniu nadanym nowelizacją. Przedmiotowy przepis wyraźnie odnosi się do treści nowego art. 117 § 2¹ Kodeksu cywilnego, zgodnie z którym po upływie terminu przedawnienia nie można domagać się zaspokojenia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi.

Omawiana zasada wprowadza obowiązek uwzględniania przez sądy powszechne, w ramach wszelkich sporów sądowych, których przedmiot stanowią roszczenia przeciwko konsumentom, okoliczności przedawnienia takich roszczeń z urzędu. Stanowi to odstępstwo od dotychczasowej zasady uwzględniania okoliczności przedawnienia roszczeń dopiero w związku ze zgłoszeniem w toku postępowania odpowiedniego zarzutu procesowego. Uwzględnienie takiej okoliczności z urzędu oznacza, że – przy braku szczególnych okoliczności przemawiających za udzieleniem ochrony prawnej takiemu roszczeniu – powództwo w sprawie zostanie oddalone.

Przyjęte rozwiązanie należy ocenić jako korzystne dla konsumentów, jako że dotychczasowe przepisy, które wymagały specjalistycznej wiedzy w tym zakresie, przy braku podniesienia odpowiedniego zarzutu przez konsumenta, prowadziły do zasądzenia roszczenia przedawnionego, które co do zasady nie korzystają z ochrony prawnej.

Ustawodawca w odniesieniu do przedstawionej wyżej zasady wprowadza jednak pewne odstępstwo, zezwalające na zasądzenie roszczenia pomimo upływu terminów przedawnienia. Zgodnie z nowym art. 117¹ Kodeksu cywilnego, w wyjątkowych przypadkach sąd może, po rozważeniu interesów stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagają tego względy słuszności. Jako przykładowe przesłanki nieuwzględnienia upływu terminu przedawnienia ustawodawca wskazał takie okoliczności, jak:

1. długość terminu przedawnienia,
2. długość okresu od upływu terminu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia,
3. charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia.

O ile zatem wprowadzona nowa zasada chroni konsumentów w większym stopniu niż dotychczasowe regulacje, możliwe jest w danych okolicznościach faktycznych zasądzenie roszczenia przeciwko konsumentowi, pomimo upływu terminów przedawnienia.

Autor:

Katarzyna Klóza-Czerkawska - radca prawny

Z dniem 9 lipca 2018 r. w życie weszła nowelizacja m.in. Kodeksu cywilnego, na mocy której wprowadzone zostały krótsze terminy przedawnienia roszczeń. Ogólny, wynoszący dotychczas dziesięć lat, termin przedawnienia został zastąpiony terminem sześcioletnim, dla roszczeń okresowych lub związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą – zachowano termin trzech lat.

Zmieniony został również moment, w którym roszczenie ulega przedawnieniu. W miejsce obowiązującej do wejścia w życie nowelizacji zasady przedawnienia roszczeń z upływem dnia datą odpowiadającego początkowemu dniowi terminu (roszczenia wymagalne w lipcu przedawniały się w lipcu dziesięć lub trzy lata później, z zastrzeżeniem przepisów szczególnych, przewidujących inne terminy przedawnienia), obecnie – co do zasady – roszczenia ulegać będą przedawnieniu z upływem roku kalendarzowego, tj. z dniem 31 grudnia.

Przed zastosowaniem powyższych zasad zastanowić się należy, do jakich roszczeń nowe terminy przedawnienia będą stosowane. Konieczna jest w tym zakresie analiza przepisów przejściowych, zawartych w art. 5 ustawy nowelizującej.

Zasady stosowania nowych terminów przedawnienia

Zasadą ogólną jest, że do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie nowelizacji i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych stosuje się od dnia wejścia w życie nowelizacji przepisy w brzmieniu nadanym nowelizacją. Oznacza to, że – z zastrzeżeniem przepisów szczególnych, wprowadzających inne terminy przedawnienia – do roszczeń powstałych przed dniem 9 lipca 2018 r. i do tego dnia nieprzedawnionych, zastosowanie znajdują nowe, krótsze terminy przedawnienia.

Na tej podstawie, roszczenia o dotychczas dziesięcioletnim terminie przedawnienia ulegałyby przedawnieniu już po upływie sześciu lat z końcem roku kalendarzowego, co mogłoby prowadzić do przedawnienia takiego roszczenia nawet o cztery lata wcześniej. Innym skutkiem takiej zasady mogłoby być „przedłużenie” dziesięcioletniego terminu przedawnienia o okres kilku miesięcy do końca roku kalendarzowego.

Powyższe wątpliwości eliminuje ustawodawca w treści art. 5 ust. 2 nowelizacji, zgodnie z którym, jeżeli zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym nowelizacją, termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych (a więc w odniesieniu do dziesięcioletniego terminu - przyp. autor), bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie nowelizacji. Jeżeli jednak przedawnienie, którego bieg terminu rozpoczął się przed dniem wejścia w życie nowelizacji, nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, to przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu.

Na tej podstawie, terminy przedawnienia roszczeń, które zgodnie z poprzednią regulacją wynosiły dziesięć lat, rozpoczynają swój bieg na nowo od dnia 9 lipca 2018 r. i trwają sześć lat. W przypadku jednak, gdy zastosowanie dotychczasowych terminów przedawnienia prowadziłoby do wcześniejszego przedawnienia roszczeń, stosuje się terminy dłuższe.

Posłużmy się przykładem

Obrazując powyższe wskazać można na przykład roszczenia powstałego w lipcu 2010 roku, które zgodnie z poprzednią regulacją ulegałoby przedawnieniu z upływem dziesięciu lat. Zgodnie z zaprezentowaną wyżej zasadą, przedawnienie takiego roszczenia będzie oceniane na gruncie nowych przepisów (art. 5 ust. 1 nowelizacji). Jednocześnie, jako że nowy termin przedawnienia jest krótszy niż dotychczasowy, na gruncie art. 5 ust. 2 nowelizacji należy rozważyć, czy termin przedawnienia biegnie na nowo (sześcioletni termin przedawnienia), czy przedawnienie na wcześniejszych zasadach nastąpi wcześniej. W opisywanym przykładzie omawiane roszczenie ulegnie przedawnieniu z upływem dziesięcioletniego terminu przedawnienia, jako że przedawnienie na tej podstawie nastąpi wcześniej.

Zauważyć w tym miejscu należy, iż ustawodawca nie wskazuje, czy tak liczony termin przedawnienia należy liczyć według dotychczasowych zasad upływu terminów, czy jednak przedawnienie nastąpi z końcem roku kalendarzowego. Wątpliwość ta nie została wyjaśniona w treści uzasadnienia do ustawy nowelizującej. Kierując się jednak zasadą pewności i nierektroaktywności prawa przychylić się należy do stanowiska, że upływ tego terminu następować będzie na zasadach dotychczasowych, a więc z upływem dnia datą odpowiadającego początkowemu dniowi terminu.

Posługując się innym przykładem, przyjmując podobne roszczenie o dziesięcioletnim terminie przedawnienia, ale powstałym w 2016 roku, będzie ono podlegać nowym przepisom, przy czym na gruncie art. 5 ust. 2 nowelizacji przedawni się z upływem sześciu lat licząc od dnia wejścia w życie znowelizowanych przepisów, ze skutkiem na koniec roku kalendarzowego, jako że zachowanie poprzedniego, dziesięcioletniego terminu powodowałoby późniejsze przedawnienie niż przewidują to znowelizowane przepisy.

Podsumowując…

Mając na względzie powyższe wskazać należy, iż z uwagi na przyjętą konstrukcję przepisów przejściowych ustawy nowelizującej, rozważając kwestię zastosowania nowych przepisów do istniejących roszczeń, każdorazowo należy dokładnie przeanalizować datę powstania roszczenia, jak również znajdujące dotychczas zastosowanie terminy jego przedawnienia. Konkretne ustalenia w powyższym zakresie pozwolą na właściwe określenie, jakie terminy przedawnienia znajdują zastosowanie do danego roszczenia.

Autor:

Katarzyna Klóza-Czerkawska - radca prawny

Prawnicy Kancelarii CWW doradzali Veolia Energia Warszawa S.A. przy opracowaniu, negocjacjach i zawarciu wieloletniej umowy obejmującej dostawę ciepła w wodzie sieciowej (z Elektrociepłowni Siekierki, Elektrociepłowni Żerań, Ciepłowni Kawęczyn i Ciepłowni Wola) oraz w parze technologicznej (z Elektrociepłowni Żerań) na potrzeby aglomeracji Warszawskiej. Veolia Energia Warszawa S.A. zajmuje się dystrybucją ciepła na terenie aglomeracji Warszawskiej a PGNiG Termika S.A. wytwarzaniem ciepła.

W ramach transakcji Veolia Energia Warszawa S.A. była kompleksowo wspomagana przez zespół prawników Kancelarii CWW kierowany przez Małgorzatę Węgrzyn – Wysocką, (Partnera) w składzie: Tomasz Dobrzyński (Partner), Marcin Mucharski (Senior Associate).

https://www.wnp.pl/wiadomosci/326572.html

Kancelaria radców prawnych i adwokatów CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Sp. k. w związku z dalszym dynamicznym rozwojem poszukuje:

Praktykantów – Studentów Prawa

Nr ref. Wr/CWW/07/18/Prak.E

Wymagania:

• student co najmniej trzeciego roku studiów na kierunku prawa,
• bardzo dobra znajomość obsługi programów edycyjnych (np. MS Office), mile widziana znajomość obsługi programów prawniczych,
• komunikatywność,
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania,
• dobra znajomość języka angielskiego (znajomość innych języków mile widziana),
• zaletą będzie zainteresowanie prawem energetycznym lub prawem zamówień publicznych.

Oferujemy:                                                                                     

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego,
• współpracę z osobami o dużym doświadczeniu,
• koleżeńską atmosferę,
• możliwość nawiązania stałej współpracy po zakończeniu odbytej praktyki.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do 18 sierpnia 2018 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/07/18/Prak.E

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Kancelaria radców prawnych i adwokatów CWW S. Cetera,M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Sp. k. w związku z dalszym dynamicznym rozwojem poszukuje:

Prawnika / Aplikanta radcowskiego

Nr ref. Wr/CWW/07/18/E

Wymagania:

• aplikant I lub II roku aplikacji radcowskiej lub prawnik, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu na aplikację radcowską,
• minimum roczne doświadczenie w pracy w kancelarii prawnej,
• dobra znajomość języka angielskiego lub niemieckiego w mowie i piśmie,
• bardzo dobra znajomość obsługi programów edycyjnych (np. MS Office) oraz obsługi programów prawniczych.

Mile widziane:

• znajomość zagadnień z zakresu prawa energetycznego lub prawa zamówień publicznych,
• znajomość dodatkowych języków obcych.

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych,
• możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego,
• przyjemną atmosferę pracy.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 18 sierpnia 2018 roku, z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/07/18/E

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Jednocześnie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia na CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Trwający proces elektronizacji zamówień publicznych wynika z przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/24/UE z 26.02.2014 r. w sprawie zamówień publicznych.  Dyrektywa nakłada na państwa członkowskie  obowiązek  wprowadzenia w postępowaniach o udzielenie zamówień publicznych j komunikacji przy użyciu środków komunikacji elektronicznej najpóźniej od dnia 18 października 2018 r. (w przypadku zamawiających centralnych obowiązek ten istnieje od dnia 18 kwietnia 2017 r.). Z uwagi na konieczność  implementacji  zapisów dyrektywy do polskiego porządku prawnego znowelizowano przepisy ustawy Prawo zamówień publicznych ustawą z dnia 22 czerwca 2016 r. o zmianie ustawy Prawo zamówień publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 1020).

Zgodnie z dodanym art. 10 a ust. 1 ustawy Prawo zamówień publicznych (Dz.U. z 2017 r., poz. 1579 t.j.) w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego komunikacja między zamawiającym a wykonawcami odbywa się przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Definicja zawarta w art. 2 pkt 17 ustawy Prawo zamówień publicznych  konkretyzuje, że przez  środki  komunikacji elektronicznej  należy rozumieć środki komunikacji elektronicznej w rozumieniu ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Pod tym pojęciem rozumie się  rozwiązania techniczne, w tym urządzenia teleinformatyczne i współpracujące z nimi narzędzia programowe, umożliwiające indywidualne porozumiewanie się na odległość przy wykorzystaniu transmisji danych między systemami teleinformatycznymi. Ustawodawca zrezygnował z kazuistycznej definicji środków komunikacji elektronicznej, wskazując jedynie jako przykład pocztę elektroniczną.  Warto pamiętać, że treści  orzecznictwa sądowego  wynika, iż faks nie można uznać za środek komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów o świadczeniu usług drogą elektroniczną (tak wskazał WSA w Warszawie w wyroku z dnia 05.12.2006 r., III SA/Wa 1836/06.

Obowiązek korzystania  z środków komunikacji elektronicznej  dotyczy  w szczególności składania ofert lub wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu,  oświadczeń, w tym oświadczenia składanego w formie jednolitego europejskiego dokumentu zamówienia (JEDZ), sporządzonego zgodnie z wzorem standardowego formularza określonego w rozporządzeniu wykonawczym Komisji Europejskiej.

Wymagania techniczne i organizacyjne użycia środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia są uregulowane przepisami  rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 27 czerwca 2017 r. w sprawie użycia środków komunikacji elektronicznej w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego oraz udostępniania i przechowywania dokumentów elektronicznych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1320).  Przepisy rozporządzenia będą miały zastosowanie do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego wszczętych od dnia 18  października 2018 r. z wyjątkiem przepisów dotyczących składania oświadczenia JEDZ, które stosuje się od dnia 18 kwietnia 2018 r.

Od dnia 18 kwietnia 2018 r. wykonawcy w postępowaniach powyżej progów unijnych są zobowiązani składać, a Zamawiający przyjmować Jednolity Europejski Dokument Zamówienia (JEDZ) wyłącznie w formie elektronicznej, opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym. W postępowaniach poniżej progów unijnych wykonawcy w dalszym ciągu składają oświadczenia o spełnianiu warunków udziału w postępowaniu i braku podstaw do wykluczenia. Dla nich, tak jak dotychczas, obowiązuje forma pisemna. Oświadczenia nadal więc będą składane na papierze i dołączane do oferty lub wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu.

Jak wskazał Urząd Zamówień Publicznych w Instrukcji składania JEDZ  jednym z dopuszczalnych środków komunikacji elektronicznej  jest poczta elektroniczna. Złożenie JEDZ przez wykonawcę za pośrednictwem poczty elektronicznej po 18 kwietnia 2018 r. będzie więc równoznaczne z jego złożeniem przy użyciu środków komunikacji elektronicznej, a tym samym będzie stanowiło wykonanie dyspozycji art. 10a ust. 1 ustawy Pzp. W praktyce w okresie od 18 kwietnia do 18 października 2018 r.  oferta lub wniosek o dopuszczenie do udziału w przetargu będą składane w formie pisemnej, a JEDZ przesyłany na skrzynkę e-mail. Co istotne, JEDZ będzie musiał dotrzeć do urzędu przed upływem terminu otwarcia ofert.

Zgodnie z wytycznymi UZP plik JEDZ powinien być nie tylko podpisany kwalifikowanym podpisem, ale również zaszyfrowany. Ma to chronić przed nieuprawnionym dostępem zamawiającego do danych, których nie powinien poznać przed otwarciem ofert. Dlatego też hasło, które zabezpiecza plik, wykonawca wskazuje w ofercie złożonej w formie pisemnej.

Należy zwrócić uwagę, że  złożenie JEDZ wraz z ofertą na nośniku danych (np. CD, pendrive) nie stanowi jego złożenia przy użyciu środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu przepisów ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Oświadczenie JEDZ oraz od dnia 18 października 2018 r. oferty, wnioski o dopuszczenie do udziału w postępowaniu powinny zostać opatrzone podpisem elektronicznym opartym na kwalifikowanym certyfikacie (wydanym w jednym państwie członkowskim). Kwalifikowany podpis elektroniczny wykonawca może zakupić u jednego z podmiotów świadczących usługi certyfikacyjne. Podmioty te wpisane są do rejestru prowadzonego przez Narodowe Centrum Certyfikacji (https://www.nccert.pl/uslugi.htm). Usługi certyfikacyjne są odpłatne, a wysokość opłat określają poszczególne podmioty świadczące te usługi.

Elektronizacja zamówień publicznych obejmuje również  wdrożenie przez  Ministerstwo Przedsiębiorczości i Technologii, Urząd Zamówień Publicznych oraz Ministerstwo Cyfryzacji platformy zakupowej  niezbędnej od strony technicznej do realizacji zamówień publicznych w formie elektronicznej.

Przewidując jednak, iż do dnia 18 października 2018 r. pełne wdrożenie kompleksowego rozwiązania pozwalającego na profesjonalne i w pełni zautomatyzowane prowadzenie całego procesu udzielenia zamówienia publicznego łącznie z jego monitoringiem (wdrożenie centralnej Platformy e-Zamówień i Portali e-Usług) może okazać się niemożliwe, podjęte zostały działania zmierzające do udostępnienia  nieodpłatnego rozwiązania umożliwiającego komunikację elektroniczną między zamawiającym i  wykonawcami. Wdrażanym rozwiązaniem jest  przygotowanie  Miniportalu e-Zamówień. Powyższe rozwiązanie będzie funkcjonować do momentu pełnego wdrożenia modelu docelowego czyli Platformy e-Zamówień i Portali e-Usługi, co przewidywane jest do końca 2019 r. W komunikacie Urzędu Zamówień Publicznych brak jest informacji, czy i w jakim ewentualnie zakresie Miniportal będzie zapewniać funkcjonalności pozwalające na przechowywania dokumentów elektronicznych. Wydaje się, że w tym obszarze zamawiający będą musieli zapewnić niezbędne rozwiązania we własnym zakresie, aby sprostać niemałym wymaganiom dotyczącym reguł elektronicznej archiwizacji.

Warto podkreślić, że elektronizacja wprowadzona od dnia 18 października 2018 r nie będzie  pełna. Obecnie Urząd Zamówień Publicznych wspólnie z Ministerstwem Przedsiębiorczości i Technologii opracowują projekt regulacji prawnych pozwalających na  przesunięcie w czasie elektronizacji zamówień w zakresie postępowań o udzielenie zamówienia publicznego o wartości poniżej progów UE. Projektowane zmiany zakładają przesunięcie obowiązku wprowadzenia w tych postępowaniach komunikacji przy użyciu środków komunikacji elektronicznej do końca 2019 r. Wiele wskazuje więc na to, że od 18 października 2018 r. elektronizacją objęte zostaną tylko postępowania „w progu unijnym”.

 Autor:  

Dorota Fidala - radca prawny

Kancelaria CWW reprezentuje pochodzącą z Kuby Jacqueline Laza Carrera w głośnej sprawie związanej naruszeniem nietykalności cielesnej na tle rasowym.

Pokrzywdzona wracając z pracy, została zaczepiona przez grupę mężczyzn i opluta z powodu odmiennego koloru skóry. W dniu 22 czerwca 2018 r. sąd we Wrocławiu wydał wyrok skazujący sprawcę za dopuszczenie się naruszenia nietykalności cielesnej na tle rasowym.

Wyrok jest nieprawomocny.

http://www.gazetawroclawska.pl/wiadomosci/a/z-powodow-rasistowskich-oplul-kubanke-jest-wyrok-sadu,13280906/

W dniu 30 kwietnia 2018 r. weszła w życie tzw. „Konstytucja biznesu” tj. pakiet ustaw regulujących zasady prowadzenia działalności gospodarczej oraz prawa przedsiębiorców.

W ramach pakietu istotne znaczenie ma ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 650), która dokonała istotnych zmian w obowiązujących przepisach prawa. Zmiany te objęły również przepisy kodeksu cywilnego regulujące instytucję prokury.

Z chwilą wejścia w życie Przepisów wprowadzających podmioty prowadzące działalności gospodarczą, na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej („CEIDG”) uzyskały możliwość ustanawiania prokurenta.  W dotychczas obowiązującym stanie prawnym uprawnienie to zarezerwowane było tylko dla podmiotów zarejestrowanych w rejestrze przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sadowego.

Prokura jest szczególnym pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do CEiDG albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego. Prokurent jest uprawniony do dokonywania w imieniu przedsiębiorcy czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej, które obejmuje umocowanie  do wszystkich czynności, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.  Z mocy prawa prokurent nie jest uprawniony do dokonania takich czynności jak zbycie przedsiębiorstwa, oddanie go do czasowego korzystania, zbycie lub obciążenie nieruchomości oraz ustanowienie  innego prokurenta. Przedsiębiorcy wpisani do CEiDG mogą ustanowić więcej niż jednego prokurenta.

Postulat rozszerzenia możliwości ustanawiania prokury także przez osoby prowadzące działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG zgłaszany był przez organizacje zrzeszające przedsiębiorców, a jego uwzględnienie w znaczącym stopniu może ułatwić prowadzenie tej działalności. Wynika to z faktu, że prokurent jest upoważniony z mocy samej ustawy do dokonywania wszystkich czynności sądowych i pozasądowych związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Osoba taka posiada pełne umocowanie do zastępowania przedsiębiorcy w relacjach z partnerami biznesowymi a także wobec organów administracji publicznej czy sądów. Prokurent, którego umocowania nie można ograniczyć w stosunku do osób trzecich, może zatem stanowić realne odciążenie i zastępstwo przedsiębiorcy, chociaż poprzez umożliwienie mu załatwienia wszelkich czasochłonnych formalności w urzędach. Wpis prokury odbywa się za pośrednictwem portalu CEIDG i jest bezpłatny. Wpis prokury do CEIDG nie wymaga złożenia dokumentu ustanowienia prokury w formie pisemnej. 

W zakresie reprezentacji przedsiębiorcy przed organami administracji publicznej dodatkowe ułatwienie wprowadziła ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy, również wchodząca w skład „Konstytucji biznesu”. Ustawa ta wyłączyła stosowanie przepisów kodeksu postępowania administracyjnego w zakresie obowiązku składania do akt sprawy oryginału pełnomocnictwa, w tym prokury. W obecnym stanie prawnym wystarczy, że podanie lub wniosek do organu administracji publicznej zostanie podpisane przez prokurenta ze wskazaniem, iż reprezentuje on przedsiębiorcę. Po otrzymaniu takiego podania lub wniosku organ administracji publicznej z urzędu potwierdza w CEIDG upoważnienie pełnomocnika lub prokurenta do prowadzenia sprawy w imieniu przedsiębiorcy. Brak obowiązku składania dokumentów potwierdzających udzielenie prokury przekłada się również na brak obowiązku uiszczania opłaty skarbowej od tej czynności.

Niestety powyższa regulacja nie dotyczy spraw prowadzonych na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej i ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Wyłączenie to nie znajduje przekonywującego wyjaśnienia i należy mieć nadzieję, że ustawodawca rozszerzy moc wpisu prokury do CEIDG także i na te postępowania.

Ustanowienie prokury przez osobę fizyczną prowadzącą działalność gospodarczą pozwala również na zapewnienie ciągłości prowadzenia działalności gospodarczej w przypadku śmierci przedsiębiorcy. Przepisy kodeksu cywilnego przewidują bowiem, że prokura nie wygasa w przypadku śmierci przedsiębiorcy który ją ustanowił pozwala to na kontynuacje działalności do czasu uregulowania kwestii związanych z sukcesją.

Autor:

Łukasz Piętak - radca prawny

28 maja 2018 r. Prezydent podpisał ustawę z dnia 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy- Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, zakładającą m.in. zmiany terminów przedawnienia roszczeń. Proponowane zmiany są istotne zarówno z punktu widzenia dłużników jak i wierzycieli.

Skrócone terminy przedawnienia roszczeń

Celem nowych rozwiązań jest przede wszystkim skrócenie podstawowych terminów przedawnienia. W ustawie zmieniającej m.in. Kodeks cywilny w art. 118 k.c. przewidziano krótszy ogólny termin przedawnienia roszczeń (6 lat), przy pozostawieniu regulacji, zgodnie z którą dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi trzy lata. Jak wskazuje się w uzasadnieniu projektu ustawy za skróceniem ogólnego terminu przedawnienia roszczeń przemawia przede wszystkim potrzeba zmobilizowania stron stosunków prawnych do szybszego kształtowania stanów faktycznych w sposób zgodny ze stanem prawnym. Projektowane rozwiązanie ma mieć charakter dyscyplinujący strony stosunków prawnych.

Nowelizacja zakłada również zmianę art. 125 k.c.- przepis przewiduje, że roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo przed sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd, przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.

Nowy sposób obliczania terminów

Ważną zmianą jest także to, że w art. 118 k.c. przewidziano odmienny, niż dotychczas, sposób liczenia upływu terminu przedawnienia. Bieg terminu przedawnienia kończy się z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego. Przy proponowanym liczeniu terminy przedawnienia zostaną w istocie nieco wydłużone (o czas do końca roku kalendarzowego). W związku z tym, w końcowej części nowego przepisu zamieszczono zastrzeżenie, że reguła ta nie będzie dotyczyć terminów przedawnienia krótszych niż dwa lata. Jak podkreślono w uzasadnieniu do projektu ustawy, przyjęcie końca terminu przedawnienia na koniec roku kalendarzowego wydłużałoby w tych przypadkach ponad potrzebę krótkie terminy przedawnienia wynikające z przepisów szczególnych.

Sytuacja konsumentów

Kolejną istotną nowością jest wprowadzenie odrębnych reguł dotyczących przedawnienia roszczeń przysługujących przeciwko konsumentom (art. 117 § 2¹ k.c. oraz art. 117¹ k.c.). Będą one przepisami szczególnymi w stosunku do ogólnych regulacji. Zmiany te są fundamentalne, gdyż zaostrzają reżim przedawnienia roszczeń przysługujących przedsiębiorcom wobec konsumentów poprzez związanie z upływem terminu przedawnienia – z mocy samego prawa – skutku w postaci niemożliwości skutecznego zaspokojenia roszczenia. Takie rozwiązanie przyznaje sądom uprawnienie do stwierdzenia przedawnienia na korzyść konsumenta niezależnie od tego, czy konsument taki zarzut przedawnienia podniósł. Za wprowadzeniem takiej regulacji ma przemawiać potrzeba zapewnienia konsumentowi, jako słabszej stronie stosunku prawnego, niezbędnej ochrony. Z drugiej zaś strony rozwiązanie takie ma mieć charakter dyscyplinujący uprawnionego – potencjalne zagrożenie skutkami przedawnienia już z mocy samej ustawy, a nie w wyniku podniesienia zarzutu, ma zmobilizować  przedsiębiorcę, aby wykonał swoje prawo podmiotowe, poprzez realizację przysługującego mu roszczenia w określonym terminie, doprowadzając w ten sposób do zgodności stanu faktycznego z obowiązującym prawem.

W wyjątkowych przypadkach sąd będzie mógł, po rozważeniu interesów obu stron, nie uwzględnić upływu terminu przedawnienia roszczenia przysługującego przeciwko konsumentowi, jeżeli wymagać tego będą względy słuszności. Sąd powinien przy tym rozważyć w szczególności: długość terminu przedawnienia, długość okresu od upływu przedawnienia do chwili dochodzenia roszczenia oraz charakter okoliczności, które spowodowały niedochodzenie roszczenia przez uprawnionego, w tym wpływ zachowania zobowiązanego na opóźnienie uprawnionego w dochodzeniu roszczenia (art. 117¹ § 2 k.c.). Podkreślenia wymaga to, że powyższe prawo nieuwzględnienia zarzutu przedawnienia nie będzie przysługiwać sądom w odniesieniu do roszczeń przysługujących przeciwko przedsiębiorcom, a znajdzie zastosowanie jedynie w odniesieniu do roszczeń dochodzonych przeciwko konsumentom.

Przepisy przejściowe

Na koniec warto wspomnieć o przepisach przejściowych. Zgodnie z proponowanymi przepisami, do roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie  ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, stosuje się od tej chwili przepisy o przedawnieniu określone w tej ustawie. Jeżeli zgodnie z nowymi przepisami k.c. termin przedawnienia jest krótszy niż według przepisów dotychczasowych, bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się z dniem wejścia w życie ustawy. Jeżeli jednak przedawnienie rozpoczęte przed dniem wejścia w życie ustawy nastąpiłoby przy uwzględnieniu dotychczasowego terminu przedawnienia wcześniej, przedawnienie następuje z upływem tego wcześniejszego terminu. Natomiast w przypadku konsumentów, terminy przedawnienia przysługujących im roszczeń powstałych przed dniem wejścia w życie ustawy i w tym dniu jeszcze nieprzedawnionych, stosowane mają być dotychczasowe przepisy o terminach przedawnienia. Z kolei roszczenia przedawnione przysługujące przeciwko konsumentowi, co do których do dnia wejścia w życie ustawy nie podniesiono zarzutu przedawnienia, podlegają z tym dniem skutkom przedawnienia określonym w nowych przepisach.

Autor:

Joanna Kopania -Turek - radca prawny

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Prawnika / Aplikanta radcowskiego

Nr ref. Wr/CWW/06/18

Wymagania:

• aplikant I lub II roku aplikacji radcowskiej lub prawnik, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu na aplikację radcowską,
• minimum roczne doświadczenie w pracy w kancelarii prawnej,
• dobra znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie,
• znajomość zagadnień z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego oraz własności intelektualnej.

Mile widziane:

• znajomość zagadnień z zakresu ochrony danych osobowych.

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych,
• możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego,
• przyjemną atmosferę pracy.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 20 czerwca 2018 roku, z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/06/18

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Jednocześnie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia na CV:

Wyrażam zgodę na przetwarzanie przez CWW S. Cetera, M. Węgrzyn-Wysocka i Wspólnicy Kancelaria Radców Prawnych i Adwokatów sp. k. moich danych osobowych zawartych w cv dla potrzeb niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji, zgodnie z artykułem 6 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) (Dz. U. UE. L. z 2016 r. Nr 119, str. 1).

Z uwagi na nowelizację ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i innych ustaw, przedsiębiorcy muszą zmienić swoje dotychczasowe nawyki, związane z obowiązkiem przesyłania sprawozdań rocznych do Krajowego Rejestru Sądowego, albowiem od 1 października 2018 roku, dokumenty takie jak sprawozdania finansowe, odpis uchwały o zatwierdzeniu sprawozdań, podziale zysku lub pokryciu strat czy też sprawozdania z działalności będą składane do Sądu rejestrowego w formie elektronicznej i podpisane profilem ePUAP lub bezpiecznym podpisem elektronicznym.

e-Podpis pod dokumentami może złożyć co najmniej jedna osoba fizyczna, której numer PESEL jest ujawniony w Rejestrze Sądowym, a więc chodzi tu w szczególności o wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki osobowej, oraz osoby wpisane jako członek organu, uprawniony do reprezentowania spółki kapitałowej (ponadto także syndyk albo likwidator).

Dzięki tej zmianie przedsiębiorcy nie będą musieli przesyłać sprawozdań równolegle do urzędu Skarbowego i Sądu Rejestrowego, albowiem dokumenty złożone do KRS będą automatycznie przekazywane do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych w wersji elektronicznej.

W okresie przejściowym, tj. od 15 marca 2018 roku do 30 września 2018 roku dopuszcza się sporządzenie sprawozdania w formie tradycyjnej (papierowej), przy czym należy utworzyć jego elektroniczną wersję, poprzez jego zeskanowanie i ostatecznie taki dokument (również opatrzony e-Podpisem) należy wysłać do Rejestru Sądowego, korzystając z funkcji „Bezpłatne składanie dokumentów finansowych” na portalu Ministerstwa Sprawiedliwości (https://ekrs.ms.gov.pl/rdf/rd/).

Elektroniczny system składania sprawozdań finansowych nie jest jedyną nowością, którą wprowadza opisywana na występie nowelizacja, gdyż od 9 kwietnia 2018 roku powstało Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN), które stanowi elektroniczny zbiór wypisów i wyciągów z aktów notarialnych. CREWAN ma w przyszłości usprawnić procedurę składania wniosków do KRS, których podstawą wpisu miałyby być właśnie akty notarialne. Co istotne, za umieszczenie aktu notarialnego w tym rejestrze należy uiścić opłatę, jednak nie może być ona większa niż opłata za wypis aktu notarialnego w formie papierowej.

Dodatkowo nowelizacja wprowadziła obowiązek uzupełnienia w Rejestrze Sądowym adresów do doręczeń członków upoważnionych do reprezentacji spółki, chodzi zatem o członków zarządu, prokurentów czy likwidatorów. Tutaj również funkcjonują przepisy przejściowe, które regulują proces uzupełnienia Rejestru o powyższe dane. Tym samym, w przypadku gdy w chwili wejścia w życie ustawy, przed Sądem Rejestrowym toczy się jakieś postępowanie o ujawnienie wpisu dotyczącego reprezentacji spółki, wnioskodawca zostanie wezwany do uzupełnienia adresów reprezentantów, jeżeli wcześniej te dane nie zostały uzupełnione. Ostatecznie, jeżeli nie ma takich spraw w toku, przedsiębiorca będzie zobligowany do podania tych informacji przy okazji składania najbliższego wniosku do KRS, nie później jednak niż w ciągu 18 miesięcy od wejścia w życia nowelizacji.

Nie można też przemilczeć zmiany polegającej na dodanym w art. 24 ustępie 1a , który stanowi, że „w uzasadnionych przypadkach, w razie stwierdzenia, że osoba prawna nie posiada organu uprawnionego do reprezentowania lub w składzie tego organu zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie, sąd rejestrowy, wyznaczając odpowiedni termin, może wezwać obowiązanych do powołania lub wyboru tego organu do wykazania, że organ został powołany lub wybrany albo że braki w jego składzie zostały usunięte”. W konsekwencji Sądy Rejestrowe, pod rygorem zastosowania grzywny, mogą przymusić wspólników spółki do powołania organów upoważnionych do jej reprezentacji (gdy dotychczas nie zostały powołane, bądź w sytuacji gdy w ich składach zaistnieją braki).

Z uwagi na nowelizację ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym i innych ustaw, przedsiębiorcy muszą zmienić swoje dotychczasowe nawyki, związane z obowiązkiem przesyłania sprawozdań rocznych do Krajowego Rejestru Sądowego, albowiem od 1 października 2018 roku, dokumenty takie jak sprawozdania finansowe, odpis uchwały o zatwierdzeniu sprawozdań, podziale zysku lub pokryciu strat czy też sprawozdania z działalności będą składane do Sądu rejestrowego w formie elektronicznej i podpisane profilem ePUAP lub bezpiecznym podpisem elektronicznym.

e-Podpis pod dokumentami może złożyć co najmniej jedna osoba fizyczna, której numer PESEL jest ujawniony w Rejestrze Sądowym, a więc chodzi tu w szczególności o wspólników uprawnionych do reprezentacji spółki osobowej, oraz osoby wpisane jako członek organu, uprawniony do reprezentowania spółki kapitałowej (ponadto także syndyk albo likwidator).

Dzięki tej zmianie przedsiębiorcy nie będą musieli przesyłać sprawozdań równolegle do urzędu Skarbowego i Sądu Rejestrowego, albowiem dokumenty złożone do KRS będą automatycznie przekazywane do Centralnego Rejestru Danych Podatkowych w wersji elektronicznej.

W okresie przejściowym, tj. od 15 marca 2018 roku do 30 września 2018 roku dopuszcza się sporządzenie sprawozdania w formie tradycyjnej (papierowej), przy czym należy utworzyć jego elektroniczną wersję, poprzez jego zeskanowanie i ostatecznie taki dokument (również opatrzony e-Podpisem) należy wysłać do Rejestru Sądowego, korzystając z funkcji „Bezpłatne składanie dokumentów finansowych” na portalu Ministerstwa Sprawiedliwości (https://ekrs.ms.gov.pl/rdf/rd/).

Elektroniczny system składania sprawozdań finansowych nie jest jedyną nowością, którą wprowadza opisywana na występie nowelizacja, gdyż od 9 kwietnia 2018 roku powstało Centralne Repozytorium Elektronicznych Wypisów Aktów Notarialnych (CREWAN), które stanowi elektroniczny zbiór wypisów i wyciągów z aktów notarialnych. CREWAN ma w przyszłości usprawnić procedurę składania wniosków do KRS, których podstawą wpisu miałyby być właśnie akty notarialne. Co istotne, za umieszczenie aktu notarialnego w tym rejestrze należy uiścić opłatę, jednak nie może być ona większa niż opłata za wypis aktu notarialnego w formie papierowej.

Dodatkowo nowelizacja wprowadziła obowiązek uzupełnienia w Rejestrze Sądowym adresów do doręczeń członków upoważnionych do reprezentacji spółki, chodzi zatem o członków zarządu, prokurentów czy likwidatorów. Tutaj również funkcjonują przepisy przejściowe, które regulują proces uzupełnienia Rejestru o powyższe dane. Tym samym, w przypadku gdy w chwili wejścia w życie ustawy, przed Sądem Rejestrowym toczy się jakieś postępowanie o ujawnienie wpisu dotyczącego reprezentacji spółki, wnioskodawca zostanie wezwany do uzupełnienia adresów reprezentantów, jeżeli wcześniej te dane nie zostały uzupełnione. Ostatecznie, jeżeli nie ma takich spraw w toku, przedsiębiorca będzie zobligowany do podania tych informacji przy okazji składania najbliższego wniosku do KRS, nie później jednak niż w ciągu 18 miesięcy od wejścia w życia nowelizacji.

Nie można też przemilczeć zmiany polegającej na dodanym w art. 24 ustępie 1a , który stanowi, że „w uzasadnionych przypadkach, w razie stwierdzenia, że osoba prawna nie posiada organu uprawnionego do reprezentowania lub w składzie tego organu zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie, sąd rejestrowy, wyznaczając odpowiedni termin, może wezwać obowiązanych do powołania lub wyboru tego organu do wykazania, że organ został powołany lub wybrany albo że braki w jego składzie zostały usunięte”. W konsekwencji Sądy Rejestrowe, pod rygorem zastosowania grzywny, mogą przymusić wspólników spółki do powołania organów upoważnionych do jej reprezentacji (gdy dotychczas nie zostały powołane, bądź w sytuacji gdy w ich składach zaistnieją braki).

Magdalena Kirchniawy
aplikant adwokacki 

W tegorocznym rankingu The Legal 500 EMEA 2018, nagradzającym najlepsze kancelarie prawne, Kancelaria CWW ponownie otrzymała rekomendację w dziedzinie energii i zasobów naturalnych, czym potwierdziła swoją ugruntowaną pozycję w tym obszarze.

Ponieważ praktyka energetyczna stanowi istotny obszar działalności Kancelarii CWW z zadowoleniem przyjmujemy, że prace naszego zespołu zostały po raz kolejny docenione przez rynek i ponownie uzyskaliśmy rekomendację potwierdzającą wysoką jakość merytoryczną naszych usług.

Wskazujemy, że zestawienie "THE LEGAL 500" oparte jest, w szczególności na opiniach klientów oraz projektach, w których Kancelaria CWW uczestniczyła jako doradca.

Z dniem 3 kwietnia 2018 roku weszła w życie nowa ustawa z dnia 8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym  (Dz.U. z 2018 r. poz. 5), która zastąpiła poprzednio obowiązującą ustawę z dnia 23 listopada 2002 roku o Sądzie Najwyższym.

Najistotniejszą zmianą, z punktu widzenia obywatela, wydaje się być wprowadzenie nowego środka kontroli prawomocnych orzeczeń sądowych w postaci tzw. skargi nadzwyczajnej, uregulowanej w art. 89 – 97 ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym.

Biorąc pod uwagę fakt, że omawiana instytucja cieszy się sporym zainteresowaniem obywateli (jak wynika  z informacji udostępnionych przez dział prasowy Prokuratury Krajowej,  jeszcze zanim nowe przepisy weszły w życie do samego Prokuratora Generalnego wpłynęło  75 wniosków, a w okresie od 3 do 18 kwietnia wpłynęło kolejnych 187 pism), a jednocześnie jest zagadnieniem kontrowersyjnym zdecydowaliśmy się przybliżyć państwu tę instytucję.

Przesłanki pozytywne wniesienia skargi nadzwyczajnej

Zgodnie z art. 89 § 1  ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym skarga nadzwyczajna może być wniesiona od prawomocnego orzeczenia sądu powszechnego lub sądu wojskowego kończącego postępowanie w sprawie, jeżeli jest to konieczne dla zapewnienia praworządności i sprawiedliwości społecznej, a ponadto:

1) orzeczenie narusza zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji,

2) orzeczenie w sposób rażący narusza prawo przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie,

3) zachodzi oczywista sprzeczność istotnych ustaleń sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego.

Co równie istotne, orzeczenie nie może być uchylone lub zmienione w trybie innych nadzwyczajnych środków zaskarżenia.

Przesłanki negatywne wniesienia skargi nadzwyczajnej

Stosownie do treści art. 90 § 1  ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym skarga nadzwyczajna  w interesie tej samej strony od tego samego orzeczenia może być wniesiona tylko raz.

Podkreślenia w tym miejscu wymaga fakt, że ustawa nie przewiduje wyjątków od powyższej zasady.

Ponadto skarga nadzwyczajna nie jest dopuszczalna:

1. od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa,
2. od wyroku orzekającego unieważnienie małżeństwa albo rozwód, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się takiego orzeczenia zawarła związek małżeński,
3. od postanowienia o przysposobieniu,
4. w sprawach o wykroczenia i wykroczenia skarbowe

Dopuszczalne zarzuty

Biorąc pod uwagę fakt, że skarga nadzwyczajna jest środkiem komplementarnym względem skargi kasacyjnej to nie możne opierać się na zarzutach, które były przedmiotem rozpoznawania skargi kasacyjnej lub kasacji przyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy.

Podmioty uprawnione do wniesienia skargi nadzwyczajnej

Zgodnie z art. 89 § 2  ustawy z dnia 8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym Skargę nadzwyczajną może wnieść:

• Prokurator Generalny,
• Rzecznik Praw Obywatelskich oraz, ,
• Prezes Prokuratorii Generalnej Rzeczypospolitej Polskiej (w zakresie swojej właściwości)
• Rzecznik Praw Dziecka(w zakresie swojej właściwości),
• Rzecznik Praw Pacjenta(w zakresie swojej właściwości),
• Przewodniczący Komisji Nadzoru Finansowego(w zakresie swojej właściwości),
• Rzecznik Finansowy(w zakresie swojej właściwości),
• Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców (w zakresie swojej właściwości),
• Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów(w zakresie swojej właściwości).

Z powyższego wynika, że skargi nadzwyczajnej nie można wnosić bezpośrednio, a jedynie za pośrednictwem wskazanych w ustawie podmiotów, co z kolei implikuje konieczność uprzedniego wystąpienia z prośbą o interwencję  do jednego z wymienionych wyżej organów, a samo złożenie skargi jest uzależnione od ich uznania.

Termin złożenia skargi

Skargę nadzwyczajną należy wnieść w terminie 5 lat od dnia uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna - w terminie roku od dnia ich rozpoznania.

Co istotne, niedopuszczalne jest uwzględnienie skargi nadzwyczajnej na niekorzyść oskarżonego wniesionej po upływie roku od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, a jeżeli od orzeczenia została wniesiona kasacja albo skarga kasacyjna - po upływie 6 miesięcy od dnia jej rozpoznania.

Natomiast jeżeli od uprawomocnienia się zaskarżonego orzeczenia upłynęło 5 lat, a orzeczenie wywołało nieodwracalne skutki prawne lub przemawiają za tym zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji, Sąd Najwyższy może ograniczyć się do stwierdzenia wydania zaskarżonego orzeczenia z naruszeniem prawa oraz wskazania okoliczności, z powodu których wydał takie rozstrzygnięcie.

Ponadto, stosownie do treści art. 115 § 1, w okresie 3 lat od dnia wejścia w życie niniejszej ustawy ( czyli od 3 kwietnia 2018 r.) istnieje możliwość wniesienia  skargi nadzwyczajnej także od prawomocnych orzeczeń kończących postępowanie w sprawach, które uprawomocniły się po dniu 17 października 1997 roku.

Nadchodzące zmiany

Podkreślenia wymaga fakt, że obecnie procedowana jest ustawa z dnia 10 maja 2018 r. o zmianie ustawy – Prawo ustroju sądów powszechnych, ustawy o Sądzie Najwyższym oraz niektórych innych ustaw. Jak wynika z informacji dotyczących przebiegu procesu legislacyjnego, udostępnionych  na stronie sejmowej, ustawa nowelizująca ustawę z dnia  8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym jest na etapie prac senackich. Oznacza to, że w niedalekiej przyszłości należy spodziewać się zmian w obecnie obowiązującej ustawie.

Projekt zawęża katalog podmiotów legitymowanych do wniesienia skargi od prawomocnego orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, które uprawomocniło się przed wejściem w życie ustawy, dając takie uprawnienie jedynie Prokuratorowi Generalnemu i Rzecznikowi Praw Obywatelskich.  

Co więcej, jeżeli uchylenie orzeczenia skutkowałoby naruszeniem międzynarodowych zobowiązań Rzeczypospolitej Polskiej wówczas – stosownie do proponowanych zmian - Sąd Najwyższy będzie musiał ograniczyć się do stwierdzenia wydania zaskarżonego  orzeczenia  z  naruszeniem  prawa  oraz  wskazania  okoliczności,  z powodu  których  wydał  takie  rozstrzygnięcie, chyba że  zasady lub wolności i prawa człowieka i obywatela określone w Konstytucji będą przemawiać za wydaniem wyroku reformatoryjnego.

Podsumowanie

Nowa ustawa z dnia 8 grudnia 2017 roku  o Sądzie Najwyższym poprzez wprowadzenie instytucji skargi nadzwyczajnej daje obywatelom prawo do wystąpienia ze skargą nadzwyczajną do Sądu Najwyższego i tym samym pozwala na podważenie niesprawiedliwego – w ocenie obywatela- prawomocnego wyroku lub postanowienia.

Niemniej jednak, biorąc pod uwagę fakt, że wystąpienie z niniejszą skargą wymaga wcześniejszego wystąpienia z prośbą o interwencję do  legitymowanego podmiotu, a także że skarga nadzwyczajna  nie możne opierać się na zarzutach, które były przedmiotem rozpoznawania skargi kasacyjnej lub kasacji przyjętej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy warto przed sformułowaniem skargi nadzwyczajnej skonsultować się z prawnikiem

Joanna Blichert
radca prawny

W dniu 1 marca 2018 r. Sejm przyjął nową ustawę o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, która następnie w dniu 28 marca 2018 r. została podpisana przez Prezydenta RP. Nowa ustawa, z wyjątkiem przepisów dotyczących gromadzenia informacji o beneficjentach rzeczywistych, wejdzie w życie w terminie 3 miesięcy do dnia ogłoszenia i zastąpi dotychczas obowiązującą ustawę z dnia 16 listopada 2000 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Cel wprowadzenia nowej regulacji

Wprowadzenie nowej regulacji wynika z konieczności transpozycji do polskiego systemu prawnego przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady zmieniającej dyrektywę (UE) 2015/849 w sprawie zapobiegania wykorzystywaniu systemu finansowego do prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu i zmieniającej dyrektywę 2009/101/WE (COM(2016) 450 final) oraz znowelizowanych zaleceń Financial Action Task Force (FATF).

Jak wynika z uzasadnienia do projektu ustawy, w toku prac nad projektem uwzględniono również zalecenia kierowane pod adresem krajowego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przez Komitet Ekspertów ds. Oceny Środków Zapobiegania Praniu Pieniędzy i Finansowaniu Terroryzmu – MONEYVAL, zawarte w raporcie z przeprowadzonej w 2013 r. ewaluacji polskiego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu.

Natomiast celem nadrzędnym wprowadzenia nowej regulacji jest wypracowanie spójnej, unijnej polityki wobec państw trzecich, których systemy przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu wykazują znaczące braki.

Poszerzenie katalogu instytucji obowiązanych

Do najistotniejszych zmian względem poprzednio obowiązującej ustawy należy bez wątpienia zaliczyć poszerzenie katalogu instytucji obowiązanych do stosowania przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu. W nowej ustawie status instytucji obowiązanej nadano  także przedsiębiorcom w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, niebędącym innymi instytucjami obowiązanymi, świadczącym usługi polegające m.in. na tworzeniu osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, w tym spółek, czy też pełnieniu funkcji lub umożliwianiu innej osobie pełnienia funkcji, członka zarządu spółki lub podobnej funkcji w stosunku do innych osób prawnych lub jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej. Ponadto, status instytucji obowiązanej przyznano również podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług w zakresie wymiany pomiędzy walutami wirtualnymi i środkami płatniczymi oraz przedsiębiorcom w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej prowadzącym działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych, a także instytucjom pożyczkowym w rozumieniu ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim.

Modyfikacja zakresu obowiązków instytucji obowiązanych

Zmianie uległ także zakres, w jakim obowiązki instytucji obowiązanych spoczywają na stowarzyszeniach posiadających osobowość prawną, fundacjach oraz adwokatach, radcach prawnych, prawnikach zagranicznych oraz doradcach podatkowych.  W odniesieniu do stowarzyszeń i fundacji zakres obowiązków został ograniczony wyłącznie do przypadków przyjęcia lub dokonania płatności w gotówce o wartości równej lub przekraczającej równowartość 10 000 euro.

Natomiast w stosunku do osób fizycznych wykonujących zawody prawnicze obowiązki związane z zapobieganiem praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu zostały ograniczone do czynności wykonywanych w odniesieniu do transakcji związanych z wysokim ryzykiem wykorzystania ich do celów prania pieniędzy lub finansowania terroryzmu. Katalog tych czynności został określony w art. 2 ust.1 pkt 14 lit. a-e nowej ustawy. Zgodnie z tym przepisem adwokaci, radcowie prawni, prawnicy zagraniczni, jak również doradcy podatkowi będą uznawani za instytucje obowiązane jeżeli świadczą na rzecz klienta pomoc prawną lub dokonują czynności doradztwa podatkowego w zakresie:

a) kupna lub sprzedaży nieruchomości, przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa,

b) zarządzania środkami pieniężnymi, instrumentami finansowymi lub innymi aktywami klienta,

c) zawierania umowy o prowadzenie rachunku bankowego, rachunku papierów wartościowych lub wykonywania czynności związanych z prowadzeniem tych rachunków,

d) wnoszenia wkładu do spółki kapitałowej lub podwyższenia kapitału zakładowego spółki kapitałowej,

e) tworzenia, prowadzenia działalności lub zarządzania spółkami kapitałowymi lub trustami.

Należy także zwrócić uwagę na fakt, że przepis ten nie dotyczy radców prawnych oraz prawników zagranicznych wykonujących zawód w ramach stosunku pracy lub służby w urzędach obsługujących organy administracji publicznej, innych państwowych lub samorządowych jednostkach organizacyjnych oraz w podmiotach innych niż spółki, o których mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1–3 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o radcach prawnych.

Definicja legalna waluty wirtualnej

Nowa ustawa wprowadza także pierwszą definicję legalną waluty wirtualnej. W myśl art. 2 ust. 2 pkt 26 nowej ustawy pod pojęciem tym należy rozumieć cyfrowe odwzorowanie wartości, które nie jest:

a) prawnym środkiem płatniczym emitowanym przez NBP, zagraniczne banki centralne lub inne organy administracji publicznej,

b) międzynarodową jednostką rozrachunkową ustanawianą przez organizację międzynarodową i akceptowaną przez poszczególne kraje należące do tej organizacji lub z nią współpracujące,

c) pieniądzem elektronicznym w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych,

d) instrumentem finansowym w rozumieniu ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi,

e) wekslem lub czekiem

– oraz jest wymienialne w obrocie gospodarczym na prawne środki płatnicze i akceptowane jako środek wymiany, a także może być elektronicznie przechowywane lub przeniesione albo może być przedmiotem handlu elektronicznego.

Podsumowanie

Nowa regulacja wprowadza wiele istotnych zmian względem poprzednio obowiązującej ustawy. Na aprobatę zasługuje zapełnienie luki pojęciowej poprzez sprecyzowanie pojęcia wirtualnej waluty i objęcie jej zakresem nie tylko tzw. kryptowalut, ale także scentralizowanych walut wirtualnych. Pozytywnie należy także odnieść się do ograniczenia zakresu  obowiązków związanych z zapobieganiem praniu pieniędzy i finansowania terroryzmu ciążących na osobach fizycznych wykonujących zawody prawnicze. Z drugiej strony, obawy budzi bardzo krótki, bowiem zaledwie trzymiesięczny, okres vacatio legis, który w konsekwencji może spowodować trudności dla instytucji obowiązanych w przygotowaniu się do rozległych zmian.

Monika Czechowska
asystent radcy prawnego

Od dnia 19 kwietnia 2018 r. zaczęła obowiązywać ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zmianie ustawy o ochronie zwierząt (dalej u.o.z.) oraz ustawy - Kodeks karny. Ustawodawca zaostrzył dotychczasowe przepisy i wprowadził nowe regulacje dotyczące znęcania się nad zwierzętami. Wydaje się, że ta inicjatywa wychodzi naprzeciw nasilającym się głosom społecznym, opowiadającym się za zaostrzeniem konsekwencji wobec osób naruszających obowiązujące w tym zakresie prawo.

Przede wszystkim podkreślenia wymaga, że zwiększono najwyższą sankcję karną aż do 5 lat więzienia. W art. 35 ust. 1 i 1a u.o.z. wyłączono możliwość orzekania kary grzywny lub kary ograniczenia wolności, a karę pozbawienia wolności zaostrzono do lat 3 w przypadku zabicia, uśmiercenia zwierzęcia, dokonania uboju zwierzęcia z naruszeniem przepisów art. 6 ust. 1, art. 33 lub art. 34 ust. 1-4  u.o.z. lub znęcania się nad zwierzęciem. W przypadku działania sprawcy w/w czynów ze szczególnym okrucieństwem (art. 35 ust. 2 u.o.z.) zakreślono dolną granicę kary na 3 miesiące pozbawienia wolności i zwiększono górną granicę do właśnie 5 lat.

Dotychczasowo bardzo rzadko był orzekany zakaz posiadania zwierząt. Po zmianie przepisów została zwiększona możliwość orzeczenia zakazu posiadania wszelkich zwierząt albo określonej kategorii zwierząt jako środka karnego z 10 do 15 lat oraz obligatoryjne orzeczenie takiego środka, gdy sprawca działał ze szczególnym okrucieństwem. Również umarzając warunkowo postępowanie karne, sąd może orzec zakaz posiadania wszelkich zwierząt albo określonej kategorii zwierząt do lat 2.

Wydaje się, że zasadnym rozwiązaniem była również ingerencja w przepisy dotyczące osób, które popełniają takie przestępstwa w związku z wykonywaniem zawodu, prowadzeniem działalności lub wykonywaniem czynności wymagających zezwolenia, które są związane z wykorzystywaniem zwierząt lub oddziaływaniem na nie, jako mających styczność ze zwierzętami nagminnie. Sąd ma możliwość (w przypadku przestępstwa, o którym mowa w art. 35  ust. 1 lub 1a u.o.z.) lub obowiązek (w przypadku przestępstwa, o którym mowa w art. 35  ust. 2 u.o.z.) orzeczenia wobec takich osób tytułem środka karnego (od 1 do 15 lat) zakaz:

1) wykonywania wszelkich lub określonych zawodów,

2) prowadzenia wszelkiej lub określonej działalności lub

3) wykonywania wszelkich lub określonych czynności wymagających zezwolenia

– które są związane z wykorzystywaniem zwierząt lub oddziaływaniem na nie.

W ust. 5 art. 35  u.o.z. zmiana fakultatywnej nawiązki  na obligatoryjną w wysokości od 1.000 zł do 100.000 zł na wskazany cel związany z ochroną zwierząt, jako nieuchronna kara, miejmy nadzieję również pobudzi społeczeństwo do większego szacunku dla zwierząt.

Julita Śliwa

asystentka radcy prawnego

Dane biometryczne to dane osobowe takie jak cechy źrenicy, linie papilarne, cechy twarzy, geometria ręki itp. Zgodnie z art. 22(1) § 1 i 2 Kodeksu pracy pracodawca może żądać od pracownika podania następujących danych osobowych:

1. imię (imiona) i nazwisko;
2. imiona rodziców;
3. data urodzenia;
4. miejsce zamieszkania (adres do korespondencji);
5. wykształcenie;
6. przebieg dotychczasowego zatrudnienia;
7. inne dane osobowe pracownika, a także imiona i nazwiska oraz daty urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy;
8. numer PESEL pracownika nadanego przez Rządowe Centrum Informatyczne Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (RCI PESEL).

Pracodawca może żądać podania innych danych osobowych niż określone w § 1 i 2, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów (§ 4), a w zakresie nieuregulowanym w § 1-4 do danych osobowych, o których mowa w tych przepisach, stosuje się przepisy o ochronie danych osobowych (§ 5).

Zgodnie ze stanowiskiem Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, przedstawionym w decyzji z dnia 15 grudnia 2009 r., DIS/DEC-1261/46988/09, „dane osobowe pracowników, przetworzone do postaci zapisu cyfrowego (dane biometryczne w postaci sumy kontrolnej obrazów - liczby powstałej z przetworzenia odcisków palców), stanowią dane osobowe w rozumieniu przepisu art. 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.). W wyniku zestawienia sumy kontrolnej zarejestrowanej w systemie informatycznym z palcem pracownika przyłożonym do urządzenia skanującego, a także pozostałymi informacjami, możliwa jest identyfikacja tej osoby”.

Tym samym, żądanie innych danych osobowych pracownika, jakimi są jego dane biometryczne w tym linie papilarne, dopuszczalne jest wyłącznie, jeżeli przepis szczególny dopuszcza taką możliwość. Brak jest jednak takiej podstawy w odniesieniu do danych biometrycznym pracownika. Wobec powyższego, żądanie przekazania danych osobowych w postaci danych biometrycznych nie znajduje podstawy prawnej a tym samym nie jest dopuszczalne.

Stanowisko takie znajduje potwierdzenie w treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 5 sierpnia 2008 r., I PK 37/08, zgodnie z którym „polecenie pracodawcy nakładające na pracownika obowiązek udzielenia informacji (danych osobowych) niewymienionych w art. 22[1] § 1 i 2 KP lub w odrębnych przepisach (art. 22[1] § 4 KP) jest niezgodne z prawem (art. 100 § 1 KP) i dlatego odmowa jego wykonania nie może stanowić podstawy rozwiązania umowy o pracę w trybie art. 52 § 1 pkt 1 KP”.

Pozyskanie takich danych nie może również zostać sanowane przez udzielenie przez pracownika zgody na gromadzenie takich danych przez pracownika. Zgodnie z powołaną wyżej decyzją GIODO, „złożenie przez pracownika oświadczenia, którego treścią jest wyrażenie zgody na przetwarzanie danych osobowych w postaci linii papilarnych, nie stanowi przesłanki legalizującej przetwarzanie danych osobowych pracowników”.

Stanowisko takie potwierdza również orzecznictwo. Przykładowo powołać w tym zakresie można wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 6 września 2011 r., I OSK 1476/10, gdzie wskazano, iż „brak równowagi w relacji pracodawca - pracownik stawia pod znakiem zapytania dobrowolność w wyrażeniu zgody na pobieranie i przetworzenie danych osobowych (biometrycznych). Z tego względu ustawodawca ograniczył przepisem art. 22[1] ustawy z dnia 26 marca 1974 r. - Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) katalog danych, których pracodawca może żądać od pracownika. Uznanie faktu wyrażenia przez pracownika zgody na przetwarzanie jego danych (art. 23 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych - t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 101, poz. 926 ze zm.) za okoliczność legalizującą pobranie od pracownika innych danych niż wskazane w art. 22[1] Kodeksu pracy stanowiłoby naruszenie tego przepisu Kodeksu pracy”.

Powyższe stanowisko o niedopuszczalności gromadzenia danych osobowych pracownika w postaci danych biometrycznych wywodzone jest z zasady proporcjonalności przetwarzania danych osobowych. Zgodnie z art. 26 ust. 1 pkt 3) ustawy o ochronie danych osobowych, gromadzenie i przetwarzanie danych osobowych ma być adekwatne do celów, w jakich są przetwarzane.

W związku z powyższym, w powołanym już wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego wskazano, iż „skoro zasada proporcjonalności wyrażona w art. 26 ust. 1 pkt 3 ustawy o ochronie danych osobowych jest głównym kryterium przy podejmowaniu decyzji dotyczących przetwarzania danych biometrycznych, to stwierdzić należy, że wykorzystanie danych biometrycznych do kontroli czasu pracy pracowników jest nieproporcjonalne do zamierzonego celu ich przetwarzania”.

Podobne stanowisko prezentuje GIODO w powołanej wyżej decyzji, stwierdzając, iż „przetwarzanie danych biometrycznych z pewnością nie jest niezbędne dla osiągnięcia celu, jakim jest rejestracja czasu pracy. Czas pracy pracownika może być przez pracodawcę kontrolowany za pomocą innych środków, mniej ingerujących w prywatność osoby zatrudnionej”. 

Mając na względzie powyższe uznać należy, iż stosowanie przez pracodawcę urządzeń rejestrujących dane biometryczne pracowników jest w obecnym stanie prawnym niedopuszczalne.

Arkadiusz Bądel

radca prawny

Ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646, dalej jako „Prawo przedsiębiorców”) wchodzi w życie po upływie 30 dni od dnia  jej ogłoszenia tj. dnia 30 kwietnia 2018 r., z wyjątkiem art. 24 ust. 6, który wchodzi w życie z dniem 1 lutego 2019 r. Jednocześnie traci moc ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2017 r. poz. 2168).

Prawo przedsiębiorców określa najważniejsze prawa przedsiębiorcy oraz zasady prowadzenia działalności gospodarczej i jest podstawową regulacją wchodzącą w skład ustaw tworzących tzw. „Konstytucję biznesu”. Na „Konstytucję biznesu” składają się następujące nowe regulacje prawne:

• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. – Przepisy wprowadzające ustawę Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 650),
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 646),
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Rzeczniku Małych i Średnich Przedsiębiorców (Dz.U. z 2018 r. poz. 648),
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej i Punkcie Informacji dla Przedsiębiorcy (Dz.U. z 2018 r. poz. 647)
• ustawa z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. z 2018 r. poz. 649).

Przyjęte ustawy, a także szereg znowelizowanych przepisów prawnych zawartych w licznych ustawach odrębnych ma w założeniu stanowić całościową i spójną regulację zasad wykonywania działalności gospodarczej w Polsce. W szczególności zmiany te mają się również przyczynić do stymulacji przedsiębiorczości poprzez wprowadzenie ułatwień dla przedsiębiorców rozpoczynających działalność.

Jedną z innowacji prawnych ustanowionych w tym celu jest tzw. „ulga na start” wprowadzona na mocy art. 18 Prawa przedsiębiorców. Obowiązująca od 30 kwietnia 2018 r. ulga zakresem podmiotowym obejmuje przedsiębiorców będących osobami fizycznymi, którzy podejmują działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmują ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia. Nadto, aby móc skorzystać z ulgi, podjęta działalność gospodarcza nie może być wykonywana na rzecz byłego pracodawcy, dla którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym przedsiębiorca wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej. Istotą, „ulgi na start” jest możliwość niepodlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej przez osoby spełniające powyższe kryteria podmiotowe. Oznacza to, że początkujący przedsiębiorca oraz przedsiębiorca podejmujący działalność gospodarczą po 5 latach od jej zawieszenia lub zakończenia będzie mógł być zwolniony z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenie społeczne przez pierwsze 6 miesięcy wykonywania działalności gospodarczej. Natomiast po tym okresie będzie mógł on skorzystać dodatkowo z ulgi tzw. „małego ZUS”, przez kolejne 24 miesiące obowiązującej na podstawie art. 18a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1778).

Warto jednak podkreślić, iż nie dotyczy to składek na ubezpieczenie zdrowotne, które pozostają obowiązkowe również dla przedsiębiorców korzystających z ulgi. Jako że niepodleganie obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez pierwsze 6 miesięcy wykonywania działalności gospodarczej wiąże się z brakiem możliwości uzyskiwania z tego tytułu odpowiednich świadczeń właściwych dla danego ubezpieczenia społecznego, przedsiębiorca będzie mógł zrezygnować z uprawnienia „ulgi na start” poprzez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych.

Aneta Mrozowska

asystentka radcy prawnego

Szanowni Państwo,

jest nam miło poinformować, iż w tegorocznym ogólnopolskim Rankingu Kancelarii Prawniczych gazety „Rzeczpospolita”, Kancelaria CWW osiągnęła 43 miejsce na 308 sklasyfikowanych Kancelarii. Utrzymaliśmy także pozycję wiodącej kancelarii prawniczej w regionie dolnośląskim i lubuskim.

Dodatkowo, Kancelaria CWW została wyróżniona w tegorocznym prestiżowym rankingu "THE LEGAL 500”, uzyskując tym samym rekomendację w dziedzinie energii i zasobów naturalnych na rok 2018. "THE LEGAL 500" jest to zestawienie kancelarii prawniczych oparte na rekomendacjach Klientów Kancelarii oraz innych firm prawniczych. Seria Legal 500 jest powszechnie uznawana za największy na świecie poradnik prawny.

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE zwane dalej „RODO”lub „Rozporządzenie” weszło w życie 25 maja 2016 roku, zacznie je dnak obowiązywać 25 maja 2018 roku. Tak odległy okres vacatio legis spowodowany jest wielością zmian oraz potrzebnym odpowiednio długim okresem na wdrożenie unijnych rozwiązań do polskiego systemu prawnego oraz właściwego dostosowania infrastruktury informatycznej.

Bez wątpienia RODO przynosi przełomowe zmiany, wzmacniając dotychczasowe rozwiązania w obszarze ochrony danych osobowych. Do przestrzegania przepisów Rozporządzenia mają przyczynić się dotkliwe kary pieniężne, które będą nakładane na administratorów danych.

Restrykcyjne obszary ochrony danych

RODO ustanawia definicję danych osobowych i tak zgodnie z art.4 Rozporządzenia dane osobowe oznaczają informacje o możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej, opierając się na: imieniu i nazwisku, danych o lokalizacji, fizjologii, genetyce itp. Jest to więc wszystko to, co pozwala określić daną jednostkę na podstawie jej cech indywidualnych. Unijne rozporządzenie poddaje ochronie linie papilarne, wzór siatkówki, adres IP komputera oraz dane o stanie zdrowia – fizycznego i psychicznego,  zbierane w kartotece medycznej. Przepisy stoją na straży ochrony informacji o pochodzeniu rasowym lub etnicznym, poglądów politycznych, przynależności do związków zawodowych oraz wyroków.

Do najważniejszych zasad zgodnie z art. 5 ust.  1 lit. a Rozporządzenia należą: zgodność z prawem, rzetelność i przejrzystość. Dane mogą być zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach. Warunkiem ich gromadzenia jest wystąpienie jednej z przesłanek: wyrażenie zgody przez osobę, której dotyczą, obowiązek prawny nałożony na administratora, niezbędność do ochrony interesów adresata, realizacja zadania o interesie publicznym lub ochrona praw i wolności adresata. Przetwarzanie ich w celach archiwalnych, interesie publicznym, do badań naukowych lub historycznych oraz celów statystycznych stanowi wyjątek i nie jest niezgodne z celem ochrony danych osobowych. Brak udowodnienia przy przetwarzaniu danych osobowych chociażby jednej z tych zasad spowoduje,że administrator danych naruszy przepisy RODO.

W jaki sposób można pozyskać informacje o swoich danych? Zgodnie z art. 12 ust.3 Administrator bez zbędnej zwłoki w terminie miesiąca od otrzymania żądania udziela osobie, której dane dotyczą informacji. Jeśli sprawa ma charakter skomplikowany jest możliwość przedłużenia tego terminu do 2 miesięcy. Pozyskanie takich informacji jest wolne od opłat, chyba że było to ewidentnie nieuzasadnione, lecz obowiązek dowodu spoczywa na administratorze.

Transformacja organu nadzorczego

W Polsce organem czuwającym nad przestrzeganiem przepisów RODO będzie Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych, który zastąpi dotychczasowego Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Będzie miał działać w sposób niezależny, zostanie mu przyznana kompetencja do przeprowadzania planowych i niezapowiedzianych kontroli naruszenia ochrony danych osobowych. Prezes udzieli właścicielom danych – na ich żądanie – informacji dotyczących przysługujących im praw, ma też możliwość wglądu w pracę administratorów i podmiotów przetwarzających dane osobowe, w przypadku stwierdzenia naruszeń przepisów rozporządzenia może wszcząć odpowiednie postępowanie. Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych będzie mógł też wnieść do sądu/trybunału sprawę o naruszenie przepisów dotyczących  przetwarzania danych, wszcząć lub uczestniczyć w postępowaniu sądowym w celu wyegzekwowania stosowania tychże przepisów.

Istotne novum stanowi „prawo do bycia zapomnianym”. W myśl art.17 RODO osoba, której dane dotyczą ma prawo żądania niezwłocznego usunięcia danych jej dotyczących, co czyni administrator bez zbędnej zwłoki. Administrator na podstawie art. 19 RODO, ma obowiązek poinformowania o usunięciu danych każdego odbiorcę któremu ujawnił dane, chyba że wymagałoby to niewspółmiernie dużego wysiłku. W tej sytuacji administrator informuje osobę której dane dotyczą o tych odbiorcach. Dane muszą być usunięte też u wszystkich administratorów przetwarzających te dane w ramach umów pomiędzy sobą, jak i wszystkich istniejących kopii tych danych.

Rozporządzenie przewiduje środki odwoławcze. Zgodnie z art.21 RODO osoba, której dane dotyczą może wnieść sprzeciw wobec wykorzystywania jej danych do prowadzenia marketingu bezpośredniego.
Zgodnie z art.77 każda osoba, której dane dotyczą może wnieść skargę do organu nadzorczego, gdy sądzi że przetwarzanie jej danych narusza RODO. Każdy, kto poniósł szkodę majątkową wynikiem naruszenia RODO ma prawo do odszkodowania od administratora za poniesioną szkodę. Administrator nie ponosi odpowiedzialności, jeśli wykaże że nie ponosi winy za zdarzenie, które doprowadziło do powstania szkody.

Ważne będą dokładnie 72 godziny. W myśl art. 33 RODO dokładnie 72 godziny będzie miał przedsiębiorca na zgłoszenie, że doszło do naruszenia danych z jego bazy, o czym informuje on Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych oraz wszystkie osoby, których dane wyciekły. W przypadku niemożliwości poinformowania każdej z osób indywidualnie, konieczne będzie umieszczenie publicznie dostępnej informacji o naruszeniu, która będzie mogła dotrzeć do wszystkich jej adresatów. W takiej sytuacji będzie trzeba poinformować o ryzykach wycieku danych oraz możliwościach zminimalizowania tych szkód. Możliwe będzie wydłużenie terminu 72 godzin w sytuacjach nadzwyczajnych. Pojęcie zawiadomienia bez zbędnej zwłoki rozpatrywane będzie ze względu na charakter i wagę naruszenia ochrony danych. W razie nieprzekazania przez administratora informacji o naruszeniu, będą grozić mu surowe kary, z wyjątkiem jeśli jest w stanie wykazać zgodnie z zasadą rozliczalności, że jest mało prawdopodobne, by naruszenie to mogło powodować ryzyko naruszenia praw osób fizycznych.

Pojawi się także nowy organ w postaci Inspektora Ochrony Danych. Będzie to mogła być osoba z personelu administratora, ale również osoba wykonująca zadania na podstawie umowy o świadczenie usług. Inspektor podlegać będzie bezpośrednio najwyższemu kierownictwu administratora. Zobowiązany będzie do: monitorowania przestrzegania RODO, przeprowadzania szkoleń i audytów oraz minimalizowania ryzyka działań niepożądanych. Rozporządzenie przewiduje obligatoryjne wyznaczenie inspektora w sytuacji gdy działalność administratora polega na przetwarzaniu na dużą skalę danych osobowych szczególnych kategorii, jak np.: danych o wyrokach skazujących za przestępstwa.

Konkluzje dla przedsiębiorstw

RODO wnosi bez wątpienia szereg rewolucyjnych zmian dla przedsiębiorstw, które będą musiały skoordynować swój wewnętrzny system funkcjonowania poprzez transparentne przydzielenie konkretnych zadań konkretnym osobom, wdrożyć odpowiednio bezpieczne systemy informatyczne, stawiać na jakość i przejrzystość prowadzonej dokumentacji oraz korzystać z możliwości szkoleń, które pozwolą zminimalizować ryzyko potencjalnego błędu. Jest to wielkie wyzwanie, ale bezwzględnie potrzebne w czasach tak prężnie postępującej cyfryzacji.

Aleksandra Pinkas
prawnik

22 lutego weszła w życie ustawa z dnia 11 stycznia 2018 r. o elektromobilności i paliwach alternatywnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 317). Ustawa ta jest kolejnym krokiem do wdrożenia do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/94/UE z dnia 22 października 2014 r. w sprawie rozwoju infrastruktury paliw alternatywnych.

Elektromobilność jest priorytetowy cel obecnego rządu

Założeniem jest, by poprzez kładzenie coraz większego nacisku na ochronę środowiska, co za tym idzie zachęcanie systemem przywilejów dla użytkowników samochodów napędzanych energią elektryczną, przyczynić się do poprawy jakości powietrza, szczególnie w aglomeracjach miejskich. Ustawodawca w art. 58 ww. ustawy znosi akcyzę na samochody elektryczne i hybrydy plug-in (PHEV), a poprzez regulację w art. 49 ust.4 pkt 3 zwalnia z opłat za parkowanie w strefach płatnego parkowania.

Co istotne- dla przedsiębiorstw energetycznych rynek otwiera nowe możliwości sprzedaży, zdominowane dotychczas przez koncerny paliwowe. Ustawa ma spowodować rozrost sieci i infrastruktury energetycznej.

Kluczową kwestią jest zdefiniowanie ładowania w art.2 pkt 5 ww. ustawy, jako poboru energii elektrycznej przez pojazd elektryczny w punkcie ładowania na potrzeby napędu tego pojazdu. Ustawa wyłącza działalność gospodarczą polegającą na oferowaniu ładowania pojazdu elektrycznego z obowiązku posiadania koncesji na sprzedaż energii elektrycznej, traktując ją jako nowy rodzaj działalności gospodarczej. W rozumieniu ustawy usługa ładowania będzie polegała na odpłatnym ładowaniu pojazdów w ogólnodostępnej stacji ładowania.

Co tak naprawdę niniejsze zmiany oznaczają dla branży energetycznej?

Ustawa zakłada budowę sieci bazowej infrastruktury dla paliw na obszarach gęsto zaludnionych oraz wzdłuż transeuropejskich drogowych korytarzy transportowych celem stworzenia komfortu przemieszczania się pojazdami napędzanymi energią elektryczną poprzez likwidację dotychczas istniejących barier w postaci zbyt małej liczby punktów ładowania. Koszty przyłączeniowe punktów ładowania do sieci w myśl art. 54 pkt 5 lit. b zostają obniżone do 1/ 16 poniesionych kosztów przyłączeniowych. Zgodnie z art. 32  ustawy o elektromobilności i paliwach alternatywnych Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad opracowuje plan lokalizacji stacji ładowania oraz stacji wzdłuż pozostających w jego zarządzie dróg sieci bazowej TEN-T. Projekt taki GDDKiA musi skonsultować z operatorami systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych.

Operatorzy systemów dystrybucyjnych elektroenergetycznych zajmują stanowisko w tej sprawie w terminie 2 miesięcy od dnia otrzymania tego projektu, w którym powinna się znaleźć ocena technicznych i ekonomicznych warunków przyłączenia punktów ładowania we wskazanych lokalizacjach.

W myśl art. 64 ustawy operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego odpowiedzialny będzie za wybudowanie ogólnodostępnej stacji ładowania na terenie mu podlegającym. Koszt budowy stacji będzie kwalifikowany jako koszt uzasadniony zgodnie z regulacją art. 3 pkt 21 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. – Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 220).

Z kolei wójt, burmistrz albo prezydent miasta składa wniosek do Prezesa URE o wskazanie przedsiębiorstwa, które będzie pełniło funkcję operatora oraz o wytypowanie dostawcy usług ładowania takiej stacji. Prezes URE wyznacza takie przedsiębiorstwa w drodze decyzji administracyjnej, jednakże muszą to być przedsiębiorstwa, które dokonują sprzedaży energii elektrycznej do co najmniej 40% odbiorców końcowych przyłączonych do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej.

Operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego, który wybudował ogólnodostępną stację ładowania wyłania w drodze postępowania operatora ogólnodostępnej stacji ładowania w terminie
1 roku od momentu objęcia funkcji przez przedsiębiorstwo energetyczne wskazane przez Prezesa URE.

Istotne jest również to, iż na mocy art. 66 Skarb Państwa, gmina oraz gminna osoba prawna ustanawiają nieodpłatnie służebność przesyłu na rzecz operatora systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego dla sieci dostarczającej energię elektryczną do ogólnodostępnej stacji ładowania.

Tytułem podsumowania

Zmiany wynikające z wdrożenia do polskiego porządku prawnego powyższej ustawy należy niewątpliwie uznać za przełomowe, gdyż hasła „eko” dotyczą nas wszystkich. Przedsiębiorstwa energetyczne konkurują ze sobą, opracowując oferty anty-smogowe, przewidujące niższe ceny energii w godzinach nocnych, co miałoby zachęcać do korzystania z ogrzewania elektrycznego. Na najbliższe dni Ministerstwo Energii zapowiedziało projekt ustawy o wsparciu kogeneracji, by wytwarzając energię produkować jednocześnie ciepło. Na Uniwersytecie w Szczecinie trwają badania w specjalnie utworzonym do tego laboratorium nad ekologicznymi sposobami wytwarzania ciepła i energii. Ustawa niczym kula śnieżna nadała rozpędu polskiej gospodarce do poszukiwania ekologicznych innowacji, przenosząc strefę biznesu na nowe płaszczyzny, dziś jakże dalekosiężne, ale z pewnością przyszłościowe.

Aleksandra Pinkas
prawnik

Marcin Mucharski
radca prawny

I. Informacje ogólne

Z uwagi na okoliczność, iż przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 Kodeks spółek handlowych (Dz.U.2017.1577 t.j., dalej „ksh”) dotyczące spółki komandytowej nie zawierają uregulowań w zakresie rozwiązania i likwidacji spółki, do spółki komandytowej stosuje się odpowiednio przepisy o rozwiązaniu i likwidacji spółki jawnej (art. 103 ksh), tj. przepisy od art. 58 do art. 85 ksh.

Zgodnie z treścią art. 58 §1 ksh rozwiązanie spółki powodują:

1. przyczyny przewidziane w umowie spółki,
2. jednomyślna uchwała wszystkich wspólników,
3. ogłoszenie upadłości spółki,
4. śmierć wspólnika lub ogłoszenie jego upadłości,
5. wypowiedzenie umowy spółki przez wspólnika lub wierzyciela wspólnika,
6. prawomocne orzeczenie sądu.

Na potrzeby niniejszego artykułu analizie poddane zostanie rozwiązanie spółki komandytowej z powodu  jednomyślnej uchwały wszystkich wspólników.

W przypadkach podjęcia przez wspólników uchwały o rozwiązaniu spółki, należy przeprowadzić likwidację spółki, chyba że wspólnicy uzgodnili inny sposób zakończenia działalności spółki (art. 67 §1 ksh).

II. Likwidacja spółki komandytowej

W przypadku istnienia zgodnej woli wspólników w zakresie rozwiązania spółki komandytowej i przeprowadzenia jej likwidacji, należy:

1. podjąć uchwałę, w której wszyscy wspólnicy opowiedzą się jednomyślnie za rozwiązaniem spółki (art. 58 §1 pkt 2 ksh);
2. podjąć uchwałę w przedmiocie powołania likwidatorów spółki (wspólnicy lub osoby trzecie) – uchwała wymaga jednomyślności wspólników (art. 70 §1 ksh);
3. zgłosić do sądu rejestrowego otwarcie likwidacji, nazwiska i imiona likwidatorów oraz ich adresy, sposób reprezentowania spółki przez likwidatorów i wszelkie w tym zakresie zmiany (art. 74 §1 ksh);
4. przeprowadzić czynności likwidacyjne polegające na zakończeniu bieżących interesów spółki, ściągnięciu wierzytelności, wypełnieniu zobowiązań i upłynnieniu majątku spółki, przy czym w przypadku zobowiązań niewymagalnych lub spornych należy zabezpieczyć odpowiednią kwotę na ich pokrycie (art. 77 § 1 ksh, art. 82 § 1 ksh);
5. sporządzić bilans na dzień rozpoczęcia i zakończenia likwidacji, a w przypadku gdy likwidacja trwa dłużej niż rok – sporządzić sprawozdanie finansowe na dzień kończący każdy rok obrotowy (art. 81 ksh);
6. w przypadku, gdy po spłacie zobowiązań spółki oraz po pozostawieniu odpowiedniej kwoty na pokrycie zobowiązań niewymagalnych lub spornych, pozostał majątek spółki – spłacić wspólnikom udziały (wkłady rzeczywiście wniesione do spółki), a ewentualną nadwyżkę należy podzielić między wspólników w takim stosunku, w jakim uczestniczą oni w zysku (art. 82 §2 ksh);
7. w przypadku, gdyby w toku czynności likwidacyjnych okazało się, że majątek spółki na wystarcza na spłatę długów, a w dalszej kolejności udziałów (wkłady rzeczywiście wniesione do spółki) – niedobór podzielić między wspólników w stosunku, w jakim wspólnicy uczestniczą w stracie (art. 83 ksh);
8. po przeprowadzeniu czynności likwidacyjnych (wszystkie wierzytelności możliwe do ściągnięcia zostały ściągnięte, zobowiązania zostały uiszczone w takim stopniu, na jaki pozwalał majątek spółki, rozdzielone zostały ewentualne niedobory pomiędzy wspólników)  – zgłosić zakończenie likwidacji i złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru (art. 84 §1 ksh).

W literaturze przyjmuje się,  że istnienie należności spornych spółki i toczący się o nie proces nie stanowią przeszkód do zakończenia likwidacji i wykreślenia spółki z rejestru, ze względu na solidarną odpowiedzialność wspólników za długi spółki, co zabezpiecza interesy wierzycieli (zob. S. Sołtysiński, w: S. Sołtysiński, Kodeks, t. I, s. 421).

Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru (art. 84 §2 ksh).

III. Inny niż likwidacja sposób zakończenia działalności spółki komandytowej

Postępowanie likwidacyjne w spółce komandytowej jest fakultatywne. Ustawodawca pozwala na odstąpienie od przeprowadzania likwidacji, przewidując w art. 67 §1 ksh, że wspólnicy mogą uzgodnić inny sposób zakończenia działalności spółki po albo jednocześnie z podjęciem jednomyślnej uchwały o rozwiązaniu spółki. Wspólnicy muszą jednocześnie uzgodnić inny niż postępowanie likwidacyjne sposób zakończenia działalności spółki.

Uzgodnienia między wspólnikami mogą być zawarte w umowie spółki, mogą być także poczynione w czasie trwania spółki poprzez podjęcie stosownej uchwały, o ile umowa spółki się temu nie sprzeciwia (Postanowienie Sądu Najwyższego  z dnia 29 czerwca 2011 r. IV CSK 473/10, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 17.12.2012 r. I ACa 970/12, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 stycznia 2013 r. V ACz 945/12).

W literaturze przedmiotu wskazano, że inny sposób zakończenia działalności spółki może polegać także na podziale majątku spółki, również w naturze, pomiędzy wspólników z podziałem kwot podlegających zaspokojeniu przez każdego wobec wierzycieli spółki (K. Strzelczyk, w: Potrzeszcz, Siemiątkowski, Komentarz KSH, 2001, s. 201; tenże, w: Potrzeszcz, Siemiątkowski, Komentarz KSH, t. 1, 2010, s. 395, Nb 3), a w szczególności na przejęciu przedsiębiorstwa spółki przez jednego lub kilku wspólników z obowiązkiem rozliczenia się z pozostałymi wspólnikami, na zbyciu przedsiębiorstwa spółki osobie trzeciej lub wniesieniu tego przedsiębiorstwa w formie wkładu wspólników do zakładanej lub istniejącej innej spółki handlowej lub cywilnej (S. Sołtysiński, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH 2012, t. 1, Nb 17; A. Kidyba, Komentarz aktualizowany, LEX/el. 2009, art. 67).

Wskazać jednocześnie jednak należy, że uzgodniony tylko przez wspólników inny, wyłączający przeprowadzenie postępowania likwidacyjnego, sposób zakończenia działalności spółki, zawierający wyraźne wskazanie sukcesorów spółki, nie ma wpływu wobec osób trzecich na zakres odpowiedzialności pozostałych wspólników za zobowiązania spółki (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 r., IV CSK 414/16, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2008 r. I ACa 726/08, Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 13 stycznia 2010 r. I ACa 978/09).

W razie gdy wspólnicy nie wskażą sposobu zaspokojenia długów spółki, to stają się jej następcami prawnymi do czasu zaspokojenia jej wierzycieli (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia  24 lipca 2009  r. II CSK 134/09, Wyrok Sądu Najwyższego z 10.10.2007 r. I CSK 263/07). Skutkiem sukcesji praw i obowiązków wspólników jest odejście od solidarnej odpowiedzialności wspólników razem ze spółką na rzecz solidarnej odpowiedzialności samych wspólników (wyrok Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 11 stycznia 2017 r., I ACa 739/16), z zastrzeżeniem, że  odpowiedzialność komandytariuszy jest ograniczona do wysokości sumy komandytowej (Wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 29 stycznia 2016 r. I ACa 630/15).

Wniosek o wykreślenie spółki z rejestru, w przypadku zakończenia działalności spółki w inny sposób niż w drodze likwidacji, powinien być złożony wówczas, gdy spółka nie posiada już majątku do podziału (S. Sołtysiński, w: Sołtysiński, Szajkowski, Szumański, Szwaja, Komentarz KSH, t. 1, 2012, Nb 3). Legitymację do złożenia wniosku mają wspólnicy uprawnieni do reprezentacji spółki - komplementariusze. Rozwiązanie spółki komandytowej następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru, a dokładnie z chwilą uprawomocnienia się postanowienia dotyczącego wykreślenia spółki z KRS.

W przypadku istnienia zgodnej woli wspólników w zakresie rozwiązania spółki komandytowej i innego niż likwidacja sposobu zakończenia działalności spółki, należy:

1. podjąć uchwałę, w której wszyscy komplementariusze i komandytariusze opowiedzą się jednomyślnie za rozwiązaniem spółki (art. 58 §1 pkt 2 ksh);
2. podjąć uchwałę w przedmiocie innego niż likwidacja sposobu zakończenia działalności spółki - uchwała wymaga jednomyślności wspólników (art. 67 §1 ksh);
3. złożyć wniosek o wykreślenie spółki z rejestru (art. 84 §1 ksh).

Rozwiązanie spółki następuje z chwilą wykreślenia jej z rejestru (art. 84 §2 ksh). Spółka straci swoją podmiotowość prawną z chwilą uprawomocnienia się postanowienia o wykreśleniu z rejestru.

IV Odpowiedzialność wspólników po wykreśleniu spółki z rejestru

Nie budzi istotnych sporów w doktrynie i orzecznictwie kwestia utrzymania odpowiedzialności wspólników za zobowiązania spółki, pomimo jej wykreślenia z rejestru przedsiębiorców, niezależnie, czy do zakończenia bytu prawnego spółki doszło po przeprowadzeniu likwidacji, czy też na skutek innych czynności przewidzianych np. w uchwale wspólników (Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 4 września 2009 r. III CZP 52/09). Do chwili zaspokojenia wierzycieli spółki, po jej rozwiązaniu,  wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki w następujący sposób:

1. komandytariusze odpowiadają osobiście za zobowiązania wykreślonej spółki wobec jej wierzycieli do wysokości sumy komandytowej, określonej w umowie spółki, chyba że przed wykreśleniem spółki z rejestru wnieśli do spółki wkład odpowiadający wysokością co najmniej sumie komandytowej, a w ramach likwidacji lub innego sposobu zakończenia działalności spółki nie otrzymali zwrotu wniesionego wkładu – wówczas odpowiedzialności nie ponoszą (art. 111 i 112 ksh w związku z Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 r., IV CSK 414/16, Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2008 r. I ACa 726/08);
2. komplementariusze odpowiadają osobiście, całym swoim majątkiem za zobowiązania wykreślonej spółki wobec jej wierzycieli (art. 22 § 2 w zw. z art. 31 i 103 ksh w związku z Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 27 kwietnia 2017 r., IV CSK 414/16, Wyrokiem Sądu Apelacyjnego w Katowicach z dnia 18 grudnia 2008 r. I ACa 726/08).

Co prawda, na podstawie art. 31 w związku z art. 103 ksh wspólnicy spółki komandytowej (komplementariusze i komandytariusze) ponoszą subsydiarną odpowiedzialność za zobowiązania spółki (wierzyciel spółki może prowadzić egzekucję z majątku wspólnika w przypadku, gdy egzekucja z majątku spółki okaże się bezskuteczna), niemniej jednak z uwagi na nieistnienie spółki po jej wykreśleniu z rejestru przedsiębiorców, bezskuteczność egzekucji z majątku spółki w tym okresie jest oczywista, gdyż próba egzekucji przez wierzyciela z majątku nieistniejącej spółki jest z góry skazana na niepowodzenie. W związku z tym, dla wykazania oczywistości bezskuteczności egzekucji z majątku spółki wystarczające jest przedstawienie dokumentów potwierdzających okoliczność wykreślenia spółki z rejestru przedsiębiorców.

Marek Dudzik
radca prawny

W dniu 15 czerwca 2017 r. w życie weszła ustawa z dnia 15 grudnia 2016 r. o przeciwdziałaniu nieuczciwemu wykorzystywaniu przewagi kontraktowej w obrocie produktami rolnymi i spożywczymi (Dz.U. z 2017 r., poz. 67), dalej „Ustawa”. W uzasadnieniu projektu Ustawy wskazano, że ma ona na celu wyeliminowanie z łańcucha dostaw surowców rolnych i żywności stosowania nieuczciwych praktyk handlowych. Ograniczenie zakresu zastosowania Ustawy do dostawców oraz nabywców produktów rolnych i spożywczych, według treści uzasadnienia projektu Ustawy, uwarunkowane było specyfiką branży rolno-spożywczej, którą charakteryzuje określony termin przydatności do spożycia produkowanych towarów, co z kolei narzuca producentom i przetwórcom żywności konieczność zbycia swoich towarów w stosunkowo krótkim czasie, a co w konsekwencji może czynić ich podatnymi na presję ze strony kontrahentów.

Reguły przewidziane Ustawą stosuje się do umów nabycia lub zbycia produktów rolnych lub spożywczych, jednakże tylko jeśli roczny obrót między stronami tych umów w którymkolwiek z poprzednich 2 lat przekroczył 50 tysięcy złotych, a ponadto tylko jeśli przedsiębiorca, któremu zarzuca się nieuczciwe wykorzystywanie przewagi kontraktowej w roku poprzedzającym osiągnął obrót wynoszący co najmniej 100 milionów złotych.

Kluczowym pojęciem dla odpowiedzialności statuowanej w ustawie jest nieuczciwe wykorzystanie przewagi kontraktowej. Zgodnie z art. 7 ust. 1 Ustawy za stan przewagi kontraktowej uważa się sytuację nabywcy względem dostawcy, w której dla dostawcy nie istnieją wystarczające i faktyczne możliwości zbycia produktów rolnych lub spożywczych do innych nabywców oraz występuje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym na korzyść nabywcy, albo sytuację dostawcy względem nabywcy, w której dla nabywcy nie istnieją wystarczające i faktyczne możliwości nabycia produktów rolnych lub spożywczych od innych dostawców oraz występuje znaczna dysproporcja w potencjale ekonomicznym na korzyść dostawcy.

Stan przewagi kontraktowej syntetycznie określić więc można jako sytuację, gdy jedna ze stron, dysponująca niższym potencjałem ekonomicznym od drugiej strony, nie ma rzeczywistej możliwości zbycia albo nabycia produktów od innego podmiotu. Nie chodzi tu wyłącznie o stan monopolu jednej ze stron, ponieważ przewaga kontraktowa w znaczeniu przyjętym w Ustawie zachodzić może już przy znaczącym udziale przedsiębiorcy na danym rynku. W tym kontekście, choć Ustawa nie wskazuje tego wprost, istotne znaczenie przedstawia też wyznaczenie rynku, w perspektywie którego należy dokonać powyższych ustaleń. Ustawa nie zawiera własnej definicji rynku, wobec czego w literaturze przedmiotu sugeruje się odwołanie do pojęcia rynku właściwego z Ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów.

Wykorzystywanie tak rozumianej przewagi kontraktowej jest nieuczciwe, jeżeli jest sprzeczne z dobrymi obyczajami i zagraża albo narusza istotny interes drugiej strony. Art. 7 ust. 3 Ustawy obejmuje przykładowy katalog działań, które mogą zostać uznane za nieuczciwe wykorzystanie przewagi. Są to np. nieuzasadnione zagrożenie rozwiązaniem umowy, nieuzasadnione wydłużanie terminów płatności za dostarczone produkty. Należy przyjąć, że potencjalnie za nieuczciwe wykorzystanie przewagi może być uznane też np. narzucanie w umowach jednostronnie korzystnych postanowień regulujących odpowiedzialność stron (np. poprzez zastrzeżenie kar umownych).

Postępowanie w sprawie praktyk nieuczciwie wykorzystujących przewagę kontraktową prowadzi Prezes Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Postępowanie takie nakierowane jest na ustalenie, czy w danej sytuacji doszło do naruszenia przepisów Ustawy. W razie stwierdzenia takiego naruszenia, na przedsiębiorcę może zostać nałożona kara w wysokości do 3% obrotu osiągniętego w poprzednim roku obrotowym. Prezes Urzędu może nie nakładać na przedsiębiorcę kary pieniężnej, jeżeli w toku postępowania zobowiąże się on do zaprzestania zakwestionowanych działań lub do usunięcia ich skutków. W takim wypadku Prezes Urzędu w decyzji nakłada na przedsiębiorcę stosowne zobowiązanie wraz z obowiązkiem złożenia sprawozdania o podjętych działaniach. Decyzja taka zostanie uchylona, jeżeli zobowiązania nie są wykonywane, albo jeżeli została ona oparta na nieprawdziwych informacjach.

W dniu 6 marca 2018 r. Prezes Urzędu wydał pierwszą decyzję na podstawie przepisów Ustawy. Zakwestionowano praktykę polegającą na przyjmowaniu w umowach kontraktacji wydłużonych, bo aż 60 dniowych terminów zapłaty, jak również posługiwanie się niedookreślonymi postanowieniami regulującymi zasady i terminy odbioru towaru, dającymi silniejszej stronie zbyt dużą swobodę w tym zakresie. Prezes Urzędu nie nałożył na przedsiębiorcę kary pieniężnej, z uwagi na zobowiązanie się przez przedsiębiorcę do zaprzestania stosowania zakwestionowanych postanowień umownych. Z pełną treścią decyzji można zapoznać się na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Kacper Wosiak
aplikant radcowski

Ochrona prawno-autorska przepisu kulinarnego, a więc zagadnienie z pozoru oczywiste, w praktyce okazuje się dotyczyć fundamentalnych zagadnień dla prawa autorskiego, tj. pytania o przedmiot jego ochrony. Odpowiedź na pytanie, czy dane „dzieło” kulinarne, które wyraża się w konkretnym przepisie, może być utworem w rozumieniu art. 1 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych może w praktyce stanowić poważne wyzwanie.

Zgodnie z art. 1 ust. 1  ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych (dalej jako ustawa) utworem jest „każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia”.

Natomiast zgodnie z art. 1 ust. 2¹ ustawy ochroną nie są objęte odkrycia, „idee, procedury, metody i zasady działania oraz koncepcje matematyczne”. Z analizy literalnej treści przepisu wynikałoby więc,, że przepis kulinarny (rozumiany jako schemat określonych zasad, które muszą nastąpić, aby osiągnięcie zamierzonego efektu było możliwe)  sam w sobie  nie stanowi utworu i tym samym nie może być przedmiotem ochrony w oparciu o prawo autorskie.  Ochronie nie podlegają także: lista składników, receptura, proporcje ani kolejność łączenia składników.

Niemniej jednak należy podkreślić, że sposób  wyrażenia przepisu – czyli opis i forma przygotowania potrawy - mogą być objęte ochroną. Wynika to z treści wyroku Sądu Najwyższego z dnia 31 marca 1953 r., sygn. akt.: II C 834/52, w którym stwierdził, że każde dzieło – byleby tylko pod względem formy wykazywało pewne elementy twórcze, choćby minimalne – stanowi utwór w rozumieniu prawa autorskiego.

Teza ta znajduje potwierdzenie w orzecznictwie. Dla przykładu, Sąd Okręgowy we Wrocławiu w wyroku z dnia 29 stycznia 2013 r. sygn. akt I C 477/12, zajął stanowisko zgodnie z którym „opis przygotowania konkretnego dania, chociaż jest co do zasady częścią przepisu kulinarnego, może posiadać walor oryginalności i indywidualności.(…) W takim przypadku nie można więc bez zgody twórcy dowolnie korzystać z tej części przepisu kulinarnego”.

Jak wynika z powyższego, aby uznać przepis kulinarny za utwór w rozumieniu prawa autorskiego, opis i forma jego przygotowania – czyli sposób wyrażenia utworu - musiałaby cechować się indywidualnością. Przesłanka indywidualności oznacza, że utwór nosi znamiona stylu, charakteru, cech szczególnych autora. Sąd Okręgowy w wyżej cytowanym wyroku rozważając,, czy dany opis należy uznać za twórczy wskazał, że „pisane przez powódkę teksty do serwisu internetowego (…) cechuje twórczy, indywidualny charakter oraz oryginalność. Powódka jako polonistka z wykształcenia, posiadająca stopień doktora nauk humanistycznych, posługuje się szerokim zasobem słownictwa, sporządzane przez nią porady kulinarne, recenzje książek kucharskich czy też przepisy są niekiedy bardzo szczegółowe, opatrzone ciekawymi komentarzami, nie są to tylko „suche” informacje, czy krótkie porady”.

Tym samym, nie można wykluczyć, że oryginalny co do formy i treści przepis kulinarny jednego z Państwa dań na Bożonarodzeniowym stole będzie stanowić dzieło podlegające ochronie prawa autorskiego. Będzie tak wtedy, gdy forma jego wyrażenia okaże się na tyle indywidualna i twórcza, aby można było jej przypisać walor utworu. W takim przypadku pamiętać należy, ze również korzystanie z niego, może być ograniczone koniecznością uzyskania zgody autora, w szczególności w sytuacji komercyjnego wykorzystywania dzieła. 

Autor:

Joanna Blichert - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

On 23rd October 2017, draft of the new act on transparency of the public life was presented. The new act shall regulate access to public information, filing financial standing declarations, professional lobbing and also a status of a whistle-blower and companies’ obligations in respect of anti – corruption practices. Particularly the last two regulations shall have impact on companies.

Information presented below are based on the draft of the new act and may be subject to amendments during legislative process in the Sejm and Senate.

Whistle-blower

The projected act assumes possibility for the prosecutor to grant the special “whistle-blower status” to a person filing reliable information about suspected crimes such as bribery (both offering and accepting), abuse of power by a public officer, participation in organized criminal group, money laundering. Such person must be an employee of the employer whom information concerns or an entrepreneur having contractual relation with such entity or person.

What is important, is that the whistle-blower may be an employee, as well as an entrepreneur running own business cooperating with the entity on the basis of a civil contract. Status of the whistle-blower may be granted if filing relevant and reliable information may adversely influence living, working or material situation of such person.

The status is notified to an employer of the whistle-blower or to an entity, regarding which the information are submitted.

The whistle-blower shall obtain return of costs of legal representation from the State Treasury. The whistle-blower shall be also protected against termination of employment contract or deterioration of its terms due to submission of information. The same applies, accordingly, to a person having contractual relation with the entity subject to submitted information. In case of termination of the contract or employment contract with the whistle-blower without the prosecutor’s consent, the whistle-blower shall be entitled to a compensation.

Anti – corruption practices

Second regulation important for private companies is the chapter regarding anti – corruption practices.

Obligations in this regard will be imposed on entrepreneurs being at least “medium-sized entrepreneur” in accordance with Freedom of Economic Activity Act, this is an entrepreneur who in at least one of the two recent financial years:

1. had an average annual employment of less than 250 and showed an annual net turnover from sales of goods, products and services and from financial operations of no more than a zloty equivalent of 50 million euro, or a balance-sheet assets total, as at the end of either of these two years, of no more than a zloty equivalent of 43 million euro.

Such entrepreneur will be obliged to apply internal procedures in order to counteract against cases of committing corruption offences by persons acting on behalf of or in favour of the entrepreneur. The entrepreneur shall undertake organizational, human resources and technical means to counteract against creating environment favourable for committing such offences.

These means include especially:

1. not allowing to create mechanisms of financing costs of granting personal or financial benefits with use of entrepreneur’s assets,
2. acquainting employees with rules of a criminal liability for corruption offences,
3. including in the contracts special clauses stating that any part of remuneration may not be used to finance personal or financial benefit,
4. preparation of ethical code declaring denial of corruption that shall be undersigned by each employee, co-worker and contractor,
5. design of internal procedures and guidelines regarding obtaining gifts and other bonuses by the employees,
6. not undertaking any decisions on the basis of corruption actions,
7. preparation of procedures of informing proper authorities of the entrepreneur about receipt of corruption proposals.

The entrepreneur not applying internal anti – corruption procedures or in case that such procedures were illusory or ineffective and a person acting on behalf of or in favour of the entrepreneur was charged of corruption offence, is subject to fine in the amount between 10.000,00 to 10.000.000,00 PLN. In case of filing charges against such person,  Central Anti-corruption Office shall initiate control procedures of the entrepreneur. This fine may be withdrawn if the entrepreneur submitted information regarding the person accused of corruption offence.

Autor:

Malwina Makowska - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Ustawa z dnia 17 czerwca 2004 roku o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. Nr 179, poz. 1843 z późn. zm.), dalej zwana: ustawą, przewiduje zasady, tryb wnoszenia oraz rozpoznawania skargi strony, której prawo do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki zostało naruszone na skutek działania lub bezczynności sądu lub prokuratora prowadzącego lub nadzorującego postępowanie przygotowawcze. Ustawa znajduje zastosowanie, gdy na skutek działania lub bezczynności sądu albo komornika sądowego doszło do naruszenia prawa strony do przeprowadzenia i zakończenia bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy egzekucyjnej lub innej sprawy dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego.

W orzecznictwie wskazuje się, iż głównym założeniem skargi jest przeciwdziałanie trwającej przewlekłości postępowania, zaś jej funkcją jest wymuszenie nadania sprawie odpowiedniego, sprawnego biegu procesowego. Służy temu zarówno samo stwierdzenie wystąpienia przewlekłości w postępowaniu (art. 12 ust. 2 ustawy), jak i możliwość zalecenia podjęcia przez sąd rozpoznający sprawę co do istoty odpowiednich czynności w wyznaczonym terminie (art. 12 ust. 3 ustawy), a także ewentualne przyznanie "odpowiedniej sumy pieniężnej" jako wstępnej (tymczasowej) rekompensaty (tak między innymi Sąd Najwyższy w uchwale składu siedmiu sędziów z dnia 16 listopada 2004 r., III SPP 42/04, OSNP 2005 Nr 5, poz. 71). W powyższym kontekście należy uwypuklić, czego często strony toczących się postpowań nie są świadome, iż w przypadku stwierdzenia przewlekłości postepowania, strona może uzyskać rekompensatę w wysokości od 2 do aż 20 tysięcy złotych, a prócz tego, może także domagać się zasądzenia odszkodowania na zasadach ogólnych (na podstawie art. 417 KC) w odrębnym procesie.

Zainicjowanie sprawy o przewlekłość nie jest kosztowne i wymaga wniesienia stałej opłaty sądowej w kwocie 200 zł, a w przypadku uwzględnienia skargi sąd zwraca tę kwotę. Co równie istotne, sąd zobowiązany jest rozstrzygnąć przedmiotową sprawę w terminie 2 miesięcy od jej wszczęcia (od chwili złożenia skargi).

Istota postępowania  wszczętego w związku ze złożeniem skargi na przewlekłość, sprowadza się do zbadania czy w postępowaniu którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. W takim przypadku, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty (ust. 2). W orzecznictwie podkreśla się, że wskazanie przez stronę okoliczności uzasadniających skargę na przewlekłość postępowania nie może polegać na zakwestionowaniu ogólnego trwania postępowania, lecz powinno wskazywać określone czynności procesowe, których sąd nie podjął lub podjął z nieuzasadnioną zwłoką, bądź też dokonał wadliwie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 27 marca 2012 r., III SPP 8/12, LEX nr 1171299).

W orzecznictwie przyjmuje się, że przejawem naruszenia prawa strony do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki jest między innymi, wielomiesięczna bezczynność sądu polegająca na nie niewyznaczaniu rozprawy, w tym także rozprawy apelacyjnej (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 14 marca 2007 r., III SPP 3/07, LEX nr 979621), zwłaszcza gdy nie zachodzą okoliczności usprawiedliwiające owe opóźnienie. Stwierdzić należy, iż nie dochodzi do przewlekłości postępowania apelacyjnego, gdy rozprawa nie zostaje wyznaczona niezwłocznie lub zostaje odroczona w celu przeprowadzenia dodatkowych dowodów, a ich zgromadzenie nie może nastąpić niezwłocznie (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 12 maja 2005 r., III SPP 77/05, OSNP 2005 Nr 21, poz. 346).

Zasadniczo zatem o nieuzasadnionej zwłoce można mówić wówczas, gdy postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne do jej wyjaśnienia, uwzględniając ocenę terminowości i prawidłowości czynności sądowych, ale także charakter sprawy, zachowanie strony, a w szczególności strony, która zarzuca przewlekłość postępowania.

Autor:

Magdalena Kirchniawy - aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta / Nr ref. Wr/CWW/12/17/ Prak

Wymagania:

• student co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• mile widziana znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Praktyki w Kancelarii są bezpłatne.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 31 grudnia 2017 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/12/17/Prak

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

Ambasada Finlandii w Warszawie i Konsulat Honorowy Finlandii we Wrocławiu zorganizowały obchody Tygodnia Kultury Fińskiej we Wrocławiu.

100. Rocznica Niepodległości Finlandii inspiruje do spojrzenia w przeszłość i przybliżenia fińskiej historii oraz tradycji, a także do spojrzenia w przyszłość, aby zobaczyć w jakim kierunku zmierza Finlandia. Finowie odnieśli wielki sukces budując stabilne i demokratyczne społeczeństwo. Jednocześnie pozostali otwarci na kreatywność, rozwój i innowacje. Wydarzenia zorganizowane w ramach Tygodnia Kultury Fińskiej pozwoliły zarówno na krótką podróż w przeszłość, spojrzenie na relacje polsko – fińskie oraz na przybliżenie współczesnej Finlandii.

Tydzień Kultury Fińskiej obejmował:

1. Uroczystość otwarcia Tygodnia Kultury Fińskiej we wrocławskim ratuszu,
2. Wystawę z okazji 150-ej rocznicy urodzin Marszałka Gustafa Mannerheima i 100-ej Rocznicy Niepodległości Finlandii,
3. Dni Kina Fińskiego - 3 seanse filmowe w Kinie Nowe Horyzonty,
4. Wizytę Św. Mikołaja we Wrocławiu oraz rozświetlenie choinki na wrocławskim rynku,
5. Tydzień Kuchni Fińskiej w Restauracji HINT Food & Drinks,
6. Wykład: „Fiński system edukacji: Mity a rzeczywistość”, który odbył się na Uniwersytecie Wrocławskim
7. Uroczystą Kolację z okazji Dnia Niepodległości.

Organizacja Tygodnia Kultury Fińskiej we Wrocławiu możliwa była dzięki naszym sponsorom. Raz jeszcze serdecznie dziękujemy firmom:Nokia, Fortum, UPM Raflatac, HUB Logistic, Tieto, Fiskars, Teknoware Poland i ADK System oraz partnerom: Miastu Wrocław, Uniwersytetowi Wrocławskiemu, Kinu Nowe Horyzonty, Restauracji Hint i Hotelowi Sofitel.

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta

Nr ref. Wr/CWW11/17/ Prak

Wymagania:

• student co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• dobra znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Praktyki w Kancelarii są bezpłatne.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 2 grudnia 2017 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/11/17/Prak

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Prawnika / Aplikanta radcowskiego

Nr ref. Wr/CWW/11/17

Wymagania:

• aplikant I roku aplikacji radcowskiej lub prawnik, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu na aplikację radcowską,
• minimum roczne doświadczenie w pracy w kancelarii prawnej,
• dobra znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie,
• znajomość zagadnień z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego oraz własności intelektualnej.

Mile widziane:

• znajomość zagadnień z zakresu ochrony danych osobowych.

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych,
• możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego,
• przyjemną atmosferę pracy.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 02 grudnia 2017 roku, z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/11/17

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Jednocześnie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia na CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883.”

Od 25 maja 2018 r. ma zastosowanie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych), znane w praktyce pod skrótem “RODO”. Jak sama nazwa wskazuje, RODO zastępuje dotychczas regulującą problematykę ochrony danych osobowych Dyrektywę 95/46/WE. Tym razem jednak ustawodawca unijny zdecydował się skorzystać z instrumentu jakim jest rozporządzenie tj. narzędzia nie tyle harmonizacji, co unifikacji prawa w obrębie Unii Europejskiej. RODO wiąże w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich krajach członkowskich UE, bez konieczności jego implementacji poprzez akty prawa krajowego. Nie oznacza to jednak, że problematyka ochrony danych osobowych w ogóle nie będzie regulowana na szczeblu krajowym. RODO „świadomie” pozostawia bowiem pewne luki legislacyjne, które mają być docelowo wypełnione przez ustawodawstwo państw członkowskich, w szczególności w zakresie ustroju i funkcjonowania organów nadzoru nad przestrzeganiem nowych przepisów.

Odroczona data stosowania RODO (ponad 2 lata od uchwalenia) ma na celu przyznanie podmiotom obowiązanym do jego stosowania odpowiedniej ilości czasu na dostosowanie obecnych procesów przetwarzania do nowego stanu prawnego. Dodatkowo mając na uwadze, że wraz z „wejściem w życie” RODO zmianie ma ulec przeszło 130 krajowych aktów prawnych, w tym całkowicie zmienić się ma ustawa o ochronie danych osobowych (najnowszy projekt Ministerstwa Cyfryzacji z dnia 14 września 2017 r. obecnie znajduje się na etapie jego opiniowania), stwierdzić należy, że pozostało niewiele czasu na podjęcie stosownych działań wdrażających w firmach. Kwestii tej nie ułatwiają bynajmniej liczne wątpliwości interpretacyjne, jakich nastręcza lektura RODO z uwagi na obecność w tekście prawnym nieostrych znaczeniowo określeń.

Dlaczego RODO powinno znaleźć się w polu zainteresowania każdego podmiotu wykonującego działalność gospodarczą (bez względu na formę prawną wykonywania tej działalności)? Ponieważ naruszenie tych przepisów zagrożone jest wysokimi sankcjami administracyjnymi - nawet do 20 mln EUR lub do 4% całkowitego rocznego obrotu światowego z poprzedniego roku obrotowego (w zależności od tego, która kwota będzie wyższa). Równocześnie, z uwagi na szeroki zakres obowiązywania rozporządzenia, jest praktycznie niemożliwe, żeby prowadzenie jakiejkolwiek działalności gospodarczej nie wiązało się z przetwarzaniem danych osobowych w rozumieniu RODO.

Autor:

Wojciech Wołoncewicz - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta - Nr ref. Wr/CWW/09/17/Prak

Wymagania:

• student co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• dobra znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do końca października 2017 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/09/17/Prak.

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Prawnika / Aplikanta radcowskiego - Nr ref. Wr/CWW/09/17

Wymagania:

• aplikant I roku aplikacji radcowskiej lub prawnik, który uzyskał pozytywny wynik z egzaminu na aplikację radcowską,
• minimum roczne doświadczenie w pracy w kancelarii prawnej,
• dobra znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie,
• znajomość zagadnień z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego oraz własności intelektualnej.

Mile widziane:

• znajomość zagadnień z zakresu ochrony danych osobowych.

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych,
• możliwość zdobycia cennego doświadczenia zawodowego,
• przyjemną atmosferę pracy.

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 13 października 2017 roku, z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/09/17

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Jednocześnie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia na CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883.”

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta - Nr ref. Wr/CWW/09/17/Prak

Wymagania:

• student co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• dobra znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do końca października 2017 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/09/17/Prak.

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

Zagadnienie udostępniania informacji w trybie ustawy z dnia 6 września 2001 roku o dostępie do informacji publicznej (zwana dalej: UDIP) jest cały czas problematyczne, szczególnie w zakresie działalności podmiotów leczniczych prowadzonych w formie spółek kapitałowych (spółki z ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej). Należy pamiętać, że UDIP nie kreuje legalnej definicji pojęcia "informacja publiczna". Także katalog podmiotów obowiązanych do udostępniania informacji (wymienionych w art. 4 UDIP) jest otwarty i nie wskazuje wprost, aby na podmiotach leczniczych ciążył obowiązek informacyjny wynikający z tejże ustawy. Należy jednak wskazać, że orzecznictwo sądów administracyjnych uznaje podmioty lecznicze (także te działające w formach spółek kapitałowych) za zobowiązane do udzielenia informacji publicznej, ale jednie w określonych sytuacjach.

Zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 UDIP „obowiązane do udostępniania informacji publicznej są władze publiczne oraz inne podmioty wykonujące zadania publiczne, w szczególności (…) podmioty reprezentujące inne osoby lub jednostki organizacyjne, które wykonują zadania publiczne lub dysponują majątkiem publicznym, oraz osoby prawne, w których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub samorządu gospodarczego albo zawodowego mają pozycję dominującą w rozumieniu przepisów o ochronie konkurencji i konsumentów”.

Spośród informacji dotyczących podmiotów innych niż władze publiczne i osoby pełniące funkcje publiczne, a zatem organów samorządu gospodarczego i zawodowego oraz innych osób i jednostek organizacyjnych, charakter informacji publicznej należy przypisać jedynie tym, które odnoszą się do wskazanej w art. 61 Konstytucji RP publicznej sfery ich działalności, a więc wykonywania zadań władzy publicznej i gospodarowania mieniem komunalnym lub majątkiem Skarbu Państwa.

Zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 2 czerwca 2011 roku (I OSK 358/11): „(…) skoro Spółka (…) reprezentuje prowadzony zakład opieki zdrowotnej, udzielający świadczeń opieki zdrowotnej, które - wobec zawarcia stosownego kontraktu z Narodowym Funduszem Zdrowia - finansowane są ze środków publicznych, to jest podmiotem, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 5 omawianej ustawy. Zakłady opieki zdrowotnej funkcjonują jako podstawowe instytucje utworzone i utrzymywane w celu udzielania świadczeń zdrowotnych. W związku z tym, że Spółka (…) zawarła kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia koszt świadczeń medycznych jest pokrywany przez NFZ. Realizując świadczenia zdrowotne finansowane ze środków publicznych tym samym Spółka (…) realizuje zadania publiczne. Z samego faktu, że podmiot, który utworzył niepubliczny ZOZ jest osobą prawną nie wynika jeszcze, że nie realizuje on zadań publicznych. To charakter udzielanych świadczeń i źródło ich finansowania decydują o tym czy w rozpoznawanym przypadku mamy do czynienia z wykonywaniem zadań publicznych”.

Biorąc pod uwagę treść ww. cytowanego orzeczenia, uznać należy za zasadne udzielenie odpowiedzi w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej, wówczas gdy pytanie skierowane przez wnioskodawcę dotyczy np. umów (ich realizacji), które podmiot leczniczy (także ten działający w formie spółki kapitałowej) zawarł z konkretnym Oddziałem NFZ. Przedmiotem informacji publicznej mogą być jedynie informacje związane z działalnością publiczną podmiotu leczniczego. Warto także pamiętać, że na podstawie art. 5 ust. 2 UDIP prawo do informacji publicznej podlega ograniczeniu ze względu na prywatność osoby fizycznej lub tajemnicę przedsiębiorcy.

Z powyższego wynika, że zwykle każdy wniosek skierowany do podmiotu leczniczego w trybie UDIP będzie wymagał odrębnej analizy. To podmiot leczniczy musi ocenić, które informacje można zakwalifikować jako np. tajemnicę przedsiębiorstwa czy informację o charakterze naruszającym prywatność. Jednak w przypadku czynności w ramach wykonywania umów z NFZ należy udzielić wnioskowanej odpowiedzi. W sytuacji odmowy udzielania dostępu do informacji publicznej albo bezczynności podmiotu leczniczego (spółki), ciążą na nim wszystkie dalsze obowiązki wynikające z UDIP, włączając w to nawet rozpatrzenie sprawy przez wojewódzki sąd administracyjny.

Autor:

Karolina Knysak - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W dniu 11 czerwca 2017 r. została opublikowana ustawa z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Nowa regulacja stanowi transpozycję do krajowego porządku prawnego unijnych regulacji w zakresie audytu w postaci dyrektywy 2014/56/UE zmieniającej dyrektywę 2006/43/WE w sprawie ustawowych badań rocznych sprawozdań finansowych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych oraz rozporządzenia 537/2014 w sprawie szczegółowych wymogów dotyczących ustawowych badań sprawozdań finansowych jednostek interesu publicznego.

Nowa ustawa wprowadza szereg zmian zmierzających do poprawy jakości badań ustawowych oraz wzmocnienia nadzoru publicznego poprzez uniezależnienie od środowiska biegłych rewidentów. Wprowadzone zmiany będą miały szczególne znaczenie m.in. dla spółek publicznych - emitentów papierów wartościowych dopuszczonych do obrotu na rynku regulowanym państwa Unii Europejskiej, mających siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, których sprawozdania finansowe objęte są obowiązkiem badania ustawowego, stanowiących Jednostki Zainteresowania Publicznego (JZP)  w rozumieniu art. 2 pkt 9 lit a) rzeczonej ustawy.

Zgodnie z uzasadnieniem projektu ustawy, celem nowej regulacji jest m.in.:

1) wzmocnienie niezależności i obiektywizmu biegłych rewidentów i firm audytorskich;

2) poprawa jakości badań ustawowych przez zwiększenie jakości raportowania z badania na rzecz różnych adresatów/podmiotów - jednostek badanych, komitetu audytu, rady nadzorczej, organu nadzoru finansowego i audytowego;

3) wzmocnienie nadzoru publicznego przez wzmocnienie jego niezależności od środowiska biegłych rewidentów;

Wartymi odnotowania są nowe zasady dotyczące powoływania i funkcjonowania komitetów audytu w spółkach publicznych. Należy zwrócić uwagę na katalo JZP mających obowiązek posiadania komitetu audytu wraz ze wskazaniem JZP zwolnionych z tego obowiązku. Jednocześnie nowe regulacje ograniczają możliwość pełnienia funkcji komitetu audytu przez inny organ – radę nadzorczą, wyłącznie do wybranych małych JZP oraz wprowadzenie takiej możliwości w bankach spółdzielczych, SKOK-ach, Krajowej Kasie oraz jednostkach samorządu terytorialnego będących JZP.

W ustawie określono także nowe wymogi w zakresie kompetencji członków komitetu audytu, w tym w szczególności korelujące kryterium kwalifikacji oraz niezależności. Zgodnie z nowymi regulacjami większość członków komitetu audytu, w tym jego przewodniczący, powinna być niezależna od badanego podmiotu zgodnie z kryteriami niezależności, zaś przynajmniej jeden członek komitetu audytu posiadać wiedzę i umiejętności w zakresie rachunkowości lub badania sprawozdań finansowych. Nowa regulacja wprowadza również wymóg posiadania przez JZP sformalizowanej polityki w zakresie wyboru firmy audytorskiej oraz polityki świadczenia przez firmę audytorską przeprowadzającą badanie, przez podmioty powiązane z tą firmą audytorską oraz przez członka sieci firmy audytorskiej dozwolonych usług niebędących badaniem i obowiązek ich opracowania przez komitet audytu.

Ustawa z 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym (Dz.U. poz. 1089) wejdzie w życie 21 czerwca 2017 r. z wyjątkiem pojedynczych regulacji które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

Autor:

Arkadiusz Bądel - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Zgodnie z podstawowymi zasadami prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, postępowanie takie ma być prowadzone w sposób zapewniający zachowanie uczciwej konkurencji. Realizacja tej zasady następuje przede wszystkim poprzez jednoznaczny i wyczerpujący opis przedmiotu zamówienia, którego jednocześnie nie można opisywać przez wskazanie znaków towarowych, patentów lub pochodzenia, źródła lub szczególnego procesu, który charakteryzuje produkty lub usługi dostarczane przez konkretnego wykonawcę, jeżeli mogłoby to doprowadzić do uprzywilejowania lub wyeliminowania niektórych wykonawców lub produktów, chyba że jest to uzasadnione specyfiką przedmiotu zamówienia i zamawiający nie może opisać przedmiotu zamówienia za pomocą dostatecznie dokładnych określeń, a wskazaniu takiemu towarzyszą wyrazy "lub równoważny".

Jak wynika z treści wyroku Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 11 kwietnia 2017 r. (sygn. akt KIO 580/17) zasada uczciwej konkurencji w powyższym zakresie nie zawsze ma charakter bezwzględnie obowiązujący.

Przedmiotem postępowania objętego powyższym rozstrzygnięciem była dostawa leków, zawierających wskazaną przez zamawiającego substancję czynną. Zamawiający wskazał szczegółowo wymogi dotyczące m.in. dawki leku.

W ocenie odwołującego, sposób opisu przedmiotu zamówienia zastosowany przez zamawiającego uniemożliwiał zapewnienie uczciwej konkurencji w postępowaniu, gdyż przedstawione przez zamawiającego warunki spełniał wyłącznie jeden producent, mimo istnienia na rynku leków zawierających analogiczną substancję czynną, choć w innych niż wskazana w zamówieniu dawkach.

Uzasadnieniem dla objęcia przedmiotem zamówienia leku w mniejszej dawce była konieczność zapewnienia możliwości redukcji dawki leku wobec pacjentów z długo utrzymującą się remisją choroby.

W ocenie Krajowej Izby Odwoławczej zakaz opisu przedmiotu zamówienia w sposób utrudniający uczciwą konkurencję „nie oznacza konieczności nabycia przez zamawiającego dostaw nieodpowiadających jego uzasadnionym potrzebom a jedynie nakazuje dopuścić konkurencję między wykonawcami mogącymi spełnić podstawowe wymogi w odniesieniu do przedmiotu zamówienia”.

Jednocześnie, w ocenie Izby żądanie odwołania – dążące do zmiany spornego zapisu w opisie przedmiotu zamówienia, „w sposób bezpośredni ingeruje w proces leczenia każdego pacjenta, który jest zarezerwowany przez ustawodawcę wyłącznie do kompetencji osób posiadających stosowne kwalifikacje (lekarz)”. Dalej Izba wskazuje, iż „do wyłącznej kompetencji lekarza jest zastrzeżone udzielanie świadczeń zdrowotnych, które to są realizowane według jego najlepszej wiedzy. Za oczywiste należy uznać, że metoda leczenia, w tym ustalanie odpowiednich leków i ich dawkowania zależy od wielu czynników indywidualnych w zależności od schorzenia pacjenta i jego stanu zdrowia. Wobec tego, brak jest podstaw (co próbuje czynić odwołujący) do narzucenia przez wykonawcę sposobu leczenia”.

Autor:

Katarzyna Klóza – Czerkawska - aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

By the end of 2016 the European Comission presented the proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on the promotion of the use of energy from renewable sources.

The proposal includes the followings:

1) It sets a binding Union target for the share of energy from renewable sources in the Union's gross final consumption of energy in 2030.

The target is at least 27%. From 1 January 2021 onwards, the share of energy from renewable sources in Poland’s gross final consumption of energy shall not be lower than 15%;

2) Deployment of renewables in the Electricity sector;

It includes provisions on support schemes for electricity from renewable sources: general principles, design of support schemes. It enables the generator located in one Member State to participate in support schemes of other Member State.

3) It lays out the rules on the calculation of the share of the energy from renewable sources.

According to the proposed Directive, the share of the energy from renewable sources shall be calculated as the sum of gross final consumption of electricity from renewable energy sources, gross final consumption of energy from renewable sources for heating and cooling and final consumption of energy from renewable sources in transport.

4). Deployment of renewbles in the Heating and Cooling Sector;

It provides the obligation to increase the share of renewable energy supplied for heating and cooling by at least 1 percentage point per year in their total supply until 2030.

The entities designated to implement this obligation shall report annually starting from 30 June 2021, to the authority designated by the Member State, on: the total amount of energy supplied for heating and cooling; the total amount of renewable energy supplied for heating and cooling; the share of renewable energy in the total amount of energy supplied for heating and cooling; and the type of renewable energy source.

It puts an obligation on district heating and cooling suppliers to provide information to end-consumers on their energy performance and the share of renewable energy in their systems.

5) Maintaining renewable energy in the Transport sector;

It requires fuel suppliers to increas the share of energy from renewable and low-carbon fuels. It is proposed to be at least 1.5% in 2021 increasing to 6.8% in 2030. With respect to advanced biofuels and biogas produced from feedstock, the minimum share shall be at least 0.5% of the transport fuels supplied for consumption or use on the market as of 1 January 2021, increasing up to at least 3.6% by 2030.

It is proposed, that the above mentioned proposals enter into force into force on 1 January 2021.

Author:

Marcin Mucharski - Attorney-at-law, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W dniu 1 czerwca 2017 roku weszła w życie nowelizacja przepisów ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r.  – Kodeks cywilny modyfikująca m.in. reguły solidarnej odpowiedzialności inwestora za zapłatę wynagrodzenia podwykonawców z tytułu wykonanych robót budowlanych.

Celem nowelizacji jest wyeliminowanie wątpliwości pojawiających się na tle interpretacji treści art. 647[1] Kodeksu cywilnego oraz zwiększenie pewności sytuacji prawnej uczestników rynku budowlanego. Modyfikacji uległy zasady odpowiedzialności solidarnej inwestora i wykonawcy za wynagrodzenie podwykonawców, w tym uproszczenie procedur zgłaszania podwykonawców. Nowelizacja zakłada również odpowiedzialność inwestora za roboty, które zostały faktycznie wykonane, a ich zakres został wcześniej szczegółowo określony. Dodatkowo wprowadzono kwotowe ograniczenie tej odpowiedzialności oraz wydłużenie terminu na zgłoszenie sprzeciwu inwestora wobec powierzenia części robót podwykonawcy.

1) Uproszczona notyfikacja podwykonawców

Dotychczas zgłoszenie podwykonawcy inwestorowi wymagało przedstawienia umowy z podwykonawcą lub jej projektu wraz z dokumentacją projektową.

Obecnie ustawa nie wymaga przedstawienia umowy lub jej projektu. Zgodnie z nowym brzmieniem art. 647[1] § 1 solidarna odpowiedzialność inwestora będzie powstawała wówczas, gdy podwykonawca zostanie zgłoszony inwestorowi wraz z określeniem szczegółowego przedmiotu wykonywanych przez niego robót. Zgłoszenie to wymagać będzie formy pisemnej pod rygorem nieważności. Zgłoszenia może dokonać zarówno wykonawca, jak i podwykonawca. Zgłoszenie nie będzie jednak wymagane, jeżeli inwestor i wykonawca określą w umowie, zawartej w formie pisemnej pod rygorem nieważności, szczegółowy zakres robót budowlanych wykonywanych za pomocą oznaczonego podwykonawcy.

2) Sprzeciw inwestora

Nowelizacja zakłada również przedłużenie okresu zgłoszenia sprzeciwu przez inwestora z 14 do 30 dni. Jednocześnie, odpowiedzialność solidarną inwestora wyłączy tylko sprzeciw zgłoszony zarówno wykonawcy, jak i podwykonawcy w ciągu 30 dni od zgłoszenia podwykonawcy. Sprzeciw powinien być zgłoszony w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Równocześnie, wprowadzono jednolite pojęcie sprzeciwu, rezygnując z dotychczasowego rozróżnienia na sprzeciw i zastrzeżenia inwestora, które generowało liczne wątpliwości interpretacyjne dotyczące skutków prawnych takich form.

3) Ograniczenie kwotowe odpowiedzialności

Nowelizacja wprowadza również ograniczenie wysokości wynagrodzenia należnego podwykonawcy objętego odpowiedzialnością solidarną inwestora. Ustawa zakłada, że odpowiedzialność inwestora za zapłatę podwykonawcy wynagrodzenia ograniczać powinna się do wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy za dane roboty, określonego czy to umową czy zgłoszeniem wykonawcy wobec inwestora. Inwestor będzie więc zwolniony z odpowiedzialności ponad tę kwotę.

4) Odpowiedzialność za wynagrodzenie dalszych podwykonawców

Regulacje dotyczące odpowiedzialności inwestora i wykonawcy za zapłatę wynagrodzenia z tytułu robót wykonanych przez podwykonawcę mają zastosowanie także do relacji inwestora, wykonawcy i podwykonawcy z dalszymi podwykonawcami.

Autor:

Joanna Blichert - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W ekspresowym tempie w ciągu siedmiu dni między 20-27.07.2017 r. Sejm i Senat uchwaliły nowelizację ustawy o odnawialnych źródłach energii. Projektowana nowelizacja przewiduje zmiany w zakresie sposobu obliczania opłaty zastępczej. Nowelizacja, będąca projektem poselskim, pozostaje według jej autorów uzasadniona z racji na cel jakim jest uelastycznienie rynku zielonych certyfikatów oraz w perspektywie długoterminowej, zmniejszenie nadpodaży certyfikatów na rynku.

Obecnie jednostkowa opłata zastępcza jest opłatą o stałej wysokości i wynosi zgodnie z art. 56 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. z 2017 r. poz. 1148) 300,03 złotych za 1 MWh. Natomiast w świetle nowelizacji jednostkowa opłata zastępcza miałaby zostać powiązana z rynkowymi cenami praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia i być liczona odrębnie dla tzw. zielonych i błękitnych certyfikatów. W konsekwencji zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 56 ustawy o odnawialnych źródłach energii jednostkowa opłata zastępcza wynosiłaby w danym roku kalendarzowym 125% rocznej ceny średnioważonej praw majątkowych wynikających ze świadectw pochodzenia, jednak nie więcej niż 300,03 złotych za 1 MWh. Biorąc pod uwagę obecne ceny świadectw pochodzenia na Towarowej Giełdzie Energii należy założyć, że w przypadku podpisania nowelizacji przez Prezydenta RP, opłata zastępcza może być ponad trzykrotnie niższa niż obecnie.

Nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii ingerując w mechanizm wsparcia wytwórców energii odnawialnej może mieć bezpośredni wpływ na przychody inwestorów, właścicieli farm wiatrowych, gdyż opłata zastępcza była często punktem odniesienia dla ustalania cen świadectw pochodzenia w umowach między tymi wytwórcami, a spółkami obrotu zobowiązanymi do nabywania świadectw pochodzenia.

Organizacja branżowe oraz banki zarzucają również naruszenie poprzez nowelizację umów o popieraniu i wzajemnej ochronie inwestycji oraz Traktatu Karty Energetycznej. Również Kancelaria CWW przygotowuje się do złożenia pozwów w imieniu jej klientów w przypadku podpisania ustawy przez Prezydenta.

Autorzy:

Tomasz Dobrzyński - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Aneta Mrozowska - asystentka radcy prawnego, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Mamy zaszczyt poinformować, że 1 lipca 2017 odbyło się uroczyste ślubowanie radców prawnych: Eweliny Danel,  Karoliny Knysak i Jacka Klempousa.

Przez ostatnie lata byli aplikantami w Kancelarii CWW i tutaj stawiali pierwsze kroki jako prawnicy. Niezmiernie cieszy nas ich osobisty sukces, który doskonale wpisuje się w strategię rozwoju Kancelarii CWW, gdyż kształcimy nowych, młodych i zdolnych prawników.

Szersze informacje na temat ślubowania oraz fotorelacja z wydarzenia dostępne są na stronie OIRP Wrocław.

https://oirp.wroclaw.pl/aktualnosci/543

https://oirp.wroclaw.pl/galeria/60

Serdecznie gratulujemy, życzymy kolejnych sukcesów i samorealizacji w zawodzie.

W dniu 4 czerwca br. na terenie indiańskiej wioski Tipi Town w Kamieńcu Wrocławskim odbył się piknik zorganizowany przez Kancelarię CWW, w którym udział wzięli członkowie Zespołu Kancelarii wraz ze swoimi rodzinami. Najmłodszych uczestników spotkania czekały liczne atrakcje, w tym animacja, której motywem przewodnim był Dziki Zachód. Dzieci miały okazję stać się nieustraszonymi indiańskimi wojownikami oraz poznać zwyczaje i kulturę Indian.

Impulsem do zorganizowania wydarzenia był obchodzony w dniu 1 czerwca Międzynarodowy Dzień Dziecka oraz przypadający na dzień 15 maja Międzynarodowy Dzień Rodzin, który zapoczątkował w naszym kraju akcję "Dwie godziny dla Rodziny". Biorąc pod uwagę ogromną radość i zadowolenie uczestników pikniku, jesteśmy przekonani, iż organizacja tego rodzaju spotkań zostanie wpisana do kalendarza imprez Kancelarii CWW na stałe.

Jeszcze raz dziękujemy wszystkim uczestnikom pikniku za cudowną atmosferę i zabawę.

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta - Nr ref. Wr/CWW/06/17/Prak

Wymagania:

• student co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• dobra znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 30 czerwca 2017 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/06/17/Prak.

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Prawnika (Nr ref. Wr/CWW/06/17)

Wymagania:

• ukończone studia prawnicze
• bardzo dobra znajomość języka angielskiego w mowie i piśmie (znajomość Legal English będzie dodatkowym atutem)
• pełna dyspozycyjność
• znajomość zagadnień z zakresu prawa gospodarczego, cywilnego oraz własności intelektualnej

Mile widziane:

• doświadczenie w pracy w kancelarii prawnej
• umiejętność pisania tekstów z dziedziny prawa

Oferujemy:

• pracę w zespole radców prawnych
• udział w interesujących projektach
• przyjemną atmosferę pracy

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia
28 czerwca 2017 roku, z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/06/17

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje. Jednocześnie informujemy, że skontaktujemy się z wybranymi osobami.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia na CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883.”

30 November 2016, The European Comission presented the proposal for a Directive of the European Parliament and of the Council on energy efficiency.

The proposal includes the followings:

1) It sets out the European Union 2030 energy efficiency target which is 30%.

The EUCO30 aims to: 30%  primary  energy  consumption  reduction (i.e.  achieving  1321 Mtoe  in  2030)  compared  to  PRIMES  2007  baseline  (1887  Mtoe  in  2030) and no more than 987 Mtoe of final energy. This  equals  a  reduction  of  primary  energy  consumption  of  23%  compared  to  2005  primary  energy  consumption  (1713  Mtoe  in  2005).

2) Energy savings.

Proposals stipulates that the energy savings obligation can be implemented through energy efficiency obligation schemes, alternative policy measures and the combination of these two elements.

3) Metering, sub-metering and cost allocation for heating and cooling and domestic hot water.

It aims to ensure that final customers of the district heating, district cooling and domestic hot water are provided with competitively priced meters that accurately reflect the final customer’s actual energy consumption.

Sub-metered consumption refers to measuring consumption in individual units of multi-apartment or multi-purpose buildings. If mentioned buildings are equiped with a central heating or cooling source or supplied from district heating and cooling system, individual meters shall be installed to measure the consumption of heat, cooling or hot water for each building unit. It is possible under certain conditions to use heat cost allocator instead of individual meters for measurement of heat consumption at each radiator:

a) where the use of individual meters is not technically feasible or  

b) where it is not cost-efficient to measure heating or cooling in each building unit.

According to the proposed Directive starting from 1 January 2020 meters and cost allocators installed shall be remotely readable devices. If meters and cost allocators have already been installed but which are not remotely readable, shall be provided with this capability or be replaced with remotely readable devices whether it is cost-efficient.

4) Billing and consumption information for heating and cooling and domestic hot water.

Billing shall be based on actual consumption and billing information shall include current actual prices and actual consumption of energy.

It is proposed, that the above mentioned proposals enter into force on  the  20th day  following  date of  its publication in the Official Journal of the European Union.

Prepared by:

Marcin Mucharski - Attorney-at-law, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Zgodnie z orzeczeniem Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 3 stycznia 2017 r. (sygn. akt III AUa 63/16) zasada godziwości wynagrodzenia z art. 13 Kodeksu pracy nie wyznacza jedynie dolnej granicy płacy, ale również górne jej granice.

Sprawa dotyczyła ustalenia przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych podstawy wymiaru składki od wynagrodzenia pracownicy w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę. Pracownica odwołała się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych do sądu okręgowego domagając się jej zmiany i ustalenia podstawy wymiaru składek w wysokości 3500 zł. Dodać należy, że pracownica była zatrudniona przez pozostającego z nią w związku małżeńskim lekarza weterynarii prowadzącego jednoosobową działalność gospodarczą. Sąd Okręgowy oddalił odwołanie, na co pracownica wniosła apelację do sądu apelacyjnego.

Sąd apelacyjny stwierdził, że ZUS może kwestionować wysokość wynagrodzenia stanowiącego podstawę wymiaru składek, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że wynagrodzenie zostało wypłacone na podstawie umowy sprzecznej z prawem, zasadami współżycia społecznego lub zmierzającej do obejścia prawa (art. 58 § 2 Kodeksu cywilnego). Jako jedną z zasad współżycia społecznego sąd uznał zasadę ekwiwalentności świadczeń w ramach stosunku cywilnego.

W tym kontekście sąd przyjął, że ustalenie zbyt wysokiego wynagrodzenia może być niezgodne z zasadami współżycia społecznego, kiedy polega na świadomym zamiarze osiągnięcia nieuzasadnionych korzyści w ramach systemu ubezpieczeń społecznych kosztem innych uczestników tego systemu. Zdaniem sądu, alimentacyjny charakter świadczeń z ZUS oraz zasada solidaryzmu implikują regułę, że płaca - która to stanowi podstawę wymiaru składki - nie może być ustalana ponad granicę płacy słusznej, sprawiedliwej, zapewniającej godziwe utrzymanie, a także nie może rażąco przewyższać wkładu pracy. Dokonując oceny, czy wynagrodzenie pracownika nie jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, należy opierać się również na względach doświadczenia życiowego oraz założeniu, że podmioty prowadzące działalność gospodarczą podejmują decyzje, również płacowe, w sposób racjonalny. W tym kontekście należy mieć na uwadze, żeby wynagrodzenie za pracę było godziwe (art. 13 Kodeksu pracy), przy czym ocena godziwości wymaga uwzględnienia okoliczności każdego konkretnego przypadku, a zwłaszcza rodzaju, ilości i jakości świadczonej pracy oraz wymaganych kwalifikacji (art. 78 § 1 Kodeksu pracy). Stąd wynagrodzeniem niegodziwym może być zarówno wynagrodzenie zbyt niskie, jak i wynagrodzenie nieadekwatnie wysokie w stosunku do zajmowanego stanowiska, kwalifikacji pracownika, czy zakresu jego obowiązków.

Sąd apelacyjny zgodził się, że w okolicznościach omawianej sprawy intencją stron stosunku pracy było uzyskanie przez ubezpieczoną wysokich świadczeń z ubezpieczenia społecznego w związku z ciążą i urodzeniem dziecka. Wynagrodzenie w kwocie 3500 zł uznał w okolicznościach przedmiotowej sprawy za nieważne z mocy art. 58 § 2 Kodeksu cywilnego w związku z art. 300 Kodeksu pracy i jako takie – nie mogące stanowić podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie art. 18 ust. 1 i art. 20 ust. 1 w związku art. 6 ust. 1 pkt 1 i art. 4 pkt 9 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.

Autor:

Wojciech Wołoncewicz – radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

20 stycznia 2017 r. Ministerstwo Sprawiedliwości przedstawiło Projekt ustawy o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowych oraz ustawy o europejskim zgrupowaniu interesów gospodarczych i spółce europejskiej. Projektowana nowelizacja zakłada gruntowne zmiany dotyczące spółek akcyjnych, przewidując obligatoryjną dematerializację akcji wszystkich spółek zarówno publicznych, jak i niepublicznych.

Zgodnie z nowym art. 328¹ § 1 k.s.h. akcje będą rejestrowane w rejestrze akcjonariuszy. Ta forma rejestracji akcji dotyczyć będzie spółek niepublicznych, natomiast akcje spółek publicznych rejestrowane będą w systemie depozytowym. Należy zaznaczyć, że także i spółka niepubliczna będzie mogła zadecydować o rejestracji jej akcji w depozycie papierów wartościowych. Obie formy rejestracji będą się jednak wykluczały. Akcje tej samej spółki nie będą mogły podlegać jednoczesnej rejestracji w depozycie oraz w rejestrze akcjonariuszy.

Rejestr akcjonariuszy prowadzony będzie w formie elektronicznej przez podmiot uprawniony zgodnie z ustawą o obrocie instrumentami finansowymi do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, a więc podmiot wykonujący działalność maklerską. Podstawą prowadzenia rejestru będzie umowa zawarta przez spółkę z podmiotem wybranym przez walne zgromadzenie. Umowa taka będzie jednocześnie podstawą do rejestrowania praw poboru z akcji, a także do pośredniczenia przez podmiot prowadzący rejestr w wykonaniu zobowiązań pieniężnych spółki wobec akcjonariuszy z tytułu przysługujących im akcji, czyli przede wszystkim wypłaty dywidendy. Wypłaty tego rodzaju mają być odtąd obligatoryjnie dokonywane za pośrednictwem podmiotu prowadzącego rejestr (art. 328¹⁰ k.s.h.).

Rejestr zawierać będzie m.in. te dane, które aktualnie powinny być ujawnione na dokumencie akcji, a więc firmę, adres spółki, oznaczenie sądu rejestrowego, wysokość wpłat dokonanych na akcje, ograniczenia w rozporządzaniu akcją, a także nazwisko i imię albo firmę akcjonariusza, jego miejsce zamieszkania (siedzibę), adres do doręczeń, w tym adres poczty elektronicznej. Wraz z wejściem w życie nowych przepisów zaniknie więc zjawisko anonimowości akcjonariuszy akcji na okaziciela względem spółki. W zakresie informacji znanych spółce na temat własnego akcjonariusza nie będzie bowiem różnicy między akcją imienną, a akcją na okaziciela. Zgodnie z uzasadnieniem do projektu ustawy jest to jeden z głównych celów nowej regulacji, który w zamierzeniu przyczynić się ma do likwidacji możliwych nadużyć prowadzących do prania brudnych pieniędzy. Mimo planowanych zmian, podział na akcje imienne oraz na okaziciela zostanie utrzymany. W tym zakresie utrzymana zostanie również zasada, że akcje uprzywilejowane, poza akcjami niemymi, muszą być imienne.

Nad dokonywaniem wpisów w rejestrze akcjonariuszy czuwać będzie podmiot prowadzący rejestr, do którego obowiązków należeć będzie niezwłoczne dokonanie stosownego wpisu po powzięciu wiedzy o zdarzeniu uzasadniającym taki wpis, czyli przede wszystkim o przejściu akcji na inną osobę. Stanowi to istotną odmienność od obecnych regulacji dotyczących księgi akcyjnej, do której wpisy dokonywane są wyłącznie na wniosek zainteresowanego (art. 341 § 2 k.s.h.).

Rezultatem wprowadzenia jednolitego rejestru akcjonariuszy będzie również ujednolicenie formy wykazania legitymacji do wzięcia udziału w walnym zgromadzeniu. Uprawnionymi do wzięcia udziału w zgromadzeniu spółki niepublicznej będą te osoby, które zostały wpisane do rejestru akcjonariuszy najpóźniej na tydzień przed planowanym dniem odbycia walnego zgromadzenia. Stąd, w przypadku wprowadzenia opisywanych zmian, równorzędnym sposobem zwołania walnego zgromadzenia dla wszystkich spółek niepublicznych, obok ogłoszenia w Monitorze Sądowym i Gospodarczym, będzie rozesłanie zawiadomień listami poleconymi, bądź wysłanie ich w formie elektronicznej na adresy e-mail ujawnione w rejestrze.   

Obligatoryjna dematerializacja akcji obowiązywać ma od 1 lipca 2018 r.

Autor:

Kacper Wosiak – aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Ustawa z dnia 10 lutego 2017 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 244), dalej jako „Ustawa nowelizująca”, wprowadza nowe kategorie przestępstw odnoszące się do podrabiania i przerabiania faktur VAT oraz ich fikcyjnego wystawiania.

Wprowadzona do ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 2016 r. poz. 1137), dalej jako „k.k.” szczególna postać fałszu materialnego dokumentu polega na podrobieniu lub przerobieniu w celu użycia za autentyczną faktury w zakresie okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej lub jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym albo użycie takiej faktury jako autentycznej. W świetle dodanego art. 270a k.k. sprawca wskazanego czynu podlegać będzie karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8, zaś w przypadku gdy wartość faktur jest większa niż pięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, albo gdy sprawca z popełnienia przestępstwa uczynił sobie stałe źródło dochodu, kara pozbawienia wolności wynosi czas nie krótszy od lat 3. W wypadkach mniejszej wagi ustawodawca przewiduje możliwość orzeczenia grzywny, kary ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Natomiast dodany art. 271a k.k. stanowi o szczególnej postaci fałszu intelektualnego, zgodnie z którym spenalizowano wystawienie faktury zawierającej kwotę należności ogółem, której wartość lub łączna wartość jest znaczna, poświadczając nieprawdę co do okoliczności faktycznych mogących mieć znaczenie dla określenia wysokości należności publicznoprawnej, jej zwrotu albo zwrotu innej należności o charakterze podatkowym, jak i używanie takiej faktury. Przepis ten przewiduje sankcję zasadniczą taką samą jak w przypadku art. 270a k.k. przy czym w wypadkach mniejszej wagi zagrożenie karą pozbawienia wolności wynosi 3 lata.

Nadto wprowadzona została kwalifikowana postać przestępstw określonych w art. 270a § 1 oraz w art. 271a § 1 k.k. Zgodnie z art. 277a k.k. w przypadku faktur, zawierających kwotę należności ogółem, których wartość lub łączna wartość jest większa niż dziesięciokrotność kwoty określającej mienie wielkiej wartości, sprawca podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5 albo karze 25 lat pozbawienia wolności, natomiast w wypadku mniejszej wagi - karze pozbawienia wolności do lat 5. Zatem najbardziej dolegliwa sankcja kary 25 lat pozbawienia wolności dotyczy faktur, których wartość przewyższa 10 mln złotych.

Co więcej, należy zauważyć, iż w celu powiązania majątkowych konsekwencji skazania z wyrządzoną przez sprawców szkodą, ustawodawca wprowadził w art. 277b k.k. możliwość orzeczenia grzywny obok kary pozbawienia wolności w wymiarze do 3000 stawek dziennych. Przewidziana została również możliwość nadzwyczajnego złagodzenia kary w odniesieniu do tych osób, które zdecydują się na wyrażenie tzw. czynnego żalu w określonej formie lub też naprawienia wyrządzonej szkody (art. art. 277c i art. 277d k.k.).

Ustawa nowelizującą przewiduje również zmiany w ustawach o Policji, Straży Granicznej, Żandarmerii Wojskowej, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym oraz Krajowej Administracji Skarbowej, w świetle których wskazane podmioty uzyskują w określonych okolicznościach w zakresie wprowadzonych przestępstw możliwość kontroli i utrwalania treści rozmów telefonicznych oraz przeprowadzania czynności operacyjno-rozpoznawczych.

Autor:

Aneta Mrozowska – asystent radcy prawnego, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta (Nr ref. Wr/CWW/05/17/Prak)

Wymagania:

• student co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• dobra znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 9 czerwca 2017 r. z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/05/17/Prak.

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

Mamy zaszczyt poinformować, że troje aplikantów: Ewelina Danel, Karolina Knysak i Jacek Klempous uzyskali pozytywny wynik egazminu radcowskiego. Pozytywny wynik egzaminu doskonale wpisuje się w strategię rozwoju Kancelarii CWW, gdyż chcemy kształcić nowych, młodych i zdolnych prawników.

Serdecznie gratulujemy i życzymy kolejnych sukcesów w życiu zawodowym.

Kancelaria CWW wspiera zdolnych studentów Uniwersytetu Wrocławskiego w dwóch tegorocznych, prestiżowych konkursach:

1. Philip C. Jessup International Law Moot Court Competition – konkurs, w którym udział biorą studenci z ponad 90 krajów świata, rywalizując ze sobą podczas symulowanej rozprawy sądowej przed Międzynarodowym Trybunałem Sprawiedliwości. Ostatni etap zmagań odbył się w kwietniu br. w Waszyngtonie D.C., a wsparcie Kancelarii CWW pozwoliło na pierwszy w historii udział drużyny Uniwersytetu Wrocławskiego w finale konkursu.
2. TELDERS International Law Moot Court Competition – konkurs prawa międzynarodowego publicznego, w którym udział bierze 30 drużyn z Europy. Grupa studentów prawa Uniwersytetu Wrocławskiego w maju br. będzie reprezentować Polskę w półfinale, który odbędzie się w Hadze.

Sukces wrocławskich drużyn jest chlubą dla samych Uczestników oraz Wydziału Prawa Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego. Cieszymy się, że mogliśmy wesprzeć obie drużyny i pomóc studentom w realizacji ich zawodowych ambicji i marzeń.

Szanowni Państwo,

jest nam miło poinformować, iż w tegorocznym ogólnopolskim Rankingu Kancelarii Prawniczych gazety „Rzeczpospolita” Kancelaria CWW osiągnęła 37 miejsce na 290 sklasyfikowanych Kancelarii, awansując tym samych z miejsca 40. Utrzymaliśmy także pozycję wiodącej kancelarii prawniczej w regionie dolnośląskim i lubuskim.

Kancelaria CWW została również wyróżniona w prestiżowym rankingu "THE LEGAL 500” uzyskując na rok 2017 rekomendację w dziedzinie energii i zasobów naturalnych.

W dniu 1 lutego 2017 r. Ministerstwo Sprawiedliwości poinformowało, iż przygotowuje projekt zmian
w zakresie zasad dochodzenia roszczeń cywilnoprawnych. Warto przyjrzeć się projektowanym regulacjom, gdyż będą one miały istotne znaczenie zarówno dla wierzycieli, jak i dłużników.

Zmiany te miałyby polegać na:

1) wprowadzeniu zasady, zgodnie z którą sąd rozpoznający sprawę zobowiązany będzie z urzędu ustalić, czy roszczenie jest przedawnione;

Jeśli roszczenie będzie przedawnione, sąd oddali powództwo. W skutek tego dłużnik nie będzie zobligowany do zapłaty kwoty żądanej przez wierzyciela. W aktualnym stanie prawnym sąd ustala, czy wierzytelność jest przedawniona tylko na zarzut zgłoszony przez dłużnika.

2) skróceniu ogólnego terminu przedawnienia roszczeń majątkowych z 10 lat do 6 lat (art. 118 kc);

Zgodnie z obecnym brzemieniem art. 118 kc, jeśli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat 10, a dla roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz o roszczeń o świadczenia okresowe – termin ten wynosi 3 lata. Skrócenie terminu ma dotyczyć maksymalnego 10-letniego okresu przedawniania, i ma wynosić 6 lat.

3) skróceniu terminu przedawnienia roszczeń, które zostały stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub ugodą;

Obecnie wierzyciel ma 10 lat na to, aby wyegzekwować od dłużnika kwotę, która wynika z prawomocnego orzeczenia sądu (w tym sądu polubownego) lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju, jak również roszczeń stwierdzonych ugodą zawartą przed sądem, w tym sądem polubownym, albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd (art. 125 kc). Proponuje się, aby skrócić ten okres do 3 lat. Zdaniem Ministerstwa Sprawiedliwości jest to wystarczający czas na podjęcie przez wierzyciela czynności egzekucyjnych wobec dłużnika.

4) modyfikacji skutków przerwania biegu terminu przedawnienia roszczenia, po którym termin przedawnienia zaczyna biec na nowo;

Aktualnie przerwę taką powoduje uznanie roszczenia przez dłużnika, wszczęcie mediacji pomiędzy stronami, lub każda czynność wierzyciela przed sądem, w tym sądem polubownym, lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń czynności, przedsięwzięta bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 kc). Natomiast zgodnie z art. 124 kc, po każdym przerwaniu biegu terminu przedawnienia biegnie na nowo. Projekt Ministerstwa Sprawiedliwości nie zmienia tych zasad w przypadku uznania roszczenia przez dłużnika oraz mediacji. Natomiast podjęcie czynności przed sądem (np. zawezwanie do próby ugodowej) nie prowadziłoby już do przerwy w biegu terminu przedawnieniu, lecz do wstrzymania zakończenia jego biegu – termin przedawnienia biegłby, nie mógłby jednak upłynąć wcześniej niż w terminie 6 miesięcy od prawomocnego zakończenia postępowania wszczętego wskutek tych czynności.

5) przemodelowaniu zasad ustalenia początku i końca biegu przedawnienia;

Obecnie za początek biegu przedawnienie przyjmuje się moment wymagalności roszczenia. Natomiast według projektu początkiem biegu przedawnienia będzie dzień, w którym wierzyciel dowiedział się o roszczeniu oraz o osobie zobowiązanej z tytułu tego roszczenia. Jako koniec biegu przedawnienia przyjęty ma zostać ostatni dzień roku kalendarzowego, w którym upływa termin przedawnienia.

6) modyfikacji zasad przeprowadzenia egzekucji komorniczej z rachunku bankowego;

Od 8 września 2016 r. komornik może zająć rachunek bankowy dłużnika drogą elektroniczną. Obecnie banki są zobowiązane do bezzwłocznego przekazania zajętej kwoty komornikowi, co uniemożliwia podjęcie przez dłużnika obrony, nawet jeśli zajęcie jest bezzasadne, gdyż dług został uregulowany lub roszczenie jest przedawnione. Zgodnie z projektem, posiadacz rachunku zostanie niezwłocznie powiadomiony przez bank o zajęciu rachunku. Kwota, którą zajął komornik, nie trafi jednak na konto komornika wcześniej niż po upływie 14 dni. To okres, w którym dłużnik będzie mógł wnieść powództwo o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego, co umożliwi wyjaśnienie sprawy. Przewiduje się również, że powyższe nie będzie możliwe, gdy przedmiotem egzekucji komorniczej z rachunku bankowego będą alimenty lub renta. Wtedy bank bezzwłocznie przekaże zajętą kwotę komornikowi.

Autor:

Jacek Klempous - aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W dniu 24 lutego br. Sejm uchwalił treść ustawy o kredycie hipotecznym oraz o nadzorze nad pośrednikami kredytu hipotecznego i agentami, stanowiącej implementację dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/17/UE z dnia 4 lutego 2014 r. w sprawie konsumenckich umów o kredyt związanych z nieruchomościami mieszkalnymi i zmieniająca dyrektywy 2008/48/WE i 2013/36/UE oraz rozporządzenie (UE) nr 1093/2010.

Jak wskazano w treści uzasadnienia do projektu ustawy, „celem dyrektywy jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony konsumentów, którzy zawierają umowy o kredyt związane z nieruchomościami. Ma ona spowodować rozwój bardziej przejrzystego, skutecznego i konkurencyjnego rynku wewnętrznego przez zawieranie spójnych i uczciwych umów, dostarczanie klientom odpowiednich informacji i wyjaśnień na każdym etapie, a także ma przyczynić się do wyrównywania asymetrii informacyjnej między profesjonalnymi uczestnikami rynku (kredytodawcy) a ich klientami”. Mając to na względzie, przedmiotowa ustawa ma wprowadzać kompleksową regulację problematyki kredytów związanych z nieruchomościami.

Na mocy przedmiotowej ustawy uregulowane zostały m.in. kwestie waluty, w jakiej mają być udzielane kredyty hipoteczne. Zgodnie z projektowanym art. 6 ust. 1 ustawy, kredyt hipoteczny może zostać udzielony wyłącznie w walucie lub indeksowany do waluty, w której konsument uzyskuje większość swoich dochodów lub posiada większość środków finansowych lub innych aktywów wycenianych w walucie udzielenia kredytu hipotecznego lub walucie, do której kredyt hipoteczny jest indeksowany. Tym samym konsument, uzyskujący dochody w polskich złotych, nie otrzyma kredytu w innej walucie.

Ustawa wprowadza również szczegółowe regulacje dotyczące obowiązków informacyjnych, reklamowania usług finansowych w omawianym zakresie, jak również ograniczenia dotyczące tzw. sprzedaży wiązanej.

Ponadto, ustawa przewiduje możliwość przeprowadzenia restrukturyzacji zadłużenia kredytowego. W sytuacji, gdy kredytobiorca opóźnia się ze spłatą należności, przewiduje się możliwość wystąpienia z wnioskiem o restrukturyzację. Jednocześnie jednak, kredytodawca umożliwia restrukturyzację zadłużenia, jeżeli jest to uzasadnione oceną sytuacji majątkowej konsumenta. Restrukturyzacja zadłużenia jest dokonywana na warunkach uzgodnionych przez kredytodawcę i konsumenta i może nastąpić poprzez:

a) zaoferowanie konsumentowi możliwości czasowego zawieszenia spłaty kredytu hipotecznego;

b) zmianę wysokości rat kapitałowo-odsetkowych kredytu hipotecznego;

c) wydłużenie okresu kredytowania;

d) inne działania umożliwiające spłatę zobowiązania.

Jak wynika z powyższych, przykładowych rozwiązań wynikających z projektu ustawy, zamiarem ustawodawcy jest kompleksowe uregulowanie kwestii związanych z udzielaniem kredytu hipotecznego, dotychczas nieregulowanych obowiązującymi przepisami. Po przyjęciu przez Sejm, projekt ustawy będzie teraz rozpatrywany przez Senat.

Autor:

Katarzyna Klóza-Czerkawska - aplikant radcowski, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W dniu 9 listopada 2016 r. ogłoszony został tekst ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. poz. 1823) stanowiącej konsekwencję dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/11/UE z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE (szczegółowo o nowej procedurze w artykule pt. „Nowa procedura rozwiązywania sporów konsumenckich”).

Konsekwencją tej regulacji są również zmiany w zakresie zobowiązania przedsiębiorców do udzielenia odpowiedzi na reklamację. Do dnia 10 stycznia 2017 r., kiedy to w życie weszła ustawa z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich, brak było przepisów obligujących przedsiębiorcę  do udzielenia konsumentowi odpowiedzi na reklamację w określonym terminie i formie. Ustawa ta wprowadziła zmianę do ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2014 r., poz. 827 z późn. zm.) poprzez dodanie nowego artykułu 7a, zgodnie z którym:

1. jeżeli przepisy odrębne nie stanowią inaczej, przedsiębiorca jest obowiązany udzielić odpowiedzi na reklamację konsumenta w terminie 30 dni od dnia jej otrzymania;

2. jeżeli przedsiębiorca nie udzielił odpowiedzi na reklamację w terminie, o którym mowa w ust. 1, uważa się, że uznał reklamację;

3.odpowiedź na reklamację przedsiębiorca przekazuje konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku.

Za szczególnie istotne należy uznać jednoznaczne rozstrzygnięcie, iż brak odpowiedzi przedsiębiorcy w zakreślonym terminie równoznaczny jest z uznaniem reklamacji konsumenta. Natomiast zgodnie z ustawą o pozasądowym rozstrzyganiu sporów konsumenckich, w przypadku nieuwzględnienia reklamacji przedsiębiorca jest zobowiązany podać konsumentowi oświadczenie o zamiarze wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie procedury pozasądowego rozwiązania sporu (albo o zgodzie na udział w takim postępowaniu) bądź też o odmowie wzięcia udziału w takim postępowaniu. Brak oświadczenia oznacza zgodę na rozpatrzenie sporu z konsumentem na ścieżce pozasądowej.

Przypomnieć należy, iż zgodnie z art. 7 ustawy o prawach konsumenta, postanowienia umów mniej korzystne dla konsumenta niż przepisy ustawy, są nieważne. Oznacza to, iż przedsiębiorcy nie mogą poprzez zapisy w regulaminach wprowadzać odstępstw od regulacji art. 7a ustawy, które będą mniej korzystne dla konsumenta, jak np. wydłużać terminu na udzielenie odpowiedzi w sprawie reklamacji czy postanowienia sprzecznego z zasadą, iż brak odpowiedzi w terminie jest równoznaczny z uznaniem reklamacji.

Autor:

Malwina Makowska - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

W związku z dynamicznym rozwojem Kancelaria CWW poszukuje:

Praktykanta / aplikanta

Nr ref. Wr/CWW/02/17/Prak

Wymagania:

• student, co najmniej czwartego roku studiów na kierunku prawa na Wydziale Prawa i Administracji lub absolwent tego wydziału, bądź aplikant pierwszego roku aplikacji
• komunikatywność
• dokładność i zaangażowanie w powierzone zadania
• dobra znajomość języka angielskiego

Oferujemy:

• możliwość zdobycia wiedzy praktycznej potrzebnej w procesie przygotowania zawodowego
• przyjemną atmosferę pracy
• możliwość nawiązania współpracy po zakończeniu odbytej praktyki

Osoby zainteresowane powyższą ofertą prosimy o przesłanie aplikacji do dnia 3 marca 2017 r., z podaniem w tytule maila nr ref.: Wr/CWW/02/17/Prak

kancelaria@cww.pl  
CWW Kancelaria Prawnicza Sp.k.
ul. Włodkowica 10/11, 50-072 Wrocław

Dziękujemy za wszystkie nadesłane aplikacje.

Prosimy o dołączenie poniższego oświadczenia w CV:

„Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb niezbędnych do przeprowadzenia procesu rekrutacji, zgodnie z przepisami Ustawy 29.08.97 o Ochronie Danych Osobowych Dz. Ust. Nr 133 poz. 883. z poz. zm.”

Na mocy ustawy z dnia 16 grudnia 2016 r. o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców do Kodeksu pracy wprowadzono szereg zmian, które weszły w życie 1 stycznia 2017 r.

Ustawa wprowadziła między innymi następujące zmiany z zakresu prawa pracy:

1. Wydłużono termin do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy oraz odwołania od rozwiązania umowy bez wypowiedzenia do 21 dni.

Poprzednio ustawa przewidywała dwa terminy na odwołanie do sądu pracy: 7 dni w przypadku odwołania od wypowiedzenia złożonego przez pracodawcę i 14 dni w przypadku rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Od 1 stycznia 2017 art. 264 Kodeksu pracy uzyskał następujące brzmienie:

§ 1. Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia pisma wypowiadającego umowę o pracę.

§ 2. Żądanie przywrócenia do pracy lub odszkodowania wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia lub od dnia wygaśnięcia umowy o pracę.

§ 3. Żądanie nawiązania umowy o pracę wnosi się do sądu pracy w ciągu 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o odmowie przyjęcia do pracy.

2. Konieczność utworzenia przez pracodawcę ZFŚS oraz wprowadzenia regulaminu pracy i regulaminu wynagradzania powstaje po zatrudnieniu co najmniej 50 pracowników, a nie jak dotychczas co najmniej 20.

Dotychczas zatrudnianie co najmniej 20 pracowników obligowało do utworzenia ZFŚS oraz wprowadzenia regulaminu pracy i regulaminu wynagradzania. Dla pracodawców zatrudniających mniej niż 50 pracowników utworzenia ZFŚS, wprowadzenie regulaminu pracy i regulaminu wynagradzania jest obecnie fakultatywne. Jeśli jednak w zakładzie pracy działa zakładowa organizacja związkowa i zatrudnionych jest nie mniej niż 20 i nie więcej niż 50 pracowników, ZFŚŚ i regulaminy powinny być wprowadzane jeśli wniosek taki złoży zakładowa organizacja związkowa.

3. Wprowadzony został wymóg formy pisemnej pod rygorem nieważności dla umowy o współodpowiedzialności materialnej pracowników za mienie powierzone.

Dotychczas przepisy Kodeksu pracy przewidywały dla takiej umowy zwykłą formę pisemną, bez rygoru nieważności, co oznaczało, że niezachowanie tej formy nie powodowało nieważności samej umowy. Pomimo tego, w doktrynie i orzecznictwie przyjmowało się, że mimo braku ustawowego zastrzeżenia wymogu zachowania formy pisemnej pod rygorem nieważności, umowa o wspólnej odpowiedzialności, która nie została zawarta na piśmie jest nieważna. Wprowadzana zmiana usuwa jakiekolwiek wątpliwości.

4. Zmianie uległy zasady wydawania świadectwa pracy, w przypadku kontynuacji zatrudnienia u tego samego pracodawcy.

Dotychczas pracodawca miał obowiązek wydawania świadectwa pracy po 24 miesiącach zakładowego stażu pracy, pomimo trwania zatrudniania u tego samego pracodawcy na podstawie kolejnej umowy zawartej na okres próbny lub na czas określony.

Zgodnie ze zmianami, które weszły w życie w dniu 1 stycznia 2017 pracodawca jest  zobowiązany do niezwłocznego wydania pracownikowi świadectwa pracy w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku do pracy, z wyjątkiem sytuacji, w których zostaje nawiązana kolejna umowa o pracę z tym samym pracownikiem w okresie 7 dni od ustania poprzedniego zatrudnienia. W tym wypadku świadectwo pracy dotyczące poprzedniego okresu zatrudnienia ma być wydawane wyłącznie na wniosek pracownika.

Autor:

Joanna Blichert - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Zgodnie z niedawną uchwałą składu siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z dnia 28 września 2016 r., sygn. akt: III PZP 3/16 wniesienie przez pracownika odwołania od wypowiedzenia (wystąpienie z roszczeniami z tytułu naruszającego prawo wypowiedzenia umowy o pracę na podstawie art. 45 §1 Kodeksu pracy) nie jest warunkiem zasądzenia na jego rzecz odszkodowania z art. 18^3d Kodeksu pracy z tytułu dyskryminującej przyczyny wypowiedzenia lub dyskryminującej przyczyny wyboru pracownika do zwolnienia z pracy.

Podstawą podjęcia przez Sąd Najwyższy powyższej uchwały było budzące poważne wątpliwości zagadnienie prawne, które wyłoniło się przy rozpoznawaniu jednej ze spraw. Dotyczyło ono rozstrzygnięcia, czy pracownik może dochodzić roszczenia o odszkodowanie za naruszenie zasady równego traktowania w zatrudnieniu w związku z niezgodnym z prawem rozwiązaniem umowy o pracę (w oparciu o art. 18^3d Kodeksu pracy) w razie niewystąpienia z roszczeniami przysługującymi z tytułu wadliwego rozwiązania umowy za wypowiedzeniem (zgodnie z art. 45 §1 Kodeksu pracy) albo nieskutecznego wystąpienia z takimi roszczeniami.

Wątpliwości wynikały z dotychczasowych rozbieżności w orzecznictwie Sądu Najwyższego. W ostatnich latach w judykaturze ujawniły się bowiem dwa odmienne stanowiska w tym przedmiocie.

Wedle pierwszego z nich (tak m. in. w wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 czerwca 2012 r., II PK 265/11 oraz z dnia 25 lutego 2009 r., II PK 164/08), bezprawność wypowiedzenia lub rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę pracownik może wykazać wyłącznie poprzez powództwo przewidziane w Kodeksie pracy (tj. o uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne, o przywrócenie do pracy lub odszkodowanie), wniesione z zachowaniem odpowiedniego terminu. Oznaczało to, że bez wykazania niezgodności z prawem rozwiązania umowy o pracę przez wytoczenie w odpowiednim terminie wskazanych powództw, pracownik w żadnym innym postępowaniu nie mógł wykazać bezprawności działania pracodawcy jako przesłanki roszczeń odszkodowawczych przewidzianych w Kodeksie cywilnym, jak i tych, dla których podstawę prawną stanowi art. 18^3d Kodeksu pracy.

Według drugiego, odmiennego od wyżej zaprezentowanego stanowiska (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2013 r., III PK 31/12), dochodzenie przez pracownika roszczeń z tytułu wadliwego wypowiedzenia umowy o pracę nie jest warunkiem koniecznym zasądzenia odszkodowania z art. 18^3d Kodeksu pracy za dyskryminującą przyczynę wypowiedzenia. Sąd Najwyższy w przywołanym wyroku zakwestionował dotychczasowe orzecznictwo poprzez zwrócenie uwagi na to, iż Kodeks pracy nie zawiera regulacji wprowadzającej zależność między roszczeniem z art. 45 §1 Kodeksu pracy a roszczeniem z art. 18^3d Kodeksu pracy. Są to zatem niezależne i odrębne roszczenia pracownika przysługujące z tytułu odmiennych naruszeń prawa przez pracodawcę.

Przywołana na wstępie uchwała Sądu Najwyższego podziela to drugie stanowisko, zgodnie z którym dochodzenie przez pracownika roszczeń z tytułu dyskryminującej przyczyny wypowiedzenia lub wyboru pracownika do zwolnienia nie zależy od wcześniejszego czy jednoczesnego zakwestionowania przez niego wypowiedzenia umowy o pracę w oparciu o art. 45 §1 Kodeksu pracy. Oznacza to tym samym, iż pracownik uprawniony jest dochodzić obydwu roszczeń odrębnie, a w szczególności może on żądać odszkodowania za dyskryminację w oparciu o art. 18^3d Kodeksu pracy, nie kwestionując wcale wypowiedzenia umowy.

Autor:

Katarzyna Nowicka - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Z okazji nadchodzących Świąt

Bożego Narodzenia i Nowego 2017 Roku

wielu radosnych i ciepłych chwil,

odpoczynku przy rodzinnym stole

oraz pomyślności w życiu prywatnym i zawodowym

życzy Redakcja Newslettera.

W dniu 9 listopada 2016 r. ogłoszony został tekst ustawy z dnia 23 września 2016 r. o pozasądowym rozwiązywaniu sporów konsumenckich (Dz. U. poz. 1823). Ustawa ta stanowi skutek wdrożenia do krajowego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/11/UE z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie alternatywnych metod rozstrzygania sporów konsumenckich oraz zmiany rozporządzenia (WE) nr 2006/2004 i dyrektywy 2009/22/WE.

Zgodnie z jej założeniami, wprowadzona zostanie nowa, niezależna od drogi sądowej, procedura rozwiązywania sporów konsumenckich o charakterze polubownym. Postępowanie to nie zastępuje jednak postępowań reklamacyjnych, rozpatrywania skarg konsumentów przez przedsiębiorcę, a także bezpośrednich negocjacji między konsumentem a przedsiębiorcą, a jedynie stanowi alternatywę dla ewentualnego postępowania sądowego, wszczynanego w razie niezaspokojonych roszczeń konsumenta. Znajduje to potwierdzenie w dalszej treści ustawy, gdzie przewidziano, iż podmiot uprawniony może odmówić rozpatrzenia sporu m.in. w sytuacji, gdy wnioskodawca (konsument) przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sposób konsumenckich nie podjął próby kontaktu z drugą stroną i bezpośredniego rozwiązania sporu, jeżeli ustanowiony przez podmiot regulamin przewiduje takie uprawnienie.

Działania podejmowane w ramach postępowania mają polegać na:

1. umożliwieniu zbliżenia stanowisk stron w celu rozwiązania sporu przez jego strony,
2. przedstawieniu stronom propozycji rozwiązania sporu,
3. rozstrzygnięciu sporu i narzuceniu stronom jego rozwiązania.

Przedmiotowe postępowania mają być prowadzone przez podmioty uprawnione, legitymujące się aktualnym wpisem do rejestru prowadzonego przez Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Każdy z podmiotów uprawnionych określa rodzaj sporów, których rozwiązywaniem się zajmuje, jak również określa i udostępnia do publicznej wiadomości szereg informacji wymaganych przez ustawę. Zobowiązany jest również do ustalenia regulaminu określającego procedurę postępowania w ramach danego podmiotu.

Ustawa zobowiązuje do uzyskania wpisu w rejestrze przez następujące podmioty:

1. Koordynator do spraw negocjacji przy Prezesie Urzędu Regulacji Energetyki,
2. Inspekcja Handlowa,
3. Rzecznik Praw Pasażera Kolei przy Prezesie Urzędu Transportu Kolejowego,
4. Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej,
5. sąd polubowny przy Komisji Nadzoru Finansowego,
6. Rzecznik Finansowy.

Brzmienie ustawy nie wyklucza jednak uzyskania wpisu do rejestru również przez inne podmioty, z zastrzeżeniem konieczności spełnienia warunków określonych ustawą.

Istotne znaczenie ma również zapis ustawy, zgodnie z którym wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich przerywa bieg przedawnienia roszczenia będącego przedmiotem sporu. Tym samym wszczęcie i prowadzenie omawianego postępowania, które w założeniu ma być szybsze i tańsze od postępowania sądowego, nie będzie prowadzić do pozbawienia konsumenta możliwości dochodzenia ochrony przed sądem powszechnym.

Omawiana ustawa wprowadza również nowe obowiązki informacyjne wobec przedsiębiorców.

Mianowicie, przedsiębiorca, który zobowiązał się albo jest obowiązany na podstawie odrębnych przepisów do korzystania z pozasądowego rozwiązywania sporów z konsumentami, informuje konsumentów o podmiocie uprawnionym, który jest właściwy dla tego przedsiębiorcy.

Dodatkowo również, w przypadku gdy w następstwie złożonej przez konsumenta reklamacji spór nie został rozwiązany, przedsiębiorca przekazuje konsumentowi na papierze lub innym trwałym nośniku oświadczenie o:

1. zamiarze wystąpienia z wnioskiem o wszczęcie postępowania w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich albo zgodzie na udział w takim postępowaniu albo
2. odmowie wzięcia udziału w postępowaniu w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.

Jednocześnie, jeżeli przedsiębiorca nie złożył żadnego oświadczenia, uznaje się, że wyraża zgodę na udział w postępowaniu w sprawie pozasądowego rozwiązywania sporów konsumenckich.

Omawiana ustawa wprowadza zatem nową procedurę postępowania polubownego w zakresie sporów konsumenckich. Ustawa ta wprowadza jednak wyłącznie podstawowe elementy proceduralne takiego postępowania, pozostawiając szerokie uprawnienia co do ukształtowania procedury przed danych podmiotem regulacji własnej tego podmiotu.

Funkcjonowanie zatem omówionej powyżej instytucji zostanie zweryfikowane przez praktykę i dopiero wtedy możliwa będzie ocena skuteczności przyjętych rozwiązań.

Ustawa wchodzi w życie co do zasady po upływie 2 miesięcy od dnia ogłoszenia, tj. w dniu 10 stycznia 2017 r.

Autor:

Arkadiusz Bądel - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.

Ministerstwo Energii opublikowało w dniu 11 października 2016 r. projekt rozporządzenia w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku i warunków technicznych zakupu ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz warunków przyłączania instalacji do sieci, dalej jako „rozporządzenie”.

Przyłączenie źródła ciepła stanowiącego odnawialne źródło energii do sieci ciepłowniczej

Zgodnie z projektem rozporządzenia dystrybutor ciepła jest zobowiązany do przyłączania do sieci ciepłowniczej źródeł ciepła stanowiących odnawialne źródła energii (tj. instalacji termicznego przekształcania odpadów oraz inne odnawialne źródła energii wytwarzające ciepło) w pierwszej kolejności, na zasadzie równoprawnego traktowania.  W tym celu przedsiębiorstwa dystrybucyjne będą miały obowiązek finansowania budowy i rozbudowy sieci ciepłowniczej na potrzeby przyłączania lub budowy przyłączeniowych sieci ciepłowniczych w sposób umożliwiający przyłączenie nowych źródeł ciepła stanowiących odnawialne źródła energii.

Rozporządzenie wprowadza odrębną regulację w zakresie wydawania warunków przyłączenia do sieci ciepłowniczej stanowiących odnawialne źródło energii, do najistotniejszych zmian należy zakwalifikować przeniesienie obowiązku sporządzenia oceny wpływu przyłączanej instalacji na warunki techniczne funkcjonowania systemu ciepłowniczego z podmiotu wnoszącego o przyłączenie do sieci ciepłowniczej na dystrybutora ciepła oraz wyraźne określenie terminu wydania warunków przyłączenia, tj. 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.

Obowiązek odbioru ciepła

Zgodnie z projektem rozporządzenia przedsiębiorstwa ciepłownicze:

1. zajmujące się obrotem ciepłem, lub
2. wytwarzaniem ciepła i jego sprzedażą do odbiorców końcowych

będą zobowiązane do odbioru ciepła pochodzącego ze źródła ciepła stanowiącego OZE w ilości, która zostanie im zaoferowana.

W przypadku, gdy ciepło zostało wytworzone w ramach współspalania paliw odnawialnych (biomasa, biopłyny, biogaz, biogaz rolniczy) obowiązek zakupu dotyczy jedynie części wytworzonego ciepła odpowiadającej wartości energetycznej tych paliw odnawialnych.  W tym miejscu należy przypomnieć, że w przypadku ciepła wytworzonego z biopłynów obowiązek nabywania ciepła istnieje, o ile biopłyny wykorzystywane do jego wytworzenia spełniają kryteria zrównoważonego rozwoju.

Jednocześnie w przypadku źródeł ciepła stanowiących OZE, które zostały oddane do użytkowania po dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia obowiązkiem nabycia objęty jest cały strumień wytworzonego ciepła, o ile rezerwowym źródłem ciepła (rezerwa zainstalowanej mocy cieplnej) stanowią instalacje inne niż instalacje OZE oddane do użytkowania po dniu wejścia w życie projektowanego rozporządzenia. Ustawodawca nie precyzuje wprost czy takie instalacje powinny pracować w podstawie, a także na jakich zasadach ciepło ma być odbierane ze źródeł ciepła stanowiących OZE, ale oddanych do użytkowania przed dniem wejścia w życie projektowanego rozporządzenia.

Zgodnie z komunikatem Ministerstwa Energii z dnia 21 listopada 2016 r. powyższe zmiany nie powinny wpłynąć negatywnie na cenę ciepła z uwagi na fakt, że są one regulowane przez Prezesa URE.

Uwagi do projektu rozporządzenia można było zgłaszać do dnia 16 listopada 2016 r. W chwili obecnej trwa analiza zgłoszonych uwag.

Autor:

Marcin Mucharski - radca prawny, CWW Kancelaria Prawnicza sp.k.